Bơm tiền là gì? Ngân hàng nhà nước bơm tiền vào nền kinh tế như thế nào?

Bơm tiền là một công cụ chính sách tiền tệ mạnh mẽ được ngân hàng trung ương sử dụng để điều tiết lượng tiền lưu thông, kích thích tăng trưởng kinh tế, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lạm phát và ảnh hưởng sâu rộng đến các kênh đầu tư.

Bơm tiền thực chất là thuật ngữ diễn giải cho hành động nới lỏng chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương, nhằm tăng cung tiền trong nền kinh tế. Quá trình này không phải là in thêm tiền mặt một cách tùy tiện mà được thực hiện thông qua các công cụ tài chính chuyên nghiệp như giảm lãi suất, mua lại tài sản (như trái phiếu chính phủ), hoặc hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc của các ngân hàng thương mại.

Để tận dụng cơ hội từ những biến động vĩ mô này, bạn hãy xem xét mở tài khoản demo tại EBC để thực hành chiến lược giao dịch của mình mà không gặp rủi ro.

Hãy cùng EBC khám phá sâu hơn về cơ chế hoạt động, các tác động đa chiều và chiến lược đầu tư thông minh trong bối cảnh cung tiền được mở rộng, qua đó xây dựng một danh mục đầu tư vững chắc.

Các ý chính:

• Bơm tiền là việc ngân hàng trung ương tăng cung tiền qua các công cụ chính sách tiền tệ, không phải là in tiền trực tiếp.

• Mục tiêu chính là hạ lãi suất, khuyến khích vay mượn để đầu tư và tiêu dùng, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

• Mặt trái của việc bơm tiền là nguy cơ lạm phát khi lượng tiền tăng nhanh hơn tốc độ sản xuất hàng hóa và dịch vụ.

• Các kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản và một số loại hàng hóa thường hưởng lợi trong môi trường tiền rẻ.

• Nhà đầu tư cần phân biệt rõ giữa bơm tiền (chính sách tiền tệ) và các gói cứu trợ, chi tiêu công (chính sách tài khóa).

Bơm tiền là gì và cơ chế hoạt động của chính sách tiền tệ

Khi các chuyên gia và phương tiện truyền thông đề cập đến việc chính phủ hay ngân hàng trung ương bơm tiền, nhiều người thường hình dung đến hình ảnh máy in tiền hoạt động hết công suất. Tuy nhiên, thực tế phức tạp và tinh vi hơn nhiều. Đây là một nghiệp vụ cốt lõi của chính sách tiền tệ, có tác động trực tiếp đến lãi suất, dòng vốn và sức khỏe chung của nền kinh tế. Hiểu rõ bản chất và cơ chế vận hành của hoạt động này là bước đầu tiên để nhà đầu tư có thể đưa ra những quyết định sáng suốt.

Định nghĩa toàn diện về bơm tiền

Bơm tiền, hay còn gọi là nới lỏng tiền tệ, là tập hợp các hành động của ngân hàng trung ương nhằm mục đích làm tăng lượng tiền cung ứng (money supply) trong hệ thống tài chính. Mục tiêu cuối cùng là hạ thấp chi phí vay vốn (lãi suất), qua đó khuyến khích các doanh nghiệp và cá nhân chi tiêu, đầu tư nhiều hơn, thúc đẩy các hoạt động kinh tế, đặc biệt là trong giai đoạn suy thoái hoặc tăng trưởng chậm.

Ngân hàng trung ương không bơm tiền bằng cách phát tiền trực tiếp cho người dân. Thay vào đó, họ sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ gián tiếp nhưng có hiệu quả cao:

• Nghiệp vụ thị trường mở (Open Market Operations - OMO): Đây là công cụ phổ biến và linh hoạt nhất. Ngân hàng trung ương sẽ mua các giấy tờ có giá, chủ yếu là trái phiếu chính phủ, từ các ngân hàng thương mại trên thị trường mở. Khi mua vào, họ đã bơm một lượng tiền tương ứng vào hệ thống ngân hàng, giúp các ngân hàng này có thêm nguồn vốn để cho vay ra nền kinh tế với lãi suất thấp hơn.

