Vốn hóa thị trường vàng phản ánh sự giàu có toàn cầu như thế nào vào năm 2025

Vàng từ lâu đã giữ một vị trí độc nhất trong hệ thống tài chính toàn cầu. Nó hoạt động như một kho lưu trữ giá trị, một hàng rào chống lại lạm phát và là biểu tượng của sự giàu có trên khắp các nền văn minh. Trên thị trường ngày nay, nó vẫn là một tài sản quan trọng đối với các nhà đầu tư, ngân hàng trung ương và các nhà hoạch định chính sách. Một số liệu thường được trích dẫn trong các cuộc thảo luận về sức nặng kinh tế của vàng là vốn hóa thị trường của nó - một khái niệm quen thuộc hơn trên thị trường chứng khoán nhưng ngày càng được áp dụng cho hàng hóa. Vậy vốn hóa thị trường vàng có nghĩa là gì, nó được tính như thế nào và nó hữu ích như thế nào khi là một thước đo?

Nó được tính như thế nào? Nguồn cung trên mặt đất × Giá giao ngay

Để ước tính vốn hóa thị trường của vàng, bạn nhân hai thành phần chính:

- Tổng trữ lượng vàng trên mặt đất - Bao gồm tất cả vàng được khai thác trong suốt lịch sử vẫn tồn tại ở dạng có thể sử dụng. Theo Hội đồng Vàng Thế giới, con số này ước tính vào khoảng 216.265 tấn tính đến năm 2024.

- Giá giao ngay hiện tại cho mỗi đơn vị - Giá vàng cho mỗi ounce, dao động dựa trên cung cầu của thị trường. Vào đầu năm 2025, giá vàng giao dịch quanh mức 3387 đô la một ounce.

Công thức cơ bản:

Vốn hóa thị trường vàng = Tổng vàng trên mặt đất (tính bằng ounce) × Giá giao ngay mỗi ounce

Được cho:

- 216.265 tấn = khoảng 6,95 tỷ ounce troy

- Giá giao ngay = 3.387 đô la/oz

6,69 tỷ oz × 3.387 đô la = ~23,5 nghìn tỷ đô la Mỹ

Do đó, tổng vốn hóa thị trường của vàng ở mức gần 23,5 nghìn tỷ đô la, mặc dù con số này có thể thay đổi tùy thuộc vào giá giao ngay và các giả định về tổng nguồn cung.

Ước tính và biến thể toàn cầu

Mặc dù phương pháp này có vẻ đơn giản, nhưng các nguồn khác nhau đưa ra các ước tính hơi khác nhau do sự khác biệt về:

- Giả định về tổng nguồn cung - Một số người sử dụng những con số thận trọng hoặc tích cực hơn cho vàng trên mặt đất.

- Đầu vào giá giao ngay - Ước tính thường thay đổi tùy thuộc vào thời điểm đánh giá và loại tiền được sử dụng.

- Đơn vị đo lường - Một số báo cáo sử dụng tấn, một số khác sử dụng ounce hoặc gam, điều này có thể ảnh hưởng đến giá trị được nhận thức nếu không được chuẩn hóa.

Ngoài ra, một số nguồn bao gồm vàng được mã hóa, các sản phẩm giao dịch trên sàn hoặc lượng vàng nắm giữ chưa phân bổ trong các tính toán rộng hơn, có thể làm tăng quy mô thị trường được nhận thức. Do đó, ước tính về tổng vốn hóa thị trường của vàng dao động từ 20 nghìn tỷ đô la đến hơn 25 nghìn tỷ đô la, tùy thuộc vào phương pháp và thời gian.

Xu hướng lịch sử về tổng giá trị

Vốn hóa thị trường vàng đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Vào đầu những năm 2000, khi giá vàng giao dịch dưới 400 đô la một ounce, tổng vốn hóa thị trường đã xuống dưới 2 nghìn tỷ đô la. Đến đầu những năm 2020, nó đã tăng lên hơn 10 nghìn tỷ đô la và với mức giá hiện tại gần 3.400 đô la một ounce, định giá toàn cầu của vàng đã đạt mức cao kỷ lục.

