Đăng vào: 2025-12-24
GDP Mỹ quý III/2025 tăng 4,3% vượt dự báo, lạm phát dịu nhưng thất nghiệp lên 4,6%, niềm tin tiêu dùng giảm, Fed quay lại cắt giảm lãi suất - nhà đầu tư cần theo dõi gì?
GDP Mỹ quý III/2025 tăng 4,3%, mạnh nhất 2 năm, vượt xa dự báo khoảng 3,3%.
Động lực chính: tiêu dùng, dịch vụ, chi tiêu chính phủ, đầu tư doanh nghiệp.
Nhưng lạm phát vẫn trên mục tiêu, thất nghiệp 4,6%, niềm tin tiêu dùng giảm, Fed đã phải cắt lãi suất.
Hệ số tăng trưởng:
Số liệu tổng sản phẩm quốc nội của Mỹ trong quý III/2025 ghi nhận mức tăng 4,3% (SAAR), mạnh nhất kể từ quý III/2023 và vượt trội so với con số 3,8% của quý II.
Vượt xa dự báo của các nhà kinh tế (khoảng 3,3%).
Cấu phần tăng trưởng:
Đóng góp từ tiêu dùng hộ gia đình, xuất khẩu, chi tiêu chính phủ, đầu tư cố định và tồn kho.
So với giai đoạn hậu đại dịch:
Sau thời đoạn tăng trưởng "giật cục", nền kinh tế Mỹ quay lại nhịp tăng khá vững nhưng bắt đầu xuất hiện dấu hiệu "nóng" ở giá cả, "nguội" ở lao động.
Tiêu dùng hộ gia đình:
Chi tiêu thực vẫn là động lực lớn nhất của GDP Mỹ, đặc biệt ở dịch vụ: nhà ở, y tế, du lịch, giải trí, tài chính.
PCE - thước đo chi tiêu tiêu dùng theo giá hiện hành - tăng 2,8% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 9/2025, nhanh nhất gần 18 tháng, một phần do thuế quan mới đẩy giá hàng nhập khẩu tăng.
"Nền kinh tế hình chữ K":
Các hộ thu nhập cao được hỗ trợ bởi việc chỉ số Dow Jones tăng gần 500 điểm sau quyết định của Fed và thị trường lập đỉnh mới, giúp danh mục tài sản tăng giá, nên vẫn chi tiêu mạnh cho dịch vụ.
Ngược lại, hộ thu nhập thấp chịu áp lực từ chi phí sinh hoạt, lãi vay cao, ít dư địa tiết kiệm - khiến tiêu dùng ở phân khúc này suy yếu.
Đầu tư doanh nghiệp:
BEA ghi nhận tăng trưởng trong đầu tư cố định phi nhà ở và xây dựng, trong đó có hạ tầng, năng lượng và các dự án liên quan tới trung tâm dữ liệu, trí tuệ nhân tạo (AI).
Công nghệ & AI:
Các gói đầu tư vào AI, chip và hạ tầng số đang giúp Mỹ duy trì vị thế dẫn đầu, đồng thời tạo thêm cầu về máy móc, xây dựng, dịch vụ chuyên môn.
Chi tiêu chính phủ:
Chi tiêu liên bang và bang tăng, đặc biệt là quốc phòng, hạ tầng và các chương trình công - tiếp tục là trụ đỡ cho tăng trưởng.
Thương mại & thuế quan:
Xuất khẩu ròng cải thiện, một phần nhờ USD suy yếu khoảng 9-9,9% trong năm 2025, khiến hàng Mỹ cạnh tranh hơn.
Tuy nhiên, vòng thuế quan mới lên hàng nhập khẩu (đặc biệt từ Trung Quốc) lại đẩy giá đầu vào và góp phần làm PCE tăng tốc.
CPI Mỹ:
Chỉ số CPI toàn phần tháng 11/2025 tăng 2,7% so với cùng kỳ, giảm từ 3,0% trong báo cáo gần nhất (tháng 9, do tháng 10 bị bỏ lỡ vì chính phủ đóng cửa).
