Đăng vào: 2025-12-23
Thị trường chip AI ngày nay đang chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi hai yếu tố mà thị trường không thể bỏ qua: chính sách và sự khan hiếm. Một thay đổi trong quy định của Mỹ đã mở ra con đường cho việc bán một số bộ tăng tốc AI cao cấp, điển hình như các dòng sản phẩm liên quan đến cổ phiếu NVIDIA (NVDA), cho Trung Quốc, nhưng thỏa thuận này đi kèm với các điều kiện và sự giám sát chính trị.
Đồng thời, chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn đang thiếu các linh kiện cần thiết để biến chip thành máy chủ AI hoạt động.
Đây là lý do tại sao "sự bùng nổ AI" vẫn là câu chuyện về nguồn cung. Yếu tố hạn chế không phải là sự quan tâm từ các trung tâm dữ liệu. Dù các dự án hạ tầng vẫn thu hút sự chú ý lớn, điển hình như việc cổ phiếu Oracle biến động mạnh do vướng mắc tài trợ cho trung tâm dữ liệu, nhưng yếu tố hạn chế thực sự lại nằm ở khả năng lắp ráp hệ thống hoàn chỉnh và giao hàng đúng hạn.
Đối với giới tài chính, chip AI là tâm điểm của dòng vốn khổng lồ, minh chứng qua việc Masayoshi Son bán tháo cổ phiếu Nvidia để dồn lực đầu tư vào AI, biến lĩnh vực này thành động lực lợi nhuận nhưng cũng đầy biến động và rủi ro thị trường.
Theo diễn biến mới nhất vào ngày 9/12, Mỹ đã bật đèn xanh cho Nvidia xuất khẩu chip H200 sang Trung Quốc kèm điều kiện thu phí, chuyển dịch rủi ro từ nguồn cung thuần túy sang rủi ro về chính sách và cấp phép.
Hiện tại, cánh cửa xuất khẩu H200 đang rộng mở với sức mua từ các ông lớn như ByteDance và Alibaba, đưa các kế hoạch giao hàng vào thảo luận với mục tiêu cụ thể là giữa tháng 2 năm 2026.
Nguồn cung HBM là nút thắt cổ chai chính đối với các bộ tăng tốc AI. Một nhà cung cấp bộ nhớ lớn cho biết họ đã hoàn tất các thỏa thuận trong chuỗi giá trị (value chain) về giá cả và khối lượng cho toàn bộ sản lượng HBM năm 2026 và dự kiến tình trạng khan hiếm nguồn cung sẽ tiếp tục kéo dài sau năm 2026.
Cùng một nhà cung cấp ước tính thị trường HBM có thể tăng trưởng từ khoảng 35 tỷ đô la vào năm 2025 lên khoảng 100 tỷ đô la vào năm 2028, điều này cho thấy nhu cầu kéo dài nhiều năm vượt xa tốc độ mở rộng năng lực sản xuất nhanh chóng.
Các nhà máy sản xuất chip đang duy trì mức chi tiêu vốn cao để đáp ứng nhu cầu về trí tuệ nhân tạo, với một phần đáng kể được dành cho công nghệ đóng gói tiên tiến, thử nghiệm và các lĩnh vực liên quan khác, nơi mà những hạn chế đã được nhận thấy.
Dù kết quả kinh doanh quý 3/2026 của Nvidia vượt kỳ vọng, một hiệp hội ngành công nghiệp vẫn dự đoán doanh số bán thiết bị chip toàn cầu sẽ tiếp tục đà tăng trưởng, đạt 145 tỷ USD vào năm 2026.
Song song với các động thái trả đũa như việc hạn chế xuất khẩu đất hiếm cho các nhà thầu quốc phòng Mỹ, Trung Quốc cũng đang cấp tốc xây dựng ngành công nghiệp chip AI của riêng mình với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ nguồn vốn nội địa.
Diễn biến quan trọng nhất trong tin tức về chip AI hôm nay là sự thay đổi chính sách mở ra con đường mới cho việc bán chip AI tiên tiến sang Trung Quốc.
