Đăng vào: 2025-11-24
Một trong những chỉ số công nghệ Nasdaq của Mỹ vừa trải qua một tuần đầy biến động, giảm khoảng 3% so với mức đỉnh tháng 10, chủ yếu do làn sóng bán tháo cổ phiếu công nghệ khi nhà đầu tư lo ngại bong bóng AI có thể đã quá căng.
Ngày 20/11, chỉ số này tiếp tục sụt 2,15% khi đà tăng ban đầu của hãng chip Nvidia nhường chỗ cho xu hướng chốt lời và dữ liệu kinh tế gây xáo trộn tâm lý thị trường. Cùng lúc, S&P 500 cũng mất 1,56% và Dow Jones giảm 0,84% trong phiên cuối tuần.
Nhiều cổ phiếu công nghệ lớn như Nvidia, Microsoft, Meta và Alphabet đồng loạt sụt giá, phản ánh mối lo ngại tăng định giá quá mức trong lĩnh vực AI. Tác động của đợt bán tháo này không chỉ ở thị trường Phố Wall: chỉ số MSCI châu Á – Thái Bình Dương (ngoại trừ Nhật) cũng giảm 2,67% trong tuần qua, khi tâm lý tiêu cực lan sang các thị trường châu Á.
Nhiều chuyên gia đặt câu hỏi liệu đó có phải là bước điều chỉnh bình thường sau đà tăng nóng, hay dấu hiệu của một hiện tượng bong bóng kinh tế thực sự đang chuẩn bị vỡ tung.
Các ý chính:
Nasdaq và S&P 500 giảm mạnh: Nasdaq Composite giảm khoảng 3% trong tuần qua, ghi nhận tuần tồi tệ nhất kể từ tháng 4. Phiên 20/11, Nasdaq mất 486,18 điểm (2,15%) xuống 22.078,05. S&P 500 cũng giảm 103,40 điểm (1,56%) còn 6.538,76, đánh dấu tuần thua lỗ trước thông tin giảm giá cổ phiếu công nghệ. Chỉ số Dow Jones dù giảm ít hơn (0,84%) cũng bị cuốn theo xu hướng bi quan chung.
Cổ phiếu công nghệ bán tháo: Nhiều cổ phiếu nhóm công nghệ lớn “lực bất tòng tâm” trước áp lực thị trường. Ví dụ, cổ phiếu Nvidia – đầu tàu AI – đã quay đầu giảm 3,2% sau khi nhảy vọt đầu phiên. Các cổ phiếu chip khác cũng đồng loạt lao dốc (chỉ số ngành bán dẫn giảm 4,8% trong phiên). Những đại gia công nghệ như Microsoft, Google, Meta cũng đều chìm trong sắc đỏ từ 1-4% phiên cuối tuần.
Mối quan tâm về định giá AI: Giới chuyên gia cảnh báo cổ phiếu AI đang ở mức định giá quá cao. Chỉ số đo định giá tổng thể thị trường (Buffett Indicator) đã vượt qua đỉnh dot-com, báo hiệu bong bóng có thể hình thành.
Biến động toàn cầu, ảnh hưởng Á – Mỹ: Xu hướng bán tháo không chỉ diễn ra ở Mỹ. Trong tuần, chỉ số MSCI châu Á – Thái Bình Dương (ngoại trừ Nhật Bản) cũng giảm gần 2,7%. Mặc dù không có số liệu riêng về Hang Seng, các báo cáo thị trường cho thấy chỉ số này lao dốc do tâm lý chung: chỉ số công nghệ Hong Kong (Hang Seng Tech) giảm gần 7% tuần qua. Thị trường Hồng Kông còn chịu thêm sức ép từ triển vọng tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc. Ngược lại, chỉ số Nikkei Nhật Bản cũng mất 2,40% trong tuần.
