Đăng vào: 2025-12-26
Cổ phiếu Rio Tinto (NYSE: RIO) có giá gần 80,97 đô la mỗi ADR (Chứng chỉ lưu ký Mỹ) và vẫn là một trong những cách thanh khoản nhất trên thị trường để tiếp cận dòng tiền từ quặng sắt, đồng thời mang lại tiềm năng tăng trưởng đáng kể đối với sản lượng đồng, nhôm và lithium đang phát triển.
Triển vọng mua cổ phiếu năm 2026 phụ thuộc vào việc Rio có thể duy trì sản lượng quặng sắt Pilbara, chuyển đổi sản lượng đồng cao hơn thành dòng tiền tự do và giữ vững lợi nhuận cho cổ đông sau khi nợ ròng tăng lên hay không. Công ty đã công bố hướng dẫn về sản lượng và chi tiêu vốn năm 2026, bao gồm sản lượng đồng ở mức 800-870 kt, doanh thu Simandou ở mức 5-10 triệu tấn (trên cơ sở 100%) và chi tiêu vốn lên đến khoảng 11 tỷ USD.
Rio bước vào năm 2026 với sự thay đổi rõ rệt hơn về cơ cấu sản phẩm so với các chu kỳ trước đây. Dự báo cho thấy sản lượng quặng sắt từ Pilbara ổn định ở mức 323-338 triệu tấn (trên cơ sở 100%), trong khi tổng doanh số bán quặng sắt tăng lên 343-366 triệu tấn nhờ đóng góp mới từ Simandou (5-10 triệu tấn) và sản lượng cao hơn từ IOC.
Sản lượng đồng được dự báo ở mức 800-870 kt, và trong bối cảnh cổ phiếu Tesla đạt đỉnh giá mới hâm nóng lại cuộc đua xe điện, lithium lần đầu tiên xuất hiện trong dự báo năm 2026 của Rio ở mức 61–64 kt LCE.
Sự kết hợp này rất quan trọng, phản ánh chiến lược đa dạng hóa danh mục đầu tư giúp hồ sơ lợi nhuận của Rio ít phụ thuộc vào giá của một loại hàng hóa duy nhất mà phụ thuộc nhiều hơn vào việc thực hiện trên nhiều hệ thống lớn: các mỏ thay thế ở Pilbara, việc tăng sản lượng khai thác ngầm ở Mông Cổ và việc xây dựng dự án Simandou giai đoạn đầu với nhiều công tác hậu cần phức tạp. Các nhà đầu tư nên coi năm 2026 là một “năm thực hiện” hơn là một “năm xác định giá duy nhất”.
Khung chính sách cổ tức của Rio hướng đến mức 40-60% lợi nhuận cơ bản trong suốt chu kỳ kinh doanh. Chính sách này đã tạo ra các khoản chi trả lớn khi giá cả hàng hóa tăng mạnh và các khoản chi trả nhỏ hơn khi giá cả hoặc sản lượng hàng hóa giảm.
Để dễ hình dung, Rio đã báo cáo mức cổ tức thông thường cả năm là 6,5 tỷ đô la với tỷ suất chi trả 60% cho kết quả năm 2024. Trong nửa đầu năm 2025, Rio đã tuyên bố cổ tức thông thường tạm thời là 2,4 tỷ đô la với tỷ suất chi trả 50%. Ý nghĩa thực tiễn đối với cuộc tranh luận "mua" năm 2026 rất đơn giản: nhà đầu tư nên dựa vào khả năng sinh lời và năng lực bảng cân đối kế toán để quyết định cổ tức, chứ không chỉ dựa vào lợi suất cổ tức trong quá khứ.
Giữa bối cảnh chi phí vay toàn cầu biến động sau khi Fed cắt giảm lãi suất lần thứ 3 trong năm, Rio Tinto kết thúc nửa đầu năm 2025 với khoản nợ ròng 14,6 tỷ USD, tăng so với cuối năm 2024, trong đó công ty cho rằng việc hoàn tất thương vụ mua lại Arcadium là nguyên nhân chính.
