กลยุทธ์เทรด Jim Simons: ทำไม Renaissance ถึงชนะตลาด

Jim Simons ไม่ได้ชนะตลาดจากการค้นพบสัญญาณลับเพียงตัวเดียว เขาสร้าง “เครื่องจักรวิจัย” ที่มองตลาดเป็นชุดข้อมูลที่มีสัญญาณรบกวนสูง (noisy dataset) แล้วค่อย ๆ เก็บความได้เปรียบเล็ก ๆ ที่เกิดซ้ำได้จริง ในสเกลใหญ่ ทุกวัน และในสินทรัพย์จำนวนมาก

นี่คือเหตุผลที่ผู้คนยังพูดถึง Renaissance Technologies ว่าเป็นบริษัทเทรดระดับตำนาน หนึ่งเดียวในยุค และเป็นหนึ่งในเฮดจ์ฟันด์ที่ประสบความสำเร็จที่สุดในประวัติศาสตร์ ทั้งที่แทบไม่มีใครนอกองค์กรเคยเห็นโค้ดจริงของพวกเขาเลย

บทความนี้อธิบายกลยุทธ์ในแบบที่ซื่อสัตย์กับสิ่งที่เรารู้ ชัดเจนกับสิ่งที่เราไม่รู้ และให้แนวคิดสำหรับเทรดเดอร์ที่อยากเรียนรู้ “วิธีคิด” โดยไม่ตกหลุมพรางตำนานเลียนแบบ

ประเด็นสำคัญ

• Renaissance ประสบความสำเร็จจากการทำงานเหมือน “โรงงานผลิตกลยุทธ์” ที่สะสมความได้เปรียบเล็ก ๆ จำนวนมากซึ่งทำซ้ำได้จริง แทนที่จะพึ่งไอเดียเทรดไม้เดียวเปลี่ยนชีวิต

• ผลตอบแทนของกอง Medallion ที่ถูกรายงานนั้นโดดเด่นมาก แต่กองทุนถูกปิด ไม่รับเงินใหม่ มีข้อจำกัดด้านขนาด และตั้งใจทำให้ไม่โปร่งใส จึงแทบเป็นไปไม่ได้ที่จะลอกเลียนแบบในทางปฏิบัติ

• บทเรียนที่นำไปใช้ได้จริง คือวินัยด้านการวิจัย การบริหารความเสี่ยง และการใส่ใจกับต้นทุน มากกว่าการหาอินดิเคเตอร์หรือรูปแบบกราฟใดรูปแบบหนึ่ง

Jim Simons คือใคร และเขาสร้างอะไรต่อโลก?

Simons เป็นนักคณิตศาสตร์ ก่อนจะกลายเป็นนักลงทุนชื่อดัง และเขาคุ้นเคยกับสิ่งที่เทรดเดอร์สายดิสเครชันนารีจำนวนมากทำได้ยาก นั่นคือ การเชื่อมั่นในกระบวนการมากกว่าความรู้สึก

เขามองตลาดเหมือนโจทย์วิศวกรรม เป้าหมายไม่ใช่การทำนายถูกครั้งใหญ่ แต่คือการค้นหาสัญญาณที่อาจเล็กมาก ทว่ามีความน่าเชื่อถือเชิงสถิติ แล้วจัดขนาดความเสี่ยงให้เหมาะสม

Simons ยังสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่แตกต่างจากห้องเทรดทั่วไปอย่างสิ้นเชิง ในการบรรยายปี 2007 เขาระบุว่าบริษัทเลือกจ้างนักฟิสิกส์ นักคณิตศาสตร์ นักดาราศาสตร์ และนักวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ ซึ่งส่วนใหญ่แทบไม่รู้อะไรเกี่ยวกับการเงินเลย

การตัดสินใจเลือกบุคลากรนั้นคือกลยุทธ์หลัก หากจุดแข็งของคุณอยู่ที่ข้อมูลและการจดจำรูปแบบกราฟ คุณจำเป็นต้องมีบุคคลที่อุทิศชีวิตให้กับข้อมูลและการจดจำรูปแบบเหล่านั้น

Jim Simons เสียชีวิตเมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม 2024 ด้วยวัย 86 ปี และมีคำไว้อาลัยหลั่งไหลเข้ามาจำนวนมาก โดยเน้นย้ำว่าเขาคือหนึ่งในผู้กำหนดทิศทางของการเทรดเชิงปริมาณสมัยใหม่อย่างแท้จริง

