2025-09-25
Hãy tưởng tượng bạn thức dậy vào sáng mai và nhận ra đồng tiền đáng tin cậy nhất thế giới, đồng đô la Mỹ, đột nhiên mất đi sức mạnh. Giống như việc phát hiện ra nền móng của một tòa nhà chọc trời đã sụp đổ chỉ sau một đêm. Tòa nhà vẫn đứng vững được một lúc, nhưng các vết nứt bắt đầu lan rộng nhanh chóng, đe dọa mọi thứ bên trên.
Đồng đô la Mỹ không chỉ là tiền tệ của nước Mỹ; nó còn là huyết mạch của thương mại, tài chính và tiết kiệm toàn cầu. Hơn 88% giao dịch quốc tế liên quan đến việc sử dụng đô la dưới một hình thức nào đó, và gần 60% dự trữ ngoại hối toàn cầu được nắm giữ bằng đô la.
Vì vậy, khi mọi người hỏi "Điều gì sẽ xảy ra nếu đồng đô la Mỹ sụp đổ?", thực ra họ đang hỏi: Điều gì sẽ xảy ra nếu hệ thống tài chính thế giới đột nhiên ngừng hoạt động?
Trong suốt chiều dài lịch sử, các đế chế hùng mạnh thường gắn chặt với đồng tiền của họ. Đồng bảng Anh từng thống trị thương mại thế giới, nhưng rồi lại lụi tàn sau Thế chiến II. Đồng đô la đã thay thế nó trở thành "đồng tiền dự trữ" thống trị.
Ngày nay, nỗi lo sợ về sự sụp đổ của đồng đô la Mỹ vào năm 2025 được thúc đẩy bởi:
Nợ công của Hoa Kỳ hiện đã tăng lên trên 37 nghìn tỷ đô la (tính đến tháng 9 năm 2025).
Sự thay đổi về địa chính trị khi các quốc gia BRICS đang tìm kiếm giải pháp thay thế.
Ngân hàng trung ương đa dạng hóa danh mục đầu tư khỏi đồng đô la.
Tiền kỹ thuật số (Bitcoin, CBDC) đang thách thức sự độc quyền của đồng đô la.
Tuy nhiên, không giống như sự sụp đổ tiền tệ của các quốc gia nhỏ như đồng bảng Anh của Lebanon hay đồng đô la của Zimbabwe, đồng đô la Mỹ được tích hợp chặt chẽ vào các hệ thống toàn cầu, giống như oxy trong khí quyển của chúng ta. Sự sụp đổ của nó sẽ lan tỏa khắp mọi ngóc ngách của thế giới tài chính.
Nếu đồng đô la sụp đổ, người Mỹ sẽ là người chịu ảnh hưởng đầu tiên và nặng nề nhất. Hàng nhập khẩu, từ iPhone đến dầu mỏ, sẽ ngay lập tức trở nên đắt đỏ hơn đáng kể.
Hãy tưởng tượng việc này giống như việc bạn đi siêu thị và nhận ra hóa đơn tiền tạp hóa của mình tăng gấp đôi chỉ sau một đêm, không phải vì thực phẩm khan hiếm, mà vì tiền của bạn đột nhiên mua được ít hơn. Đó là siêu lạm phát, và nó đã từng phá hủy các nền kinh tế trước đây (ví dụ như Venezuela hay Đức thời Weimar).
Cục Dự trữ Liên bang có thể cố gắng can thiệp bằng các biện pháp khẩn cấp, nhưng một khi niềm tin đã bốc hơi, việc khôi phục hoàn toàn gần như là bất khả thi. Sự sụp đổ của đồng đô la sẽ giống như một bãi cát lún. Càng chống lại nó, bạn càng lún sâu hơn.
Do một phần đáng kể giao dịch thương mại toàn cầu được định giá bằng USD nên sự cố này sẽ làm gián đoạn các hợp đồng, nghĩa vụ và thỏa thuận.
Dầu mỏ và hàng hóa: Hầu như tất cả dầu mỏ đều được định giá bằng đô la. Nếu đồng đô la mất giá, các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ có thể từ chối thanh toán bằng đô la, thay vào đó là euro, nhân dân tệ hoặc vàng.
Vận tải & Hậu cần: Hãy tưởng tượng hàng ngàn tàu chở hàng với các hợp đồng được định giá bằng đô la. Chỉ sau một đêm, những thỏa thuận đó trở nên bất ổn.
