Đăng vào: 2025-12-04
Trong vòng ít ngày đầu tháng 12, thị trường ghi nhận Bitcoin tăng giá vượt qua 90.000 USD và bật lên vùng 92.000-93.000 USD sau chuỗi phiên bán tháo khiến thị trường tiền số lao đao. Dữ liệu từ các sàn quốc tế cho thấy lực mua quay lại, song những tín hiệu cảnh báo về MicroStrategy - công ty nắm giữ hơn 3% lượng Bitcoin đang lưu hành - cùng việc vàng tiếp tục áp đảo về hiệu suất khiến câu hỏi lớn được đặt ra: đây là khởi đầu cho một chu kỳ tăng mới, hay chỉ là nhịp hồi trong một thị trường vẫn đầy rủi ro?
Theo ghi nhận từ CoinMarketCap và các sàn lớn, trong phiên 3-4/12, Bitcoin đã có thời điểm leo lên quanh 93.000-93.400 USD/BTC, cao nhất khoảng hai tuần gần đây. So với đáy gần nhất sau đợt bán tháo, giá đã hồi khoảng 6-7%, giá trị vốn hóa toàn thị trường trở lại vùng xấp xỉ 1.86 nghìn tỉ USD, khối lượng giao dịch 24 giờ dao động quanh 74-76 tỉ USD.
Cập nhật giá ngày 3/12 cho thấy Bitcoin đã bật tăng hơn 6,6% trong ngày, lên quanh 93.000 USD, đánh dấu mức cao nhất trong hai tuần, kéo theo vốn hóa toàn thị trường tiền số tăng mạnh sau chuỗi phiên điều chỉnh.
Sang ngày 4/12, giá Bitcoin quanh 93.423 USD, tăng 2,44% trong một tuần. Chỉ số mua/bán trên CryptoQuant tăng lên 1,17 - mức cao nhất từ đầu 2023, cho thấy bên mua đang chiếm ưu thế. Đồng thời, chỉ số Coinbase Premium chuyển sang dương, hàm ý nhu cầu từ nhà đầu tư tổ chức Mỹ đang quay lại sau giai đoạn bị áp lực bán mạnh.
Dữ liệu giao dịch cho thấy cùng thời điểm Bitcoin hồi về vùng hơn 92.000 USD, Ether tăng trên 8% và vượt lại mốc 3.000 USD, nhiều token như Cardano, Solana, Chainlink bật trên 10% sau khi Bitcoin giảm 30% tháng 11 khiến toàn thị trường chao đảo.
Dù vậy, chỉ số “sợ hãi và tham lam” mà vẫn nằm vùng “cực kỳ sợ hãi”. Tỷ lệ funding của Bitcoin trên các sàn phái sinh còn âm, phản ánh phần đông nhà giao dịch vẫn nghiêng về vị thế phòng thủ, tranh thủ nhịp hồi để giảm đòn bẩy hơn là “all-in” cho một chu kỳ tăng mới.
Mặc dù tính thanh khoản đã tăng trở lại nhưng cấu trúc thị trường vẫn mong manh: mọi tin xấu từ ETF, quy định mới hay hoạt động của các “cá voi” đều có thể đẩy Bitcoin quay về trạng thái biến động cực mạnh.
Các báo cáo phân tích được tổng hợp cho thấy một số chỉ báo kỹ thuật đang ủng hộ đà hồi:
Tỷ lệ mua/bán tăng mạnh lên 1,17 - vùng thường đi kèm những nhịp tăng giá theo dạng parabol trong lịch sử.
Chỉ báo Bollinger BandWidth trên Bitcoin được nhà phân tích Gert van Lagen nhắc lại: mỗi khi độ rộng công cụ dải băng Bollinger thu hẹp bất thường, thị trường thường phản ứng bằng một pha biến động rất mạnh sau đó, thường là theo hướng tăng trước khi điều chỉnh sâu.
Song song, việc Coinbase Premium chuyển sang dương cho thấy giá Bitcoin trên các sàn Mỹ bắt đầu cao hơn các thị trường khác - dấu hiệu dòng tiền tổ chức, quỹ và nhà đầu tư lớn quay lại gom hàng sau khi “xả” trong đợt hoảng loạn gần đây.