Cách tiếp cận mới được coi là một kênh có kiểm soát chứ không phải là mở cửa hoàn toàn, với thuế quan (tariff) bổ sung và xem xét cấp phép. Đối với thị trường, điều đó rất quan trọng vì nó thay đổi kỳ vọng từ "không có doanh số" thành "có thể có doanh số nhưng kèm điều kiện".
Trong bối cảnh IMF cảnh báo về làn sóng bảo hộ thương mại khi thặng dư của Trung Quốc đạt kỷ lục, các nhà đầu tư không nên chỉ nhìn nhận quyền tiếp cận xuất khẩu như một câu trả lời đơn giản là 'có' hoặc 'không'.
Sự không chắc chắn đó là một khoản phí rủi ro có thể thể hiện ở lượng hàng tồn kho chip, hướng dẫn của nhà cung cấp và thời gian đặt hàng.
Điều này cũng ảnh hưởng đến việc phân bổ. Khi nguồn cung bộ tăng tốc AI khan hiếm, các nhà sản xuất sẽ quyết định nơi vận chuyển dựa trên lợi nhuận, độ tin cậy của việc phê duyệt và chi phí tuân thủ. Nếu rủi ro chính sách tăng lên, nguồn cung có thể được chuyển hướng đến các khu vực có việc giao hàng đơn giản hơn.
Những tuyên bố chính sách chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng được chuyển thành những lô hàng thực tế. Các cuộc thảo luận trên thị trường hiện nay cho thấy mục tiêu giữa tháng 2 năm 2026 là thời điểm giao hàng đợt đầu tiên của máy bay H200 vào Trung Quốc. Thời hạn này rất quan trọng vì nó giúp định hình những tranh luận có thể kéo dài vô tận.
Kế hoạch ban đầu gắn liền với lượng hàng tồn kho hiện có, điều này cho thấy việc giao hàng sớm có thể không cần thiết phải sản xuất thêm ngay lập tức. Các báo cáo cho biết sẽ có từ 5.000 đến 10.000 mô-đun trong đợt sản xuất đầu tiên, điều này ngụ ý một số lượng chip đáng kể khi số lượng mô-đun này được tính ở cấp độ hệ thống.
Về lợi nhuận ròng, việc vận chuyển hàng tồn kho có thể đẩy doanh thu lên trước. Điều này có thể làm tăng doanh thu trong một quý và giảm trong quý khác, ngay cả khi nhu cầu cơ bản đối với trung tâm dữ liệu vẫn đang tăng. Các nhà giao dịch nên chuẩn bị cho sự biến động xung quanh thời điểm vận chuyển hàng, chứ không chỉ là nhu cầu tổng thể.
Một điểm quan trọng trong bản tin AI Chips hôm nay là chính sách xuất khẩu hiện đang được xem xét kỹ lưỡng về mặt chính trị tại Hoa Kỳ. Các nhà lập pháp đang yêu cầu được minh bạch hóa các quyết định cấp phép và logic được sử dụng để phê duyệt hoặc từ chối các giao dịch bán hàng. Mức độ giám sát này làm tăng khả năng trì hoãn hoặc các điều kiện bổ sung.
Điều này rất quan trọng vì việc cấp phép không chỉ liên quan đến bản thân con chip. Nó có thể bao gồm người mua, mục đích sử dụng, phương thức phân phối và mức độ giám sát cần thiết. Mỗi bước bổ sung đều làm tăng thời gian và chi phí kinh doanh.
Đối với thị trường, đây là rủi ro điển hình về mặt thông tin với tác động thực tế đến dòng tiền (cash flow). Ngay cả một sự chậm trễ nhỏ cũng có thể làm thay đổi lịch trình giao hàng đối với các đơn đặt hàng máy chủ AI quy mô lớn, từ đó ảnh hưởng đến kế hoạch xây dựng trung tâm dữ liệu và việc ghi nhận doanh thu của nhà cung cấp.