Khi đòn bẩy tăng cao, thị trường thường tập trung nhiều hơn vào: (1) chi phí đơn vị, (2) kỷ luật vốn lưu động và (3) liệu chi phí đầu tư tăng trưởng có nằm trong phạm vi đã nêu hay không. Hướng dẫn ngân sách chi tiêu vốn (CAPEX) năm 2026 của Rio lên tới khoảng 11 tỷ đô la, với tham vọng trung hạn (từ năm 2028 trở đi) lên tới 10 tỷ đô la khi các dự án xây dựng lớn hoàn thiện.
Ngay cả với danh mục đầu tư đa dạng hơn, quặng sắt vẫn là động lực tạo ra lợi nhuận lớn nhất. Trong nửa đầu năm 2025, Rio báo cáo giá quặng sắt Pilbara thực tế trung bình (FOB) là 89,7 USD/tấn, giảm 15% so với cùng kỳ năm ngoái, và đã liên hệ rõ ràng giữa yếu tố giá quặng sắt thấp hơn với những khó khăn trong việc thu lợi nhuận của giai đoạn này.
Nhu cầu vẫn tương quan chặt chẽ với mức tiêu thụ thép toàn cầu, đặc biệt khi các tín hiệu vĩ mô như lạm phát Trung Quốc tăng trở lại cho thấy khả năng phục hồi nhu cầu tại thị trường chủ chốt này. Hiệp hội Thép Thế giới dự báo nhu cầu thép toàn cầu đạt khoảng 1.749 triệu tấn vào năm 2025 (không đổi so với năm 2024) và phục hồi 1,3% lên khoảng 1.773 triệu tấn vào năm 2026.
Đồng ngày càng trở thành "yếu tố quyết định" trong triển vọng của Rio Stock. Rio đã nâng dự báo sản lượng đồng năm 2025 lên 860-875 kt và giảm dự báo chi phí đơn vị đồng xuống còn 80-100 cent/lb, sau đó đặt dự báo sản lượng đồng năm 2026 ở mức 800-870 kt.
Đây là góc độ phân tích khác biệt cho năm 2026: Rio không cần một nguồn cung quặng sắt hoàn hảo để hoạt động nếu sản lượng đồng ổn định và chi phí đơn vị được kiểm soát. Một công ty khai thác có thể tăng sản lượng đồng trong khi giữ chi phí đầu tư ở mức thấp thường có hệ số định giá cao hơn so với một công ty chỉ dựa vào đà tăng giá quặng sắt.
Hiệu suất nửa đầu năm 2025 của Rio minh họa cho sự chuyển dịch danh mục đầu tư. Công ty đã báo cáo phân bổ lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao (EBITDA) cơ bản cho thấy Quặng sắt 6,7 tỷ USD, Nhôm 2,4 tỷ USD, Đồng 3,1 tỷ USD và Khoáng sản 0,3 tỷ USD trong nửa đầu năm. [1] Điều này quan trọng đối với định giá vì nó làm giảm khả năng một đợt suy thoái hàng hóa duy nhất xóa sạch toàn bộ lượng tiền mặt tạo ra trong năm.
Thông cáo báo chí tương tự cũng nhấn mạnh rằng sự tăng trưởng sản lượng tương đương đồng đã hỗ trợ khối lượng và cơ cấu sản phẩm, bù đắp cho giá quặng sắt giảm. Đối với quyết định mua vào năm 2026, nhà đầu tư nên theo dõi xem liệu "hiệu ứng bù trừ" này có tiếp tục duy trì trong một năm thời tiết bình thường ở Pilbara hay không.
