Đăng vào: 2025-12-30
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) lại trở thành tâm điểm khi Tổng thống Donald Trump liên tục gây áp lực, thậm chí dọa kiện Chủ tịch Jerome Powell và tuyên bố sẽ sớm công bố người thay thế. Trong khi đó, thị trường toàn cầu nín thở chờ biên bản họp Fed (minutes) tháng 12 – tài liệu được kỳ vọng hé lộ thêm manh mối về lộ trình hạ lãi suất quỹ liên bang và mức độ độc lập của Fed trước sức ép chính trị.
Các tin chính:
Trump dọa kiện Chủ tịch Fed Powell, tuyên bố sẽ sớm chọn người thay thế.
Biên bản họp Fed tháng 12 dự kiến công bố đêm 30/12 (giờ Mỹ).
Fed đã ba lần hạ lãi suất 2025, đưa lãi suất quỹ liên bang về 3,5–3,75%.
DXY quanh 98 điểm, lợi suất 10 năm gần 4,1%, vàng trên 4.300 USD/oz.
Dow, S&P 500, Nasdaq cùng giảm, USD/VND tại Vietcombank khoảng 26.381 VND/USD.
Điểm nóng nhất liên quan Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong những ngày giao dịch cuối cùng của năm 2025 không đến từ dữ liệu kinh tế, mà từ chính trường Washington. Theo Reuters, Tổng thống Mỹ Donald Trump tái khẳng định sẵn sàng kiện Chủ tịch Fed Jerome Powell, chỉ trích kế hoạch cải tạo trụ sở ngân hàng trung ương và cho biết sẽ sớm công bố người thay thế trong tháng tới.
Các phát biểu này xuất hiện đúng thời điểm nhiệm kỳ của ông Powell bước vào giai đoạn cuối và Nhà Trắng chuẩn bị đề cử Chủ tịch Fed mới. Trước đó, thị trường đã xôn xao trước thông tin Trump cân nhắc thay thế Chủ tịch Fed năm 2025 với Kevin Hassett là ứng viên hàng đầu. Điều khiến thị trường lo ngại là mức độ can thiệp của nhánh hành pháp vào một thể chế vốn được thiết kế để hoạt động độc lập, đặc biệt khi ông Trump công khai tuyên bố “ai bất đồng với tôi sẽ không bao giờ là Chủ tịch Fed”.
Song song đó, biên bản họp Fed (minutes) của cuộc họp chính sách tháng 12 – nơi Fed đã cắt giảm lãi suất 0,25% lần thứ 3 trong năm theo quan điểm "hawkish cut" – sẽ được công bố vào đêm 30/12 theo giờ Mỹ. Tại cuộc họp này, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã hạ phạm vi lãi suất chuẩn xuống 3,50–3,75%/năm, thấp nhất kể từ năm 2022, đồng thời ám chỉ khả năng tiếp tục nới lỏng trong năm 2026 nếu lạm phát tiếp tục hạ nhiệt.
Ở góc độ thị trường, theo tổng hợp từ các hãng tin quốc tế, nhà đầu tư coi biên bản FOMC lần này là “sự kiện biến động cuối cùng” của năm 2025, có thể làm rõ liệu Fed đang nghiêng về kịch bản “hạ nhanh rồi dừng” hay “hạ từ tốn, giữ mặt bằng lãi suất thực dương lâu hơn”.
Không chỉ giới chính trị, các lãnh đạo Phố Wall cũng lên tiếng. CEO Bank of America Brian Moynihan cảnh báo trên chương trình “Face the Nation” (CBS) rằng “thị trường sẽ trừng phạt mọi người nếu chúng ta không có một Fed độc lập”, nhấn mạnh tính độc lập của Fed là yếu tố “sống còn” đối với ổn định kinh tế Mỹ.
Như vậy, Fed đang cùng lúc phải xử lý ba áp lực: lạm phát chưa hoàn toàn hạ nhiệt, tăng trưởng có dấu hiệu chậm lại và rủi ro về tính độc lập thể chế trước các phát biểu ngày càng cứng rắn từ Nhà Trắng.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) là ngân hàng trung ương của Hoa Kỳ, chịu trách nhiệm điều hành chiến lược tiền tệ với ba mục tiêu chính: ổn định giá cả, toàn dụng lao động và đảm bảo hệ thống tài chính vận hành trơn tru. Công cụ quan trọng nhất của Fed là lãi suất quỹ liên bang (federal funds rate) – mức lãi suất tham chiếu cho các khoản vay qua đêm giữa các ngân hàng thương mại Mỹ.