Các quốc gia đang phát triển: Nhiều quốc gia vay bằng đô la. Một sự sụp đổ sẽ đè bẹp khả năng trả nợ của họ, gây ra một cuộc khủng hoảng nợ toàn cầu.
Phố Wall không chỉ là sân chơi của nước Mỹ; đó là nơi thế giới gửi gắm tiền tiết kiệm. Nếu đồng đô la sụp đổ:
Cổ phiếu Hoa Kỳ có thể sụp đổ khi các nhà đầu tư nước ngoài tháo chạy.
Trái phiếu Hoa Kỳ (Trái phiếu kho bạc), từng được coi là tài sản an toàn nhất, sẽ mất đi độ tin cậy.
Vàng và các loại tiền tệ thay thế có thể tăng vọt khi các nhà đầu tư tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn.
Theo lịch sử, vàng thường tăng 10–20% trong thời kỳ đồng USD suy yếu, trong khi dầu thường tăng 15–25% trong thời kỳ suy thoái. Bitcoin và stablecoin cũng có thể chứng kiến dòng vốn đầu cơ.
Không phải ai cũng chịu thiệt hại như nhau. Lịch sử cho thấy trong khủng hoảng, một số ngành sẽ điều chỉnh hoặc thậm chí phát triển.
Ví dụ:
Đồng bảng Anh dần mất đi vị thế thống trị, không phải chỉ sau một đêm.
Siêu lạm phát ở Zimbabwe, Venezuela và Lebanon cho thấy tác động nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày khi niềm tin vào tiền tệ sụp đổ.
Tuy nhiên, trong mỗi trường hợp, người ta đều tìm cách giải quyết bằng cách sử dụng đô la Mỹ, vàng hoặc trao đổi hàng hóa. Vì vậy, nếu đồng đô la sụp đổ, mọi người trên toàn thế giới sẽ thích nghi, nhưng không phải là không có đau đớn.
Vàng và kim loại quý : Các biện pháp phòng ngừa truyền thống chống lại lạm phát và rủi ro tiền tệ.
Tiền điện tử : Nếu mọi người tìm kiếm các giải pháp thay thế, Bitcoin và stablecoin có thể có lợi thế.
Các quốc gia chú trọng xuất khẩu : Các quốc gia ít phụ thuộc vào thương mại bằng đô la có thể hưởng lợi.
Các nền kinh tế nhập khẩu nhiều như Hoa Kỳ : Chi phí cho sản phẩm sẽ tăng vọt đáng kể.
Các thị trường mới nổi có nợ bằng đô la : Việc trả nợ là không thể.
Các nhà đầu tư chứng khoán toàn cầu : Thị trường chứng khoán có thể sẽ lao dốc trong tình trạng hỗn loạn này.
| Kịch bản | Nó trông như thế nào | Tác động toàn cầu | Kết quả đầu tư |
|---|---|---|---|
| Trường hợp tốt nhất | Đồng đô la giảm dần, chuyển đổi có kiểm soát sang hệ thống tiền tệ hỗn hợp. | Độ ổn định khi điều chỉnh. | Vàng tăng ở mức vừa phải (5 đến 10%), USD vẫn là đồng tiền dự trữ. |
| Trường hợp cơ sở | Đồng đô la suy yếu nhưng vẫn chiếm ưu thế. BRICS và tiền kỹ thuật số tăng trưởng song song. | Một số giao dịch được phân bổ lại, nhưng trật tự vẫn được duy trì. | USD giảm nhẹ, vàng/dầu ổn định, cổ phiếu phân hóa. |
| Trường hợp xấu nhất | Đồng đô la đột ngột sụp đổ, mất niềm tin. | Siêu lạm phát ở Hoa Kỳ, cú sốc thương mại toàn cầu, vỡ nợ. | Giá vàng tăng vọt 20%, giá dầu >150 đô la/thùng, chứng khoán sụp đổ. |
Đây mới là phần quan trọng: mặc dù "sụp đổ" nghe có vẻ kịch tính, nhưng một sự sụp đổ hoàn toàn đột ngột là điều khó có thể xảy ra trong thời gian tới. Đồng đô la Mỹ vẫn đang bám rễ sâu:
Hơn 50% thương mại toàn cầu được thanh toán bằng đô la
Các ngân hàng trung ương nắm giữ dự trữ USD như một biện pháp phòng ngừa rủi ro, ngay cả với những người hoài nghi về chính trị Hoa Kỳ.
Trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ vẫn là tài sản "không rủi ro" được ưa chuộng nhất trên thế giới.
Một kịch bản thực tế hơn là sự xói mòn dần dần của sự thống trị, chẳng hạn như sự suy giảm của đồng bảng Anh.
Điều quan trọng là đồng bảng Anh không biến mất chỉ sau một đêm; vai trò toàn cầu của nó đã bị xói mòn trong ba thập kỷ sau Thế chiến II. Con đường đi của đồng đô la có thể cũng sẽ đi theo một sự suy thoái tương tự như sông băng.
Nếu bạn muốn biết liệu đồng đô la có đang gặp rắc rối hay không, sau đây là những tín hiệu cảnh báo quan trọng cần theo dõi:
Chỉ số Đô la Mỹ (DXY) giảm mạnh và liên tục. Tính đến tháng 9 năm 2025, DXY đang ở mức khoảng 96-98, yếu hơn mức cao nhất năm 2022 (~114).
Các ngân hàng trung ương đang tích cực đa dạng hóa nguồn dự trữ khỏi đồng USD.
Các mặt hàng chính được định giá bằng các loại tiền tệ không phải đô la (ví dụ, dầu được giao dịch bằng nhân dân tệ).
Thị trường nợ của Hoa Kỳ không thu hút được người mua nếu không có mức lãi suất cao hơn nhiều.
Việc thay thế đồng đô la cũng giống như cố gắng thay thế điện: có nhiều giải pháp thay thế, nhưng hiện tại chưa có giải pháp nào được tích hợp hoàn toàn.
Các ứng cử viên thường được nhắc đến bao gồm:
Euro : Nền kinh tế lớn, ổn định nhưng bị phân mảnh về mặt chính trị.
Đồng Nhân dân tệ Trung Quốc : Tăng trưởng, nhưng kiểm soát vốn hạn chế lòng tin.
Đề xuất tiền tệ của BRICS : Vẫn đang thảo luận, chưa được triển khai.
Bitcoin hoặc Tài sản kỹ thuật số : Có thể là kho lưu trữ giá trị bổ sung, nhưng tính biến động là một rào cản.
Trong trường hợp tốt nhất, những đối thủ cạnh tranh có thể chia sẻ sự thống trị, chứ không thể thay thế hoàn toàn đồng đô la.
Thị trường sẽ hoảng loạn, trái phiếu kho bạc sẽ bị bán tháo và giá vàng và dầu sẽ tăng đột biến.
Không hẳn vậy. Nước Mỹ vẫn có những ngành công nghiệp mạnh (công nghệ, nông nghiệp), nhưng hàng nhập khẩu sẽ trở nên quá đắt đỏ.
Một sự sụp đổ hoàn toàn là điều khó có thể xảy ra. Mặc dù đồng đô la đôi khi suy yếu do việc Fed cắt giảm lãi suất vào năm 2025 và các nỗ lực phi đô la hóa đang gia tăng của BRICS, nhưng nó vẫn là đồng tiền dự trữ thống trị thế giới.
Đa dạng hóa với:
Vàng và Bạc (nơi trú ẩn an toàn lịch sử)
Năng lượng và hàng hóa (tài sản cứng)
Các loại tiền tệ không phải đô la (CHF, JPY, EUR)
Tiền điện tử (như một hàng rào thay thế)
Cổ phiếu toàn cầu (đặc biệt là ở các thị trường mới nổi ít phụ thuộc vào đồng đô la).
Đồng đô la suy yếu là sự mất giá dần dần (thường xảy ra theo chu kỳ). Sự sụp đổ là sự mất niềm tin và giá trị đột ngột, gây ra sự hoảng loạn toàn hệ thống.
Tóm lại, sự sụp đổ của đồng đô la Mỹ vào năm 2025 sẽ là một trong những sự kiện tài chính chấn động nhất trong lịch sử. Mặc dù khó có thể xảy ra trong ngắn hạn, nhưng đây là một tình huống nhấn mạnh mức độ kết nối toàn cầu.
Hiện tại, đồng đô la vẫn là vua của tài chính toàn cầu, nhưng ngai vàng của nó đang bị thách thức. Động thái tốt nhất cho các nhà đầu tư là đa dạng hóa danh mục đầu tư sang các tài sản cứng, các loại tiền tệ không phải đô la và các thị trường toàn cầu, đồng thời theo dõi sát sao các tín hiệu cảnh báo.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