Trên 24h, bài phân tích “Bitcoin hồi sinh ngoạn mục” cũng nhấn mạnh tác động tích cực từ thông tin Chủ tịch SEC Mỹ nhắc tới việc xem xét cơ chế “miễn trừ đổi mới” cho các công ty tài sản số, cùng việc Vanguard cho phép giao dịch các ETF/quỹ có nắm giữ crypto trên nền tảng của mình. Đây là những tín hiệu cho thấy tài sản số ngày càng khó bị “gạt ra rìa” khỏi hệ thống tài chính truyền thống.
Tuy dòng tiền ngắn hạn có vẻ tích cực, nhưng phía sau Bitcoin là một rủi ro mang tính cấu trúc: sự phụ thuộc ngày càng lớn vào một số ít tổ chức nắm giữ khối lượng Bitcoin khổng lồ.
Hai luồng thông tin đáng chú ý trong vài ngày qua:
1. MicroStrategy giảm mạnh tốc độ mua Bitcoin
CryptoQuant cho thấy lượng Bitcoin mà MicroStrategy - công ty niêm yết đang nắm giữ BTC lớn nhất - mua mới hàng tháng đã rơi từ đỉnh khoảng 134.000 BTC/tháng trong năm 2024 xuống 9.100 BTC vào tháng 11/2025, và gần đây chỉ quanh… 135 BTC.
Các nhà phân tích xem đây là dấu hiệu cho thấy chiến lược “mua bất chấp” đã đến giới hạn, và doanh nghiệp này có thể đang chuẩn bị cho kịch bản giá giảm sâu.
2. “Strategy/Stratergy” - công ty nắm hơn 3% Bitcoin toàn cầu, bị soi mô hình Ponzi
Nguồn tin từ Fortune và Business Insider cho biết một doanh nghiệp được gọi là Strategy/Stratergy - do tỷ phú Michael Saylor điều hành - đang nắm hơn 650.000 BTC, tương đương hơn 3% lượng cung Bitcoin đang lưu hành, với giá trị khoảng 58,5 tỉ USD. Số Bitcoin này được tích lũy bằng khoảng 48,4 tỉ USD vốn huy động, cho thấy giá vốn bình quân khoảng 74.436 USD/BTC.
Một số điểm đáng chú ý:
Áp lực từ chỉ số và quỹ đầu tư: MSCI đề xuất loại bỏ cổ phiếu Strategy khỏi các bộ chỉ số chứng khoán quan trọng nếu hơn 50% tài sản là crypto. JPMorgan ước tính động thái này có thể kích hoạt làn sóng bán bắt buộc từ các quỹ thụ động với quy mô tối thiểu 2,3 tỉ USD, và có thể lên đến 8 tỉ USD nếu các nhà lập chỉ số khác làm theo.
Cổ phiếu lao dốc, mNAV về dưới 1: Từ đầu tháng 10, cổ phiếu MSTR đã mất tới khoảng 50% giá trị, tỷ lệ mNAV - từng ở mức 2,45 - nhiều lần rơi xuống dưới 1, cho thấy thị trường không còn sẵn sàng trả “premium” cho mô hình “bán cổ phiếu để mua Bitcoin” như trước.
Quỹ dự trữ hơn 1 tỉ USD - và khả năng phải bán Bitcoin: Strategy tuyên bố thiết lập quỹ dự trữ tiền mặt trên 1 tỉ USD (có thông tin nói 1,2 tỉ, cập nhật gần nhất là 1,4 tỉ USD) để đảm bảo chi trả cổ tức và lãi vay trong khoảng 21 tháng. Nhưng chính ban lãnh đạo, bao gồm CEO Phong Lê và Chủ tịch điều hành Michael Saylor, đã thừa nhận “sẽ phải bán Bitcoin nếu cần” nếu mNAV tiếp tục dưới 1.
