Đăng vào: 2025-10-29
Thị trường thường giống như một cơ thể sống, tràn đầy năng lượng khi giá cả tăng và giảm. Đằng sau mỗi đợt tăng và giảm là một nhịp điệu cho thấy xu hướng thực sự mạnh hay yếu. Chỉ số Sức mạnh Tương đối, hay RVI, là một trong những công cụ mà các nhà giao dịch sử dụng để đọc nhịp điệu này, đo lường mức độ thuyết phục của thị trường di chuyển theo một hướng cụ thể.
Đối với người mới bắt đầu, việc hiểu RVI cũng giống như học cách đọc nhịp đập của giá. Vấn đề không phải là dự đoán tương lai mà là nhận biết khi nào động lượng đang mạnh hay yếu. Trong một thế giới mà các thuật toán phản ứng trong vòng vài mili giây, việc nắm bắt logic đằng sau các chỉ báo như RVI có thể giúp các nhà giao dịch xác nhận trực giác của mình bằng cấu trúc.
Chỉ số Sức mạnh Tương đối (RVI) là một chỉ báo kỹ thuật dựa trên động lượng được Donald Dorsey phát triển vào cuối những năm 1990. Nguyên lý cốt lõi của nó là trong một xu hướng tăng, giá có xu hướng đóng cửa cao hơn giá mở cửa, trong khi trong một xu hướng giảm, điều ngược lại xảy ra. RVI đo lường mối quan hệ này để xác định liệu động lượng có hỗ trợ xu hướng hiện tại hay không.
Công thức RVI xem xét mức độ mạnh yếu của giá đóng cửa của mỗi nến so với phạm vi của nó. Công thức này so sánh chênh lệch giữa giá đóng cửa và giá mở cửa với toàn bộ phạm vi giao dịch (giá cao nhất trừ giá thấp nhất) và làm mịn dữ liệu này qua nhiều giai đoạn. Kết quả là một đường dao động quanh mức 0, cho thấy khi nào sức mạnh thị trường đang tăng hoặc yếu đi.
Về mặt toán học, nó được biểu thị như sau:
RVI = (Đóng – Mở) / (Cao – Thấp), sau đó tính trung bình trong một số khoảng thời gian đã chọn.
Chỉ số RVI dương cho thấy động lực tăng giá, trong khi chỉ số âm cho thấy áp lực giảm giá. Các nhà giao dịch thường kết hợp RVI với đường tín hiệu (đường trung bình động của chính RVI) để xác định các điểm giao cắt tiềm năng và sự dịch chuyển xu hướng.
Khi delving vào các công cụ đo lường sức mạnh thị trường, việc hiểu rõ những vùng mà giá tài sản có thể đã bị đẩy quá xa so với giá trị thực là điều cốt yếu. Các ngưỡng nhất định trên biểu đồ giúp nhà đầu tư xác định tình trạng quá mua hay quá bán của thị trường, từ đó dự đoán khả năng đảo chiều. Hơn nữa, việc nhận biết các tín hiệu phân kỳ và hội tụ giữa giá và chỉ báo có thể cung cấp những manh mối sớm về sự suy yếu của xu hướng hiện tại, giúp trader đưa ra quyết định giao dịch thông minh hơn.
Chỉ số RVI hoạt động dựa trên ý tưởng về niềm tin. Trong các xu hướng mạnh, giá đóng cửa thường tập trung gần các điểm cực trị của biên độ dao động trong ngày. RVI nắm bắt được sự nhất quán này, xác nhận liệu sức mạnh đằng sau một biến động có thực sự tồn tại hay không.