Về phía Trung Quốc, còn có một lớp rủi ro khác. Các báo cáo gần đây cho thấy các quan chức Trung Quốc có thể xem xét các điều kiện để chấp nhận nhập khẩu các bộ tăng tốc cao cấp, bao gồm cả việc ràng buộc các giao dịch mua hàng nhập khẩu với cam kết mua cả chip AI sản xuất trong nước.
Nếu những quy định như vậy được ban hành, các chip nhập khẩu có thể sẽ không lấy lại được vai trò như trước đây.
Chính sách này được thiết kế để đẩy nhanh quá trình áp dụng tại địa phương. Ngay cả khi GPU trong nước chưa đạt đến trình độ tương đương cho các tác vụ huấn luyện đòi hỏi khắt khe nhất, chúng vẫn có thể được sử dụng cho nhiều khối lượng công việc suy luận, triển khai trong doanh nghiệp và các tác vụ AI chuyên biệt hơn.
Đối với các nhà đầu tư, thông điệp là nhu cầu từ Trung Quốc có thể quay trở lại với một hình thức khác. Các bộ tăng tốc nhập khẩu có thể phục vụ các dự án cao cấp cụ thể, trong khi chip sản xuất trong nước sẽ chiếm thị phần (market share) lớn hơn trên thị trường rộng lớn hơn.
Nỗ lực thúc đẩy phát triển trong nước của Trung Quốc không chỉ dừng lại ở những đề xuất. Các báo cáo riêng biệt cho thấy hướng dẫn rằng các dự án trung tâm dữ liệu do nhà nước tài trợ nên sử dụng chip AI sản xuất trong nước.
Trong một số phiên bản của hướng dẫn này, các dự án vẫn đang trong giai đoạn xây dựng ban đầu có thể được yêu cầu loại bỏ các chip nhập khẩu hoặc hủy bỏ các đơn đặt hàng đã lên kế hoạch.
Nếu được thực thi rộng rãi, điều này sẽ làm thay đổi thị trường tiềm năng cho các nhà cung cấp nước ngoài. Các dự án liên kết với nhà nước thường có quy mô lớn, kéo dài và ít nhạy cảm về giá cả. Việc mất các đơn đặt hàng đó có thể chuyển hướng doanh số bán hàng sang người mua thuộc khu vực tư nhân và thị trường nước ngoài.
Điều này cũng củng cố luận điểm kinh doanh cho các nhà sản xuất chip nội địa của Trung Quốc. Khi chính sách định hướng nhu cầu, nguồn vốn sẽ theo sau, và hệ sinh thái sẽ phát triển nhanh hơn thông qua việc triển khai thực tế và hỗ trợ nhà phát triển.
Nếu bạn muốn tìm một tín hiệu chuỗi cung ứng giải thích chu kỳ chip AI, đó chính là bộ nhớ băng thông cao (HBM). HBM là bộ nhớ xếp chồng được sử dụng trong các bộ tăng tốc AI để cung cấp dữ liệu đủ nhanh cho việc huấn luyện và suy luận thông lượng cao. Nếu không có đủ HBM, GPU không thể được xuất xưởng như một hệ thống hoàn chỉnh, sẵn sàng sử dụng.
Một nhà sản xuất chip nhớ lớn đã tuyên bố rằng họ đã hoàn tất các thỏa thuận về giá cả và khối lượng cho toàn bộ nguồn cung HBM năm 2026. Họ cũng dự đoán tình trạng khan hiếm sẽ kéo dài sau năm 2026. Đó là một thông điệp mạnh mẽ: nguồn cung năm tới đã được đặt trước.
Điều này hỗ trợ việc định giá cố định và thời gian giao hàng dài. Nó cũng thúc đẩy các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn ký kết các hợp đồng dài hạn hơn và lập kế hoạch năng lực sớm hơn, từ đó củng cố chu kỳ chi tiêu vốn cao cho cơ sở hạ tầng phục vụ giao dịch AI (AI trading) và điện toán.