Trong Fed, FOMC (Federal Open Market Committee) là cơ quan ra quyết định chính sách lãi suất và chương trình mua/bán trái phiếu. Mọi thay đổi về lãi suất, cũng như đánh giá triển vọng kinh tế, đều được FOMC công bố sau mỗi cuộc họp định kỳ.
Trên thị trường tiền tệ, sức mạnh đồng bạc xanh DXY – đo sức mạnh đồng bạc xanh so với rổ 6 đồng tiền chủ chốt – giảm còn khoảng 97,98 điểm trong phiên 30/12, gần như đi ngang so với phiên trước nhưng duy trì xu hướng suy yếu của tháng 12.
Ở thị trường trái phiếu, lợi suất TPCP Mỹ kỳ hạn 10 năm dao động quanh 4,1%, trong khi chênh lệch lợi suất 10–2 năm (10–2 spread) được dữ liệu Investing.com ghi nhận ở vùng khoảng 0,30 điểm phần trăm dương, cho thấy đường cong lợi suất đã bớt đảo ngược và dần trở lại trạng thái “bình thường hóa” sau giai đoạn dài cảnh báo suy thoái.
Giá vàng thế giới – thước đo khẩu vị trú ẩn – vẫn ở vùng rất cao. Theo dữ liệu XAU/USD, vàng giao ngay đang quanh 4.370–4.380 USD/oz. Dù có nhịp điều chỉnh, giới phân tích vẫn lạc quan với dự đoán giá vàng năm 2026 có thể đạt mốc 4.400–5.000 USD/oz, củng cố đà tăng sau khi thiết lập vùng đỉnh lịch sử gần đây.
Tại Phố Wall, các chỉ số chính cùng giảm trong phiên 29/12: Dow Jones đóng cửa quanh 48.462 điểm (-0,5%), chứng khoán Mỹ lùi nhẹ dù S&P 500 vẫn giữ được mốc gần 7.000 điểm, còn Nasdaq Composite giảm gần 0,8% khi nhóm công nghệ, đặc biệt là cổ phiếu Nvidia và cuộc đua AI khốc liệt, đang chịu áp lực chốt lời trước thềm biên bản Fed.
Ở Việt Nam, theo Vietcombank, tỷ giá USD/VND niêm yết bán ra khoảng 26.381 VND/USD sáng 30/12, chỉ thấp hơn không nhiều so với vùng đỉnh lịch sử trong năm 2025, phản ánh việc đồng VND vẫn chịu áp lực từ chênh lệch lãi suất và dòng vốn quốc tế, dù đồng USD đã suy yếu so với rổ tiền tệ chính.
Thứ nhất, lãi suất quỹ liên bang là “giá vốn” của đồng USD. Khi Fed hạ lãi suất, chi phí vay USD cho doanh nghiệp và chính phủ trên toàn cầu thường giảm theo, nhưng đồng thời cũng có thể làm suy yếu đồng bạc xanh, kích hoạt luồng vốn dịch chuyển sang tài sản rủi ro như cổ phiếu, hàng hóa, bất động sản.
Thứ hai, với diễn biến tỷ giá hối đoái USD/VND vẫn quanh vùng 26.300–26.400 VND/USD, mọi thay đổi trong kỳ vọng về Fed đều có thể ảnh hưởng tới chi phí nhập khẩu, dịch vụ nợ ngoại tệ và sức ép lạm phát nhập khẩu tại Việt Nam. Nếu thị trường tin rằng Fed sẽ hạ lãi suất nhanh hơn, áp lực lên USD/VND có thể giảm bớt; ngược lại, kịch bản Fed buộc phải giữ lãi suất cao hơn dự kiến có thể khiến USD mạnh trở lại.
Thứ ba, vàng vẫn là kênh đầu tư quen thuộc của nhà đầu tư Việt. Giá XAU/USD neo ở vùng trên 4.300 USD/oz, trong bối cảnh Fed đã bắt đầu chu kỳ hạ lãi suất, đang khiến chênh lệch giữa vàng trong nước và thế giới duy trì rất lớn. Biến động chính sách của Fed vì thế trở thành yếu tố quan trọng khi cân nhắc chiến lược với vàng, cả ở thị trường quốc tế lẫn trong nước.