S&P 500 giảm và nỗi lo nợ công nghệ: S&P 500 giảm tuần thứ ba liên tiếp, chủ yếu do cổ phiếu công nghệ và tiêu dùng không thiết yếu bị bán tháo. Các cổ phiếu công nghệ, vốn khuynh đảo thị trường trong nhiều tháng gần đây, đang bị hoài nghi về giá trị thực. Chỉ có nhóm tiêu dùng thiết yếu tăng điểm nhẹ, trong khi tất cả 11 ngành chính của S&P 500 đều chịu sức ép giảm. Chỉ số VIX (đo lường biến động) đã leo lên mức cao nhất kể từ tháng 4, cho thấy sự sợ hãi gia tăng trên thị trường.
Tâm lý thận trọng với Fed và lãi suất: Ngoài ra, các yếu tố vĩ mô cũng không rõ ràng. Dữ liệu kinh tế gần đây – bao gồm báo cáo việc làm – cho thấy nền kinh tế Mỹ có dấu hiệu chậm lại, làm dấy lên lo ngại về tình trạng lạm phát và quyết định lãi suất của Fed. Đi cùng sự bất ổn định chính trị (ngừng hoạt động chính phủ), mọi yếu tố này khiến giới đầu tư có tâm lý “nước tới chân rồi mới nhảy”: bán ra ở những cổ phiếu được định giá cao để phòng ngừa rủi ro.
Sự sụt giảm của Nasdaq lần này phần lớn đến từ mối lo ngại rằng cổ phiếu “AI” đã được định giá quá cao, tạo thành một quả bóng đầu cơ. Các báo cáo lợi nhuận Q3 từ nhiều công ty công nghệ hàng đầu dù tốt nhưng vẫn không “xoa dịu” được những hoài nghi này.
Chỉ số đo lường định giá thị trường toàn cầu (Buffett Indicator) đã vượt qua đỉnh bong bóng dot-com, báo hiệu mức chi tiêu đổ vào cổ phiếu đang vượt xa nền tảng cơ bản. Các chuyên gia phân tích nhắc lại lịch sử: bong bóng dot-com cuối thập niên 1990 cũng bắt đầu từ những cổ phiếu công nghệ tăng quá đà, trước khi sụp đổ.
CNN và CNBC mới đây cũng trích lời giám đốc điều hành các ngân hàng lớn như JPMorgan Chase lo ngại “các cổ phiếu tech đang ở mức định giá không bền vững”. Một số người so sánh tình trạng hiện tại với “hưng phấn của thị trường tiền số và crypto” năm 2017-2018: khi đó, việc kỳ vọng lợi nhuận khổng lồ từ công nghệ mới đẩy giá tăng quá nhanh, rồi cuối cùng phải điều chỉnh mạnh.
Giờ đây, AI là động lực tương tự. Các nhà đầu tư nhìn chung đã “ngượng” trước mức định giá cực cao của các cổ phiếu này và lo ngại các con số lợi nhuận trong quý tới chưa thể đáp ứng kỳ vọng đã “lớn như mơ”.
Ngoài nỗi lo định giá, các công ty công nghệ lớn vừa bơm ra thị trường một lượng trái phiếu doanh nghiệp kỷ lục để huy động vốn cho dự án AI khổng lồ (các “hyperscaler” Amazon, Alphabet, Meta đều phát hành hàng chục tỷ USD trái phiếu cao cấp trong năm nay). Hành động này làm dấy lên nghi vấn: “đã không chỉ tự tin bán cổ phiếu, mà còn tự tin vay nợ rất nhiều – có phải vì tài trợ cho các dự án AI?”
Khi lượng nợ tăng mạnh, nhà đầu tư càng lo rằng nếu cuộc cách mạng AI chưa sinh lời đủ nhanh, gánh nợ đó sẽ tạo áp lực khiến giá cổ phiếu giảm mạnh (trường hợp xấu hơn là vỡ nợ). Đó cũng là lý do biến động gia tăng trên thị trường, vì “chiếc vòi bạch tuộc dữ liệu” (dữ liệu kinh tế chưa có vì chính phủ Mỹ đóng cửa) đang được dự báo sẽ bùng nổ, còn các khoản nợ công nghệ thì đã sẵn sàng rồi.
