Tỷ giá đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ so với đồng USD vào năm 2030: Liệu đồng Lira có phục hồi không?

Đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ (TRY) đã trải qua một cuộc biến động mạnh mẽ trong những năm gần đây. Tính đến ngày 17 tháng 6 năm 2025, tỷ giá hối đoái là 1 USD = 39,53 TRY, tăng đáng kể so với mức chỉ hơn 32 lên 33 TRY cho một đô la một năm trước. Đó là mức mất giá 18–20% chỉ trong 12 tháng - gây áp lực cho người tiêu dùng, doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách.

Với lãi suất lên tới 50% và lạm phát vẫn ở mức cao 40, câu hỏi mà mọi người đều quan tâm là: liệu đồng Lira có thể phục hồi hay không - và tình hình sẽ ra sao vào năm 2030?

Từ chính sách tiền tệ đến bất ổn chính trị và xu hướng lãi suất toàn cầu, chúng ta sẽ xem xét các động lực, dự báo và các kịch bản có thể định hình tương lai của đồng Lira.

Tình hình hiện tại của đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ so với USD

Như đã đề cập ở trên, TRY đã chạm mức thấp kỷ lục là 39,53 đổi 1 USD vào ngày 17 tháng 6 năm 2025 - mức yếu nhất trong năm nay. Đây là mức giảm mạnh so với mức cao nhất trong năm là ~35,34 vào đầu tháng 1 - một sự sụp đổ tiền tệ đang diễn ra với những tác động kinh tế nghiêm trọng. Tỷ giá hối đoái trung bình trong nửa đầu năm 2025 là khoảng 37,40 TRY đổi 1 USD, cho thấy sự mất giá liên tục của đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ.

Áp lực này phần lớn là do lạm phát cao, vào khoảng 75% vào tháng 5 năm 2024 nhưng đã giảm xuống còn 47% vào tháng 11. Ngoài ra, nền kinh tế đang phải đối mặt với tình trạng bất ổn sâu sắc.

Góp phần vào những thách thức này là các chính sách tiền tệ không nhất quán, sự can thiệp thường xuyên của ngân hàng trung ương và sự bất ổn chính trị, tất cả đều làm suy yếu niềm tin vào đồng Lira.

Tại sao đồng Lira giảm: Nguồn gốc của cuộc khủng hoảng

1. Lạm phát và Chính sách tiền tệ

Từ năm 2018 trở đi, đồng Lira lao dốc do cuộc khủng hoảng kinh tế với đặc điểm là lạm phát nghiêm trọng, nợ nước ngoài cao và dự trữ giảm mạnh.

Những động thái lãi suất thất thường - cắt giảm lãi suất từ 19% xuống 14% - đã gây ra những đợt giảm giá tiếp theo, lên đến đỉnh điểm là mất gần một nửa giá trị chỉ trong năm 2021. Các cuộc cải cách trong giai đoạn 2023–2024 dưới thời Şimşek và Erkan đã đưa lãi suất trở lại mức 50%, kiềm chế phần nào lạm phát.

Tuy nhiên, việc ngân hàng trung ương sử dụng rộng rãi dự trữ ngoại hối - hơn 60 tỷ đô la được bán vào năm 2019 và 2020 và thêm 12 tỷ đô la sau vụ bắt giữ Imamoglu - đã làm xói mòn các khoản đệm và gây hoang mang cho thị trường. Việc các nhà đầu tư tháo chạy, kiểm soát vốn và trừng phạt đã làm trầm trọng thêm tình trạng dễ bị tổn thương.

2. Sự biến động chính trị

Cuối năm 2024, mức lương tối thiểu được tăng 30%, làm dấy lên kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất - một tín hiệu đáng lo ngại trong bối cảnh lạm phát vẫn ở mức cao.

Vào đầu năm 2025, những cú sốc chính trị lớn, chẳng hạn như bản án của Ekrem Imamoglu, đã gây ra một đợt bán tháo mạnh khác của đồng Lira, dẫn đến mất dự trữ và gia tăng biến động thị trường. Những can thiệp đang diễn ra và rủi ro chính trị này đã làm suy yếu niềm tin của nhà đầu tư và làm lu mờ triển vọng phục hồi.