CPI lõi (loại trừ thực phẩm và năng lượng) tăng 2,6% so với cùng kỳ.
PCE & PCE lõi:
Báo cáo từ BEA cho thấy thước đo lạm phát ưu tiên tháng 9/2025 đã tăng 2,8% so với cùng kỳ; chỉ số cốt lõi cũng neo ở mức 2,8%, cao nhất gần 1,5 năm và vẫn trên mục tiêu 2%.
Ý nghĩa:
Lạm phát Mỹ đã rơi khá xa vùng 5-9% của giai đoạn hậu Covid, nhưng vẫn "dai dẳng" hơn mục tiêu của Fed, nhất là ở dịch vụ, nhà ở, bảo hiểm, y tế.
Bức tranh tài chính hộ gia đình:
Dữ liệu và khảo sát gần đây cho thấy nhiều hộ thu nhập thấp và trung bình đang phải dùng thẻ tín dụng, rút tiết kiệm để duy trì mức tiêu dùng cơ bản, trong khi lãi suất vay vẫn cao so với giai đoạn trước đại dịch.
Rủi ro:
Khi lãi suất vẫn "đắt đỏ" so với thu nhập, chỉ cần thị trường lao động xấu đi, nhóm này dễ phải cắt giảm tiêu dùng mạnh - kéo tụt tăng trưởng trong 6-12 tháng tới.
Việc làm & thất nghiệp:
Tháng 11/2025, kinh tế Mỹ chỉ tạo thêm 64.000 việc làm phi nông nghiệp, sau khi mất 105.000 việc làm trong tháng 10 (bị ảnh hưởng bởi sa thải trong khu vực chính phủ).
Số liệu về tình trạng thiếu việc làm đã nhích lên 4,6%, mức cao nhất trong khoảng 4 năm qua và chênh lệch rõ rệt so với mức đáy 3,5% được ghi nhận trước đó.
Tăng lương giờ trung bình chỉ khoảng 3,5%/năm, giảm mạnh so với gần 6% thời điểm cao nhất sau đại dịch.
Niềm tin tiêu dùng:
Chỉ số Consumer Confidence Index của Conference Board giảm tháng thứ 5 liên tiếp, xuống 89,1 trong tháng 12/2025 từ 92,9 tháng 11.
Chỉ số kỳ vọng (Expectations Index) duy trì ở 70,7, thấp hơn ngưỡng 80 suốt 11 tháng - mức mà Conference Board coi là tín hiệu cảnh báo suy thoái trong 12 tháng tới.
Thông điệp:
Dù GDP Mỹ vẫn tăng mạnh, người tiêu dùng lại ngày càng bi quan hơn về việc làm, thu nhập và triển vọng kinh tế.
Quyết định mới nhất:
Theo diễn biến mới nhất, Fed đã chính thức cắt giảm lãi suất 0,25% lần thứ 3 trong năm vào ngày 10/12/2025, đưa lãi suất điều hành về vùng 3,5% - 3,75% giữa lúc áp lực từ ông Trump và dữ liệu việc làm suy yếu gia tăng.
Đây là lần cắt giảm thứ ba trong năm 2025, phản ánh việc Fed đánh giá rủi ro suy yếu việc làm tăng lên, trong khi lạm phát dù nhích lên gần đây nhưng không còn "quá nóng".
Định hướng chính sách:
Fed nhấn mạnh sẽ "phụ thuộc dữ liệu", theo dõi chặt chẽ lạm phát, thị trường lao động và điều kiện tài chính trước khi cắt giảm thêm hay tạm dừng.
Chứng khoán Mỹ:
Sau số liệu GDP 4,3% và kỳ vọng Fed tiếp tục nới lỏng, S&P 500 lập kỷ lục mới nhờ động lực từ cổ phiếu AI và GDP vượt kỳ vọng, trong đó các mã công nghệ tiếp tục dẫn dắt đà tăng.