• Giảm lãi suất chiết khấu: Đây là mức lãi suất mà ngân hàng trung ương áp dụng cho các khoản vay của ngân hàng thương mại. Khi giảm lãi suất này, các ngân hàng thương mại sẽ có động lực vay nhiều hơn để đáp ứng nhu cầu thanh khoản hoặc mở rộng tín dụng, từ đó tăng cung tiền.

• Giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Ngân hàng thương mại phải giữ lại một tỷ lệ phần trăm nhất định trên tổng số tiền gửi và không được dùng để cho vay, gọi là dự trữ bắt buộc. Khi ngân hàng trung ương hạ tỷ lệ này, lượng tiền khả dụng để cho vay của các ngân hàng thương mại sẽ tăng lên, góp phần mở rộng cung tiền.

• Nới lỏng định lượng (Quantitative Easing - QE): Đây là một phiên bản mạnh mẽ hơn của nghiệp vụ thị trường mở, thường được áp dụng khi lãi suất đã gần bằng 0. Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) đã sử dụng QE quy mô lớn sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, không chỉ mua trái phiếu chính phủ ngắn hạn mà còn mua cả các tài sản dài hạn hơn như chứng khoán được bảo đảm bằng thế chấp (MBS) để trực tiếp hạ lãi suất dài hạn và giải tỏa căng thẳng trên thị trường tín dụng.

Phân biệt bơm tiền và cứu trợ tài khóa

Một trong những nhầm lẫn phổ biến nhất là đánh đồng việc bơm tiền của ngân hàng trung ương với các gói cứu trợ hay chi tiêu của chính phủ. Đây là hai chính sách hoàn toàn khác nhau, được thực hiện bởi hai cơ quan khác nhau với mục tiêu và cơ chế tác động riêng biệt. Việc phân biệt rõ ràng giúp nhà đầu tư đánh giá chính xác hơn các nguồn lực đang chảy vào nền kinh tế.

Tóm lại, bơm tiền là hành động làm tăng cung tiền trong hệ thống tài chính, trong khi cứu trợ tài khóa là việc chính phủ trực tiếp chi tiêu hoặc giảm thuế. Hai chính sách này có thể được phối hợp để cùng đạt mục tiêu vực dậy nền kinh tế, nhưng chúng hoạt động độc lập và có những tác động khác nhau cần được phân tích kỹ lưỡng.

Khi đối mặt với suy thoái kinh tế hoặc các cuộc khủng hoảng tài chính, ngân hàng trung ương Mỹ và các cơ quan tương tự trên thế giới thường xem xét áp dụng các chính sách điều hành tiền tệ để ổn định nền kinh tế. Mục tiêu chính là khuyến khích chi tiêu và đầu tư, đồng thời kiểm soát sự tăng hoặc giảm mức giá chung để tránh những cú sốc lớn cho thị trường.

Phân tích chuyên sâu: Bơm tiền, lạm phát và tăng trưởng kinh tế

Mối quan hệ giữa việc bơm tiền, lạm phát và tăng trưởng kinh tế là một trong những chủ đề trung tâm của kinh tế học vĩ mô. Chính sách này được ví như một con dao hai lưỡi: nếu được sử dụng đúng liều lượng và đúng thời điểm, nó có thể là liều thuốc bổ cho nền kinh tế đang suy yếu. Tuy nhiên, nếu lạm dụng, nó có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng, mà điển hình nhất là lạm phát phi mã, làm xói mòn sức mua và gây bất ổn vĩ mô.

Mối quan hệ giữa cung tiền và lạm phát

Lý thuyết số lượng tiền tệ (Quantity Theory of Money), được thể hiện qua phương trình kinh điển MV = PQ, cung cấp một khuôn khổ cơ bản để hiểu mối liên hệ này. Trong đó:

• M là tổng cung tiền trong nền kinh tế.