Cuối tuần 20-21/11, Phố Wall chứng kiến đợt bán tháo mạnh nhất nhiều tuần qua. Sau khi báo cáo lợi nhuận Q3 của Nvidia được công bố ngày 19/11, cổ phiếu này ban đầu bật tăng nhưng đến ngày 20/11 lại đảo chiều giảm 3,2%.
Kết quả, toàn bộ nhóm công nghệ lớn đều đồng loạt giảm giá. Chỉ số Nasdaq Composite giảm 486,18 điểm (2,15%) xuống 22.078,05 trong ngày 20/11, “đánh dấu mức đóng cửa thấp nhất kể từ 11/9”. S&P 500 cùng phiên giảm 1,56% xuống 6.538,76 (lowest close since 10/9). Trong tuần từ 15-21/11, Nasdaq mất khoảng 3% tổng cộng và có tuần tệ nhất kể từ tháng 4. Dow Jones dao động nhẹ hơn nhưng cũng chìm trong sắc đỏ (tuần này giảm gần 2% tính chung).
Tâm lý thị trường thay đổi nhanh chóng: “Đầu phiên, Nasdaq tăng gần 2,4% nhờ tin tức Nvidia tốt, nhưng cuối phiên lại lội ngược dòng giảm 2,4%” như một số phân tích kỹ thuật (Elliott Wave) ghi nhận. Biến động tăng vọt (VIX lên mức cao nhất từ tháng 4) cho thấy biên độ dao động của thị trường đang ở mức đáng lo ngại.
Trong nhóm cổ phiếu có vốn hóa lớn (theo FT gọi là “Magnificent Seven”), hầu hết đều mất giá. Ngoài Nvidia giảm 3,2%, Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet, Meta đều giảm 1-4% trong hai ngày cuối tuần.
Ví dụ, Amazon đã công bố phát hành thêm trái phiếu gần 15 tỷ USD để tài trợ AI, nhưng cổ phiếu lại giảm do lo ngại chi tiêu quá lớn. Ngay cả những công ty không trực tiếp liên quan đến AI như Oracle cũng giảm trên 1%. Chỉ có nhóm cổ phiếu phòng thủ như hàng tiêu dùng thiết yếu (các hãng thực phẩm, bán lẻ cơ bản) giữ được sắc xanh nhẹ, các ngành khác (dịch vụ tài chính, công nghiệp…) đều giảm chung do tâm lý rủi ro.
Các nhà phân tích nhận định: với việc tỷ lệ P/E của nhóm tech đã tăng vượt đỉnh lịch sử, chỉ cần một cú hích nhỏ như dự báo doanh thu “chưa đủ đã” (ví dụ Nvidia thông báo 500 tỷ USD đơn hàng AI 2025-26) cũng có thể khiến thị trường phản ứng quá độ.
Vì vậy, trong một môi trường định giá quá cao, mọi sự kiện dù tốt hay xấu đều có thể trở thành chất xúc tác gây bán tháo. Lời của các chuyên gia trong nước được dẫn lại trên CNBC Việt Nam cũng cho thấy nếu bất kỳ công ty AI lớn nào đưa ra hướng dẫn doanh thu “giảm nhẹ” thì phản ứng của thị trường sẽ rất tiêu cực.
Đợt bán tháo ở Phố Wall ngay lập tức lan sang thị trường châu Á. Sáng 21/11 (giờ Việt Nam), chỉ số MSCI châu Á – Thái Bình Dương đã mở phiên với sắc đỏ rõ rệt và chốt tuần giảm khoảng 2,7%. Thị trường Trung Quốc giảm nhẹ do lo ngại tăng trưởng chậm lại, trong khi Hong Kong chịu ảnh hưởng mạnh từ cổ phiếu công nghệ (“Hang Seng Tech Index” rơi sâu).