HBM không chỉ khan hiếm vào năm 2026. Cùng một nhà cung cấp bộ nhớ dự báo rằng thị trường HBM có thể tăng từ khoảng 35 tỷ đô la vào năm 2025 lên khoảng 100 tỷ đô la vào năm 2028. Bước nhảy vọt như vậy cho thấy HBM đang trở thành một phần cốt lõi của thị trường bán dẫn, chứ không phải là một sản phẩm ngách.
Ngay cả với các nhà máy mới, nguồn cung bộ nhớ cũng không thể mở rộng ngay lập tức. Cần thời gian để xây dựng năng lực sản xuất, kiểm định quy trình và nâng cao năng suất. Điều này đặc biệt đúng đối với các thế hệ HBM mới nhất, nơi chất lượng sản phẩm phải được duy trì ổn định ở quy mô lớn.
Đối với thị trường, điều này có nghĩa là tình trạng "thiếu chip AI" có thể kéo dài ngay cả khi nguồn cung cấp tấm bán dẫn GPU được cải thiện. Yếu tố hạn chế có thể vẫn là sự sẵn có của bộ nhớ và khả năng lắp ráp các mô-đun hoàn chỉnh.
Các nhà cung cấp đang chạy đua để phát triển thế hệ bộ nhớ tiếp theo. SK hynix, một cái tên nổi bật trên thị trường cổ phiếu Mỹ và quốc tế, đã thông báo hoàn thành phát triển HBM4 và đang chuẩn bị sản xuất hàng loạt, đồng thời báo hiệu bắt đầu giao hàng vào nửa cuối năm 2025. Samsung cũng cho thấy tiến độ, với HBM3E đang được sản xuất hàng loạt và các mẫu HBM4 đã được giao cho khách hàng.
Đây là những bước quan trọng vì hiệu năng trên mỗi chip rất quan trọng. Băng thông bộ nhớ cao hơn hỗ trợ các mô hình lớn hơn, huấn luyện nhanh hơn và suy luận hiệu quả hơn. Hiệu năng tốt hơn có thể giảm số lượng chip cần thiết cho một tác vụ nhất định.
Tuy nhiên, các thế hệ mới không thể giải quyết tình trạng khan hiếm ngay lập tức. Sản lượng ban đầu thường bị hạn chế, và khách hàng phải kiểm định bộ nhớ mới trong các hệ thống thực tế. Tình trạng khan hiếm sẽ được cải thiện theo thời gian, nhưng vẫn có thể xảy ra trong giai đoạn chuyển đổi.
Ngay cả khi bạn đã có GPU và HBM, bạn vẫn cần công nghệ đóng gói tiên tiến để kết nối chúng thành một khối hoạt động. Công nghệ đóng gói tiên tiến là nguyên nhân khiến nhiều hệ thống tăng tốc AI bị chậm trễ, bởi vì nó đòi hỏi thiết bị chuyên dụng, lắp ráp độ chính xác cao và thiết kế tản nhiệt cẩn thận.
Các nhà máy sản xuất chip đã nhấn mạnh lĩnh vực này trong kế hoạch chi tiêu của họ. Nhà sản xuất chip theo hợp đồng hàng đầu đã dự báo rằng chi tiêu vốn năm 2025 sẽ vẫn ở mức cao, với một phần đáng kể dành cho công nghệ đóng gói tiên tiến, thử nghiệm và các công việc liên quan. Đó là một tín hiệu rõ ràng cho thấy đóng gói hiện là một năng lực chiến lược.
Đối với các nhà đầu tư, khâu đóng gói là một phần quan trọng của “nguồn cung thực tế”. Một tấm bán dẫn được vận chuyển từ nhà máy sản xuất không giống với một mô-đun tăng tốc được giao đến trung tâm dữ liệu. Khả năng đóng gói chính là yếu tố biến silicon thành doanh thu.