• V là vòng quay tiền tệ (tốc độ tiền được trao tay).

• P là mức giá chung của hàng hóa và dịch vụ.

• Q là tổng sản lượng hàng hóa và dịch vụ (GDP thực).

Giả định rằng V và Q tương đối ổn định trong ngắn hạn, phương trình cho thấy nếu M (cung tiền) tăng lên, thì P (mức giá) cũng phải tăng theo để duy trì sự cân bằng. Nói một cách đơn giản, khi một lượng tiền lớn hơn được bơm vào nền kinh tế để tranh mua một lượng hàng hóa không đổi hoặc tăng chậm hơn, giá của hàng hóa đó tất yếu sẽ tăng lên. Đây chính là bản chất của lạm phát do cầu kéo.

Một nghiên cứu của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) đã phân tích dữ liệu từ nhiều quốc gia và chỉ ra rằng việc mở rộng bảng cân đối kế toán của các ngân hàng trung ương (một thước đo của việc bơm tiền) có tương quan dương với tỷ lệ lạm phát trong trung và dài hạn. Đặc biệt, khi tiền được bơm ra nhưng không chảy vào các hoạt động sản xuất kinh doanh thực để tạo ra thêm của cải vật chất (tăng Q), mà lại chảy vào các kênh đầu cơ như chứng khoán hay bất động sản, nó sẽ tạo ra lạm phát giá tài sản và tiềm ẩn nguy cơ bong bóng tài chính. Luận án tiến sĩ tại Đại học Thương mại Việt Nam cũng nhấn mạnh rằng hệ lụy của việc bơm tiền có thể dẫn đến sức ép tăng giá, gây bất ổn kinh tế vĩ mô nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Tác động hai mặt đến tăng trưởng GDP

Mục đích chính của việc bơm tiền là để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Khi lãi suất giảm, các doanh nghiệp sẽ thấy chi phí vay vốn để mở rộng nhà xưởng, mua sắm máy móc thiết bị trở nên rẻ hơn, từ đó thúc đẩy đầu tư sản xuất. Đồng thời, người tiêu dùng cũng được khuyến khích vay mượn để mua sắm những tài sản lớn như nhà cửa, ô tô, qua đó kích thích tổng cầu. Sự gia tăng trong cả đầu tư và tiêu dùng sẽ trực tiếp đóng góp vào tăng trưởng GDP.

Tuy nhiên, hiệu quả của chính sách này phụ thuộc rất nhiều vào việc dòng tiền có đến đúng địa chỉ hay không. PGS Nguyễn Hữu Huân, một chuyên gia kinh tế tại Việt Nam, đã từng nhận định rằng dòng tiền giá rẻ có khả năng chảy vào các kênh đầu cơ thay vì nền kinh tế thực. Nếu các ngân hàng thương mại sau khi nhận được thanh khoản dồi dào từ ngân hàng trung ương lại ưu tiên cho vay đối với các lĩnh vực có rủi ro cao nhưng lợi nhuận kỳ vọng lớn như bất động sản, chứng khoán, thay vì cho vay sản xuất, thì tác động đến tăng trưởng GDP thực sẽ bị hạn chế.

Điều này có thể dẫn đến một kịch bản không mong muốn: GDP danh nghĩa tăng do lạm phát, nhưng GDP thực (sản lượng thực tế) lại không tăng tương xứng, trong khi rủi ro bất ổn tài chính lại gia tăng. Vì vậy, câu hỏi quan trọng không chỉ là có bơm tiền hay không, mà là làm thế nào để hướng dòng vốn vào đúng lĩnh vực ưu tiên, như The Saigon Times đã từng đặt vấn đề.

Một trong những phương pháp phổ biến để đạt được điều này là thông qua chương trình nới lỏng định lượng. Theo đó, ngân hàng trung ương mua vào một lượng lớn tài sản từ thị trường, làm tăng dự trữ của các ngân hàng thương mại và giảm lãi suất, từ đó khuyến khích cho vay và kích thích hoạt động kinh tế. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến tổng lượng tiền trong nền kinh tế.