Ví dụ, trong đợt tăng giá cổ phiếu công nghệ Mỹ giai đoạn 2023–2024, chỉ số Nasdaq Composite đã tăng hơn 40%. Chỉ số RVI trên biểu đồ hàng ngày thường duy trì trên mức 0 trong nhiều tuần, khẳng định đà mua mạnh mẽ ngay cả trong những đợt điều chỉnh ngắn. Ngược lại, khi biến động tăng đột biến vào đầu năm 2025 trong bối cảnh bất ổn về lãi suất, chỉ số RVI thường xuyên giảm xuống dưới mức 0, báo hiệu sự sụt giảm niềm tin của thị trường.
Chỉ báo này xuất hiện dưới dạng hai đường trên biểu đồ: đường RVI chính (thường màu xanh lá cây) và đường tín hiệu của nó (thường màu đỏ). Khi RVI cắt lên trên đường tín hiệu, nó cho thấy năng lượng tăng giá đang gia tăng; khi cắt xuống dưới, áp lực giảm giá có thể đang hình thành.
Chỉ báo động lượng có nhiều dạng, nhưng RVI mang lại một góc nhìn riêng biệt. Chỉ số Sức mạnh Tương đối (RSI) đo lường tốc độ và biên độ biến động giá, trong khi Đường trung bình động Hội tụ Phân kỳ (MACD) tập trung vào sự khác biệt giữa các đường trung bình động. Tuy nhiên, RVI tập trung vào tính nhất quán của sức mạnh đóng cửa so với biên độ hàng ngày.
Trong giai đoạn tăng giá ổn định, RVI có xu hướng duy trì ở mức cao ngay cả khi RSI hạ nhiệt, điều này giúp các nhà giao dịch tránh thoát lệnh quá sớm. Ngược lại, khi RVI phân kỳ so với hướng giá, nó có thể báo hiệu sự suy yếu tiềm ẩn trước khi đảo chiều.
Ví dụ, vào tháng 9 năm 2024, cặp EUR/USD đã tăng mạnh từ 1,06 lên 1,09, nhưng RVI đã đi ngang và sau đó giảm xuống ngay cả khi giá tiếp tục tăng. Một tuần sau, cặp tiền này đảo chiều về 1,07, cho thấy sự phân kỳ RVI có thể cảnh báo về sự cạn kiệt động lượng.
RVI có thể được kết hợp vào một số phương pháp giao dịch:
Các nhà giao dịch sử dụng RVI để xác minh sức mạnh thực sự của một đợt bứt phá hoặc tăng giá. Nếu RVI duy trì trên mức 0 và đường tín hiệu hỗ trợ, động lượng có thể đang mạnh.
Khi giá đạt đỉnh mới nhưng RVI không đạt, điều này có thể báo hiệu một xu hướng suy yếu. Ví dụ, trong đợt tăng giá của Tesla vào đầu năm 2025, phân kỳ RVI xuất hiện ngay trước khi giá cổ phiếu giảm 12%.
Các nhà giao dịch giàu kinh nghiệm thường kiểm tra chéo RVI trên biểu đồ ngày và biểu đồ 4 giờ. Nếu cả hai đều cho cùng một tín hiệu hướng, điều đó xác nhận các thiết lập có xác suất cao hơn.
Giao cắt tăng giá xảy ra khi đường RVI tăng lên trên đường tín hiệu, cho thấy tiềm năng tăng giá. Giao cắt giảm giá thì ngược lại. Nhiều nhà giao dịch kết hợp các tín hiệu này với đường trung bình động hoặc phân tích khối lượng để xác nhận.
Nó giúp xác nhận sức mạnh của xu hướng thay vì dự đoán đỉnh hoặc đáy.
Nó hoạt động tốt trên thị trường có xu hướng và đà tăng trưởng ổn định.
Nó bổ sung cho các chỉ số khác bằng cách tập trung vào chất lượng giá đóng cửa.
Nó có thể được áp dụng cho bất kỳ thị trường nào, từ ngoại hối đến cổ phiếu và hàng hóa.