Dự báo của Rio cho thấy chi tiêu vốn vẫn rất lớn trong năm 2026, với nhiều dự án lớn vẫn đang được triển khai. Vấn đề mấu chốt là liệu khoản chi tiêu đó có chuyển hóa thành sản lượng cao hơn với chi phí thấp hơn hay chỉ đơn thuần là thay thế các mỏ đã cạn kiệt.
Bản cập nhật dành cho nhà đầu tư tháng 12 năm 2025 của công ty đã nêu rõ chi phí đầu tư trung hạn sẽ giảm xuống dưới mức trước đây khi các dự án xây dựng lớn hoàn thành (bao gồm cả dự án hầm mỏ Oyu Tolgoi, Simandou và các dự án lithium). Nếu Rio đi theo con đường đó, thị trường thường sẽ đánh giá cao sự kết hợp giữa chi phí đầu tư ổn định và sản lượng tăng trưởng bằng lợi nhuận tiền mặt cao hơn.
Chỉ số nhu cầu công khai hữu ích nhất đối với quặng sắt chính là tiêu thụ thép. Triển vọng năm 2026 của Hiệp hội Thép Thế giới cho thấy sự phục hồi nhẹ chứ không phải bùng nổ. Điều đó chỉ ra rằng giá cả năm 2026 có khả năng bị chi phối nhiều bởi việc bổ sung nguồn cung và chu kỳ tích trữ hơn là bởi sự tăng trưởng nhu cầu.
Đối với cổ phiếu Rio Tinto, câu hỏi đầu tư đặt ra là: liệu nguồn cung quặng từ Pilbara có thể duy trì ổn định hay không, và liệu Rio có thể tránh được tình trạng chi phí tăng cao trong quá trình chuyển đổi mỏ mới hay không? Khối lượng ổn định với chi phí đơn vị ổn định có thể bảo vệ biên lợi nhuận ngay cả khi giá quặng không tăng.
Phân tích cuối năm 2025 của tổ chức Ngân hàng Thế giới (World Bank) chỉ ra rằng kim loại cơ bản sẽ ổn định trong giai đoạn 2026–2027, với chỉ số giá kim loại cơ bản dự kiến sẽ tăng gần 2% trong giai đoạn đó, và đồng được dự đoán sẽ nằm trong số những kim loại có hiệu suất tốt hơn. [2]
Điều này rất quan trọng vì dự báo sản lượng đồng của Rio hiện đã đủ lớn để tác động đến lợi nhuận hợp nhất, trong khi nhôm và bauxite đóng vai trò là nguồn thu ổn định bổ sung. Một môi trường năm 2026 với nhu cầu thép ổn định nhưng kim loại cơ bản vững chắc thường sẽ có lợi cho các công ty khai thác đa ngành hơn là các nhà sản xuất quặng sắt thuần túy.
Hướng dẫn năm 2026 của Rio bao gồm 61-64 kt LCE. [3] Điều đó có ý nghĩa về mặt hoạt động, nhưng lithium vẫn khó có thể chiếm ưu thế trong lợi nhuận của tập đoàn vào năm 2026 trừ khi giá tăng vọt hoặc biên lợi nhuận vượt quá kỳ vọng.
Cách tiếp cận thực tế hơn đối với lithium trong dự báo cổ phiếu RIO là xem nó như một “đòn bẩy tăng trưởng trong tương lai” có thể cải thiện quan điểm của thị trường về tầm quan trọng lâu dài của Rio, đặc biệt nếu quá trình thực hiện diễn ra suôn sẻ và cường độ vốn được kiểm soát.