Cuối cùng, sự tranh luận về tính độc lập của Fed – với các cảnh báo “thị trường sẽ trừng phạt nếu Fed không còn độc lập” từ CEO Bank of America – có thể là nguồn gốc cho những đợt biến động bất ngờ trên chứng khoán, trái phiếu và ngoại hối, nhất là nếu nhà đầu tư đánh giá rủi ro chính trị tại Mỹ tăng lên.
Biên bản sẽ cho thấy các thành viên FOMC tranh luận thế nào về tốc độ hạ lãi suất: liệu đa số ưu tiên cắt nhanh để hỗ trợ tăng trưởng, hay muốn giữ lãi suất thực dương lâu hơn để chắc chắn lạm phát quay về mục tiêu 2%. Nhà đầu tư sẽ soi kỹ ngôn ngữ về rủi ro lạm phát thứ cấp, thị trường lao động và đánh giá về tác động của điều kiện tài chính nới lỏng trong quý IV.
Theo lịch của Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS), báo cáo Employment Situation cho tháng 12 sẽ công bố vào sáng 9/1 (giờ Mỹ). Số liệu về số việc làm mới, tình hình thất nghiệp và tăng lương giờ trung bình sẽ là “bài test” đầu tiên cho quan điểm của Fed rằng thị trường lao động đang “hạ nhiệt có trật tự”.
Sau NFP, số liệu CPI tháng 12 – cũng do BLS công bố – sẽ quyết định liệu quỹ đạo lạm phát có tiếp tục đi xuống như Fed kỳ vọng hay không. Một bất ngờ tăng nóng có thể buộc thị trường phải điều chỉnh lại kỳ vọng về tốc độ hạ lãi suất trong năm 2026, theo đó gây áp lực lên vàng và các tài sản rủi ro.
Song song, giới phân tích cũng lưu ý cuộc họp FOMC tiếp theo ngày 27–28/1/2026, nơi Fed sẽ cập nhật dự báo kinh tế và có thể “tinh chỉnh” thông điệp sau khi đã có đủ dữ liệu cuối năm 2025.
Kịch bản 1: Fed giữ giọng điệu thận trọng, ưu tiên “cao hơn lâu hơn”
Trong kịch bản này, biên bản họp Fed (minutes) nhấn mạnh rủi ro lạm phát tái bùng phát và cho thấy nhiều thành viên FOMC vẫn lo ngại điều kiện tài chính quá nới lỏng. Thị trường có thể phải hạ bớt kỳ vọng về số lần cắt giảm lãi suất trong năm 2026, khiến DXY phục hồi, lợi suất trái phiếu trung–dài hạn nhích lên và các tài sản rủi ro (cổ phiếu, vàng, bạc) chịu áp lực điều chỉnh ngắn hạn.
Kịch bản 2: Fed phát tín hiệu mềm hơn, ưu tiên tăng trưởng
Nếu minutes cho thấy FOMC bắt đầu lo lắng hơn về tăng trưởng và thị trường lao động, đồng thời sẵn sàng chấp nhận lạm phát cao hơn mục tiêu trong thời gian nhất định, thị trường có thể củng cố kỳ vọng về chu kỳ hạ lãi suất mạnh mẽ hơn trong năm 2026. Khi đó, một số nhà đầu tư cho rằng USD sẽ tiếp tục suy yếu, lợi suất dài hạn có dư địa giảm, còn vàng và nhóm cổ phiếu tiềm năng tăng trưởng có thể được hưởng lợi – dù biến động vẫn lớn do tranh luận về tính độc lập của Fed chưa hạ nhiệt.
Kịch bản 3: Rủi ro thể chế, Fed bị nghi ngờ mất độc lập
Theo giới phân tích, kịch bản rủi ro hơn – nhưng không thể bỏ qua – là căng thẳng chính trị leo thang, Nhà Trắng can thiệp sâu hơn vào nhân sự Fed, thậm chí là chế độ nhiệm kỳ của Chủ tịch. Nếu thị trường tin rằng Fed không còn độc lập, mức bù rủi ro trên trái phiếu Kho bạc Mỹ có thể tăng, đẩy lợi suất lên cao và gây áp lực cùng lúc lên cả chứng khoán, vàng lẫn các đồng tiền thị trường mới nổi – trong đó có VND. Đây vẫn là kịch bản giả định, phụ thuộc rất lớn vào diễn biến chính trị tại Mỹ trong những tháng tới.
