简体中文 繁體中文 English 한국어 日本語 Español ภาษาไทย Bahasa Indonesia Português Монгол العربية हिन्दी Русский ئۇيغۇر تىلى

Quyền chọn mua có nghĩa là gì trong giao dịch? Tìm hiểu những điều cơ bản

Đăng vào: 2025-10-28

Hãy tưởng tượng bạn có thể giữ một sản phẩm ở mức giá hiện tại vì bạn tin rằng giá trị của nó sẽ tăng vào ngày mai. Về bản chất, đó chính là điều mà quyền chọn mua cho phép các nhà giao dịch thực hiện. Đây là một hợp đồng cho phép bạn mua một tài sản với mức giá cố định sau này, trong khi chỉ phải chịu một khoản phí bảo hiểm nhỏ ngay lúc đó.


Trong thị trường biến động ngày nay, nơi giá cả có thể thay đổi nhanh hơn cả tin tức, việc hiểu rõ về quyền chọn mua là một bước quan trọng hướng tới giao dịch thông minh hơn. Chúng có thể được sử dụng để đầu cơ vào việc tăng giá hoặc bảo vệ danh mục đầu tư trước chi phí tăng, kết hợp tính linh hoạt, khả năng kiểm soát và đòn bẩy trong một công cụ chiến lược.

Call Option 2.png


Quyền chọn mua là gì?


Quyền chọn mua là một hợp đồng cho phép người nắm giữ quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua một tài sản tài chính như cổ phiếu, hàng hóa hoặc tiền tệ với giá thực hiện được xác định trước trong một khung thời gian nhất định. Người mua trả phí cho quyền này, và người bán (hoặc người viết) quyền chọn nhận được phí đó như một khoản bồi thường cho việc chấp nhận nghĩa vụ tiềm năng.


Nếu giá thị trường của tài sản tăng cao hơn giá thực hiện trước khi quyền chọn hết hạn, người mua có thể thực hiện quyền chọn và mua tài sản ở mức giá thấp hơn, hưởng lợi từ chênh lệch. Nếu giá không tăng, người mua có thể để quyền chọn hết hạn, chỉ mất phí bảo hiểm đã trả.


Ví dụ, nếu bạn mua quyền chọn mua vàng với giá thực hiện là 2.300 đô la một ounce với mức phí bảo hiểm là 50 đô la, và sau đó giá vàng tăng lên 2.400 đô la, bạn có thể thực hiện quyền chọn mua ở mức 2.300 đô la và bán theo giá thị trường để kiếm lợi nhuận 100 đô la một ounce.


Khi tham gia thị trường tài chính, nhà đầu tư thường gặp phải nhiều loại công cụ khác nhau. Để thực sự nắm vững những cơ hội và rủi ro tiềm ẩn, việc hiểu rõ bản chất của từng loại là rất quan trọng. Một trong số đó là các loại quyền chọn, một dạng hợp đồng mang lại cho người sở hữu quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, để mua hoặc bán một tài sản cơ sở. Đây thực chất là một phần của khái niệm chung về các sản phẩm phái sinh, những công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào một tài sản cơ sở khác.


Các thành phần chính của quyền chọn mua


  • Tài sản cơ sở: Công cụ tài chính mà quyền chọn dựa trên (ví dụ: cổ phiếu, chỉ số hoặc hàng hóa).

  • Giá thực hiện: Giá cố định mà tài sản có thể được mua.

  • Ngày hết hạn: Ngày cuối cùng có thể thực hiện quyền chọn.

  • Phí bảo hiểm: Mức giá mà người mua trả cho người bán để sở hữu quyền.

  • Giá trị thực tế (ITM): Khi giá thị trường cao hơn giá thực hiện.

  • Giá ngoài giá trị thực (OTM): Khi giá thị trường thấp hơn giá thực hiện.

  • Giá thị trường (ATM): Khi giá thị trường bằng giá thực hiện.