Chỉ báo RVI không hoàn hảo. Do làm mịn dữ liệu qua nhiều giai đoạn, nó có thể chậm hơn so với những thay đổi giá nhanh. Trong những biến động mạnh do tin tức, chỉ báo này có thể phản ứng sau khi thị trường đã biến động. Nó cũng tạo ra tín hiệu sai trong các thị trường dao động trong phạm vi hẹp hoặc biến động mạnh, nơi động lượng thường xuyên biến động.
Ví dụ, trong cú sốc giá năng lượng năm 2022, giá dầu thô tăng vọt một cách khó lường và RVI tạo ra nhiều tín hiệu mâu thuẫn. Trong những điều kiện như vậy, việc kết hợp RVI với các bộ lọc biến động hoặc xu hướng trung bình động sẽ giúp giảm nhiễu.
Đối với nhà giao dịch muốn đánh giá tốc độ và cường độ của biến động giá, việc tìm hiểu những chỉ báo đo lường động lượng giá là bước quan trọng. Các công cụ này không chỉ giúp nhận diện các điểm vào/ra tiềm năng mà còn phản ánh tâm lý thị trường. Bên cạnh đó, việc kết hợp sử dụng với các công cụ khác như chỉ báo trung bình động hội tụ phân kỳ (MACD) có thể mang lại cái nhìn toàn diện hơn về xu hướng và động lượng, củng cố thêm cho chiến lược giao dịch của bạn.
RVI đo lường mức độ giá đóng cửa của thị trường hỗ trợ hướng đi hiện tại của thị trường, cho biết liệu động lực có phù hợp với biến động giá hay không.
Trong khi RSI đo tốc độ biến động giá, RVI tập trung vào tính nhất quán của mức đóng cửa so với phạm vi của từng giai đoạn, đưa ra thước đo độ tin cậy ổn định hơn.
Tốt nhất nên sử dụng kết hợp với các chỉ báo như MACD hoặc phân tích khối lượng. Chỉ báo này xác nhận xu hướng nhưng không phải lúc nào cũng đưa ra điểm vào hoặc thoát lệnh sớm.
Chỉ số Sức mạnh Tương đối (RVI) cung cấp cho nhà giao dịch cái nhìn có cấu trúc về năng lượng thị trường. Nó lọc bỏ thiên kiến cảm xúc bằng cách cho thấy khi nào sự nhiệt tình hoặc bi quan thực sự được hỗ trợ bởi hành vi giá. Bằng cách tập trung vào sức mạnh của các động thái đóng cửa, RVI giúp nhà giao dịch đưa ra quyết định dựa trên niềm tin hơn là phản ứng.
Động lực, giống như gió thổi trên cánh buồm, vô hình nhưng thiết yếu. Chỉ số RVI không dự đoán hướng gió sẽ thổi, nhưng nó cho bạn biết sức mạnh hiện tại của gió. Trong một thị trường bị chi phối bởi tốc độ, góc nhìn đó có thể tạo nên sự khác biệt giữa việc chạy theo tiếng ồn và chạy theo sức mạnh.
Để áp dụng hiệu quả các công cụ như chỉ số động lượng vào chiến lược giao dịch, một nền tảng vững chắc về phương pháp phân tích kỹ thuật là không thể thiếu. Việc nắm vững cách đọc và diễn giải các mô hình giá, xu hướng, cũng như hiểu cách các chỉ báo hoạt động trong các bối cảnh thị trường khác nhau sẽ giúp bạn tối ưu hóa hiệu suất giao dịch. Đây là một phần quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống giao dịch toàn diện và giảm thiểu rủi ro.
Chỉ báo động lượng: Một công cụ đo lường tốc độ hoặc mức độ biến động mạnh của giá.
Phân kỳ: Tình trạng giá và chỉ báo di chuyển theo hướng ngược nhau, báo hiệu khả năng thay đổi xu hướng.
Đường tín hiệu: Phiên bản được làm mịn của đường chỉ báo chính dùng để xác nhận điểm giao nhau.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