Chỉ số CSI300 giảm 0,24% nhưng HSI tăng nhẹ 0,6% vào ngày 10/11 khi giới đầu tư được trấn an về việc kết thúc đóng cửa chính phủ Mỹ. Tuy nhiên, sau những phiên giao dịch cuối tuần, Hang Seng đã quay đầu giảm vì áp lực tương tự (theo dữ liệu liên thị trường, HSI mất khoảng 2-3% vào phiên giao dịch Mỹ cuối tuần).
Ví dụ, các mã công nghệ Trung Quốc niêm yết tại Hồng Kông cũng lao dốc: tỷ suất tăng mạnh trong năm 2025 của Alibaba, Baidu hay Tencent đã thu hẹp đáng kể, phần lớn trong số này đều giảm 5-8% trong tuần qua. Điều này khiến Hang Seng Index trở thành một trong những chỉ số giảm sâu nhất tại châu Á trong tuần.
Đà đi xuống của thị trường Hong Kong được cho là phản ánh tâm lý toàn cầu, khi các quỹ ngoại rút ròng một lượng lớn vốn khỏi khu vực châu Á do lo ngại định giá cao của công nghệ. Các thị trường khác cũng giảm điểm, ví dụ Nikkei 225 mất 2,40% trong tuần, và các chỉ số lớn như ASX 200 (Úc), KOSPI (Hàn Quốc) cũng giảm nhẹ.
Không chỉ ở châu Á, các thị trường châu Âu cũng chứng kiến các mã công nghệ trong nhóm STOXX 600 giảm điểm. Tuy nhiên, áp lực tại Mỹ và châu Á lớn hơn nhiều.
Các thị trường mới nổi (đo bằng chỉ số MSCI EM) lao dốc tương tự khoảng 2-3% trong tuần, phần nào do tâm lý rủi ro lan rộng. Các tài sản trú ẩn như trái phiếu chính phủ Mỹ tăng giá, lợi suất giảm xuống mức thấp, trong khi giá vàng vọt lên mức cao kỷ lục vì đồng USD và tài sản rủi ro yếu đi.
Thị trường tiền tệ cũng biến động: đồng USD neo gần mức cao so với nhiều đồng khác (như yen Nhật), nhưng đà giảm ổn định của đồng JPY lên mức cao nhất gần 10 tháng cho thấy dòng vốn “nhảy an toàn” sang đồng bạc xanh có thể đã bão hòa. Điều này xuất phát từ khả năng Fed cắt giảm lãi suất vào cuối năm: khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ chưa công bố cắt giảm chính thức, tâm lý rủi ro vẫn tồn tại trên thị trường tiền tệ và chứng khoán.
Đợt sụt giảm này đã làm nổi lên nhiều câu hỏi lớn. Trước hết, liệu đây có phải đợt điều chỉnh bình thường sau giai đoạn tăng nóng, hay là dấu hiệu khởi đầu của một đợt giảm sâu hơn? Nhiều nhà đầu tư cho rằng có thể “đây chỉ là lúc hạ nhiệt, sau đó thị trường sẽ lại ổn định”.
Minh chứng là ngay sau cú giảm cuối tuần, thị trường đã hồi phục nhẹ khi có tin lãi suất được giữ ổn định. Tuy nhiên, không ít nhà phân tích cảnh báo “rủi ro bong bóng” vẫn còn đó. Thống kê cho thấy chỉ số Nasdaq đã tăng hơn 50% từ đáy tháng 4 đến nay – một mức tăng mạnh mẽ gần đây, tương tự thời kỳ đỉnh điểm của dot-com.