Biểu đồ lịch sử của đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ so với đồng đô la Mỹ

1. Trước năm 2005: Kỷ nguyên Lira “cũ”

Trước năm 2005, đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ đã phải chịu đựng tình trạng lạm phát kinh niên và mất giá quá mức. Đến đầu những năm 2000, 1 đô la Mỹ có giá trị hơn 1,6 triệu Lira cũ (TRL). Lịch sử thâm hụt ngân sách, bất ổn chính trị và các gói cứu trợ của IMF đã góp phần vào sự bất ổn của đồng tiền này.

Để khôi phục lại lòng tin, Thổ Nhĩ Kỳ đã giới thiệu đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ mới (TRY) vào năm 2005 bằng cách loại bỏ sáu số 0: 1 TRY = 1.000.000 TRL.

2. 2005-2012: Ổn định và tăng trưởng

Với các cải cách tài chính và chính sách tiền tệ chặt chẽ hơn vào giữa những năm 2000, nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ đã có sự tăng trưởng đáng kể. Từ năm 2005 đến năm 2012, đồng Lira đã có sự ổn định tương đối, với tỷ giá hối đoái giữa USD và TRY dao động trong khoảng từ 1,20 đến 1,80.

Dòng vốn đổ vào mạnh mẽ, động lực gia nhập EU và hợp tác với IMF đã củng cố niềm tin của các nhà đầu tư.

3. 2013-2017: Sự mong manh mới nổi

Bắt đầu từ năm 2013, đồng tiền của Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu suy yếu khi các lỗ hổng về mặt cấu trúc trở nên rõ ràng hơn. Việc Fed thu hẹp quy mô đã tác động mạnh đến các thị trường mới nổi và căng thẳng chính trị - chẳng hạn như các cuộc biểu tình ở Công viên Gezi năm 2013 và nỗ lực đảo chính năm 2016 - đã làm suy yếu niềm tin của thị trường.

Đồng Lira mất giá từ 1,80 vào năm 2013 xuống còn khoảng 3,80 vào cuối năm 2017, mất giá hơn 100% trong bốn năm.

4. Khủng hoảng tiền tệ năm 2018

Đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ đã sụt giảm mạnh vào năm 2018 do lo ngại về tình trạng kinh tế quá nóng, sự can thiệp của Tổng thống Erdoğan vào ngân hàng trung ương và căng thẳng ngoại giao gia tăng với Hoa Kỳ.

Kết quả là, tỷ giá hối đoái USD/TRY tăng vọt từ khoảng 3,70 vào đầu năm 2018 lên hơn 7,00 vào tháng 8 năm đó. Tình hình này đã thúc đẩy các cuộc thảo luận về việc tăng lãi suất khẩn cấp và các biện pháp kiểm soát vốn tiềm năng.

5. 2019-2020: Đại dịch và áp lực

Trong năm 2019-2020, mặc dù đã cắt giảm lãi suất nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế, lạm phát vẫn là một vấn đề. Đại dịch COVID-19 đã tác động nghiêm trọng đến du lịch và xuất khẩu.

Để hỗ trợ đồng Lira, ngân hàng trung ương đã rút hơn 60 tỷ đô la dự trữ ngoại hối. Đến cuối năm 2020, tỷ giá hối đoái đạt khoảng 7,40 TRY, tăng vọt lên trên 8,50 trong thời điểm khủng hoảng.

6. 2021-2022: Sự can thiệp quá mức của chính trị và sự biến động quá mức

Đồng Lira phải chịu thêm một đòn giáng nữa khi Erdoğan gây sức ép buộc ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất trong bối cảnh lạm phát cao. Đến tháng 12 năm 2021, đồng Lira đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 18,36 đổi 1 USD mặc dù đã cắt giảm lãi suất và có chương trình tiền gửi được bảo vệ bằng ngoại hối gây tranh cãi. Năm 2022, đồng tiền này dao động trong khoảng từ 13 đến 18, trong khi lạm phát đạt đỉnh điểm là hơn 80%.

7. 2023-2025: Cải cách cơ cấu và suy giảm liên tục

Các nhà lãnh đạo kinh tế theo chủ nghĩa cải cách như Mehmet Şimşek và Hafize Gaye Erkan đã tăng lãi suất lên trên 45–50%, giúp khôi phục lại một số uy tín trên thị trường. Tuy nhiên, lạm phát vẫn dai dẳng và đồng Lira tiếp tục mất giá.

Đến giữa năm 2023, tỷ giá hối đoái của USD sang TRY đạt 26. Đến cuối năm 2024, tỷ giá vượt quá 33 và vào tháng 6 năm 2025, tỷ giá đạt mức cao kỷ lục là 39 ₺ đổi 1 USD.