Không giống như cổ phiếu hoặc tiền tệ fiat, nguồn cung vàng tăng rất chậm—thường chỉ 1,5–2% mỗi năm. Điều này có nghĩa là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng vốn hóa thị trường vàng là sự gia tăng giá giao ngay, chứ không phải tốc độ sản xuất mới. Sự khan hiếm tương đối và nhu cầu bền bỉ đối với vàng như một kho lưu trữ giá trị tiếp tục hỗ trợ xu hướng tăng này.

Giới hạn của vốn hóa thị trường đối với hàng hóa

Mặc dù hữu ích khi dùng làm tài liệu tham khảo chung, nhưng vốn hóa thị trường của vàng có một số hạn chế khi sử dụng để so sánh tài chính:

- Không phải tất cả vàng đều có thể giao dịch được - Một phần lớn được giữ trong đồ trang sức, kho tiền của ngân hàng trung ương hoặc trong các khoản nắm giữ tư nhân dài hạn và không có khả năng tái gia nhập thị trường. Điều này có nghĩa là vốn hóa thị trường vượt quá mức thanh khoản thực tế có sẵn.

- Không có thực thể phát hành - Không giống như cổ phiếu hoặc tiền điện tử, vàng không được phát hành hoặc kiểm soát bởi một bên trung tâm. Vốn hóa thị trường của vàng không phản ánh tiềm năng thu nhập, lợi tức cổ tức hoặc sự đổi mới - các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị tài sản trên thị trường truyền thống.

- Tiềm năng gây nhầm lẫn - Các nhà đầu tư không quen với thị trường hàng hóa có thể hiểu sai vốn hóa thị trường là dấu hiệu của sự biến động hoặc khối lượng giao dịch. Trên thực tế, vốn hóa thị trường vàng cung cấp một thước đo định giá ở cấp độ vĩ mô, không phải là tín hiệu giao dịch.

- Rủi ro tính hai lần - Một số phương pháp có thể vô tình bao gồm cả rủi ro vật chất và rủi ro giấy tờ (ETF hoặc phái sinh), làm tăng quy mô thị trường thực tế.

- Hiệu ứng tiền tệ - Vì vàng được định giá bằng USD nên biến động tiền tệ có thể làm lệch giá trị nhận thức được ở các loại tiền tệ khác như GBP, EUR hoặc JPY.

Bất chấp những thách thức này, vốn hóa thị trường vàng vẫn là con số được trích dẫn rộng rãi trên các phương tiện truyền thông tài chính và nghiên cứu kinh tế vĩ mô, đặc biệt là khi so sánh với các loại tiền điện tử như Bitcoin, thường được gọi là "vàng kỹ thuật số".

Tóm lại

Vốn hóa thị trường của vàng cung cấp một bức ảnh chụp nhanh hữu ích về dấu chân tài chính tổng thể của nó - nhưng cần phải hiểu theo ngữ cảnh. Không giống như cổ phiếu công ty, vàng không được phát hành hoặc giao dịch trên các sàn giao dịch trung tâm theo cách thống nhất và phần lớn vàng được cất giữ trong kho hoặc sử dụng để trang trí.

Tuy nhiên, hiểu được cách giá trị của vàng được tạo ra—và cách so sánh với các tài sản toàn cầu khác - giúp các nhà đầu tư đánh giá cao vai trò của vàng như một hàng rào chiến lược và tài sản tiền tệ. Miễn là vàng vẫn giữ được vị thế là một hàng rào dự trữ và lạm phát toàn cầu, việc theo dõi vốn hóa thị trường của vàng sẽ vẫn là một lăng kính có giá trị để đo lường cả sự tin tưởng vào hệ thống tiền tệ fiat và cấu trúc đang phát triển của sự giàu có toàn cầu.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ dành cho mục đích thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hoặc các lời khuyên khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào là phù hợp với bất kỳ người cụ thể nào.