Trái phiếu kho bạc:
Lợi suất trái phiếu Mỹ điều chỉnh giảm so với đỉnh hồi giữa năm, phản ánh kỳ vọng chu kỳ lãi suất đã đảo chiều và thị trường đang định giá thêm khả năng Fed cắt giảm lãi suất trong 2026.
Đồng USD:
Chỉ số USD (DXY) giảm khoảng 9-9,9% từ đầu năm tới nay, hướng tới năm tệ nhất kể từ 2003 theo Reuters.
Nguyên nhân: chênh lệch lãi suất thu hẹp, lo ngại về tài khóa Mỹ và các rủi ro chính trị kéo dài.
Vàng & kim loại quý:
Thị trường ghi nhận dự đoán giá vàng năm 2026 hướng tới các kịch bản 5.000 USD/oz sau khi vượt mốc 4.500 USD/oz lần đầu tiên trong lịch sử, trong khi bạc và bạch kim cũng đồng loạt lập đỉnh mới.
Vàng đã tăng hơn 70% trong năm 2025, trong khi giá bạc hôm nay vẫn duy trì sức nóng với mức tăng trên 150%, cho thấy mức độ tìm kiếm "nơi trú ẩn an toàn" và đặt cược vào chu kỳ nới lỏng lãi suất mới.
Giả định chính:
GDP Mỹ từ mức 4,3% hiện tại giảm về vùng 2-2,5%, lạm phát (CPI, PCE) từ từ quay về gần 2-2,3%.
Tỷ lệ thất nghiệp chỉ nhích quanh 4,5-4,7%, không bùng nổ thất nghiệp diện rộng.
Fed giữ nhịp cắt giảm lãi suất vừa phải (1-2 lần trong 2026), tránh gây sốc cho USD và thị trường trái phiếu.
Hệ quả:
Đây là kịch bản "đẹp" nhất cho chứng khoán Mỹ và tài sản rủi ro toàn cầu: tăng trưởng đủ tốt, lạm phát không quá nóng, lãi suất giảm dần.
Dòng vốn có thể tiếp tục tìm tới cổ phiếu công nghệ, AI, tài sản rủi ro tại các thị trường mới nổi - trong đó có Việt Nam.
Giả định chính:
Lạm phát hạ nhanh hơn dự kiến, nhưng đánh đổi bằng việc tiêu dùng chững lại mạnh khi nhóm thu nhập thấp "đuối sức" vì nợ và chi phí sinh hoạt.
Tỷ lệ thất nghiệp tăng vượt 5%, số việc làm mới hàng tháng thường xuyên dưới 50.000.
Hệ quả:
Fed có thể phải cắt giảm lãi suất nhanh hơn để "cứu" tăng trưởng.
Thị trường chứng khoán có rủi ro điều chỉnh mạnh, đặc biệt ở nhóm cổ phiếu chu kỳ và cổ phiếu nhỏ.
Tài sản trú ẩn như vàng, trái phiếu dài hạn, một số ngoại tệ mạnh tiếp tục hưởng lợi.
Giả định chính:
AI, đầu tư hạ tầng, chi tiêu quốc phòng và chính sách tài khóa nới lỏng tiếp tục đẩy GDP Mỹ duy trì trên 3%, trong khi lương và giá dịch vụ vẫn bám trụ ở vùng cao.
Lạm phát (PCE, CPI) lại nhích lên trên 3%, đặc biệt nếu thuế quan bị mở rộng hoặc giá năng lượng tăng.
Hệ quả:
Fed có thể tạm dừng cắt lãi suất, thậm chí để ngỏ khả năng tăng lại nếu lạm phát vượt tầm kiểm soát.
Lợi suất trái phiếu quay đầu tăng, gây áp lực cho cổ phiếu tăng trưởng và các thị trường mới nổi.
Với GDP Mỹ vẫn tăng trưởng mạnh nhưng thị trường lao động, niềm tin tiêu dùng và lạm phát đều đang "nhạy cảm", biến động trên Phố Wall có thể gia tăng:
Chỉ số S&P 500, Nasdaq đang ở vùng đỉnh mới, nên biên độ điều chỉnh nếu kịch bản xấu xảy ra cũng lớn hơn.