Chu kỳ chip AI không phải là một đợt tăng đột biến nhu cầu ngắn hạn. Các nhà máy sản xuất chip đang coi đây là một sự chuyển đổi dài hạn trong lĩnh vực điện toán, đó là lý do tại sao chi tiêu vốn vẫn ở mức cao. Nhà máy sản xuất chip hàng đầu đã đặt mục tiêu đầu tư đến năm 2025 ở mức từ 40 tỷ đến 42 tỷ đô la, dựa trên năng lực từ công ty ASML và liên kết nhu cầu với sự tăng trưởng liên quan đến AI.
Đầu tư lớn hỗ trợ năng lực tiên tiến hơn và thông lượng đóng gói cao hơn. Nó cũng hỗ trợ hệ sinh thái xung quanh các nút công nghệ cao, nơi thường đặt các bộ tăng tốc AI do kích thước và nhu cầu hiệu năng của chúng.
Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với thị trường tài chính vì nó làm thay đổi nhịp điệu của chu kỳ bán dẫn. Khi nhu cầu được thúc đẩy bởi việc xây dựng cơ sở hạ tầng có tuổi thọ cao, các đợt suy thoái có thể ít nghiêm trọng hơn, nhưng rủi ro sẽ cao hơn khi các hạn chế về chính sách hoặc nguồn cung xuất hiện.
Một hiệp hội ngành công nghiệp dự đoán doanh số bán thiết bị bán dẫn toàn cầu sẽ tăng từ khoảng 133 tỷ đô la vào năm 2025 lên 145 tỷ đô la vào năm 2026 và 156 tỷ đô la vào năm 2027. Dự báo này phù hợp với quan điểm cho rằng nhu cầu liên quan đến trí tuệ nhân tạo đang thúc đẩy ngành công nghiệp bước vào giai đoạn đầu tư dài hạn hơn.
Chi tiêu cho thiết bị là một trong những tín hiệu sớm tốt nhất cho thấy năng lực sản xuất trong tương lai. Khi các nhà sản xuất chip đặt hàng các công cụ cho mạch logic tiên tiến, nâng cấp bộ nhớ và đóng gói, điều đó thường có nghĩa là họ nhận thấy nhu cầu bền vững, chứ không chỉ là sự tăng đột biến ngắn hạn.
Đối với các nhà đầu tư, điều này củng cố quan điểm rằng chip AI đang thúc đẩy một chu kỳ sản xuất rộng lớn hơn. Nó cũng liên quan đến dòng chảy thương mại, sản lượng công nghiệp và lợi nhuận của các nhà cung cấp nằm ở thượng nguồn của các nhà sản xuất chip.
Nỗ lực sản xuất chip nội địa của Trung Quốc cũng thể hiện rõ trên thị trường chứng khoán. Các đợt niêm yết gần đây của các công ty tập trung vào chip GPU hoặc chip AI đã ghi nhận mức tăng trưởng rất lớn trong ngày đầu tiên của sự kiện IPO (chào bán lần đầu), cho thấy nhu cầu mạnh mẽ của thị trường nội địa đối với các sản phẩm "điện toán nội địa".
Điều này rất quan trọng vì khả năng tiếp cận vốn mạnh mẽ giúp đẩy nhanh quá trình phát triển. Vốn đầu tư sẽ tài trợ cho nhiều công việc thiết kế hơn, nhiều thử nghiệm hơn và nhiều hỗ trợ phần mềm hơn, tất cả đều cần thiết để xây dựng một nền tảng tăng tốc AI cạnh tranh. Nó cũng giúp các công ty tồn tại trong những năm đầu khi lợi nhuận thấp và chu kỳ sản phẩm tốn kém.
Đối với ngành công nghiệp toàn cầu, điều này làm gia tăng áp lực cạnh tranh theo thời gian. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và chính sách "mua hàng nội địa" có thể làm giảm thị phần của nước ngoài tại Trung Quốc, trong khi các doanh nghiệp trong nước hướng đến việc cải thiện nhanh chóng với sự hỗ trợ của nhà nước và nguồn vốn thị trường.