Quyền chọn mua hoạt động như thế nào trên thị trường thực


Quyền chọn mua được sử dụng trong cả giao dịch tổ chức và bán lẻ để đầu cơ, phòng ngừa rủi ro hoặc tạo thu nhập.


Ví dụ 1: Kịch bản thị trường chứng khoán


Một nhà giao dịch mua quyền chọn mua một công ty công nghệ với giá thực hiện 120 bảng Anh, phí quyền chọn là 5 bảng Anh. Nếu giá cổ phiếu tăng lên 140 bảng Anh, quyền chọn sẽ có giá trị là 20 bảng Anh. Lợi nhuận của nhà giao dịch là 15 bảng Anh (20 bảng Anh trừ 5 bảng Anh). Nếu giá cổ phiếu duy trì dưới 120 bảng Anh, quyền chọn sẽ hết hạn mà không có giá trị, và khoản phí quyền chọn là 5 bảng Anh.


Ví dụ 2: Phòng ngừa rủi ro hàng hóa


Một nhà sản xuất phụ thuộc vào đồng để sản xuất có thể mua quyền chọn mua trên hợp đồng tương lai đồng để đảm bảo giá trần. Nếu giá đồng tăng, lợi nhuận từ quyền chọn sẽ bù đắp chi phí sản xuất cao hơn, đảm bảo ổn định ngân sách.


Ví dụ 3: Giao dịch tiền tệ


Trên thị trường ngoại hối, các nhà giao dịch sử dụng quyền chọn mua để phòng ngừa rủi ro tỷ giá dự kiến tăng giá. Ví dụ, một công ty dự kiến thanh toán cho nhà cung cấp bằng euro có thể mua quyền chọn mua EUR/USD để phòng ngừa rủi ro đồng euro mạnh lên.


Tại sao các nhà giao dịch chọn quyền chọn mua


Đầu cơ về việc tăng giá


Quyền chọn mua là một cách hiệu quả để kiếm lời từ việc giá tăng mà không cần đầu tư vốn lớn. Thay vì mua đứt 100 cổ phiếu, nhà giao dịch có thể mua một hợp đồng quyền chọn mua với cùng số lượng, giúp gia tăng lợi nhuận tiềm năng.


Quản lý rủi ro và phòng ngừa rủi ro


Nhà đầu tư có thể phòng ngừa rủi ro cho các vị thế hiện có bằng cách mua quyền chọn mua như một hình thức bảo hiểm. Ví dụ, một nhà giao dịch bán khống chỉ số có thể sử dụng quyền chọn mua để hạn chế tổn thất tiềm ẩn nếu thị trường phục hồi.


Chiến lược thu nhập


Việc bán quyền chọn mua, đặc biệt là trong các chiến lược quyền chọn mua có bảo đảm, sẽ tạo ra thu nhập cao cho các nhà đầu tư nắm giữ vị thế mua.


Hiểu về giá quyền chọn mua


Phí bảo hiểm (giá) của quyền chọn mua bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố:


  • Giá cơ bản: Giá tài sản cao hơn khiến quyền chọn có giá trị hơn.

  • Biến động: Biến động thị trường lớn hơn làm tăng phí bảo hiểm vì có nhiều khả năng xảy ra biến động lớn.

  • Thời gian hết hạn: Thời hạn càng dài, phí bảo hiểm càng cao.

  • Lãi suất: Lãi suất cao hơn có thể làm tăng giá quyền chọn mua bằng cách tăng chi phí cơ hội khi nắm giữ tiền mặt.

  • Cổ tức: Khoản chi trả dự kiến có thể làm giảm nhẹ giá trị quyền chọn mua vì người nắm giữ quyền chọn không nhận được cổ tức.


Một mô hình phổ biến để tính giá quyền chọn là công thức Black-Scholes, kết hợp các biến này để ước tính giá trị hợp lý về mặt lý thuyết.


