เจาะลึก 5 ประเภทของพันธบัตรและกลไกการทำงาน

เมื่อพูดถึงการลงทุน หลายคนมักจะนึกถึงหุ้นเป็นอันดับแรก แต่ยังมีสินทรัพย์อีกประเภทหนึ่งที่ทรงพลังไม่แพ้กัน ซึ่งสามารถเพิ่มความมั่นคงรายได้ประจำ และการกระจายความเสี่ยงให้กับพอร์ตของคุณได้ — นั่นคือ "พันธบัตร" โดยพันธบัตรเป็นองค์ประกอบสำคัญของการลงทุนในตราสารหนี้ เนื่องจากให้ผลตอบแทนที่คาดการณ์ได้และมีความผันผวนน้อยกว่าหุ้น

ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปรู้จักกับข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับพันธบัตร โดยเฉพาะพันธบัตร 5 ประเภทหลักที่ควรทำความเข้าใจ ไม่ว่าคุณจะกำลังวางแผนเกษียณ บริหารความเสี่ยง หรือมองหารายได้แบบพาสซีฟ (Passive Income) พันธบัตรก็สามารถเป็นเครื่องมือการลงทุนที่มีคุณค่าได้อย่างแท้จริง

พันธบัตรคืออะไร?

พันธบัตรคือเครื่องมือทางการเงินประเภทหนี้สิน เมื่อคุณซื้อพันธบัตรเท่ากับว่าคุณให้เงินกู้แก่รัฐบาล บริษัท หรือหน่วยงานอื่น ๆ โดยแลกกับการรับดอกเบี้ยเป็นงวด ๆ (เรียกว่า "คูปอง" ) และการได้รับเงินต้นคืนเต็มจำนวน (มูลค่าที่ตราไว้) เมื่อพันธบัตรครบกำหนดอายุ

คุณสมบัติหลักของพันธบัตร :

• ผู้ออกพันธบัตร (Issuer): ผู้กู้เงิน เช่น รัฐบาลหรือบริษัท

• มูลค่าที่ตราไว้ (Par Value): จำนวนเงินที่คุณจะได้รับคืนเมื่อพันธบัตรครบกำหนด

• อัตราคูปอง (Coupon Rate): ดอกเบี้ยรายปีที่คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของมูลค่าที่ตราไว้

• วันครบกำหนดชำระหนี้ (Maturity Rate): วันที่ผู้ออกพันธบัตรจะชำระเงินต้นคืน

• อัตราผลตอบแทน (Yield): ผลตอบแทนที่แท้จริงที่คุณจะได้รับ โดยขึ้นอยู่กับราคาที่คุณซื้อพันธบัตร

ทำไมถึงควรลงทุนในพันธบัตร?

พันธบัตรได้รับความนิยมอย่างมาก เนื่องจากมีคุณสมบัติที่โดดเด่นดังต่อไปนี้:

• รายได้ที่คาดการณ์ได้

• การรักษาเงินต้น

• การกระจายความเสี่ยง (โดยเฉพาะเมื่อเทียบกับหุ้น)

• ความเสี่ยงต่ำ (หากผู้ออกพันธบัตรมีคุณภาพสูง)

พันธบัตรจึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจในช่วงตลาดหุ้นผันผวนหรือขาลง และถือเป็นสินทรัพย์สำคัญในพอร์ตการลงทุนเพื่อการเกษียณ

5 ประเภทของพันธบัตร

1. พันธบัตรรัฐบาล (Government Bonds)

พันธบัตรรัฐบาลออกโดยรัฐบาลกลาง และมักถูกมองว่าเป็นพันธบัตรที่ปลอดภัยที่สุด

พันธบัตรรัฐบาลสหรัฐฯ

ในประเทศสหรัฐฯ พันธบัตรรัฐบาลประกอบด้วย:

• ตั๋วเงินคลัง (Treasury Bills: T-Bills): ระยะสั้น อายุ 1 ปีหรือน้อยกว่า ไม่มีดอกเบี้ย (Zero Coupon)

• พันธบัตรรัฐบาลระยะกลาง (Treasury Notes: T-Notes): ระยะกลาง 2-10 ปี

• พันธบัตรรัฐบาลระยะยาว (Treasury Bonds: T-Bonds): ระยะยาวสูงสุด 30 ปี

• Treasury Inflation-Protected Securities (TIPS): พันธบัตรที่ผูกกับอัตราเงินเฟ้อ

ประโยชน์ :

• ความเสี่ยงในการผิดนัดชำระหนี้ต่ำมาก

• จ่ายดอกเบี้ยตรงเวลา

• ซื้อขายได้ง่ายในตลาดรอง

ความเสี่ยง :

• ผลตอบแทนต่ำ

• อ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงของอัตราดอกเบี้ย

ตัวอย่างประเทศอื่นๆ :

• UK Gilts

• พันธบัตรรัฐบาลญี่ปุ่น (JGBs)

• พันธบัตรรัฐบาลอินเดีย (G-Secs)

2. พันธบัตรเทศบาล (Municipal Bonds หรือ Munis)

ออกโดยรัฐบาลท้องถิ่นหรือรัฐของสหรัฐฯ เพื่อระดมทุนสำหรับโครงการสาธารณะ เช่น โรงเรียน ถนน โรงพยาบาล

ประเภทของพันธบัตรเทศบาล:

• General Obligation Bonds (GO): รับประกันด้วยอำนาจในการจัดเก็บภาษี

• Revenue Bonds: รับประกันด้วยรายได้จากโครงการเฉพาะเช่นค่าผ่านทาง

ประโยชน์ :

• ดอกเบี้ยปลอดภาษี (ทั้งของรัฐบาลกลางและรัฐ)

• เหมาะกับนักลงทุนรายได้สูง

• ใช้ลงทุนเพื่อสังคม

ความเสี่ยง :

• ความเสี่ยงผิดนัดชำระหนี้สูงกว่าพันธบัตรรัฐบาล

• สภาพคล่องต่ำกว่า

เหมาะสำหรับ :

นักลงทุนสหรัฐฯ ที่อยู่ในกลุ่มภาษีสูง และต้องการรายได้ที่ปลอดภาษี

3. พันธบัตรบริษัท (Corporate Bonds)

บริษัทเอกชนออกพันธบัตรเพื่อระดมทุน โดยมักให้ผลตอบแทนสูงกว่าพันธบัตรรัฐบาลหรือเทศบาล เพราะมีความเสี่ยงมากกว่า

ประเภทของพันธบัตรบริษัท :

• Investment-Grade: บริษัทที่มั่นคงทางการเงิน

• High-Yield(Junk Bonds): บริษัทที่มีความเสี่ยงสูงและเครดิตเรตติ้งต่ำ

ประโยชน์ :

• ผลตอบแทนสูงข

• มีตัวเลือกมากมาย ทั้งในเรื่องอายุและระดับความเสี่ยง

ความเสี่ยง :

• ความเสี่ยงในการผิดนัดชำระหนี้

• อ่อนไหวต่อภาวะเศรษฐกิจ

• สภาพคล่องแตกต่างกันไป

ตัวอย่างผู้ออกพันธบัตร :

• Apple

• Amazon

• Ford (junk-rated)

• AT&T

4. พันธบัตรหน่วยงานรัฐบาล (Agency Bonds)

ออกโดยหน่วยงานรัฐหรือองค์กรที่รัฐสนับสนุน (GSEs)

ตัวอย่างที่พบบ่อย:

• Fannie Mae (FNMA)

• Freddie Mac (FHLMC)

• Ginnie Mae (GNMA)

พันธบัตรเหล่านี้มักเกี่ยวข้องกับสินเชื่อบ้านและหลักทรัพย์ค้ำประกันด้วยสินเชื่อที่อยู่อาศัย (MBS)