สิ่งที่เรารู้เกี่ยวกับ Medallion

บริษัท Renaissance ไม่เคยเปิดเผยคู่มือการเทรดของ Medallion ดังนั้นวิธีที่ตรงไปตรงมาที่สุดคือ เริ่มจากข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือจากรายงานสาธารณะและเอกสารทางการ

กลยุทธ์การเทรดแบบ Jim Simons

1) คุณภาพข้อมูล สำคัญกว่าความฉลาดของโมเดล

คนส่วนใหญ่มักโฟกัสที่โมเดลซับซ้อนหรือสูตรล้ำ ๆ แต่ความได้เปรียบที่แท้จริงมักอยู่ที่ “ข้อมูลต้นทาง”

เอกสารเปิดเผยการให้คำปรึกษาของ Renaissance ระบุว่า กระบวนการเชิงปริมาณของบริษัทใช้การให้คะแนนและจัดอันดับหลักทรัพย์ด้วยปัจจัยเชิงคาดการณ์ ซึ่งอาจรวมถึงความแข็งแรงทางการเงิน การเติบโตในอดีต ความคาดหวังกำไรในอนาคต และระดับมูลค่า ก่อนจะนำไปผ่านการคัดกรองเพิ่มเติม

แม้โมเดลของ Medallion จะเปลี่ยนไปตามเวลา แต่ปรัชญาพื้นฐานยังเหมือนเดิม คือ ข้อมูลสกปรกให้ผลลัพธ์ที่มีสัญญาณรบกวนสูง

ข้อคิดเชิงปฏิบัติ : เทรดเดอร์ที่จดบันทึกอย่างเป็นระบบ และใช้ชุดข้อมูลที่สม่ำเสมอ มักทำผลงานได้ดีกว่าเทรดเดอร์ที่เปลี่ยนอินดิเคเตอร์ทุกสัปดาห์

2) ข้อได้เปรียบเล็กๆ น้อยๆ เอาชนะการเทรดใหญ่ๆ เพียงครั้งเดียวได้

เรื่องเล่าในตำนานของเทรดเดอร์จำนวนมาก มักผูกกับการตัดสินใจครั้งใหญ่เพียงครั้งเดียว แต่เรื่องราวของ Renaissance สร้างขึ้นจาก “ขนาดและความถี่”

ระบบของ Medallion อาศัยการซื้อขายจำนวนมากที่ทำงานประสานกัน เพื่อสร้างผลตอบแทนสูงภายใต้ความเสี่ยงต่ำ ครอบคลุมหลายสินทรัพย์ โดยใช้รูปแบบที่ยังคงซ่อนจากสายตาเทรดเดอร์ทั่วไป

ระบบแบบ ensemble คือมีสัญญาณย่อยหลายสิบหรือหลายร้อยตัว แต่ละตัวให้ความได้เปรียบเพียงเล็กน้อย

ข้อคิดเชิงปฏิบัติ : เป้าหมายควรอยู่ที่ไอเดียที่ทำซ้ำได้ ทดสอบได้ และนำไปใช้ได้หลายครั้ง เพราะการเทรดครั้งเดียว ไม่ได้สร้างสถิติผลงานระยะยาว

3) ระยะเวลาการถือครองสั้น เนื่องจากส่วนต่างกำไรมีน้อย

กลยุทธ์ระยะสั้นไม่ใช่เรื่องสไตล์การเทรด แต่เป็นการตัดสินใจเชิงธุรกิจ

เมื่อความได้เปรียบของคุณมีขนาดเล็ก โดยทั่วไปจะมีสองทางเลือกคือ ทำซ้ำให้ได้จำนวนมาก หรือเพิ่มขนาดการถือครองและยอมรับการแกว่งตัวที่รุนแรงขึ้น

Medallion มักอธิบายว่าเป็นระบบเทรดหลายสินทรัพย์ ระยะเวลาสั้น ซึ่งสอดคล้องกับการสร้างผลตอบแทนจากการทำซ้ำความได้เปรียบเล็ก ๆ จำนวนมาก กระจายการเดิมพันไปหลายเครื่องมือ มากกว่าการฝากความหวังไว้กับ “ไม้ใหญ่” เพียงครั้งเดียว

ข้อคิดเชิงปฏิบัติ : ความได้เปรียบในระยะสั้นจะคงอยู่ได้ก็ต่อเมื่อต้นทุนของคุณต่ำและการดำเนินการของคุณมีวินัย