Điều khiến thị trường lo ngại không chỉ là số lượng Bitcoin có thể buộc phải bán ra, mà là hiệu ứng tâm lý dây chuyền: hàng loạt doanh nghiệp khác đang sao chép mô hình “kho bạc tài sản số” có thể bị đặt vào tình thế tương tự nếu giá Bitcoin không tiếp tục đi lên.
Ở chiều ngược lại, một số chuyên gia tài chính cho rằng Strategy đang cố gắng xây dựng một dạng “ngân hàng crypto” mới, tận dụng đòn bẩy từ thị trường vốn và phái sinh. Nhưng ngay cả kịch bản lạc quan này cũng thừa nhận: mô hình chỉ sống được nếu giá Bitcoin xu hướng tăng trong dài hạn.
CoinDesk nhắc lại kỳ vọng rất lớn của thị trường khi các quỹ ETF Bitcoin giao ngay tại Mỹ chính thức giao dịch từ tháng 1/2024. Nhiều nhà đầu tư tin rằng đây sẽ là “cú mở cửa” đưa Bitcoin thành tài sản trú ẩn cạnh tranh trực diện với vàng.
Tuy nhiên, gần hai năm trôi qua, diễn biến thực tế đi theo hướng ngược lại:
Bitcoin giảm khoảng 12% kể từ thời điểm ETF Bitcoin giao ngay ra mắt.
Giá vàng tăng khoảng 58% trong cùng giai đoạn, thậm chí đã vượt mốc 4.200 USD/ounce trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và thông tin xác thực Fed cắt giảm lãi suất tháng 12 với xác suất gần 90%.
Không chỉ là câu chuyện giá, sự chênh lệch còn đến từ cấu trúc người mua:
Các ngân hàng trung ương, quỹ tài sản quốc gia, nhà phân bổ tài sản lớn vẫn ưu tiên vàng hơn nhiều so với Bitcoin, cả trong dự trữ ngoại hối lẫn thanh toán thương mại.
Một số giao dịch dầu mỏ đã được thanh toán bằng vàng, trong khi Bitcoin gần như đứng ngoài hệ thống thanh toán quốc tế chính thống.
Mark Connors - nhà sáng lập kiêm chiến lược gia trưởng tại công ty tư vấn Bitcoin Risk Dimensions - cho rằng vấn đề không chỉ là biến động hay rủi ro pháp lý, mà là hạ tầng và lịch sử niềm tin: vàng đã tích lũy “track record” hàng trăm năm, được kết nối với hệ thống ngân hàng, tài khoản dự trữ và chuẩn mực kế toán; Bitcoin mới chỉ tồn tại hơn một thập kỷ.
Connors cũng nhấn mạnh yếu tố mà nhà đầu tư cá nhân dễ bỏ qua: thanh khoản từ Bộ Tài chính Mỹ. Trong giai đoạn chính phủ Mỹ đóng cửa một phần và sau đó thắt chặt các chính sách tài khóa, lượng tiền chảy vào hệ thống suy giảm rõ rệt.
Theo ông, Bitcoin - với cấu trúc sử dụng đòn bẩy cao trong hệ sinh thái giao dịch - phản ứng nhạy hơn nhiều so với vàng trước mọi cú sốc thanh khoản. Kết quả là vài tháng gần đây, khoảng cách hiệu suất giữa hai tài sản này bị kéo giãn: Bitcoin điều chỉnh hơn 30% so với đỉnh tháng 7, trong khi vàng vẫn giữ được nhịp tăng tương đối đều.
Trong bối cảnh dòng tiền toàn cầu đổ mạnh vào cổ phiếu công nghệ, điển hình là việc Masayoshi Son bán 5,8 tỷ USD cổ phiếu Nvidia để dồn lực vào AI, nhà đầu tư nổi tiếng Michael Burry - người từng dự báo đúng khủng hoảng nhà ở Mỹ 2008 - tiếp tục đưa ra quan điểm bi quan.
Trên podcast “Against The Rules: The Big Short Companion” với tác giả Michael Lewis, Burry cho rằng:
Hiện tượng bong bóng kinh tế AI thậm chí còn tệ hơn dotcom vì lượng vốn đổ vào chưa đạt đỉnh nhưng định giá đã phản ánh kỳ vọng quá lớn.
