Giao dịch
2025-08-29
"Cách Giao Dịch Cổ Phiếu" của Jesse Livermore không chỉ là một cuốn cẩm nang giao dịch - nó còn là cánh cửa trực tiếp dẫn vào tâm trí của một trong những nhân vật huyền thoại và bí ẩn nhất Phố Wall. Được xuất bản lần đầu vào năm 1940, chỉ một năm trước khi Livermore qua đời, cuốn sách chắt lọc hàng thập kỷ kinh nghiệm dày dặn, những thành công và cả những sai lầm đau đớn của ông thành một cẩm nang súc tích, vẫn còn vang vọng trong thị trường tài chính biến động ngày nay.
Sự nghiệp của Livermore được đánh dấu bằng những chiến thắng ngoạn mục, những thất bại thảm hại, và một sức bật tâm lý đã giúp ông vươn lên từ một cậu bé buôn bán nhỏ lẻ ở thị trấn nhỏ trở thành một nhà điều hành thị trường với những động thái có thể làm thay đổi giá cả. Trong cuốn sách "Cách Giao Dịch Cổ Phiếu" , ông trình bày chi tiết các phương pháp, nguyên tắc và tư duy đã định hình cuộc đời giao dịch của ông - những hiểu biết vẫn còn vô cùng hữu ích cho bất kỳ ai đang tìm hiểu về cổ phiếu, hàng hóa hoặc tiền tệ ngày nay.
Trước khi đi sâu vào các chiến lược được nêu trong cuốn Cách Giao Dịch Cổ Phiếu , điều quan trọng là phải hiểu rõ bối cảnh của Livermore. Sinh năm 1877 tại Shrewsbury, Massachusetts, ông bắt đầu giao dịch từ năm mười bốn tuổi tại các công ty đầu cơ địa phương - những nơi đầu cơ mô phỏng biến động giá cổ phiếu mà không cần trao đổi tài sản thực tế.
Những năm tháng đầu đời đã tôi luyện kỹ năng "đọc băng chứng khoán", tức là quan sát tỉ mỉ các mô hình giá và khối lượng thông qua băng chứng khoán. Livermore nhanh chóng nhận ra rằng biến động giá thường phản ánh tâm lý chung của thị trường chứ không chỉ đơn thuần là tin tức cơ bản. Quan sát này đã trở thành nền tảng cho triết lý giao dịch của ông.
Những giao dịch huyền thoại của ông - bán khống thị trường trước cuộc khủng hoảng năm 1907, vụ sụp đổ năm 1929 và những động thái lớn khác - đều bắt nguồn từ các nguyên tắc mà sau này ông đã hệ thống hóa trong cuốn Cách giao dịch cổ phiếu .
Một trong những đóng góp cốt lõi của cuốn "Cách Giao Dịch Cổ Phiếu" là Hệ Thống Chìa Khóa Thị Trường Livermore, phương pháp tiếp cận có cấu trúc của ông nhằm xác định xu hướng thị trường và quyết định điểm vào và điểm thoát lệnh. Mặc dù không phải là một hệ thống máy móc cứng nhắc, nhưng nó hoạt động như một khuôn khổ ra quyết định có kỷ luật.
Hệ thống chìa khóa thị trường nhấn mạnh:
Xác định xu hướng: Xác định xem thị trường đang trong giai đoạn tăng giá, giảm giá hay trung tính.
Điểm xoay: Nhận biết thời điểm giá vượt qua mức kháng cự hoặc hỗ trợ đáng kể, báo hiệu động thái tiếp theo.
Kim tự tháp lợi nhuận: Tăng dần lợi nhuận vào các vị thế chiến thắng thay vì tham gia với số tiền đầy đủ cùng một lúc.
Tránh trung bình giảm: Từ chối tăng thêm vào các vị thế thua lỗ, bất kể bạn có muốn thế nào.
Livermore cảnh báo rằng hệ thống này đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ nghiêm ngặt vì sự cám dỗ giao dịch quá mức hoặc chạy theo thị trường luôn hiện hữu.
Trong cuốn Cách giao dịch cổ phiếu , Livermore đã phác thảo một loạt nguyên tắc vẫn là trụ cột của kỷ luật giao dịch ngày nay:
Theo dõi các cổ phiếu dẫn đầu: Tập trung vào các cổ phiếu đang hoạt động, dẫn đầu thay vì các cổ phiếu ít giao dịch.
