Đăng vào: 2025-10-28
Mỗi thị trường đều có nhịp đập, và nhịp đập đó nằm ở Độ sâu Thị trường. Đối với các nhà giao dịch, việc này giống như nhìn vào hậu trường để xem có bao nhiêu người mua và người bán đang cạnh tranh ở mỗi mức giá. Các lệnh giao dịch càng sôi động, tính thanh khoản và tính ổn định của thị trường càng cao.
Về bản chất, Độ sâu Thị trường cho thấy ai đang chờ giao dịch, ở mức giá nào và họ sẵn sàng mua hoặc bán bao nhiêu. Hiểu được sự giằng co vô hình này giúp các nhà giao dịch dự đoán các biến động giá ngắn hạn, xác định các mức hỗ trợ và kháng cự, và tinh chỉnh thời điểm giao dịch.
Độ sâu thị trường, còn được gọi là sổ lệnh, là danh sách theo thời gian thực tất cả các lệnh mua và bán đang chờ xử lý đối với một tài sản tài chính. Nó hiển thị mức giá và khối lượng lệnh ở cả hai phía của thị trường:
Bên mua: Người giao dịch sẵn sàng mua.
Bên bán: Người giao dịch sẵn sàng bán.
Mỗi hàng trong DOM biểu thị một mức giá, cho biết khối lượng giao dịch đang chờ được thực hiện. Ví dụ: nếu 200 đơn vị đang chờ mua ở mức 1,1050 và 150 đơn vị đang chờ bán ở mức 1,1052, thị trường có khả năng sẽ giao dịch trong phạm vi biên độ hẹp đó cho đến khi xuất hiện lệnh mới.
Để thực sự nắm bắt cách thức biến động của giá cả trong các sàn giao dịch, điều cốt lõi là phải hiểu rõ về các hoạt động giao dịch mua vào và bán ra diễn ra liên tục. Mỗi quyết định giao dịch, dù là đặt mua hay đặt bán, đều góp phần tạo nên bức tranh tổng thể về các mức giá mà người tham gia sẵn lòng thực hiện. Đặc biệt, việc phân biệt giữa mức giá chào mua và chào bán là rất quan trọng để nhìn nhận cấu trúc của thị trường tại bất kỳ thời điểm nào.
Giá cả trên thị trường tài chính không biến động ngẫu nhiên; chúng phản ứng với sự mất cân bằng giữa người mua và người bán. Khi lệnh mua vượt quá lệnh bán, giá có xu hướng tăng. Khi lệnh bán chiếm ưu thế, giá giảm.
Dữ liệu Độ sâu Thị trường ghi lại sự giằng co này, cho các nhà giao dịch biết vị trí của các cụm lệnh lớn. Các cụm lệnh này thường hoạt động như vùng thanh khoản, ảnh hưởng đến mức độ biến động của giá.
Màn hình DOM chuẩn sẽ hiển thị ba thành phần chính:
Mức giá: Hiển thị theo chiều dọc, với mức giá cao hơn ở trên và mức giá thấp hơn ở dưới.
Khối lượng đặt mua: Tổng số lệnh mua ở mỗi mức giá.
Khối lượng bán: Tổng số lệnh bán ở mỗi mức giá.
Khi một lệnh mua lớn xuất hiện ở phía giá chào mua, điều đó cho thấy nhu cầu mạnh ở mức giá đó. Ngược lại, một lệnh bán lớn ở phía giá chào bán báo hiệu mức kháng cự tiềm ẩn.
Giả sử EUR/USD đang giao dịch gần mức 1,1000. Trên DOM, bạn nhận thấy một nhóm lớn các lệnh mua giữa mức 1,0990 và 1,0992, tổng cộng 10 triệu euro, nhưng chỉ có 2 triệu lệnh bán trên mức 1,1010. Sự mất cân bằng này cho thấy nhu cầu mạnh hơn dưới mức thị trường. Nếu giá giảm xuống 1,0990, người mua có thể sẽ hấp thụ áp lực và đẩy giá lên trở lại.
Ngược lại, nếu một khối lượng lớn lệnh bán xuất hiện ở mức 1,1020, nó có thể hạn chế đà tăng giá cho đến khi thanh khoản đó được sử dụng hết. Các nhà giao dịch sử dụng thông tin này để dự đoán các điểm đảo chiều hoặc đột phá.
Tính thanh khoản đề cập đến mức độ dễ dàng mua hoặc bán một tài sản mà không gây ra biến động giá lớn. DOM cung cấp thước đo trực quan về tính thanh khoản.
Tính thanh khoản cao: Nhiều lệnh ở nhiều mức giá khác nhau có nghĩa là giá biến động trơn tru hơn.
Tính thanh khoản thấp: Một số ít lệnh tạo ra sự biến động vì các giao dịch nhỏ có thể làm thay đổi giá đáng kể.
Trong các cặp tiền tệ chính như EUR/USD, DOM sâu, với hàng nghìn lệnh mỗi cấp. Trong các cặp tiền tệ nhỏ hơn hoặc hiếm, DOM mỏng hơn, đồng nghĩa với chênh lệch giá lớn hơn và biến động giá mạnh hơn.
Các nhà giao dịch ngắn hạn dựa vào DOM để phát hiện các tổ chức lớn đang đặt lệnh ở đâu. Ví dụ, khi lực mua lớn đột nhiên xuất hiện, một nhà đầu cơ lướt sóng có thể chớp lấy cơ hội để kiếm lời nhanh chóng.
DOM giúp xác định các điểm đảo chiều tiềm năng. Nếu lệnh mua liên tục tập trung tại 1,1000, ngưỡng đó sẽ đóng vai trò hỗ trợ về mặt tâm lý và kỹ thuật.
