Giao dịch
2025-08-29
Với hầu hết mọi người trên thế giới, Warren Edward Buffett là biểu tượng của sự giàu có khôn ngoan. Ông là vị tỷ phú điềm đạm đến từ Omaha, Nebraska, người đã xây dựng nên một trong những tập đoàn thành công nhất thế giới và có khối tài sản, ở nhiều thời điểm, sánh ngang với những ông trùm công nghệ - mà thậm chí còn chẳng cần viết một dòng code nào.
Tuy nhiên, đằng sau những tiêu đề báo và bảng xếp hạng giàu có là một người đàn ông vẫn sống trong ngôi nhà ông mua năm 1958 với giá 31.500 đô la. Ông bắt đầu ngày mới bằng bữa sáng tại McDonald's tùy theo tâm trạng của thị trường và thích đọc báo cáo thường niên hơn là tham gia các bữa tiệc ở Phố Wall.
Buffett không chỉ là một nhà đầu tư mà còn là minh chứng sống cho sức mạnh của tư duy dài hạn, mục đích rõ ràng và tính kỷ luật không ngừng nghỉ.
Niềm đam mê tiền bạc và kinh doanh của Buffett bắt đầu từ trước khi ông đạt đến hai chữ số. Sinh năm 1930, là con trai của một nhà môi giới chứng khoán chuyển sang làm nghị sĩ, Warren lớn lên trong thời kỳ Đại suy thoái. Khi còn nhỏ, ông đã đọc ngấu nghiến những cuốn sách như "Một ngàn cách để kiếm 1.000 đô la" và bắt đầu áp dụng những bài học đó gần như ngay lập tức. Ông đi bán kẹo cao su, chai Coca-Cola và tạp chí tận nhà. Đến năm 11 tuổi, ông đã mua cổ phiếu - cụ thể là ba cổ phiếu của Cities Service Preferred với giá 38 đô la một cổ phiếu.
Buffett vẫn nhớ như in cảnh cổ phiếu giảm xuống còn 27 đô la rồi tăng lên 40 đô la. Lúc đó, ông đã bán ra, nhưng rồi lại chứng kiến nó tăng vọt. Kinh nghiệm ban đầu đã dạy ông hai điều: nỗi đau của việc bán quá sớm, và tầm quan trọng của sự kiên nhẫn.
Sau khi tốt nghiệp trung học, Buffett bị Trường Kinh doanh Harvard từ chối. Không nản lòng, ông đăng ký vào Trường Kinh doanh Columbia, nơi ông học với Benjamin Graham - tác giả cuốn "Nhà đầu tư thông minh" và là cha đẻ của đầu tư giá trị. Triết lý của Graham - mua cổ phiếu giao dịch dưới giá trị nội tại - đã trở thành kim chỉ nam cho Buffett.
Buffett trở về Omaha và thành lập Buffett Partnership Ltd. vào những năm 1950, huy động vốn từ bạn bè và gia đình. Ông đã tích cực phát triển quỹ này bằng cách xác định các công ty bị định giá thấp, áp dụng các nguyên tắc của Graham với phong cách riêng của mình. Đến năm 1965, Buffett đã dùng lợi nhuận để nắm quyền kiểm soát một công ty dệt may đang gặp khó khăn tên là Berkshire Hathaway. Công ty này sau đó đã trở thành phương tiện đầu tư giúp ông làm nên lịch sử.
Phong cách của Buffett lại đơn giản đến mức khó tin: mua các doanh nghiệp có nền tảng cơ bản vững chắc, ban quản lý trung thực và lợi nhuận ổn định, sau đó nắm giữ. Điều khiến ông khác biệt chính là tính kỷ luật không bao giờ đi chệch khỏi phương pháp này.
Triết lý đầu tư của ông có thể được tóm tắt trong một số quy tắc sau:
Đừng bao giờ đầu tư vào thứ mà bạn không hiểu rõ.
Đừng chạy theo đám đông.
Luôn luôn để lại khoảng cách an toàn.
Hãy suy nghĩ dài hạn—thậm chí là rất dài hạn.
Không giống như nhiều người trong giới tài chính cao cấp, Buffett không quan tâm đến đầu cơ ngắn hạn, các công cụ phái sinh phức tạp hay giao dịch thường xuyên. Ông tin rằng hầu hết các nhà đầu tư sẽ thành công hơn nhiều nếu mua một vài công ty lớn và nắm giữ chúng trong nhiều thập kỷ.
Với Buffett, thị trường chứng khoán không phải là sòng bạc; nó là một cơ chế chuyển tiền từ người thiếu kiên nhẫn sang người kiên nhẫn. Câu nói nổi tiếng của ông - "Thời gian nắm giữ ưa thích của chúng ta là mãi mãi" - không phải là một trò đùa. Đó là một triết lý.
Ông cũng nổi tiếng với việc tránh xa các khoản đầu tư công nghệ mà mình không hiểu rõ. Trong nhiều thập kỷ, ông tránh xa cổ phiếu công nghệ, chỉ thực hiện một động thái đáng kể vào Apple vào những năm 2010—lúc đó, Apple đã trở thành một thương hiệu tiêu dùng hơn là một bí ẩn công nghệ. Động thái duy nhất đó đã trở thành một trong những khoản đầu tư sinh lời nhất của Berkshire.
