Bản tóm tắt:
Sự sụp đổ giá dầu năm 2025 có khác so với những lần trước không? Tìm hiểu xem nó so sánh như thế nào với những cú sốc trong quá khứ và ý nghĩa của nó đối với các nhà đầu tư.
Giá dầu có lịch sử lâu dài với những biến động mạnh, với các chu kỳ bùng nổ và suy thoái định hình lại nền kinh tế và thị trường. Từ cuộc khủng hoảng năng lượng những năm 1970 đến cuộc suy thoái gần đây năm 2025, các vụ sụp đổ đã được kích hoạt bởi các cú sốc cầu, xung đột địa chính trị, cung vượt cầu và sự gián đoạn kinh tế vĩ mô.
Hướng dẫn này xem xét năm đợt suy thoái dầu đáng kể, cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về tình hình năm 2025 và so sánh với các sự kiện lịch sử.
Chuyện gì đang xảy ra
Đến tháng 4 năm 2025, giá dầu thô Brent giảm xuống còn khoảng 65 đô la Mỹ, do nguồn cung OPEC+ tăng, nhu cầu trì trệ do suy thoái kinh tế toàn cầu và tiếng ồn địa chính trị. Vào tháng 5, nhu cầu yếu của Trung Quốc và lượng hàng tồn kho tăng đã gây áp lực giảm giá dầu.
Ngày nay, giá dầu Brent và WTI dao động ở mức cao 60, với thị trường tương lai đang trong tình trạng contango.
Trình điều khiển quạt ra
Nguồn cung tăng đột biến : Sản lượng của OPEC+ và các nước ngoài OPEC đã thúc đẩy nguồn cung toàn cầu tăng 1,6 mb/d vào năm 2025, với mức tăng thêm 0,97 mb/d dự kiến vào năm 2026.
Nhu cầu đình trệ : Tăng trưởng nhu cầu dầu chậm lại còn ~650 kb/d—mức thấp nhất kể từ đầu những năm 2000.
Triển vọng của Hoa Kỳ và EIA : Sản lượng dầu thô của Hoa Kỳ dự kiến sẽ giảm sau quý 2 năm 2026, nhưng lượng hàng tồn kho sẽ tăng lên và gây áp lực lên giá.
Đường cong tương lai : Thị trường đang trong tình trạng contango—một tín hiệu giảm giá cho thấy giá tương lai vượt giá giao ngay, khuyến khích hoạt động lưu trữ.
| Tai nạn | Cò súng | Thay đổi giá | Thời gian & Phục hồi |
|---|---|---|---|
| 1973, 1979-80 | Cấm vận OPEC, cách mạng | +→ –; ~60% giảm | Suy thoái nhiều năm, phục hồi chậm |
| 1986 Dầu dư thừa | Cầu giảm, cung vượt cầu | ~60% giảm (27 → 10 USD) | Phục hồi sau 5–6 năm |
| Chiến tranh vùng Vịnh 1990 | Cuộc xâm lược địa chính trị | +100% tăng đột biến, sau đó -33% qua đêm | Đã hoàn nguyên trong nhiều tháng |
| Khủng hoảng tài chính năm 2008 | Cầu sụp đổ, hoảng loạn tài chính | 145 → 32 đô la Mỹ | Phục hồi trong vòng 4–5 năm |
| Đại dịch năm 2020 | Chiến tranh giá cả + phong tỏa, khủng hoảng lưu trữ | WTI đạt -37 USD | Phục hồi vào cuối năm 2020 |
| Suy thoái năm 2025 | Cầu đình trệ, sản lượng OPEC+ tăng | Brent gần 65 USD (giảm ~25%) | Đang diễn ra; EIA dự báo giá trong khoảng 59–66 đô la |
1. Khủng hoảng năng lượng những năm 1970: OPEC và cú sốc cung
Khủng hoảng dầu mỏ năm 1973
Vụ sụp đổ lớn đầu tiên của thời hiện đại xảy ra vào năm 1973 khi lệnh cấm vận của OPEC khiến giá dầu tăng gấp bốn lần. Tuy nhiên, trong vòng một năm, nhu cầu toàn cầu tụt hậu và nhiên liệu thay thế bắt đầu làm xói mòn quyền lực độc quyền, báo trước sự suy thoái kéo dài nhiều năm.
Khủng hoảng 1979–1980
Gây ra cú sốc cung thứ hai, Cách mạng Iran đã đẩy giá tăng vọt. Sau đó, tình trạng cung vượt cầu của OPEC và sản lượng tăng của các nước ngoài OPEC đã khiến giá dầu giảm mạnh từ 39 USD xuống đến giữa những năm 1980.
Bài học chính : Giá tăng đột biến do địa chính trị có thể được đảo ngược bằng nguồn cung mới—giá giao ngay giảm mạnh khi sản lượng mới xuất hiện.
2. Sự dư thừa dầu mỏ những năm 1980
Sau sự hỗn loạn của thập kỷ trước, mức tiêu thụ toàn cầu giảm và nguồn cung ngoài OPEC tăng từ năm 1982 đến năm 1986. Giá giảm từ hơn 27 USD xuống dưới 10 USD một thùng vào năm 1986. Sự sụp đổ này mang tính cấu trúc do hạn chế về nhu cầu, tăng hiệu quả và mở rộng năng lực sản xuất.