Việc quan sát sự biến động thanh khoản có thể giúp bạn xác định thời điểm vào hoặc thoát khỏi một vị thế. Thanh khoản mỏng trước các sự kiện tin tức có thể là dấu hiệu cảnh báo, vì giá có thể tăng đột biến khó lường.
Một số nhà giao dịch đặt lệnh lớn mà không có ý định thực hiện, với hy vọng tác động đến nhận thức. Việc theo dõi cách lệnh xuất hiện và biến mất có thể tiết lộ những chiến thuật này.
Trong "Cú Sụp Đổ Chớp nhoáng" năm 2010, thị trường chứng khoán Mỹ đã lao dốc gần 9% chỉ trong vài phút. Một yếu tố góp phần là sự biến mất đột ngột của các lệnh mua từ DOM. Thanh khoản bốc hơi, và do không có đủ người mua, giá cổ phiếu đã sụp đổ. Sự kiện này cho thấy độ sâu thị trường quan trọng như thế nào đối với sự ổn định. Khi thanh khoản cạn kiệt, ngay cả những lệnh nhỏ cũng có thể gây ra những biến động lớn.
Những yêu cầu về việc sở hữu hoặc thoái vốn tài sản này sau đó được tập hợp lại, tạo thành một "sổ lệnh" khổng lồ, nơi hiển thị tổng quan về sự sẵn sàng mua và bán của toàn bộ thị trường. Khi có sự chênh lệch đáng kể giữa khối lượng đặt mua và đặt bán ở các mức giá khác nhau, nó có thể báo hiệu những xu hướng tiềm năng. Điều này phản ánh trực tiếp nguyên tắc cơ bản của cung và cầu, quyết định điểm cân bằng mà tại đó các giao dịch thực sự diễn ra.
Hầu hết các nền tảng giao dịch dành cho chuyên gia, chẳng hạn như MetaTrader 5, NinjaTrader hoặc TradingView, đều có cửa sổ DOM. Các nhà giao dịch tương lai thường sử dụng DOM trực tiếp từ nguồn cấp dữ liệu của các sàn giao dịch như CME hoặc Eurex.
Đối với các nhà giao dịch CFD và ngoại hối, các nhà môi giới tổng hợp dữ liệu từ nhiều nhà cung cấp thanh khoản để hiển thị độ sâu thị trường ước tính. Mặc dù không giống hệt dữ liệu sàn giao dịch tập trung, dữ liệu này vẫn cung cấp thông tin chi tiết về hành vi giá và áp lực lệnh.
Mặc dù hữu ích, DOM cũng có những hạn chế:
Không phải tất cả các lệnh đều được hiển thị (có lệnh ẩn hoặc lệnh tảng băng trôi).
Các tổ chức lớn có thể thực hiện giao dịch thông qua các thuật toán chia lệnh thành các phần nhỏ hơn.
DOM cung cấp nhiều thông tin hơn cho các nhà giao dịch ngắn hạn so với các nhà đầu tư dài hạn.
Ngoại hối: Hiển thị thanh khoản tổng hợp từ nhiều nhà cung cấp; giúp phát hiện các điều kiện yếu trước khi công bố dữ liệu quan trọng.
Hợp đồng tương lai: Phản ánh trực tiếp sổ lệnh giao dịch, mang lại sự minh bạch cho việc phân tích khối lượng.
Cổ phiếu: Sổ lệnh thay đổi tùy theo sàn giao dịch, với giá mua và giá bán hiển thị theo khối lượng và ưu tiên thời gian.
Không. Điều này phổ biến đối với ngoại hối, hợp đồng tương lai và cổ phiếu nhưng kém minh bạch hơn đối với các sản phẩm không kê đơn.
Liên tục. Hầu hết các nền tảng đều làm mới nhiều lần mỗi giây để hiển thị những thay đổi về thanh khoản theo thời gian thực.
Nó cung cấp manh mối nhưng không chắc chắn. Nó hiển thị vùng cung và cầu, nhưng những người chơi lớn có thể thay đổi lệnh ngay lập tức, khiến việc dự đoán trở nên phức tạp.
Độ sâu thị trường (Depth of Market) thu hẹp khoảng cách giữa biểu đồ giá và thanh khoản thực tế. Trong khi biểu đồ cho thấy giá đã ở đâu, DOM cho thấy giá có thể đi đến đâu tiếp theo bằng cách tiết lộ hoạt động đặt lệnh trực tiếp.
Đối với các nhà giao dịch, việc thành thạo DOM không chỉ có nghĩa là hiểu được thị trường đã diễn biến như thế nào, mà còn cả những gì nó đang chuẩn bị diễn biến. Được sử dụng kết hợp với phân tích hành động giá và khối lượng, DOM mang lại lợi thế trong việc xác định thời điểm giao dịch và đo lường động lượng.
Khả năng một tài sản có thể được chuyển đổi thành tiền mặt một cách dễ dàng mà không gây ra biến động lớn về giá được gọi là tính lỏng của thị trường. Một thị trường có tính lỏng cao thường có nhiều lệnh chờ sẵn ở các mức giá khác nhau, giúp giảm thiểu rủi ro trượt giá và đảm bảo các giao dịch được thực hiện hiệu quả. Ngược lại, tính lỏng thấp có thể dẫn đến sự biến động mạnh mẽ hơn khi có các lệnh lớn được khớp.
Giá thầu: Mức giá mà người mua sẵn sàng trả.
Hỏi: Mức giá mà người bán sẵn sàng chấp nhận.
Chênh lệch: Sự khác biệt giữa giá mua và giá bán.
Tính thanh khoản: Mức độ dễ dàng giao dịch tài sản mà không có biến động giá lớn.
Sổ lệnh: Bản ghi kỹ thuật số của tất cả các lệnh mua và bán đang hoạt động.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