Dữ kiện chính
| Chỉ tiêu | Diễn giải (cập nhật ~13:47, 30/12/2025, GMT+7) |
|---|---|
| Lãi suất quỹ liên bang hiện tại | 3,50–3,75%/năm, sau ba lần hạ lãi suất trong năm 2025 |
| Cuộc họp FOMC gần nhất | 10–11/12/2025, Fed tiếp tục hạ lãi suất 25 điểm cơ bản |
| Biên bản họp Fed sắp công bố | Minutes cuộc họp tháng 12, dự kiến công bố đêm 30/12 (giờ Mỹ) |
| Cuộc họp FOMC tiếp theo | Dự kiến ngày 27–28/1/2026 |
| DXY (USD Index) | Khoảng 97,98 điểm, giảm nhẹ so với phiên trước |
| Lợi suất TPCP Mỹ 10 năm | Khoảng 4,1%/năm, chênh lệch 10–2 năm quanh 0,30 điểm % dương |
| Giá vàng giao ngay XAU/USD | Khoảng 4.370–4.380 USD/oz, điều chỉnh nhẹ từ vùng đỉnh lịch sử |
| Chứng khoán Mỹ | Dow ~48.462 (-0,5%), S&P 500 ~6.906 (-0,3%), Nasdaq ~23.415 (-0,8%) |
| Tỷ giá USD/VND (Vietcombank bán ra) | Khoảng 26.381 VND/USD sáng 30/12/2025 |
1. Fed là gì và có vai trò gì?
Fed (Cục Dự trữ Liên bang Mỹ) là ngân hàng trung ương của Hoa Kỳ, chịu trách nhiệm điều hành chính sách tiền tệ, giám sát hệ thống ngân hàng và đảm bảo ổn định tài chính. Mục tiêu chính của Fed là kiểm soát lạm phát, hỗ trợ việc làm tối đa và giữ cho hệ thống tài chính vận hành trật tự.
2. FOMC là gì, khác gì với Fed?
FOMC (Federal Open Market Committee) là ủy ban gồm các Thống đốc Fed và Chủ tịch các Fed khu vực, trực tiếp quyết định lãi suất và các chương trình mua/bán tài sản. Nói ngắn gọn, Fed là cả hệ thống ngân hàng trung ương, còn FOMC là “bộ phận ra quyết định chính sách lãi suất” bên trong hệ thống đó.
3. Biên bản họp Fed (FOMC minutes) là gì, tại sao quan trọng?
Sau mỗi cuộc họp, Fed công bố biên bản họp (minutes) ghi lại chi tiết trao đổi giữa các thành viên FOMC: những điểm họ đồng thuận, bất đồng và đánh giá rủi ro. Thị trường dùng tài liệu này để “đọc giữa các dòng”, hiểu rõ hơn về mức độ diều hâu hay ôn hòa của Fed, từ đó điều chỉnh kỳ vọng về lãi suất tương lai.
4. Lãi suất quỹ liên bang tác động thế nào tới USD, vàng và chứng khoán?
Lãi suất quỹ liên bang là lãi suất tham chiếu của hệ thống tài chính Mỹ. Khi Fed nâng lãi suất, USD thường mạnh hơn, lợi suất trái phiếu tăng và cổ phiếu, vàng có thể chịu áp lực do chi phí vốn cao hơn. Khi Fed hạ lãi suất, USD thường yếu đi, dòng tiền có xu hướng tìm đến tài sản rủi ro và các công cụ trú ẩn như vàng, dù phản ứng thực tế còn phụ thuộc vào kỳ vọng lạm phát và tâm lý thị trường tại từng thời điểm.
5. Fed “độc lập” nghĩa là gì và vì sao CEO Bank of America lo ngại?
Fed “độc lập” nghĩa là các quyết định lãi suất và chính sách tiền tệ được đưa ra dựa trên dữ liệu và nhiệm vụ pháp lý, không bị chi phối trực tiếp bởi chu kỳ bầu cử hay áp lực chính trị. CEO Bank of America Brian Moynihan cảnh báo rằng nếu thị trường cảm nhận Fed bị can thiệp, nhà đầu tư có thể “trừng phạt” bằng cách đòi hỏi mức bù rủi ro cao hơn, dẫn tới lãi suất tăng và biến động mạnh hơn trên chứng khoán, trái phiếu và ngoại hối.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