4) ต้นทุนและการส่งคำสั่ง คือส่วนหนึ่งของกลยุทธ์ ไม่ใช่ส่วนเสริม

สำหรับการเทรดเชิงระบบ คำว่า “ต้นทุนธุรกรรม” ไม่ใช่แค่ตัวเลขในตาราง แต่คือเส้นแบ่งระหว่างโมเดลที่ทำกำไรได้ กับโมเดลที่ตายตั้งแต่ยังไม่เริ่ม

นี่คือหนึ่งในเหตุผลที่ Medallion เลียนแบบได้ยาก เทรดเดอร์รายย่อยต้องเผชิญสเปรดที่กว้างกว่า การไถลของราคา และข้อจำกัดด้านการส่งคำสั่ง ที่สถาบันขนาดใหญ่ไม่ต้องเจอ

ข้อคิดเชิงปฏิบัติ : หากคุณต้องการซื้อขายบ่อยๆ คุณควรให้ความสำคัญกับสเปรด สภาพคล่อง และวินัยเป็นอย่างมาก เพราะสิ่งเหล่านี้จะเป็นตัวตัดสินว่าคุณจะมีข้อได้เปรียบหรือไม่

5) การควบคุมความเสี่ยง คือเคล็ดลับที่แท้จริง

เทรดเดอร์ส่วนใหญ่ล้มเหลวเนื่องจากการถือออเดอร์มากเกินไปหรือการเดิมพันที่สัมพันธ์กัน

การรายงานต่อสาธารณะระบุว่า Medallion สร้างผลตอบแทนสูงด้วยความเสี่ยงต่ำผ่านการซื้อและขายอย่างเป็นระบบในสินทรัพย์หลากหลายประเภท คำอธิบายนี้มีความสำคัญเพราะมันบ่งชี้ว่าความเสี่ยงนั้นถูกวางแผนไว้ ไม่ใช่สิ่งที่คาดหวังไว้

ข้อคิดที่นำไปใช้ได้จริง : คุณควรนิยามความเสี่ยงก่อน แล้วค่อยนิยามผลตอบแทน เพราะผลตอบแทนนั้นไม่แน่นอน แต่ความเสี่ยงเป็นสิ่งที่เลือกได้

6) วงจรงานวิจัยต้องต่อเนื่อง ไม่ใช่ทำเป็นรอบ ๆ

นักลงทุนที่ใช้ดุลยพินิจมักจะมี "แผนการซื้อขาย" ส่วนบริษัทที่ใช้การวิเคราะห์เชิงปริมาณจะมี "แผนงานการซื้อขาย"

โมเดลหนึ่งจะถูกทดสอบ นำไปใช้งาน เฝ้าติดตาม และถูกปรับปรุงหรือปลดระวางอย่างเป็นระบบ เมื่อโครงสร้างตลาดเปลี่ยน สิ่งที่สำคัญไม่ใช่การที่โมเดลล้มเหลว แต่คือคุณตรวจจับความล้มเหลวได้เร็วแค่ไหน และลดขนาดความเสี่ยงได้ไวเพียงใด

ข้อคิดที่นำไปใช้ได้จริง : คุณควรจัดการกับการเปลี่ยนแปลงกลยุทธ์เหมือนกับการอัปเดตซอฟต์แวร์ เพราะตลาดเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ และวิธีการของคุณก็ต้องปรับเปลี่ยนตามไปด้วย

ทำไม Medallion ถึงลอกเลียนแบบได้ยากมาก

หลายคนพยายามจะลอก Renaissance ด้วยการมองหาสัญญาณลับหรืออินดิเคเตอร์วิเศษ ซึ่งนั่นคือการเล็งเป้าผิดตั้งแต่ต้น

ส่วนที่ยากต่อการลอกเลียนแบบ คือ ส่วนโครงสร้าง:

1. คุณต้องการบุคลากรด้านการวิจัยและโครงสร้างพื้นฐานที่สามารถทำการทดลองได้หลายพันครั้งโดยไม่เกิดความผิดพลาด

2. คุณต้องการคุณภาพการดำเนินงานที่ช่วยควบคุมต้นทุนให้อยู่ในระดับต่ำที่สุด

3. คุณต้องมีขนาดและการกระจายการลงทุนที่มากพอ แต่ไม่มากจนทำลายความไร้ประสิทธิภาพของตลาดที่กำลังเก็บเกี่ยว

4. คุณต้องมีวินัยทางอารมณ์ในการทำตามโมเดล ทั้งในช่วงที่ตลาดน่าเบื่อ และช่วงที่กดดันสูง ซึ่งยากกว่าที่หลายคนคิด

จะนำแนวคิดการเทรดแบบ Jim Simons มาใช้ได้อย่างไร โดยไม่ต้องแกล้งทำเป็น Renaissance