Nắm bắt cơ chế của các quyền chọn đòi hỏi sự tìm hiểu kỹ lưỡng về cấu trúc và các yếu tố ảnh hưởng. Mỗi hợp đồng được định hình bởi nhiều thông số như giá thực hiện, ngày đáo hạn và đặc biệt là vai trò của biến động giá của tài sản cơ sở, một yếu tố then chốt quyết định giá trị của chúng. Để đi sâu hơn vào từng loại và cách thức hoạt động, nhà đầu tư có thể tìm hiểu thêm về các loại hợp đồng quyền chọn nói chung. Bên cạnh đó, cũng có những khái niệm tương tự như khái niệm về quyền mua cổ phần, dù có những điểm khác biệt nhưng đều liên quan đến quyền sở hữu tài sản trong tương lai.


Ưu và nhược điểm của quyền chọn mua


Thuận lợi:


  • Đòn bẩy: Kiểm soát vị thế lớn với số vốn nhỏ hơn.

  • Nhược điểm hạn chế: Khoản lỗ tối đa là phí bảo hiểm đã trả.

  • Tính linh hoạt: Áp dụng trên nhiều thị trường và khung thời gian.

  • Sức mạnh đầu cơ: Lý tưởng để đặt cược vào sự tăng giá ngắn hạn.


Nhược điểm:


  • Giảm dần theo thời gian: Giá trị quyền chọn giảm dần khi ngày hết hạn đến gần.

  • Độ phức tạp: Cần có kinh nghiệm để hiểu về giá cả và chiến lược.

  • Khả năng mất toàn bộ: Nếu giá không tăng cao hơn giá thực hiện, phí bảo hiểm sẽ bị mất.


So sánh quyền chọn mua và quyền chọn bán


Quyền chọn mua và quyền chọn bán là hai khái niệm trái ngược nhau. Quyền chọn mua cho phép mua, trong khi quyền chọn bán cho phép bán. Các nhà giao dịch mua quyền chọn mua khi họ kỳ vọng giá tăng, và quyền chọn bán khi họ kỳ vọng giá giảm. Việc kết hợp cả hai loại quyền chọn cho phép các chiến lược nâng cao hơn, chẳng hạn như chiến lược straddle (đặt cược vào biến động) hoặc spread (cân bằng chi phí và lợi nhuận).


Dữ liệu thực tế và thông tin chi tiết về thị trường


Năm 2024, khối lượng giao dịch quyền chọn toàn cầu đã vượt quá 13 tỷ hợp đồng, trong đó quyền chọn cổ phiếu chiếm phần lớn. Theo Options Clearing Corporation, quyền chọn mua chiếm khoảng 57% tổng số giao dịch quyền chọn cổ phiếu, cho thấy mức độ phổ biến mà các nhà giao dịch sử dụng cho các chiến lược đầu cơ giá lên.


Các cổ phiếu công nghệ vốn hóa lớn như Nvidia, Apple và Tesla vẫn là những tài sản cơ sở được giao dịch tích cực nhất cho quyền chọn mua do tính biến động và thanh khoản của chúng. Năm 2025, khi ngành công nghiệp AI và bán dẫn tiếp tục mở rộng, nhu cầu quyền chọn mua liên quan đến các lĩnh vực này vẫn duy trì ở mức cao, phản ánh sự lạc quan của các nhà giao dịch đối với các chủ đề tăng trưởng dài hạn.


Cách sử dụng quyền chọn mua trong chiến lược


  1. Lệnh mua dài hạn: Giao dịch tăng giá đơn giản với kỳ vọng giá sẽ tăng.

  2. Quyền chọn mua có bảo đảm: Nắm giữ tài sản trong khi bán quyền chọn mua để tạo ra thu nhập.

  3. Lệnh bảo vệ: Phòng ngừa thua lỗ ở các vị thế bán khống.

  4. Bull Call Spread: Mua quyền chọn mua với giá thực hiện thấp hơn và bán với giá thực hiện cao hơn để giảm chi phí.


Mỗi chiến lược cân bằng rủi ro và lợi nhuận theo cách khác nhau. Lệnh mua dài hạn tối đa hóa tiềm năng lợi nhuận nhưng tốn kém hơn, trong khi chênh lệch giá hạn chế cả lợi nhuận và chi phí.