Việc nhà đầu tư thụ động mua ETF và quỹ chỉ số tập trung vào cổ phiếu AI khiến mức độ lây lan sẽ rộng hơn khi bong bóng vỡ.
Ông khuyến nghị nên chuyển một phần vốn sang những ngành “bị lãng quên” như chăm sóc sức khỏe.
Đáng chú ý với nhà đầu tư crypto, Burry không chỉ “chê” AI mà còn nhắm thẳng vào Bitcoin, gọi đây là:
"Củ hoa tulip của thời đại chúng ta, thậm chí tệ hơn cả tulip vì nó tạo điều kiện cho rất nhiều hoạt động tội phạm."
Lời chỉ trích được đưa ra ngay sau khi Bitcoin vượt lại ngưỡng 92.500 USD, khiến câu chuyện “bong bóng tài sản” càng trở nên nhạy cảm. Với một phần cộng đồng đầu tư đang coi Bitcoin như “vàng kỹ thuật số”, việc một nhân vật từng dự báo chính xác khủng hoảng 2008 công khai so sánh Bitcoin với tulip càng làm dày thêm lớp hoài nghi.
Tổng hợp các nguồn trong nước và quốc tế cho thấy nhịp phục hồi hiện tại của Bitcoin mang nhiều đặc điểm của sóng hồi kỹ thuật:
Giá bật mạnh từ vùng quá bán, đi kèm thanh khoản tăng và các chỉ báo kỹ thuật như BandWidth thu hẹp rồi mở rộng trở lại.
Lực mua xuất hiện trở lại từ các tổ chức, thể hiện qua Coinbase Premium dương.
Tuy nhiên, funding rate vẫn âm, chỉ số tâm lý vẫn ở vùng “cực kỳ sợ hãi” và phần lớn nhà đầu tư giữ stablecoin chờ tín hiệu rõ ràng hơn.
Nói cách khác, đây chưa phải là “niềm tin quay lại”, mà là dòng tiền cơ hội tận dụng biến động lớn - đặc trưng của cuối chu kỳ hoặc giai đoạn chuyển pha.
1. Rủi ro từ các “cá voi doanh nghiệp”
MicroStrategy/Strategy và một số doanh nghiệp khác đã gom lượng lớn Bitcoin bằng vốn cổ đông và nợ vay.
Nếu giá giảm sâu khiến mNAV dưới 1 kéo dài, áp lực bán BTC để trả cổ tức, lãi vay có thể biến từ “lời đồn” thành hành động thực tế.
Việc MSCI siết tiêu chí với cổ phiếu có tài sản crypto càng làm gia tăng nguy cơ bán tháo cổ phiếu - qua đó gián tiếp gây áp lực lên Bitcoin.
2. Rủi ro thanh khoản và chính sách
Bitcoin tỏ ra cực kỳ nhạy cảm với các giai đoạn US Treasury giảm chi tiêu, khi lượng tiền hệ thống co lại.
Nếu kịch bản thắt chặt thanh khoản quay lại, thị trường dễ rơi vào trạng thái “đứt gãy” - giá biến động mạnh chỉ với các dòng tiền không quá lớn.
3. Rủi ro định vị sai vai trò Bitcoin trong danh mục
Dù được gọi là “vàng kỹ thuật số”, nhưng thực tế Bitcoin vẫn đang được giao dịch chủ yếu như tài sản rủi ro cao, gắn chặt với kỳ vọng vào AI, công nghệ và thanh khoản toàn cầu.
Vàng, ngược lại, được mua bởi các ngân hàng trung ương và quỹ lớn cho mục tiêu trú ẩn và dự trữ, với hiệu suất vượt trội trong hai năm qua.
Dữ liệu cho thấy từ khi ETF Bitcoin ra mắt (01/2024) đến nay, vàng vượt xa Bitcoin về hiệu suất lẫn mức độ tin cậy trong mắt tổ chức. Những người mua quan trọng nhất của thế giới - ngân hàng trung ương, quỹ tài sản quốc gia - vẫn ưu tiên vàng, chứ không phải tiền số.