Để tối ưu hóa chiến lược giao dịch trong môi trường chính sách tiền tệ thay đổi liên tục, việc thực hành là rất quan trọng. Bạn có thể bắt đầu giao dịch CFD tại EBC để làm quen với các biến động của thị trường.

Chiến lược đầu tư thông minh khi nhà nước bơm tiền

Khi ngân hàng trung ương mở van tín dụng, một lượng lớn thanh khoản được đưa vào thị trường, tạo ra một môi trường tiền rẻ. Điều này làm thay đổi sâu sắc bối cảnh đầu tư, tạo ra cả cơ hội và thách thức cho các nhà đầu tư cá nhân. Việc hiểu rõ kênh tài sản nào thường hưởng lợi và cách quản lý rủi ro hiệu quả là chìa khóa để bảo vệ và phát triển tài sản trong giai đoạn này.

Các kênh đầu tư tiềm năng hưởng lợi

Môi trường lãi suất thấp và tiền tệ dồi dào thường có xu hướng đẩy giá của các tài sản rủi ro lên cao. Dòng tiền thông minh sẽ tìm đến những nơi có khả năng sinh lời vượt trội so với lãi suất tiết kiệm đang giảm dần.

• Thị trường chứng khoán: Đây thường là kênh hưởng lợi trực tiếp và nhanh nhất. Doanh nghiệp có thể vay vốn với chi phí thấp để mở rộng kinh doanh, cải thiện lợi nhuận. Ngoài ra, lãi suất thấp làm cho việc nắm giữ tiền mặt hay gửi tiết kiệm trở nên kém hấp dẫn, thúc đẩy nhà đầu tư tìm đến cổ phiếu như một kênh thay thế. Các ngành như công nghệ, hàng tiêu dùng không thiết yếu, và vật liệu xây dựng thường có kết quả kinh doanh tích cực.

• Bất động sản: Lãi suất vay mua nhà giảm mạnh là một cú hích lớn cho thị trường bất động sản. Nhu cầu mua nhà để ở và đầu tư đều tăng lên, đẩy giá trị tài sản lên cao. Các doanh nghiệp bất động sản cũng dễ dàng tiếp cận nguồn vốn để phát triển dự án mới.

• Hàng hóa: Các loại hàng hóa như vàng, bạc thường được xem là công cụ phòng thủ trước rủi ro lạm phát và sự mất giá của tiền tệ. Khi cung tiền tăng mạnh, lo ngại về lạm phát gia tăng sẽ thúc đẩy nhà đầu tư tìm đến vàng như một nơi trú ẩn an toàn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng theo trang tin Đại Đoàn Kết, giá vàng trong nước còn chịu ảnh hưởng lớn từ giá vàng thế giới, nên việc bơm tiền tại một quốc gia không phải là yếu tố quyết định duy nhất.

• Tiền điện tử (Cryptocurrency): Một số nhà đầu tư coi Bitcoin và các tài sản kỹ thuật số khác là một dạng vàng kỹ thuật số, một hàng rào chống lại sự nới lỏng tiền tệ của các ngân hàng trung ương. Dòng tiền rẻ cũng có thể chảy vào các tài sản có tính đầu cơ cao này với kỳ vọng lợi nhuận đột phá.

Bảng tóm tắt cơ hội và rủi ro:

Quản lý rủi ro và xây dựng danh mục đầu tư đa dạng

Thành công trong giai đoạn bơm tiền không chỉ đến từ việc chọn đúng tài sản tăng giá, mà còn đến từ khả năng quản lý rủi ro khi chính sách đột ngột thay đổi. Một khi lạm phát trở thành mối đe dọa, ngân hàng trung ương sẽ buộc phải đảo ngược chính sách bằng cách tăng lãi suất và hút tiền về (thắt chặt tiền tệ), điều này có thể khiến các tài sản rủi ro sụt giảm mạnh.

