Đăng vào: 2025-12-08
GDP của Nhật Bản vừa chuyển từ "yếu" sang "xấu". Các số liệu quý 3 đã sửa đổi cho thấy nền kinh tế suy giảm 0,6% theo quý, tệ hơn cả ước tính ban đầu là -0,4% và dự báo là -0,5%, tương đương với mức suy giảm hàng năm là -2,3% - mức giảm mạnh nhất kể từ quý 3 năm 2023.
Đối với một ngân hàng trung ương đang chuẩn bị tăng lãi suất vào tháng 12, đây quả là một bối cảnh không mấy khả quan. Giới giao dịch giờ đây phải xoay xở giữa bối cảnh tăng trưởng yếu kém, lạm phát dai dẳng, đồng yên yếu về mặt cấu trúc. Đặc biệt, sau khi Thống đốc BOJ Ueda "bật đèn xanh" cho việc bình thường hóa chính sách, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) vẫn tỏ ra quyết tâm tăng lãi suất từ 0,50% lên 0,75% vào ngày 18-19 tháng 12.
| Hệ mét | Đã sửa đổi vào quý 3 năm 2025 | Ước tính ban đầu | Dự báo trung bình |
|---|---|---|---|
| GDP thực tế q/q (sa) | -0,6% | -0,4% | -0,5% |
| GDP thực tế hàng năm | -2,3% | -1,8% | -2,0% |
| Quý trước (Quý 2 năm 2025, hằng năm) | +2,3% | — | — |
Đính kèm ở trên là dữ liệu Văn phòng Nội các đã sửa đổi cho tháng 7–tháng 9 năm 2025.
Tóm lại, nền kinh tế đang suy giảm nhanh hơn so với báo cáo ban đầu và tệ hơn một chút so với những gì thị trường dự đoán.
Bài học rút ra, chính bản thân việc điều chỉnh này là câu chuyện khi sự suy giảm nhẹ đã trở thành cú sốc tăng trưởng rõ ràng chỉ vài ngày trước cuộc họp cuối cùng của BoJ trong năm.
Bản công bố GDP đã sửa đổi cho thấy chi phí đầu tư yếu và nhu cầu bên ngoài gây ra phần lớn thiệt hại:
Tiêu dùng cá nhân : +0,2% theo quý (điều chỉnh tăng từ +0,1%)
Chi tiêu vốn : -0,2% theo quý (điều chỉnh giảm mạnh so với +1,0%)
Xuất khẩu : -1,2% so với quý trước, đảo ngược mức tăng 2,3% của quý 2
Nhập khẩu : -0,4% q/q
Đóng góp của xuất khẩu ròng : -0,2 điểm phần trăm vào tăng trưởng
Đóng góp của nhu cầu trong nước : -0,4 điểm phần trăm (tệ hơn mức -0,2 pp được báo cáo ban đầu)
Nói cách khác, các hộ gia đình chỉ cố gắng cầm cự, nhưng các công ty thì cắt giảm và hoạt động thương mại đang bị ảnh hưởng.
Lực cản bên ngoài chính là chế độ thuế quan của Trump:
Thuế quan của Hoa Kỳ đối với hàng hóa Nhật Bản, đặc biệt là ô tô, đã làm giảm kim ngạch xuất khẩu trong quý 3.
Một thỏa thuận mới hiện áp dụng mức thuế cơ bản 15% đối với hầu hết hàng nhập khẩu từ Nhật Bản, giảm so với mức phụ thu ban đầu là 25–27,5%, nhưng thiệt hại đã thể hiện rõ trong dữ liệu quý 3.
Khối lượng xuất khẩu giảm 1,2% so với quý trước, mức giảm quá lớn khiến GDP giảm mặc dù nhập khẩu giảm.
Động lực tăng trưởng của Nhật Bản luôn phụ thuộc rất nhiều vào nhu cầu bên ngoài. Tuy nhiên, như các cảnh báo gần đây về những rủi ro của nền kinh tế toàn cầu năm 2025, động lực đó đang gặp trục trặc nghiêm trọng.
Ở trong nước, những con số được điều chỉnh là tín hiệu tự tin rõ ràng từ các doanh nghiệp và nhà phát triển:
Đầu tư kinh doanh giảm 0,2% theo quý trong báo cáo GDP, thay vì tăng 1,0% như báo cáo ban đầu.
Nhìn bề ngoài, chi phí đầu tư theo khảo sát đã tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước, tuy nhiên con số này lại giảm đáng kể so với mức 7,6% trong quý 2.
Đầu tư nhà ở tư nhân giảm khoảng 8% theo quý/năm, một phần là do những thay đổi trong quy định xây dựng và sự thận trọng trong lĩnh vực nhà ở.