Điều đầu tiên cần lưu ý là chính sách hiện nay, cùng với nguồn cung, là những yếu tố chính tác động đến giá cả. Việc phê duyệt xuất khẩu có thể làm thay đổi doanh thu dự kiến, trong khi sự giám sát chính trị có thể làm chậm hoặc định hình lại doanh thu đó. Các nhà đầu tư nên coi kiểm soát xuất khẩu là một yếu tố rủi ro thường trực, chứ không phải là một sự kiện đơn lẻ.
Điểm mấu chốt thứ hai là sự khan hiếm tập trung ở một vài nơi. Bộ nhớ băng thông cao, công nghệ đóng gói tiên tiến và khả năng cung cấp ở cấp độ hệ thống vẫn còn khan hiếm. Điều này hỗ trợ khả năng định giá, nhưng cũng làm tăng nguy cơ chậm trễ đối với những người mua đang cố gắng mở rộng quy mô trung tâm dữ liệu AI một cách nhanh chóng.
Bài học thứ ba là thị trường Trung Quốc đang thay đổi, chứ không chỉ đơn thuần là mở cửa trở lại. Ngay cả khi hàng nhập khẩu cao cấp quay trở lại, các chính sách về chip trong nước và quy định về dự án nhà nước có thể hướng nhu cầu về phía các nhà cung cấp địa phương. Điều đó sẽ thay đổi cơ cấu doanh thu dài hạn cho các công ty sản xuất chip AI toàn cầu.
Hãy bắt đầu bằng việc cập nhật thông tin cấp phép và xác nhận vận chuyển. Thị trường sẽ phản ứng mạnh mẽ nhất với những dấu hiệu rõ ràng cho thấy việc giao hàng đang diễn ra đúng tiến độ, cũng như bất kỳ chi tiết nào về các điều kiện liên quan đến người dùng cuối, khối lượng hoặc yêu cầu giám sát.
Tiếp theo, hãy chú ý đến ngôn ngữ phân bổ HBM trong các tuyên bố của công ty. Nếu các nhà cung cấp tiếp tục nói rằng sản lượng năm 2026 đã được cam kết hoàn toàn, điều đó ngụ ý rằng sự tăng trưởng nhu cầu chủ yếu sẽ thể hiện ở giá cả và các hợp đồng dài hạn hơn, chứ không phải là sự tăng đột biến về khối lượng sản phẩm.
Cuối cùng, hãy theo dõi các chỉ số về bao bì và thiết bị. Việc mở rộng năng lực đang được tiến hành, nhưng tốc độ rất quan trọng. Nếu sản lượng đóng gói cải thiện nhanh hơn dự kiến, điều đó có thể giảm thiểu tình trạng chậm trễ giao hàng và hỗ trợ một làn sóng lắp đặt máy chủ AI lớn hơn vào năm 2026.
AI Chips News Today đang đưa ra một câu chuyện rõ ràng: thế giới vẫn đang thiếu máy tính AI, và sự thiếu hụt này bắt nguồn từ chính sách và những giới hạn vật lý cứng nhắc trong chuỗi cung ứng. Các quy định xuất khẩu có thể đang thay đổi, nhưng việc phê duyệt vẫn còn chưa chắc chắn và nhạy cảm về mặt chính trị.
Đồng thời, nguồn cung HBM hầu hết đã được đặt trước và năng lực đóng gói vẫn là một yếu tố hạn chế quan trọng.
Đối với giới tài chính, tác động thị trường là trực tiếp. Những hạn chế này ảnh hưởng đến thời điểm thu nhập, biên lợi nhuận và rủi ro định giá trong toàn bộ lĩnh vực bán dẫn AI.
Giai đoạn tiếp theo sẽ ít phụ thuộc vào tên gọi chip mới mà tập trung nhiều hơn vào khả năng đảm bảo bộ nhớ, bao bì và khả năng truy cập ổn định xuyên biên giới.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không được xem là (và không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hoặc bất kỳ lời khuyên nào khác mà bạn nên dựa vào. Không có ý kiến nào được đưa ra trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào là phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