คุณสามารถดึงบทเรียนเชิงปฏิบัติจากเรื่องราวของ Renaissance มาใช้ได้ แม้ว่าคุณจะไม่มีวันบริหารกองทุนควอนต์ก็ตาม

เช็กลิสต์เทรดเดอร์สไตล์ Simons

1. คุณควรพิจารณาการซื้อขายทุกครั้งเสมือนเป็นสมมติฐานที่อาจผิดพลาดได้

2. คุณควรวัดผลลัพธ์ เพราะความจำของคุณจะเปลี่ยนแปลงไปเมื่ออยู่ภายใต้ความเครียด

3. คุณควรสร้างกฎที่คุณสามารถปฏิบัติตามได้แม้ในวันที่แย่ที่สุด

4. คุณควรวางแผนไอเดียที่หลากหลาย เพราะการที่ธุรกิจหนึ่งไม่ประสบความสำเร็จไม่ควรเป็นอุปสรรคต่อปีของคุณ

5. คุณควรเลือกขนาดที่เล็กกว่าเมื่อไม่แน่ใจ เพราะความไม่แน่นอนมีอยู่เสมอ

นิสัยเหล่านี้อาจดูน่าเบื่อ แต่บ่อยครั้งที่มันเป็นสิ่งที่ก่อให้เกิดผลลัพธ์ที่สม่ำเสมอ

คำถามที่พบบ่อย

1. กลยุทธ์การเทรดของ Jim Simons คืออะไร?

Jim Simons พัฒนาระบบการเทรดแบบเป็นกระบวนการ ใช้ข้อมูลและสถิติเป็นหลัก ค้นหารูปแบบเล็ก ๆ ที่เกิดซ้ำได้ในราคาและสัญญาณต่าง ๆ แล้วนำมาใช้อย่างเป็นระบบในสเกลที่ใหญ่

2. Jim Simons เลือกหุ้นด้วยตัวเองหรือไม่

ไม่ใช่ แนวทางของ Renaissance เป็นระบบเทรดอัตโนมัติที่ขับเคลื่อนด้วยงานวิจัยทางคณิตศาสตร์และสถิติ ไม่ใช่การเลือกหุ้นตามดุลยพินิจของบุคคล

3. ทำไมกองทุน Medallion ถึงปิดไม่รับนักลงทุนภายนอก

เพราะกลยุทธ์ที่อาศัยความไม่มีประสิทธิภาพเล็ก ๆ ในตลาด หากมีเงินเข้ามามากเกินไป จะทำให้ความได้เปรียบหายไปจากผลกระทบของตลาดและความแออัดของผู้เล่น

4. เทรดเดอร์รายย่อยสามารถลอกเลียนกลยุทธ์ของ Jim Simons ได้หรือไม่?

รายย่อยสามารถนำ “วิธีคิด” มาใช้ได้ แต่ไม่สามารถลอกโครงสร้างทั้งหมดได้ สิ่งที่ทำได้คือการเทรดตามกฎ มีการกำหนดความเสี่ยงที่เหมาะสม และติดตามผลการเทรดอย่างมีวินัย

บทสรุป

โดยสรุป ความสำเร็จของ Renaissance เกิดจากการมองการเทรดเป็น “วิทยาศาสตร์ประยุกต์” บริษัทเก็บข้อมูล ทดสอบแนวคิด รวมความได้เปรียบเล็ก ๆ จำนวนมากเข้าด้วยกัน และควบคุมความเสี่ยงด้วยความสม่ำเสมอ โดยไม่ปล่อยให้อารมณ์หรือเรื่องเล่าของตลาดเข้ามามีอิทธิพล

กลยุทธ์การเทรดของ Jim Simons และมรดกที่แท้จริงของเขา ไม่ได้อยู่ที่เซตอัพลับใด ๆ แต่คือแนวคิดที่ว่า ความสม่ำเสมอในตลาดไม่ได้มาจากการทำนายถูกครั้งใหญ่ แต่มาจาก “กระบวนการ” ที่ทำซ้ำได้อย่างมีวินัย

ข้อสงวนสิทธิ์: เนื้อหานี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่ได้มีเจตนาให้เป็น (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็น) คำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรนำไปใช้เป็นหลักในการตัดสินใจ ความเห็นใดๆ ที่ปรากฏในเนื้อหานี้ไม่ได้เป็นการแนะนำจาก EBC หรือผู้เขียนว่าการลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือกลยุทธ์การลงทุนใดๆ เหมาะสมสำหรับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