Mẹo quản lý rủi ro cho nhà giao dịch quyền chọn mua


  • Luôn xác định mức lỗ tối đa có thể chấp nhận được trước khi tham gia giao dịch.

  • Tránh mua gần ngày hết hạn trừ khi bạn chắc chắn về thời điểm biến động.

  • Theo dõi mức độ biến động ngụ ý, vì các quyền chọn có giá quá cao có thể dẫn đến lợi nhuận giảm.

  • Sử dụng lệnh dừng lỗ hoặc đa dạng hóa danh mục đầu tư để hạn chế rủi ro.

Call Option 3.jpg


Câu hỏi thường gặp về Quyền chọn mua


Câu hỏi 1. Tôi có thể mất nhiều hơn số tiền đầu tư vào quyền chọn mua không?


Không. Với tư cách là người mua, mức lỗ tối đa của bạn chỉ giới hạn ở mức phí bảo hiểm đã trả. Tuy nhiên, người bán (người viết) quyền chọn mua không bảo đảm sẽ phải đối mặt với rủi ro không giới hạn nếu giá tăng mạnh.


Câu 2. Quyền chọn mua có phù hợp với người mới bắt đầu không?


Có, miễn là bạn bắt đầu từ những việc nhỏ, hiểu được cơ chế và tập trung học hỏi trước khi sử dụng các chiến lược phức tạp.


Câu 3. Làm thế nào để tôi chọn được mức giá thực hiện tốt nhất?


Tùy thuộc vào quan điểm thị trường của bạn. Quyền chọn mua đang có giá cao hơn nhưng có cơ hội sinh lời cao hơn, trong khi quyền chọn mua đang không có giá rẻ hơn nhưng rủi ro cao hơn.


Bức tranh toàn cảnh


Quyền chọn mua không chỉ là công cụ đầu cơ; chúng còn là công cụ linh hoạt. Chúng cho phép nhà giao dịch hưởng lợi từ xu hướng giá tăng trong khi vẫn kiểm soát được thua lỗ. Đối với nhà đầu tư, quyền chọn mua có thể bảo vệ danh mục đầu tư hoặc tăng lợi nhuận thông qua việc tạo ra thu nhập chiến lược.


Khi thị trường tài chính phát triển vào năm 2025 trở đi, việc hiểu cách thức hoạt động của quyền chọn mua là điều cần thiết đối với bất kỳ ai muốn giao dịch thông minh hơn, cân bằng giữa tham vọng và sự thận trọng.


Việc tích hợp quyền chọn vào chiến lược đầu tư là một phương pháp tiên tiến, giúp đa dạng hóa danh mục và quản lý rủi ro hiệu quả. Nó là một phần không thể thiếu trong toàn cảnh về giao dịch phái sinh, nơi nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận từ biến động giá của tài sản mà không cần sở hữu trực tiếp. Thành công trong lĩnh vực này đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức chuyên sâu và khả năng phân tích thị trường nhạy bén.


Thuật ngữ nhỏ


  • Giá thực hiện: Mức cố định mà quyền chọn có thể được thực hiện.

  • Phí bảo hiểm: Số tiền phải trả để mua quyền chọn.

  • Độ biến động: Mức độ biến động giá của tài sản cơ sở.

  • Ngày hết hạn: Ngày cuối cùng có thể thực hiện quyền chọn.

  • In-the-Money (ITM): Vị thế có lợi nhuận nếu thực hiện ngay lập tức.


Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.