Buffett không chỉ chọn những cổ phiếu sinh lời, mà ông còn xây dựng nên đế chế. Chiến lược của ông dần chuyển từ việc chọn những cổ phiếu bị định giá thấp sang mua lại toàn bộ các công ty. GEICO, công ty bảo hiểm mà ông từng ngưỡng mộ khi còn là thiếu niên, cuối cùng đã trở thành công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của Berkshire. Ông đã mua lại See's Candies, BNSF Railway, Dairy Queen và hàng chục công ty khác.
Berkshire Hathaway không còn chỉ là một công ty nắm giữ cổ phiếu đơn thuần nữa. Nó là một tập đoàn sở hữu các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực như đường sắt, năng lượng, bảo hiểm, bán lẻ và sản xuất. Cấu trúc của nó rất độc đáo: phi tập trung, ít quan liêu và trung thành tuyệt đối với triết lý của Buffett.
Ông cũng đã xây dựng một danh mục đầu tư với cổ phần tại một số thương hiệu lớn nhất thế giới—Coca-Cola, American Express, Kraft Heinz, v.v. Những khoản đầu tư dài hạn của ông thường bất chấp tâm lý thị trường, nhưng lại tỏ ra hiệu quả theo thời gian.
Ngay cả quyết định nắm giữ lượng tiền mặt kỷ lục - hiện thường trên 150 tỷ đô la - cũng phản ánh tính kỷ luật của Buffett. Nếu không tìm được một thỏa thuận tốt, ông thà chờ đợi còn hơn là giải quyết. Khoản tiền mặt dự phòng này cũng mang lại sự linh hoạt để hành động nhanh chóng khi những người khác đang lo sợ.
Năm 1988, Buffett bắt đầu mua cổ phiếu Coca-Cola trong thời kỳ công ty này bị định giá thấp sau vụ sụp đổ thị trường năm 1987. Cuối cùng, ông đã mua được hơn 6% cổ phần của công ty với giá 1,3 tỷ đô la - một khoản đầu tư sinh lời ngoạn mục.
Tại sao lại là Coke? Buffett tin vào sức mạnh thương hiệu, mô hình kinh doanh đơn giản và phạm vi hoạt động toàn cầu của nó. Ông hiểu rằng mọi người sẽ uống Coke trong nhiều thập kỷ. Ông từng nói: "Nếu bạn đưa tôi 100 tỷ đô la và bảo hãy tước đi vị thế dẫn đầu trong ngành nước giải khát của Coca-Cola, tôi sẽ trả lại cho bạn và nói rằng điều đó là không thể."
Khoản đầu tư này không chỉ đơn thuần là tiền bạc—mà còn là một ví dụ điển hình về cách Buffett kết hợp lý trí với tầm nhìn xa. Nhiều thập kỷ sau, Coke vẫn là một cổ phiếu chủ lực trong danh mục đầu tư của Berkshire và là biểu tượng cho triết lý kinh doanh của Buffett.
Trí tuệ của Buffett vừa đáng nhớ vừa thực tế. Ông ấy không nói như một nhà kinh tế học Phố Wall - mà như một người chú thông minh, người đã thấu hiểu cuộc sống. Những câu nói của ông đã trở thành thần chú cho các nhà đầu tư trên toàn cầu:
“Quy tắc số 1: Không bao giờ mất tiền. Quy tắc số 2: Không bao giờ quên Quy tắc số 1.”
“Giá cả là những gì bạn phải trả. Giá trị là những gì bạn nhận được.”
“Hãy sợ hãi khi người khác tham lam và hãy tham lam khi người khác sợ hãi.”
“Bạn chỉ biết được ai đang bơi khỏa thân khi thủy triều rút.”
“Mua một công ty tuyệt vời với mức giá hợp lý còn tốt hơn nhiều so với mua một công ty hợp lý với mức giá tuyệt vời.”
Lời nói của ông có sức lay động bởi chúng đã được đúc kết từ hàng thập kỷ kiên định. Không giống như những xu hướng nhất thời, nguyên tắc của Buffett không hề thay đổi theo thời gian—mà còn trường tồn hơn cả thời gian.
Tính đến năm 2025, Warren Buffett đã 94 tuổi. Ông vẫn dành phần lớn thời gian trong ngày để đọc báo cáo thường niên, báo giấy và hồ sơ công ty. Ông hiếm khi phản ứng với các tiêu đề báo và gần như không bao giờ bị cuốn theo những thông tin thổi phồng.
Những gì ông xây dựng không chỉ là một danh mục đầu tư hay một công ty, mà còn là một triết lý. Buffett đã cho thế giới thấy rằng bạn không cần tốc độ, bí mật hay sự tinh tế để trở nên giàu có. Bạn cần sự sáng suốt, lòng can đảm và khả năng chờ đợi.
Trong một thế giới tài chính bị ám ảnh bởi thuật toán, động lực và tốc độ, Buffett vẫn là biểu tượng thầm lặng của sự kiềm chế và lý trí. Công trình cả đời của ông là lời nhắc nhở rằng lợi thế mạnh mẽ nhất trong đầu tư không phải là thời điểm thị trường - mà là thời điểm trên thị trường.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