Trong năm 2025, đà tăng trưởng của nhóm kim loại quý rất ấn tượng khi vàng leo dốc hơn 70% và bạc vượt 150%, phản ánh rõ nét nhu cầu trú ẩn an toàn trước thềm chu kỳ nới lỏng tiền tệ.
Theo dõi sát dữ liệu vĩ mô Mỹ theo lịch (GDP, CPI, PCE, việc làm, niềm tin tiêu dùng, PMI).
Chú ý các thời điểm FOMC và phát biểu của quan chức Fed - thường kéo theo biến động mạnh trên USD, vàng và chứng khoán.
USD suy yếu và kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất có thể:
Khuyến khích dòng vốn tìm kiếm lợi suất chảy sang các tài sản rủi ro, bao gồm cổ phiếu và trái phiếu tại thị trường mới nổi.
Tuy nhiên, bất kỳ cú sốc nào với kinh tế Mỹ (ví dụ suy thoái bất ngờ) đều có thể đảo ngược nhanh dòng vốn này.
Với Việt Nam:
Mặt tích cực: áp lực lên tỷ giá USD/VND có thể giảm bớt nếu USD tiếp tục yếu, giúp ổn định vĩ mô.
Mặt trái: dòng vốn ngoại vẫn rất nhạy cảm với tin tức từ Mỹ, nên nhà đầu tư cần tránh tâm lý "đu bám" theo các nhịp nóng ngắn hạn.
Vàng:
Giá vàng thế giới trên 4.500 USD/oz báo hiệu giai đoạn mà tài sản trú ẩn được ưa chuộng, rủi ro địa chính trị và kinh tế vẫn hiện hữu.
Thị trường vàng trong nước chịu tác động kép: giá quốc tế cao + yếu tố cung cầu, chính sách trong nước - nên chênh lệch giá có thể còn lớn.
Dầu:
Với tăng trưởng Mỹ còn bền bỉ, nhu cầu năng lượng toàn cầu khó sụt giảm mạnh; tuy vậy, tác động cụ thể còn phụ thuộc OPEC+, địa chính trị và cung ngoài Mỹ.
USD/VND:
Nếu Fed tiếp tục đi theo kịch bản cắt giảm lãi suất từ tốn, áp lực lên USD/VND có thể không còn "nóng" như giai đoạn 2022-2023.
Tuy nhiên, bất kỳ cú sốc tài chính hoặc rủi ro địa chính trị mới đều có thể đảo chiều xu hướng trong ngắn hạn.
Thứ nhất, nhìn trên bề mặt, kinh tế Mỹ đang rất khỏe: GDP quý III/2025 tăng 4,3%, tiêu dùng và dịch vụ là động lực chính, đầu tư công và tư đều đóng góp tích cực.
Thứ hai, phía sau bức tranh tươi sáng là những mảng tối: lạm phát vẫn trên mục tiêu 2%, thất nghiệp lên 4,6%, tăng lương chậm lại, niềm tin tiêu dùng xuống dưới 90 điểm và chỉ số kỳ vọng ở vùng báo hiệu rủi ro suy thoái.
Thứ ba, Fed đã bắt đầu quay lại chu kỳ cắt giảm lãi suất, đồng USD yếu đi và vàng liên tục lập đỉnh - tất cả cho thấy thị trường đang vừa tin vào tăng trưởng Mỹ, vừa lo ngại các rủi ro tiềm ẩn trong 6-12 tháng tới.
Với nhà đầu tư Việt Nam, câu chuyện "kinh tế Mỹ" trong giai đoạn này không chỉ là một dòng tin vĩ mô, mà là biến số quan trọng định hình xu hướng chứng khoán Mỹ, vàng, dầu và dòng vốn vào các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam. Câu hỏi đặt ra là: kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục bứt phá hay phải đánh đổi bằng một giai đoạn điều chỉnh đau đớn hơn trong tương lai gần?
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