• Đa dạng hóa danh mục: Đây là nguyên tắc vàng trong đầu tư. Thay vì đặt cược tất cả vào một kênh duy nhất như chứng khoán hay bất động sản, hãy phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản khác nhau (cổ phiếu, trái phiếu, vàng, bất động sản). Sự đa dạng hóa giúp giảm thiểu thiệt hại khi một thị trường cụ thể đi xuống.

• Ưu tiên doanh nghiệp có nền tảng tốt: Thay vì chạy theo các cổ phiếu mang tính đầu cơ, hãy tập trung vào các công ty có nền tảng tài chính vững mạnh, mô hình kinh doanh bền vững và ít nợ vay. Những doanh nghiệp này có khả năng chống chọi tốt hơn khi môi trường lãi suất tăng trở lại.

• Giữ một tỷ lệ tiền mặt hợp lý: Việc giữ một phần tài sản dưới dạng tiền mặt hoặc các công cụ tương đương tiền (như chứng chỉ tiền gửi) cho phép bạn linh hoạt nắm bắt cơ hội khi thị trường điều chỉnh hoặc có những món hời bất ngờ.

• Theo dõi chặt chẽ chính sách vĩ mô: Luôn cập nhật các thông báo và tín hiệu từ ngân hàng trung ương. Việc họ bắt đầu nói về việc giảm quy mô mua tài sản (tapering) hay tăng lãi suất là những dấu hiệu cảnh báo sớm cho thấy bữa tiệc tiền rẻ sắp kết thúc.

Cập nhật tin tức và bối cảnh toàn cầu

Chính sách tiền tệ không hoạt động trong một môi trường biệt lập. Quyết định của các ngân hàng trung ương lớn, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed), có sức ảnh hưởng lan tỏa toàn cầu. Đối với một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, việc theo dõi và phân tích các động thái chính sách trên thế giới cũng như trong nước là điều kiện tiên quyết để đưa ra các quyết định đầu tư và kinh doanh phù hợp.

Động thái mới nhất từ Cục Dự trữ Liên bang (Fed)

Sau giai đoạn bơm tiền mạnh mẽ để đối phó với tác động của đại dịch COVID-19, Fed đã chuyển sang chu kỳ thắt chặt tiền tệ quyết liệt nhất trong nhiều thập kỷ kể từ đầu năm 2022 để chống lại lạm phát leo thang. Tuy nhiên, trong những tháng cuối năm 2023 và đầu năm 2024, giọng điệu của Fed đã trở nên ôn hòa hơn. Các dữ liệu kinh tế cho thấy lạm phát đang có dấu hiệu hạ nhiệt, trong khi thị trường lao động vẫn tương đối vững chắc, làm dấy lên hy vọng về một kịch bản hạ cánh mềm cho nền kinh tế Hoa Kỳ.

Tại các cuộc họp gần đây, các quan chức Fed đã phát tín hiệu về việc có thể sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất trong năm 2024, mặc dù thời điểm và tốc độ vẫn còn phụ thuộc nhiều vào các dữ liệu kinh tế sắp tới. Động thái này, nếu xảy ra, sẽ đánh dấu sự kết thúc của chu kỳ thắt chặt và có thể mở ra một giai đoạn nới lỏng mới. Điều này có ý nghĩa quan trọng trên toàn cầu:

• Giảm áp lực lên tỷ giá: Khi Fed hạ lãi suất, đồng USD có xu hướng suy yếu. Điều này giúp giảm áp lực mất giá lên các đồng tiền khác, trong đó có Việt Nam Đồng (VND), tạo thêm không gian cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam điều hành chính sách tiền tệ một cách linh hoạt hơn.

• Thúc đẩy dòng vốn đầu tư: Môi trường lãi suất thấp hơn tại Hoa Kỳ có thể thúc đẩy các nhà đầu tư toàn cầu tìm kiếm lợi nhuận cao hơn ở các thị trường mới nổi và cận biên, bao gồm cả Việt Nam.

• Tăng giá tài sản toàn cầu: Việc Fed nới lỏng chính sách thường được coi là một tín hiệu tích cực cho các thị trường tài sản rủi ro trên toàn thế giới, từ cổ phiếu đến hàng hóa.