Dự báo về đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ so với USD: Các nhà phân tích thấy gì

Triển vọng ngắn hạn (2025–2026)

Các nhà phân tích chuyên gia dự đoán đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục suy yếu trong thời gian tới. Dự báo cho thấy tỷ giá hối đoái USD/TRY có thể đạt ₺43 vào năm 2026, với giả định lạm phát vẫn ở mức cao và mất cân bằng cấu trúc vẫn tiếp diễn.

Một số triển vọng có phần bảo thủ hơn, dự đoán lãi suất trong khoảng ₺33–₺38, tùy thuộc vào việc cải cách kinh tế có được thực hiện và duy trì hay không.

Một số quan điểm lạc quan dự đoán sự ổn định mạnh mẽ hơn - cho rằng tỷ giá có thể xuống mức thấp tới ₺17–₺18 cho mỗi USD - nhưng những kịch bản này phụ thuộc rất nhiều vào giả định về chính sách tiền tệ chính thống chặt chẽ và giảm phát nhanh, vốn vẫn chưa chắc chắn trong điều kiện hiện tại.

Triển vọng dài hạn đến năm 2030

Các dự báo dài hạn từ các mô hình thuật toán và do AI điều khiển đưa ra một bức tranh bi quan hơn. Những dự báo này chỉ ra rằng đồng Lira có thể mất giá hơn nữa, với tỷ giá USD/TRY có khả năng đạt ₺79 vào giữa năm 2030 - một kết quả sẽ thể hiện mức mất giá gấp đôi so với tỷ giá hiện tại.

Lý do đằng sau những dự báo này bao gồm lạm phát dai dẳng, lỗ hổng cấu trúc và xu hướng lịch sử của các cuộc khủng hoảng tiền tệ lặp đi lặp lại. Trừ khi có sự thay đổi đáng kể về kinh tế và khôi phục niềm tin của nhà đầu tư, hầu hết các mô hình dài hạn đều dự đoán áp lực tiếp tục lên đồng Lira trong thập kỷ tới.

Kỳ vọng lạm phát và tăng trưởng

Dự báo cơ bản về lạm phát tiêu dùng cho thấy lạm phát sẽ giảm dần trong năm năm tới, với CPI dự kiến sẽ giảm xuống khoảng 31% vào cuối năm 2025 và giảm xuống còn 15% vào năm 2030.

Tăng trưởng GDP dự kiến đạt trung bình khoảng 4% mỗi năm, được hỗ trợ bởi môi trường toàn cầu phục hồi và nhu cầu nội địa.

Dự báo kịch bản đến năm 2030

Lạc quan : ₺35-40 USD/TRY

Giả sử chính sách được bình thường hóa, lạm phát

Trường hợp cơ bản : ₺60-70 USD/TRY

Với tình trạng giảm phát vừa phải và những thay đổi chính sách theo từng giai đoạn, dự kiến tỷ giá USD/TRY sẽ giảm xuống còn ₺60–70 trước khi thập kỷ này kết thúc—một con đường phục hồi chậm.

Giảm giá : ₺80-100 USD/TRY

Trong bối cảnh cải cách yếu kém liên tục, những cú sốc chính trị mới hoặc căng thẳng tài chính, đồng Lira có thể tăng gấp đôi một lần nữa, giao dịch quanh mức ₺80-100, theo như các mô hình giảm giá chỉ ra.

Kết luận

Tóm lại, nếu không có sự củng cố chính sách kinh tế bền vững, đồng Lira có khả năng sẽ suy yếu hơn nữa - có thể đạt mức ₺60-80 vào năm 2030, với mức giảm tới ₺100 trong trường hợp xấu nhất. Sự phục hồi bền vững phụ thuộc vào các cải cách có kỷ luật, quản trị ổn định và khôi phục lòng tin quốc tế.

Nếu Thổ Nhĩ Kỳ có thể thực hiện các sáng kiến chính sách đáng tin cậy, lạm phát giảm xuống dưới 15% và tình hình toàn cầu ôn hòa, mức ₺35-45 là trong tầm tay - mức mà đồng Lira có thể lấy lại được sự tôn trọng mà không gây ra bất ổn kinh tế.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ dành cho mục đích thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hoặc các lời khuyên khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào là phù hợp với bất kỳ người cụ thể nào.