3. Cú sốc Chiến tranh vùng Vịnh năm 1990
Cuộc xâm lược Kuwait của Iraq đã gây ra một đợt tăng giá khác—từ 17 lên 36 đô la một thùng chỉ trong vài tháng. Khi xung đột được giải quyết, giá đã giảm 33% chỉ sau một đêm—một trường hợp điển hình của sự hoảng loạn địa chính trị về phía cung nhanh chóng đảo ngược.
4. Cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008
Dầu tăng vọt lên mức cao kỷ lục ~145 đô la Mỹ vào tháng 7 năm 2008, do nhu cầu toàn cầu bùng nổ và đầu cơ. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng tài chính sau đó đã gây ra sự sụp đổ xuống còn 32 đô la Mỹ vào cuối năm.
Đặc điểm đáng chú ý : Một sự bùng nổ theo sách giáo khoa do nhu cầu tăng cao tiếp theo là sự sụp đổ mạnh mẽ, khiến giá giảm trong vài tháng.
5. Cuộc chiến giá cả COVID-19 năm 2020
Vào đầu năm 2020, Saudi Arabia và Nga đã gây ra một cuộc chiến giá cả trong khi lệnh phong tỏa do đại dịch làm giảm nhu cầu. WTI đã giảm xuống mức âm (!) xuống ‑37 USD vào tháng 4 do tình trạng thiếu hụt kho lưu trữ. Đây là điều chưa từng có trong lịch sử.
Giảm phát hay khủng hoảng lưu trữ?
Không giống như năm 2020, chúng ta không thấy tình trạng chạy kho hay giá âm—cũng không có dự báo nhu cầu giảm mạnh. Tuy nhiên, tình trạng cung vượt cầu và tăng trưởng yếu lại giống với tình trạng dư thừa của những năm 1980, mặc dù nhẹ hơn.
Dự báo rộng hơn
EIA dự kiến giá dầu Brent trung bình là 66 đô la vào cuối năm 2025 và 59 đô la vào năm 2026, trong khi giá dầu WTI giảm. JP Morgan ủng hộ triển vọng tương tự (~66 đô la/58 đô la) và HSBC đưa ra cảnh báo về thặng dư vào năm 2026-27. Goldman đưa ra kịch bản giảm giá dưới 40 đô la trong bối cảnh rủi ro suy thoái.
Các yếu tố hỗ trợ
Sản lượng của Hoa Kỳ giảm từ năm 2026 trở đi có thể làm giảm bớt áp lực cung.
Nhu cầu vào mùa hè và các đợt bùng phát địa chính trị (Iran-Hoa Kỳ) có thể hỗ trợ giá ở mức gần 70 đô la.
Rủi ro
OPEC+ tăng sản lượng, đặc biệt là nếu họ đảo ngược việc cắt giảm tự nguyện.
Những bất lợi về kinh tế toàn cầu và căng thẳng thương mại càng làm giảm nhu cầu.
Tốc độ áp dụng xe điện chậm làm giảm nhu cầu dầu.
Triển vọng trung hạn
Dự báo cho thấy giá dầu Brent sẽ có xu hướng ở mức 60-65 đô la vào năm 2026. Mức giảm lớn hơn 50 đô la trở lên có thể xảy ra trong tình trạng suy thoái toàn cầu nghiêm trọng
Tóm lại, đợt điều chỉnh giá dầu năm 2025 là sự suy giảm cổ điển do nguồn cung thúc đẩy bởi sự tăng trưởng sản xuất nhanh chóng đáp ứng nhu cầu chậm chạp. Mặc dù không quá nghiêm trọng như vụ sụp đổ năm 2020, nhưng nó phản ánh sự dư thừa dầu mỏ những năm 1980.
Với lượng hàng tồn kho tăng và thị trường tương lai cho thấy xu hướng giảm, EIA và các nhà dự báo khác kỳ vọng giá sẽ dao động ở mức từ 60 đến 60 đô la vào năm 2026.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ dành cho mục đích thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hoặc các lời khuyên khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào là phù hợp với bất kỳ người cụ thể nào.
Tìm hiểu về loại tiền tệ mà Nhật Bản sử dụng, vai trò là đơn vị tiền tệ chính thức của Nhật Bản và lý do tại sao đây là loại tiền tệ được các nhà giao dịch tiền tệ toàn cầu ưa chuộng.
2025-06-13
Khám phá cách SWPPX của Schwab cung cấp quyền truy cập giá rẻ vào S&P 500, mang lại hiệu suất ổn định và sức mạnh danh mục đầu tư dài hạn.
2025-06-13
GDP (Gross Domestic Product) là gì? Tìm hiểu công thức tính GDP, GDP bình quân đầu người, GDP danh nghĩa, GDP thực tế, tốc độ tăng trưởng GDP, các nhân tố ảnh hưởng, ý nghĩa và GDP của Việt Nam.
2025-06-13