Chính sách tiền tệ tại Việt Nam: Thách thức và cơ hội

Trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) đã điều hành chính sách tiền tệ một cách chủ động và linh hoạt. Đối mặt với áp lực lạm phát và tỷ giá từ bên ngoài, cũng như nhu cầu hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong nước, SBV đã phải cân bằng giữa nhiều mục tiêu.

Trong giai đoạn 2023, khi nhiều ngân hàng trung ương lớn vẫn đang tăng lãi suất, SBV đã có những đợt cắt giảm lãi suất điều hành để hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống và giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc điều hành chính sách vẫn đối mặt với nhiều thách thức:

• Áp lực tỷ giá: Sự chênh lệch lãi suất giữa VND và USD có thể gây áp lực lên tỷ giá, đòi hỏi SBV phải can thiệp để ổn định thị trường ngoại hối.

• Kiểm soát lạm phát: Dù lạm phát trong nước được kiểm soát tương đối tốt, rủi ro vẫn còn đó, đặc biệt khi giá cả hàng hóa và năng lượng thế giới biến động.

• Hấp thụ vốn của nền kinh tế: Một trong những thách thức lớn là dù thanh khoản hệ thống dồi dào, tăng trưởng tín dụng đôi khi vẫn chậm lại do khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp còn yếu trong bối cảnh cầu tiêu dùng và xuất khẩu chưa phục hồi hoàn toàn.

Cơ hội cho Việt Nam nằm ở việc duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô để thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và tận dụng sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Chính sách tiền tệ linh hoạt, kết hợp với chính sách tài khóa mở rộng có trọng tâm (như đẩy mạnh đầu tư công), sẽ là chìa khóa để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững.

Điều hướng tương lai: Triển vọng và lời khuyên từ EBC

Bơm tiền là một công cụ chính sách kinh tế vĩ mô phức tạp với những tác động đa chiều. Đây không phải là một giải pháp toàn năng cho mọi vấn đề kinh tế, mà là một biện pháp cần được cân nhắc kỹ lưỡng về thời điểm, liều lượng và cách thức thực hiện. Đối với nhà đầu tư, việc hiểu rõ bản chất của hoạt động này, từ cơ chế vận hành đến những hệ lụy tiềm tàng, là yếu tố sống còn để xây dựng một chiến lược đầu tư hiệu quả.

Bên cạnh nới lỏng định lượng, các giao dịch trên thị trường mở cũng là một công cụ quan trọng. Bằng cách mua hoặc bán các chứng khoán chính phủ, ngân hàng trung ương có thể điều tiết trực tiếp thanh khoản trong hệ thống. Những hành động này nhằm mục đích hỗ trợ tăng trưởng, tạo việc làm và đảm bảo sự ổn định của hệ thống tài chính, nhưng cũng cần được thực hiện cẩn trọng để tránh những rủi ro dài hạn.

Trong bối cảnh các ngân hàng trung ương lớn đang đứng trước ngưỡng cửa của một chu kỳ chính sách mới, sự biến động trên thị trường tài chính toàn cầu được dự báo sẽ còn tiếp diễn. Nắm bắt được xu hướng chính sách, phân tích được tác động của chúng lên các lớp tài sản khác nhau và quan trọng nhất là duy trì một danh mục đầu tư đa dạng, cân bằng sẽ giúp bạn không chỉ bảo vệ tài sản của mình trước những cú sốc bất ngờ mà còn tận dụng được các cơ hội sinh lời bền vững.

Thị trường tài chính luôn vận động và thay đổi. Trang bị kiến thức vững chắc và một kế hoạch hành động rõ ràng chính là tấm khiên bảo vệ tốt nhất. Hãy bắt đầu hành trình đầu tư của bạn ngay hôm nay bằng cách đăng ký tài khoản tại EBC để tiếp cận các công cụ phân tích chuyên sâu và giao dịch hiệu quả.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.