ประโยชน์ :

• ผลตอบแทนสูงกว่าพันธบัตรรัฐบาล

• ความเสี่ยงต่ำในหลายกรณี

• บางรายการได้รับการค้ำประกันโดยรัฐบาล

ความเสี่ยง:

• ไม่ใช่ทุกตัวที่ได้รับการค้ำประกันจากรัฐบาล

• โครงสร้างซับซ้อน (เพราะอิงกับสินเชื่อบ้าน)

  
  

เหมาะสำหรับ:

นักลงทุนสายอนุรักษ์นิยมที่ต้องการผลตอบแทนสูงขึ้นเล็กน้อยจากพันธบัตรรัฐบาล โดยไม่รับความเสี่ยงมากนัก

5. พันธบัตรต่างประเทศและตลาดเกิดใหม่ (International&Emerging Market Bonds)

ออกโดยรัฐบาลหรือบริษัทในต่างประเทศ ช่วยเพิ่มการกระจายการลงทุนทางภูมิศาสตร์

ประเภท :

• พันธบัตรรัฐบาลต่างประเทศ: จากประเทศที่พัฒนาแล้ว เช่น เยอรมนี ญี่ปุ่น สหราชอาณาจักร

• พันธบัตรตลาดเกิดใหม่: เช่น บราซิล อินเดีย ตุรกี ฯลฯ

ประโยชน์ :

• ผลตอบแทนสูงขึ้น (โดยเฉพาะในตลาดเกิดใหม่)

• การกระจายความเสี่ยงด้วยสกุลเงินต่างประเทศ

• ได้รับโอกาสจากการเติบโตทั่วโลก

ความเสี่ยง :

• ความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยน

• ความเสี่ยงทางการเมือง

• ความเสี่ยงผิดนัดชำระหนี้สูงกว่า โดยเฉพาะในตลาดเกิดใหม่

เหมาะสำหรับ:

นักลงทุนที่มีประสบการณ์และต้องการกระจายความเสี่ยงพร้อมแสวงหาผลตอบแทนที่สูงขึ้นจากต่างประเทศ

ใครควรลงทุนในพันธบัตร?

พันธบัตรเหมาะสำหรับ :

• ผู้เกษียณอายุและนักลงทุนสายอนุรักษ์นิยมที่กำลังมองหารายได้ที่มั่นคง

• ผู้ที่ต้องการสร้างพอร์ตการลงทุนที่สมดุล

• นักลงทุนที่ต้องการประหยัดภาษี (โดยเฉพาะพันธบัตรเทศบาล)

• ผู้ที่ต้องการสินทรัพย์ที่มีความผันผวนน้อยกว่าหุ้น

วิธีการลงทุนในพันธบัตร

คุณสามารถลงทุนในพันธบัตรได้โดยตรง หรือผ่านกองทุนรวมและ ETF ที่รวมตราสารหนี้ไว้

การลงทุนพันธบัตรโดยตรง:

• ซื้อพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐฯ ผ่านเว็บไซต์ TreasuryDirect

• ซื้อพันธบัตรบริษัทหรือพันธบัตรเทศบาลผ่านบัญชีโบรกเกอร์

การลงทุนผ่านกองทุนพันธบัตรและ ETF:

• กองทุนรวมพันธบัตร: มีผู้จัดการบริหารพอร์ตของพันธบัตร

• Bond ETFs: ซื้อขายได้เหมือนหุ้นมักมีค่าธรรมเนียมต่ำกว่า

ตัวอย่าง Bond ETFs ยอดนิยม:

• BND – Vanguard Total Bond Market ETF

• AGG – iShares Core U.S.Aggregate Bond ETF

• TLT – iShares 20+Year Treasury Bond ETF

• HYG – iShares iBoxx High Yield Corporate Bond ETF

เคล็ดลับการลงทุนในพันธบัตร

• กระจายการลงทุนในพันธบัตรหลายประเภทหลายช่วงอายุและหลายผู้ออก

• ใช้กลยุทธ์ Laddering เพื่อกระจายความเสี่ยงจากอัตราดอกเบี้ย

• พิจารณาระยะเวลา โดยพันธบัตรระยะสั้นจะอ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงของอัตราดอกเบี้ยน้อยกว่า

• นำดอกเบี้ยที่ได้รับไปลงทุนซ้ำ เพื่อเพิ่มผลตอบแทนรวม

• ปรับสัดส่วนระหว่างพันธบัตรและหุ้นให้เหมาะกับระดับความเสี่ยงที่คุณยอมรับได้

  
  

ความเสี่ยงที่ควรพิจารณาก่อนลงทุนในพันธบัตร

การลงทุนในพันธบัตรก็มีความเสี่ยงไม่ต่างจากการลงทุนประเภทอื่น ๆ ก่อนลงทุน ควรทำความเข้าใจกับประเด็นต่อไปนี้:

1. ความเสี่ยงจากอัตราดอกเบี้ย

เมื่ออัตราดอกเบี้ยในตลาดปรับตัวสูงขึ้น ราคาของพันธบัตรจะลดลง พันธบัตรระยะยาวจะได้รับผลกระทบมากกว่า

2. ความเสี่ยงด้านเครดิต

ผู้ออกพันธบัตรอาจผิดนัดชำระหนี้ โดยเฉพาะพันธบัตรบริษัทเอกชนหรือตลาดเกิดใหม่ที่มีความเสี่ยงสูง

3. ความเสี่ยงจากเงินเฟ้อ

เงินเฟ้อทำให้มูลค่าที่แท้จริงของดอกเบี้ยที่ได้รับลดลง โดยเฉพาะพันธบัตรที่มีอัตราดอกเบี้ยคงที่

4. ความเสี่ยงด้านสภาพคล่อง

บางพันธบัตรอาจขายออกได้ยากในเวลาที่ต้องการขายทันที และอาจต้องขายในราคาต่ำกว่าปกติ

5. ความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยน

ความเสี่ยงนี้เกิดขึ้นกับพันธบัตรต่างประเทศ เมื่อต้องแปลงค่าสกุลเงินของผู้ออกพันธบัตรกลับเป็นสกุลเงินของผู้ลงทุน ซึ่งอาจผันผวนและกระทบต่อผลตอบแทนโดยรวม

สรุป

โดยสรุปแล้ว การทำความเข้าใจ 5 ประเภทของพันธบัตรหลัก ได้แก่ พันธบัตรรัฐบาล พันธบัตรเทศบาล พันธบัตรบริษัท พันธบัตรหน่วยงานรัฐ และพันธบัตรต่างประเทศ เป็นสิ่งสำคัญสำหรับการสร้างพอร์ตการลงทุนตราสารหนี้ที่มั่นคง โดยแต่ละประเภทมีบทบาทแตกต่างกัน ทั้งในด้านระดับความเสี่ยง ผลตอบแทน และสิทธิประโยชน์ทางภาษี

ไม่ว่าคุณจะเป็นนักลงทุนมือใหม่หรือมีประสบการณ์ การรวมพันธบัตรไว้ในพอร์ตสามารถช่วยลดความเสี่ยง สร้างรายได้ที่มั่นคง และเสริมสร้างความมั่นคงทางการเงินในระยะยาวได้อย่างมีประสิทธิภาพ

คำเตือน: เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่ได้มีจุดประสงค์เพื่อเป็นคำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรอ้างอิง (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็นคำแนะนำ) ความคิดเห็นใดๆ ในเอกสารนี้ไม่ถือเป็นคำแนะนำของ EBC หรือผู้เขียนว่ากลยุทธ์การลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือการลงทุนใดๆ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