Bài học ở đây: xếp Bitcoin chung “giỏ trú ẩn” với vàng có thể dẫn đến sai lệch kỳ vọng. Với đa số nhà đầu tư, Bitcoin hiện phù hợp hơn ở nhóm tài sản tăng trưởng cao, rủi ro lớn, thay vì “kho bạc an toàn”.
Việc một doanh nghiệp nắm hơn 3% lượng Bitcoin lưu hành có thể là câu chuyện hấp dẫn về niềm tin dài hạn, nhưng cũng là nguồn rủi ro hệ thống. Nếu buộc phải bán ra để xử lý áp lực vốn và quy định, cú sốc giá có thể đến rất nhanh - đặc biệt trong bối cảnh thị trường đã dùng đòn bẩy cao.
Nhà đầu tư theo dõi Bitcoin cần để mắt song song tới giá BTC và các biến động quanh cổ phiếu, mNAV của những doanh nghiệp kiểu MicroStrategy/Strategy, cùng các điều chỉnh chỉ số của MSCI và các nhà lập chỉ số khác.
ETF Bitcoin, bùng nổ AI và dòng tiền công nghệ nhìn bề ngoài có thể tạo cảm giác “kỷ nguyên mới”. Tuy nhiên, Michael Burry cảnh báo cú sụp đổ lần này nếu xảy ra có thể lan rộng và kéo dài hơn dotcom chính là vì nhà đầu tư đang dồn quá nhiều kỳ vọng vào cùng một nhóm tài sản.
Với Bitcoin, điều đó có nghĩa: giá có thể hưởng lợi mạnh khi câu chuyện AI/ETF “hot”, nhưng cũng có thể chịu cú sốc lớn nếu bong bóng công nghệ xì hơi.
Trong bối cảnh biến động hiện tại, một số nguyên tắc chung có thể hữu ích:
Coi Bitcoin là tài sản rủi ro cao, không phải “kênh giữ tiền an toàn”.
Hạn chế sử dụng công cụ đòn bẩy tài chính quá mức, đặc biệt là trong giai đoạn funding âm và tâm lý thị trường còn sợ hãi.
Tránh chạy theo các token nhỏ chỉ vì tăng nóng; các dữ liệu về stablecoin cho thấy vốn thông minh vẫn đứng ngoài, chờ tín hiệu rõ ràng.
Theo dõi song song:
Dòng vốn ETF Bitcoin và động thái của các “cá voi doanh nghiệp”.
Giá vàng và động thái mua vào của ngân hàng trung ương, vì đây vẫn là chuẩn tham chiếu trú ẩn chính của hệ thống tài chính toàn cầu.
Bitcoin đã phục hồi lên vùng 92.000-93.000 USD, vốn hóa xấp xỉ 1,86 nghìn tỉ USD sau cú bán tháo mạnh.
Altcoin đồng loạt tăng lại, nhưng chỉ số “sợ hãi và tham lam” vẫn ở vùng “cực kỳ sợ hãi”, funding âm - thị trường chỉ mới hồi kỹ thuật.
MicroStrategy giảm tốc độ mua Bitcoin từ 134.000 BTC/tháng xuống chỉ còn hơn 100 BTC, trong khi “Strategy” - công ty nắm hơn 3% lượng Bitcoin toàn cầu - đối mặt nguy cơ bị loại khỏi các chỉ số MSCI và có thể phải bán ra nếu áp lực vốn tăng.
Vàng vượt trội Bitcoin: từ khi ETF Bitcoin ra mắt (01/2024), Bitcoin giảm khoảng 12% còn vàng tăng gần 58%, được các ngân hàng trung ương và quỹ lớn ưu ái hơn.
Michael Burry cảnh báo bong bóng AI còn tệ hơn dotcom và gọi Bitcoin là “củ tulip thời hiện đại”, nhấn mạnh rủi ro khi coi tiền số là nơi trú ẩn an toàn.
Với nhà đầu tư Việt Nam, Bitcoin hiện vẫn nên được nhìn nhận là tài sản rủi ro cao, nhạy cảm với thanh khoản và tâm lý, khó có thể thay thế vàng trong vai trò “neo an toàn” trong ngắn hạn.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