Yếu tố thứ hai là triển vọng lãi suất: Fed đang bị giằng co giữa áp lực lạm phát và tình hình tăng trưởng suy giảm do chính phủ đóng cửa. Nếu ngân hàng trung ương vẫn cứng rắn, chi phí vốn gia tăng có thể tiếp tục gây áp lực lên cổ phiếu tăng trưởng.
Ngược lại, nếu Fed chuyển sang chính sách nới lỏng tiền tệ quá sớm, điều đó cũng có thể gây hỗn loạn nếu kinh tế suy giảm mạnh. Nhiều quan điểm cho rằng “chúng ta sẽ chỉ biết rõ hơn trong tương lai gần” khi các báo cáo dữ liệu thất nghiệp và lạm phát tháng 10 được công bố muộn.
Cuối cùng, một câu hỏi đáng lưu tâm là tác động lâu dài đến các chỉ số khác như S&P 500. Nếu nhiều cổ phiếu công nghệ đầu tàu vẫn tiếp tục giảm, S&P 500 có thể mất thêm 4-5% so với mức hiện tại, theo đánh giá của một số công ty chứng khoán. Tuy nhiên, nếu đợt bán tháo chỉ là cơ hội “chốt lời” trong ngắn hạn, thì có thể thị trường sẽ sớm ổn định và thậm chí phục hồi vào cuối năm.
Các chuyên gia tài chính nhìn nhận tình hình theo nhiều góc độ. Ông Herald van der Linde (HSBC) cho rằng thị trường đã tăng quá nhanh và đợt rút vốn gần đây là “hơi thở” bình thường, dự báo sự luân chuyển dòng tiền (“rotation”) khi nhà đầu tư cân đối danh mục đầu tư.
Trong khi đó, Mark Haefele – Giám đốc đầu tư toàn cầu tại UBS – nhận định: “Nhà đầu tư nên cảnh giác với bong bóng công nghệ. Các yếu tố này sẽ còn được nhắc lại hàng quý”. Theo ông Haefele, dù điều này có thể làm thị trường nhấp nhổm, nhưng sẽ giúp cảnh tỉnh về rủi ro và đưa thị trường về trạng thái bền vững hơn lâu dài.
Tương tự, nhóm phân tích tại Morgan Stanley và Goldman Sachs cũng nhiều lần phát đi cảnh báo về định giá quá cao. Họ nhấn mạnh các nhà đầu tư “đã quá tự tin” vào AI và đang bị “dí mũi dao” khi lợi nhuận của các công ty công nghệ phải đối mặt với kỳ vọng khủng khiếp.
Ngược lại, một số chuyên gia khác (như chiến lược gia Ross Mayfield của Baird và ngân hàng HSBC) vẫn duy trì quan điểm tích cực, cho rằng cuối năm là mùa lễ hội tài chính và nhiều khả năng sẽ có một đợt tăng giá khác, dù không phải trên nền tảng của cổ phiếu AI mà có thể ở các nhóm khác.
Tóm lại, trong bối cảnh biến động thị trường năm 2025 ngày càng gia tăng, nhà đầu tư cần theo dõi sát sao diễn biến lợi nhuận quý và chính sách tiền tệ sắp tới.
Nasdaq sụp đổ vào tháng 11 năm 2025 gợi nhắc nhiều hồi ức của những đợt bong bóng trước, nhưng giới chuyên gia đang lưỡng lự giữa hai kịch bản: một thị trường phải “trả giá” cho mức định giá cao, hoặc một đợt điều chỉnh kỹ thuật đơn thuần. Câu trả lời sẽ đến sau khi các báo cáo tài chính và dữ liệu kinh tế quan trọng được công bố trong những tuần tới.
Nguồn tham khảo:
https://www.ig.com/en/news-and-trade-ideas/weekly-market-navigator--24-nov-2025-251124
https://www.fastbull.com/vi/news-detail/cnbc-daily-open-ch%C3%BAng-ta-vn-c%C3%B3-th-4355165_10
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