Việc dự báo trữ lượng dầu mỏ Rio tốt nhất nên được thực hiện bằng các kịch bản gắn liền với giá cả, khối lượng và chi phí hàng hóa hơn là chỉ dựa vào một mục tiêu duy nhất.
| Kịch bản năm 2026 | Bối cảnh hoạt động | Điều gì thường xảy ra với cổ phiếu RIO? |
|---|---|---|
| Trường hợp lạc quan | Giá quặng sắt ổn định đến tăng mạnh, giá đồng vẫn duy trì ở mức cao, lượng hàng xuất khẩu từ Pilbara đạt mức cao nhất trong dự báo, chi phí được kiểm soát tốt. | Chất lượng lợi nhuận cao hơn cùng với niềm tin vào cổ tức thường hỗ trợ việc định giá lại và mang lại lợi nhuận tổng thể cao hơn. |
| Trường hợp cơ bản | Giá quặng sắt ổn định trong phạm vi nhất định, giá đồng hỗ trợ nhưng biến động mạnh, khối lượng giao dịch gần mức trung bình, chi phí đầu tư nằm trong dự báo. | Lợi nhuận thường theo sát cổ tức cộng với mức tăng giá khiêm tốn; định giá vẫn bám sát vào tính ổn định của dòng tiền. |
| Hộp đựng gấu | Giá quặng sắt giảm, giá đồng giảm, thời tiết xấu hoặc gián đoạn hoạt động làm giảm sản lượng, chi phí đơn vị tăng cao. | Cổ tức thường giảm khi lợi nhuận giảm; giá cổ phiếu thường giảm cho đến khi biên lợi nhuận và khối lượng giao dịch ổn định. |
Một bài học thực tiễn: Năm 2026 dường như không phải là "năm sống còn của quặng sắt" mà là năm mà việc thực hiện dự án đồng và kỷ luật chi tiêu vốn có thể bảo vệ giá trị thương hiệu ngay cả khi quặng sắt không dẫn đầu.
Cổ phiếu Rio Tinto tiềm ẩn rủi ro chu kỳ và rủi ro dự án thực tế. Các rủi ro có tác động lớn nhất trong năm 2026 thường bao gồm:
Giá quặng sắt giảm mạnh : Sự sụt giảm mạnh về giá thực tế có thể làm mất đi hiệu quả của việc đa dạng hóa danh mục đầu tư.
Biến động liên quan đến Trung Quốc : Chu kỳ nhu cầu và bổ sung hàng tồn kho thép có thể biến động nhanh chóng, ảnh hưởng đến giá quặng vận chuyển bằng đường biển.
Rủi ro thực hiện trong các dự án tăng trưởng : Sự chậm trễ trong khâu hậu cần và vận hành có thể đẩy chi phí đầu tư lên cao hoặc làm chậm tiến độ sản xuất.
Lạm phát chi phí : Dù áp lực năng lượng có phần hạ nhiệt khi giá dầu thế giới giảm xuống dưới 60 USD/thùng, giá nhân công và giá thầu vẫn có thể làm tăng chi phí đơn vị, đặc biệt là trong quá trình xây dựng lại mỏ.
Độ nhạy của bảng cân đối kế toán : Nợ ròng cao hơn làm tăng sự tập trung của thị trường vào việc chuyển đổi tiền mặt và kỷ luật tài chính.
Quyết định "mua" có kỷ luật thường dựa trên một danh sách kiểm tra ngắn gọn:
So sánh hướng dẫn với thực tế: theo dõi xu hướng vận chuyển và chi phí hàng quý so với phạm vi dự kiến năm 2026.
Theo dõi khả năng chi trả cổ tức: liên kết các khoản chi trả dự kiến với khung tỷ suất lợi nhuận 40-60% và bảng cân đối kế toán, chứ không chỉ dựa vào lợi suất cổ tức trong kỳ trước.
Kiểm tra khả năng chịu đựng của mỏ quặng sắt: giả định môi trường quặng yếu hơn và kiểm tra xem đồng và nhôm có thể duy trì dòng tiền tự do dương hay không.
Theo dõi sự gia tăng chi tiêu vốn: triển vọng tích cực sẽ mạnh mẽ hơn nếu chi tiêu vốn nằm trong phạm vi dự kiến trong khi sản lượng tăng lên.
