Đăng vào: 2025-11-12
Khi thế giới đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã lặng lẽ gửi lời nhắc nhở: câu chuyện về dầu mỏ vẫn chưa kết thúc.
Trong báo cáo Triển vọng Năng lượng Thế giới 2025 mới nhất, cơ quan này đã điều chỉnh các dự báo dài hạn, cho rằng theo các chính sách hiện tại, nhu cầu dầu mỏ toàn cầu có thể tiếp tục tăng trưởng mạnh đến tận những năm 2030. Đến năm 2035, giá dầu thô có thể dao động quanh mức 90 USD/thùng, một mức giá từng được cho là thuộc về quá khứ.
Đối với các nhà hoạch định chính sách, đây là tín hiệu cho thấy sự phức tạp của quá trình chuyển đổi. Đối với các nhà đầu tư, đây là phép thử xem thế giới còn phụ thuộc vào dầu mỏ đến mức nào để thúc đẩy tham vọng của mình.
IEA đưa ra nhiều kịch bản tương lai có thể xảy ra.
Trong Kịch bản Chính sách Hiện tại (CPS), giả định rằng các quy định hiện hành vẫn không thay đổi và một số biện pháp khí hậu mới được áp dụng, nhu cầu dầu có thể tăng lên 105 triệu thùng mỗi ngày (mb/d) vào năm 2035 và thậm chí là 113 mb/d vào năm 2050.
Con số này cao hơn khoảng 13% so với năm 2024, cho thấy dân số vẫn tăng trưởng ổn định và nhu cầu năng lượng ngày càng tăng của các nền kinh tế đang phát triển.
Trong Kịch bản Chính sách được nêu (STEPS) lạc quan hơn, có tính đến các cam kết về khí hậu hiện tại của chính phủ, nhu cầu dầu toàn cầu dự kiến sẽ đạt đỉnh vào khoảng năm 2029–2030 và sau đó giảm dần xuống còn khoảng 100 triệu thùng mỗi ngày (mb/d) vào năm 2035.
Mặc dù vậy, cả hai con đường đều kể cùng một câu chuyện: sự phụ thuộc vào dầu mỏ trên toàn cầu vẫn còn tồn tại sâu sắc.
Các dự báo mới nhất về triển vọng thị trường năng lượng toàn cầu, đặc biệt là khả năng dầu mỏ đạt mốc 90 đô la vào năm 2035, làm nổi bật sự phức tạp của các yếu tố kinh tế và động lực thị trường.
Để hiểu rõ hơn về dự báo này, việc nắm vững về bản chất của dầu thô là điều cần thiết, bởi đây là một trong những tài nguyên năng lượng thiết yếu nhất thế giới. Biến động giá của loại hàng hóa quan trọng này không chỉ chịu ảnh hưởng từ sản lượng khai thác mà còn từ yếu tố địa chính trị và sự thay đổi trong tiêu thụ năng lượng toàn cầu.
Vậy làm thế nào thế giới có thể đạt được mức giá dầu 90 đô la vào năm 2035?
IEA nêu ra một số lực lượng giao nhau có thể khiến giá cả tăng cao:
Nếu nhu cầu tiếp tục tăng trong khi đầu tư thượng nguồn chậm lại, nguồn cung có thể thắt chặt, tạo áp lực lên thị trường.
Nhiều nhà sản xuất dầu đang cắt giảm ngân sách thăm dò dài hạn do áp lực ESG và sự bất ổn về quy định.
IEA ước tính rằng cần tới 25 triệu thùng mỗi ngày công suất mới vào năm 2035 để duy trì sự cân bằng của thị trường. [1]
Dầu mỏ vẫn là một mặt hàng chiến lược. Bất ổn ở Trung Đông, Bắc Phi hay Nga, dù do lệnh trừng phạt, cắt giảm sản lượng hay xung đột, đều có thể dễ dàng làm thay đổi cân bằng cung-cầu. Bối cảnh địa chính trị mong manh đồng nghĩa với việc biến động giá có thể kéo dài đến tận thập kỷ tới.
Ngay cả khi năng lượng tái tạo và xe điện ngày càng phát triển, hệ thống dầu mỏ toàn cầu vẫn không dễ dàng bị thay thế.
Nếu việc áp dụng công nghệ sạch bị chậm lại hoặc chi phí khai thác tăng do các mỏ dầu cũ kỹ và các quy định chặt chẽ hơn, chi phí sản xuất cận biên có thể đẩy giá dầu xuống mức sàn từ 80 đến 90 đô la Mỹ một thùng .
Nói cách khác, con đường hướng tới mức phát thải ròng bằng 0 có thể khiến giá dầu trở nên đắt hơn trước khi cạn kiệt.