Các công ty đang thu hẹp hoạt động, phải đối mặt với:
Sự bất ổn về thuế quan
Lợi suất trong nước và chi phí tài trợ cao hơn
Nhu cầu toàn cầu giảm sút.
Các hộ gia đình không phải là anh hùng của câu chuyện này, nhưng họ cũng không đang rơi tự do:
Tiêu dùng tư nhân tăng nhẹ 0,2% so với quý trước, nhờ mức tăng lương và các biện pháp hỗ trợ của chính phủ.
Thu nhập thực tế vẫn bị ảnh hưởng bởi nhiều năm lạm phát vượt mục tiêu, nhưng chi tiêu vẫn kiên cường hơn chi tiêu vốn, đó là lý do tại sao lực cản của nhu cầu trong nước tập trung vào đầu tư hơn là hộ gia đình.
Thông điệp: Người tiêu dùng Nhật Bản không thúc đẩy tăng trưởng, nhưng ranh giới thực sự trong quý 3 là doanh nghiệp và bên ngoài, chứ không phải hộ gia đình.
Mặc dù GDP yếu hơn, thị trường và các nhà hoạch định chính sách vẫn thấy khả năng cao là lãi suất sẽ tăng vào tháng 12:
Các nguồn tin thị trường đưa tin BoJ có khả năng sẽ tăng lãi suất chính sách từ 0,50% lên 0,75% tại cuộc họp ngày 18–19 tháng 12, với việc chính phủ "sẵn sàng chấp nhận" động thái đó.
Thống đốc Kazuo Ueda cho biết ngân hàng sẽ cân nhắc "ưu và nhược điểm" của việc tăng lãi suất, tín hiệu rõ ràng nhất của ông cho thấy động thái này đang được xem xét nghiêm túc.
Hiện tại, giá OIS và hợp đồng tương lai đang định giá khoảng 80% khả năng lãi suất sẽ tăng, tăng so với mức khoảng 60% trước khi ông đưa ra bình luận.
Cho đến nay, mức chênh lệch GDP vẫn chưa đủ lớn để làm chệch hướng những gì được coi là bước bình thường hóa chứ không phải là chu kỳ thắt chặt.
Đồng yên vẫn được coi là đồng tiền yếu với sự thay đổi của BoJ:
Tỷ giá USD/JPY đang dao động quanh mức 155 (khoảng 155,1 vào ngày 8 tháng 12), giảm so với mức 158,8 đạt được hồi đầu năm. Áp lực giảm giá này càng gia tăng khi thị trường xác nhận khả năng Fed cắt giảm lãi suất vào tháng 12, tạo ra sự phân kỳ chính sách rõ rệt với Nhật Bản.
Đây là một "quả bom hẹn giờ", xét đến mức độ nó đi chệch khỏi nền tảng cơ bản của Nhật Bản và quy mô giao dịch chênh lệch lãi suất được xây dựng dựa trên nó.
Việc BoJ tăng lãi suất, cùng với bất kỳ tín hiệu bình thường hóa nào vào năm 2026, chính xác là loại chất xúc tác có thể buộc một số biện pháp này phải được gỡ bỏ.
Về mặt kỹ thuật:
USD/JPY đã giảm xuống dưới 155, với vùng xoay trục quan trọng hiện tại là 153–154 và đường trung bình động 50 ngày đang ở gần 153. Bên dưới mức đó, 150 (cộng với MA 50 tuần) là ngưỡng hỗ trợ tâm lý lớn.
Vì vậy, việc GDP không đạt mục tiêu đã làm giảm bớt sức mạnh của đồng yên theo quan điểm diều hâu của BoJ, nhưng ranh giới thực sự đối với các nhà giao dịch vẫn là cách cặp tiền này biến động quanh mức 153–155 trong các cuộc họp tháng 12.
Về phía trái phiếu:
Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm là khoảng 1,95% tính đến ngày 8 tháng 12, gần mức cao nhất trong nhiều thập kỷ.
Ngay sau khi điều chỉnh GDP, lợi suất giảm nhẹ trong ngày do thị trường định giá con đường BoJ bớt quyết liệt hơn một chút, nhưng mức chung vẫn ở mức cao so với thời kỳ trước khi bình thường hóa.
Nói cách khác, dữ liệu GDP đã làm cong đường cong một chút; nó không phá vỡ chế độ mới về lợi suất dương và giảm kiểm soát đường cong lợi suất.