Cổ phiếu Rio Tinto thường được xem là cổ phiếu trả cổ tức tốt vì mục tiêu lợi nhuận tiền mặt tổng thể đạt 40-60% lợi nhuận cơ bản trong suốt chu kỳ kinh doanh. Cổ tức có thể cao trong những năm thị trường giao dịch hàng hóa diễn biến sôi động và thấp hơn trong những năm thị trường yếu hơn, vì vậy các nhà đầu tư tìm kiếm thu nhập ổn định phải chấp nhận sự biến động này.
Một dự báo hữu ích về cổ phiếu Rio là dự báo dựa trên các kịch bản. Nếu sản lượng quặng sắt ổn định và sản lượng đồng đạt đúng như dự kiến, cổ tức và định giá cổ phiếu có thể được duy trì vững chắc. Nếu sản lượng quặng sắt giảm mạnh hoặc chi phí tăng, cổ tức thường giảm và giá cổ phiếu có thể giảm.
Rio Tinto đã công bố dự báo sản lượng đồng lớn cho năm 2025 và 2026, đồng thời đặt mục tiêu giảm chi phí đơn vị sản phẩm, giúp đồng đóng góp nhiều hơn vào chất lượng lợi nhuận của tập đoàn. Môi trường thuận lợi cho ngành đồng có thể bù đắp cho điều kiện kinh doanh quặng sắt yếu hơn, đặc biệt khi sản lượng tăng và chi phí giảm.
Dự án Simandou xuất hiện trong kế hoạch dự báo năm 2026 của Rio với sản lượng từ 5-10 triệu tấn (trên cơ sở 100%), khiến nó trở nên quan trọng hơn so với những năm trước. Năm 2026, dự án này tập trung nhiều hơn vào khâu thực hiện và kỷ luật tăng sản lượng hơn là lợi nhuận tức thời, nhưng nó vẫn có thể ảnh hưởng đến tâm lý thị trường.
Mức nợ ròng cao hơn không tự động làm suy yếu luận điểm, nhưng nó làm tăng gánh nặng thực hiện. Các nhà đầu tư có xu hướng yêu cầu kiểm soát chi phí đầu tư chặt chẽ hơn, chi phí đơn vị ổn định và dòng tiền hoạt động mạnh mẽ khi đòn bẩy trên bảng cân đối tài sản tăng lên. Rio báo cáo mức nợ ròng 14,6 tỷ đô la vào giữa năm 2025.
Cổ phiếu Rio Tinto vào năm 2026 nằm ở điểm giao thoa giữa quy mô sản xuất quặng sắt ổn định và tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của đồng. Hướng dẫn năm 2026 do công ty công bố giúp câu chuyện trở nên dễ đo lường hơn: nhà đầu tư có thể theo dõi sản lượng, chi phí đầu tư và cơ cấu sản phẩm theo từng quý thay vì chỉ dựa vào một dự báo vĩ mô duy nhất.
Quan điểm "mua" mạnh mẽ nhất khi giá quặng sắt ổn định, sản lượng và chi phí đồng được cải thiện, và chi phí đầu tư nằm trong phạm vi dự kiến, bởi vì sự kết hợp đó hỗ trợ cả cổ tức và việc xác định giá trị cổ phiếu. Quan điểm thận trọng là cần thiết nếu giá quặng sắt giảm mạnh, chi phí tăng cao hoặc tiến độ thực hiện các dự án lớn bị chậm trễ, đặc biệt là khi nợ ròng tăng cao so với các năm trước.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không được xem là (và không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hoặc bất kỳ lời khuyên nào khác mà bạn nên dựa vào. Không có ý kiến nào được đưa ra trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào là phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
[1] https://announcements.asx.com.au/asxpdf/20250730/pdf/06mb398zs47x5w.pdf
[2] https://blogs.worldbank.org/en/opendata/metal-prices-poised-to-strengthen-further