IEA nhấn mạnh rằng đây chỉ là những kịch bản, không phải dự đoán. Tuy nhiên, đối với các nhà đầu tư, những tác động này là rõ ràng.
Nếu giá dầu vẫn ở mức cao trong thời gian dài, cổ phiếu năng lượng và hàng hóa có thể lấy lại tầm quan trọng trong danh mục đầu tư đa dạng, mặc dù có tính biến động cao hơn.
Ngược lại, quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch nhanh hơn dự kiến có thể hạn chế giá nhiên liệu hóa thạch và làm tăng mức độ rủi ro của các tài sản liên quan.
Các nhà đầu tư phải cân bằng khéo léo giữa việc nắm bắt các cơ hội ngắn hạn và quản lý rủi ro chuyển đổi dài hạn.
Một số lưu ý vẫn còn quan trọng:
Kịch bản, không phải sự chắc chắn : IEA đang lập bản đồ các khả năng, không phải đảm bảo kết quả.
Độ co giãn của nhu cầu : Việc áp dụng năng lượng tái tạo nhanh hơn hoặc cải thiện hiệu quả có thể làm giảm mức tiêu thụ sớm hơn dự kiến.
Nguồn cung bất ngờ : Những tiến bộ trong công nghệ hoặc phát hiện mới có thể thúc đẩy sản lượng và giảm bớt áp lực giá cả.
Biến động kinh tế vĩ mô : Lạm phát , thay đổi chính sách và suy thoái toàn cầu đều có thể đảo ngược xu hướng tăng.
Về bản chất, giá dầu ở mức 90 đô la vào năm 2035 là khả thi, nhưng không phải là điều không thể tránh khỏi.
Một trong những động lực chính đứng sau mọi dự báo về giá cả là sự cân bằng giữa nguồn cung và nhu cầu thị trường. Khi nhu cầu tăng cao trong khi nguồn cung hạn chế, giá cả có xu hướng tăng và ngược lại.
Bên cạnh đó, các yếu tố kinh tế vĩ mô như những ảnh hưởng của lạm phát và giảm phát cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình giá trị của tài sản, bao gồm cả dầu mỏ. Các nhà đầu tư và phân tích thường xuyên theo dõi các chỉ số này để đưa ra quyết định kịp thời.
Những phát hiện mới nhất của IEA không chỉ là dự báo mà còn phản ánh sự căng thẳng toàn cầu giữa tham vọng và sự phụ thuộc, giữa quá trình chuyển đổi và sự trì trệ.
Giá dầu 90 đô la một thùng không nên được xem là dự đoán về ngày tận thế mà là lời nhắc nhở rằng quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch hơn sẽ phức tạp và phi tuyến tính. Ngay cả khi các trang trại gió mọc lên và xe điện tăng lên, hàng triệu thùng dầu vẫn sẽ được vận chuyển hàng ngày để cung cấp năng lượng cho các ngành công nghiệp, sưởi ấm nhà cửa và duy trì nền kinh tế.
Với triển vọng dầu mỏ có thể đạt 90 đô la vào năm 2035, đây có thể là một tín hiệu hấp dẫn cho những ai quan tâm đến cách thức tham gia vào thị trường giao dịch dầu thô. Thị trường này cung cấp nhiều cơ hội, đặc biệt khi giao dịch thông qua các hợp đồng tương lai cho phép nhà đầu tư dự đoán và hưởng lợi từ sự thay đổi giá trong tương lai. Tuy nhiên, việc đầu tư vào hàng hóa có tính biến động cao đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng và quản lý rủi ro chặt chẽ.
Bài học thực sự là gì?
Quá trình chuyển đổi năng lượng không chỉ là thay thế dầu mỏ; mà còn là việc quản lý lời tạm biệt lâu dài của nó.
Theo "Kịch bản chính sách hiện tại", nhu cầu dầu toàn cầu có thể đạt khoảng 105 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2035 trước khi ổn định.
Không. Con số này thể hiện một tình huống tiềm ẩn khi nhu cầu cao trùng với sự tăng trưởng nguồn cung không đủ, chứ không phải là một dự đoán chắc chắn.
Việc áp dụng năng lượng tái tạo nhanh chóng, tiêu chuẩn hiệu quả được cải thiện hoặc nguồn cung tăng không lường trước đều có thể duy trì mức giá thấp hơn.
Các kịch bản của IEA là những công cụ phân tích khám phá tiềm năng tương lai; chúng không có ý nghĩa là những dự báo chính xác.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
[1] https://www.iea.org/commentaries/scenarios-in-the-world-energy-outlook-2025