Cổ phiếu Nhật Bản bị kẹt giữa dữ liệu kinh tế vĩ mô yếu và áp lực rủi ro toàn cầu vẫn còn mạnh mẽ:
Chỉ số Nikkei 225 gần đây đã đạt mức cao nhất mọi thời đại là khoảng 52.637 vào đầu tháng 11 và hiện giao dịch ở mức gần 50.350–50.500, giảm khoảng 4%.
Bảng điều khiển kỹ thuật cho thấy RSI 14 ngày ở mức khoảng 54, về cơ bản là trung tính và MACD vẫn có xu hướng tăng giá, trong khi các đường trung bình động ngắn hơn (5 ngày) đã bắt đầu đưa ra tín hiệu "bán".
Một ghi chú gần đây nêu bật "tín hiệu giảm giá khi BoJ đặt cược theo hướng diều hâu", chỉ ra những rủi ro giảm giá mới nổi khi lợi suất trái phiếu địa phương cao hơn đáp ứng được mức giá thị trường hoàn hảo.
Cho đến nay, thị trường chứng khoán vẫn coi việc GDP giảm là một sự dao động, chứ không phải là một sự sụp đổ. Nhưng với lợi suất gần 2% và BoJ tăng lãi suất, thời kỳ tiền miễn phí cho các doanh nghiệp Nhật Bản đang dần phai nhạt.
Trong vài tuần tới, trọng tâm sẽ tập trung vào một số câu hỏi chính:
BoJ thực hiện : Liệu ngân hàng này có thực sự tăng lãi suất 0,25% lên 0,75% vào ngày 18–19 tháng 12 hay không và liệu định hướng này có "duy nhất một lần" đến năm 2026 hay không?
Dữ liệu tiền lương và kỳ vọng shuntō : Việc tăng lương cơ bản mạnh sẽ tạo cho BoJ sự bảo đảm về mặt chính trị để vượt qua một quý GDP yếu.
Lộ trình thuế quan : Bất kỳ sự nới lỏng nào trong chính sách thuế quan của Hoa Kỳ hoặc bù đắp hỗ trợ công nghiệp sẽ làm giảm áp lực lên xuất khẩu và chi phí vốn.
Vị thế đồng Yên : Với đồng tiền này vẫn ở mức khoảng 155 và các giao dịch chênh lệch lãi suất lớn đang diễn ra, bất kỳ động thái bất ngờ nào từ BoJ cũng có thể gây ra tình trạng che đậy bán khống đồng Yên một cách dữ dội.
Quy mô và thiết kế gói tài chính: Quy mô và cấu trúc của gói kích thích của Takaichi liên quan đến cơ sở hạ tầng so với chuyển nhượng so với điều chỉnh thuế sẽ định hình hồ sơ tăng trưởng năm 2026. Điều này tiếp nối các nỗ lực chính sách kể từ khi bà Takaichi gặp BOJ bàn về ổn định đồng yên, cho thấy sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ và ngân hàng trung ương.
Hiện tại, mức -0,6% GDP chỉ là một lời cảnh báo, chưa phải là bước ngoặt chính sách hoàn toàn.
Ước tính ban đầu cho thấy GDP giảm 0,4% theo quý, tính theo năm là -1,8%. Sau khi điều chỉnh, con số này giảm xuống còn -0,6% theo quý và -2,3% theo năm, khiến mức suy giảm rõ ràng nghiêm trọng hơn và tồi tệ hơn so với kỳ vọng chung là -2,0% theo năm.
Điều này khiến cho việc xem xét trở nên khó khăn hơn, nhưng thị trường vẫn thấy khả năng cao lãi suất sẽ tăng lên 0,75% vào ngày 18–19 tháng 12.
Tỷ giá USD/JPY vẫn ở mức cao quanh 155, nhưng những đợt giảm gần đây xuống dưới mức đó và sự xuất hiện của ngưỡng 153–154 như một điểm xoay trục cho thấy thị trường đang bắt đầu định giá rủi ro của BoJ một cách nghiêm túc hơn.
Số liệu GDP quý 3 điều chỉnh của Nhật Bản là một lời nhắc nhở rõ ràng rằng thuế quan, đồng yên yếu và lợi suất nội địa cao hơn đi kèm với cái giá phải trả. Mức giảm 0,6% trong quý và mức giảm 2,3% tính theo năm cho thấy sự mong manh đằng sau câu chuyện về mức tăng lương và sự phục hồi vừa phải.
Nếu bạn đang giao dịch đồng yên, trái phiếu chính phủ Nhật Bản (JGB) hoặc cổ phiếu Nhật Bản trước cuộc họp tháng 12 của BoJ, số liệu GDP này không phải là dấu hiệu "hoảng loạn". Tuy nhiên, nó cho thấy tăng trưởng không còn là một lựa chọn miễn phí trong giao dịch bình thường hóa.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