Giao dịch theo hướng của thị trường: Không bao giờ chống lại xu hướng chủ đạo.
Chờ đợi những động thái được xác nhận: Chỉ tham gia khi thị trường xác nhận phân tích của bạn.
Hạn chế thua lỗ nhanh chóng: Đặt lệnh dừng lỗ để bảo vệ vốn.
Để lợi nhuận tăng: Không nên ham muốn kiếm lợi nhuận nhanh chóng từ những giao dịch có lợi nhuận.
Những quy tắc này, tuy có vẻ đơn giản, nhưng lại đòi hỏi khả năng tự chủ rất lớn - điều mà Livermore thừa nhận là phần khó nhất của giao dịch.
Có lẽ giá trị bền vững nhất của cuốn sách "Cách Giao Dịch Cổ Phiếu" nằm ở cách nó xử lý tâm lý nhà giao dịch. Livermore nhận ra rằng đầu cơ thị trường cũng giống như một cuộc đấu trí về mặt tinh thần chứ không chỉ là một cuộc đấu tài chính.
Ông đã thảo luận về những nguy cơ của việc quá tự tin sau chuỗi thắng lợi, sự tê liệt do sợ hãi sau những lần thua lỗ, và sự kiệt quệ về mặt cảm xúc khi liên tục phải đưa ra quyết định. Lời khuyên của ông - hãy chờ đợi thời cơ thích hợp và hành động quyết đoán - bắt nguồn từ niềm tin rằng kỷ luật cảm xúc chính là yếu tố phân biệt các nhà giao dịch thành công với số đông.
Livermore cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự cô độc và tư duy độc lập. Ông tránh xa những lời đồn thổi trên thị trường và ý kiến bên ngoài, thay vào đó, ông thích tự đưa ra phán đoán dựa trên diễn biến giá.
Trong cuốn "Cách Giao Dịch Cổ Phiếu" , Livermore liên tục cảnh báo rằng sự sống còn là mục tiêu hàng đầu của bất kỳ nhà giao dịch nào. Ông khuyên nên giới hạn quy mô vị thế, duy trì dự trữ tiền mặt và không bao giờ mạo hiểm quá một phần nhỏ vốn cho bất kỳ giao dịch nào.
Chiến lược kim tự tháp của ông - chỉ tăng thêm vị thế khi chúng biến động theo hướng có lợi cho ông - là một hình thức mở rộng quy mô ban đầu, được thiết kế để gộp lợi nhuận trong khi bảo vệ khỏi tổn thất thảm khốc.
Sự tập trung vào việc bảo toàn vốn đã giúp ông duy trì hoạt động qua nhiều chu kỳ thị trường, ngay cả sau những đợt sụt giảm nghiêm trọng.
Mặc dù thị trường ngày nay diễn biến nhanh hơn, toàn cầu hóa hơn và được thúc đẩy bởi công nghệ, nhưng những lời khuyên hữu ích trong cuốn sách "Cách Giao Dịch Cổ Phiếu" vẫn luôn có giá trị. Những chân lý cốt lõi về việc theo dõi xu hướng, thực hiện có kỷ luật, kiểm soát cảm xúc và quản lý rủi ro vẫn không hề thay đổi.
Các nhà giao dịch hiện đại có thể áp dụng các nguyên tắc của Livermore vào các hệ thống thuật toán, giao dịch lướt sóng, hoặc thậm chí là thị trường tiền điện tử - nhưng yếu tố con người mà ông nhấn mạnh vẫn được áp dụng. Thị trường, theo lời ông, "không bao giờ sai", và các nhà giao dịch vẫn phải đấu tranh với những thôi thúc của chính mình cũng như với bảng giá.
Hơn tám thập kỷ sau, cuốn sách này vẫn là một cẩm nang thực tiễn và một sự phản ánh triết lý về đầu cơ. Đối với những ai sẵn sàng nghiên cứu kỹ lưỡng và áp dụng những bài học một cách kỷ luật, nó mang đến một lợi thế vượt thời gian trong một thế giới tài chính luôn biến động.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
