Giao dịch
2025-08-29
Hiếm có câu chuyện nào trong lịch sử tài chính vừa giàu trí tưởng tượng vừa mang tính hướng dẫn như "Con Đường Của Rùa" của Curtis Faith. Cuốn sách không chỉ là một cẩm nang giao dịch - mà còn là hành trình khám phá một thí nghiệm huyền thoại, một nghiên cứu về kỷ luật và tâm lý học, và là cẩm nang thực tế cho bất kỳ ai nghiêm túc tìm hiểu về thị trường. Faith kết hợp những câu chuyện kịch tính của giao dịch rủi ro cao với những bài học tỉ mỉ, khiến cuốn sách vừa mang tính giáo dục vừa lôi cuốn.
Đầu những năm 1980, huyền thoại hàng hóa Richard Dennis và cộng sự William Eckhardt đã khởi động một thử nghiệm táo bạo: họ tuyển dụng một nhóm người mới vào nghề, đào tạo họ giao dịch và xem liệu những người bình thường có thể trở thành những nhà giao dịch phi thường hay không. Số ít người được chọn sau này được gọi là Turtle Traders (Những Nhà Giao Dịch Rùa).
Curtis Faith, mới 19 tuổi, là một trong số đó. Anh không được đào tạo bài bản, không có mối quan hệ nào ở Phố Wall - chỉ có sự tò mò, trí thông minh và tinh thần ham học hỏi. Dennis đã cung cấp cho Turtles một bộ quy tắc nghiêm ngặt, sự hỗ trợ tài chính và một thông điệp rõ ràng: tuân thủ hệ thống, hoặc thất bại.
Way of the Turtle tái hiện câu chuyện này một cách sống động. Faith chia sẻ sự căng thẳng ban đầu, những đêm thức khuya học hỏi thị trường, và áp lực quản lý số vốn lớn lần đầu tiên. Anh kể lại đôi lúc cảm thấy choáng ngợp - nhưng cũng phấn khích khi giao dịch đột phá thành công đầu tiên của mình chứng minh rằng ngay cả một người mới vào nghề cũng có thể kiếm được lợi nhuận đáng kể nếu họ tuân thủ các quy tắc.
Cốt lõi của Way of the Turtle là một phương pháp luận có cấu trúc, bám sát xu hướng. Hệ thống này được thiết kế để nắm bắt những biến động thị trường bền vững thay vì dự đoán chúng.
Quy tắc vào lệnh: Giao dịch được bắt đầu khi thị trường phá vỡ một mức đỉnh hoặc đáy xác định - thường là một đợt đột phá trong 20 ngày hoặc 55 ngày. Faith mô tả việc theo dõi những tín hiệu này đòi hỏi sự kiên nhẫn; nhiều giao dịch ban đầu có vẻ không mấy hứa hẹn nhưng thường phát triển thành những giao dịch thắng lớn.
Khối lượng vị thế: Hệ thống tính toán lượng vốn cần chấp nhận rủi ro cho mỗi giao dịch dựa trên biến động thị trường, sử dụng thước đo N (phạm vi trung bình thực). Phương pháp này giúp ngăn ngừa tổn thất nghiêm trọng đồng thời cho phép các vị thế sinh lời tăng trưởng.
Vị thế kim tự tháp: Rùa sẽ tăng dần số lượng giao dịch thắng, tăng lợi nhuận theo xu hướng trong khi vẫn kiểm soát rủi ro. Những giải thích chi tiết của Faith trong cuốn sách "Con đường của Rùa" cho thấy ngay cả những điều chỉnh nhỏ cũng có thể tạo ra tác động to lớn đến lợi nhuận.
Kỷ luật dừng lỗ: Việc thoát khỏi các giao dịch thua lỗ một cách nhanh chóng là rất quan trọng. Faith nhấn mạnh rằng việc áp dụng lệnh dừng lỗ một cách nhất quán, ngay cả khi gặp khó khăn, sẽ giúp bảo toàn vốn và duy trì thị trường lâu dài.
Điểm sáng của hệ thống Turtle nằm ở sự đơn giản: quy tắc rõ ràng, thực thi có hệ thống và quản lý rủi ro. Tuy nhiên, như Faith nhấn mạnh, sự đơn giản trên lý thuyết không đồng nghĩa với sự dễ dàng trong thực tế.
Các quy tắc kỹ thuật chỉ là một nửa của cuộc chiến. Như Faith giải thích trong cuốn Way of the Turtle, thách thức thực sự nằm ở tâm lý. Các nhà giao dịch phải đối mặt với những giai đoạn sụt giảm, thị trường đảo chiều đột ngột, và nỗi sợ hãi thường trực rằng chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể xóa sạch lợi nhuận.
Kỷ luật cảm xúc: Faith kể lại những khoảnh khắc khi một vị thế giảm xuống dưới giá vào lệnh. Bản năng mách bảo anh phải thoát lệnh, nhưng các quy tắc đòi hỏi sự kiên nhẫn. Việc tuân thủ hệ thống trong những khoảnh khắc này đã phân biệt người thắng và người thua.
Chống lại những thôi thúc: Nhiều Rùa thất bại không phải vì hệ thống có khiếm khuyết, mà vì họ đã vượt qua nó, đầu hàng nỗi sợ hãi hoặc lòng tham. Faith nhấn mạnh rằng việc kiểm soát những thôi thúc và chấp nhận sự không chắc chắn là chìa khóa cho hiệu suất ổn định.
Quan điểm dài hạn: Faith nhấn mạnh rằng hệ thống này mang tính xác suất. Không phải giao dịch nào cũng thắng, nhưng theo thời gian, việc thực hiện có kỷ luật sẽ mang lại kết quả có thể dự đoán được. Tư duy này - chấp nhận thua lỗ như một phần của quá trình - là nền tảng của Con Đường Rùa.
Bằng cách đan xen những trải nghiệm cá nhân, Faith giúp người đọc hiểu được sức mạnh tinh thần cần có để thành công trong giao dịch, khiến cuốn sách trở nên sống động hơn là mang tính học thuật.
Mặc dù các quy tắc ban đầu của Turtle khá cứng nhắc, Faith sớm nhận ra rằng thị trường luôn năng động và không ngừng phát triển. Trong cuốn Way of the Turtle, ông giải thích cách mình đã đưa ra những cải tiến:
Lọc các đột phá giả: Không phải mọi đột phá đều dẫn đến một xu hướng. Faith đã thêm các bộ lọc để tránh những biến động giá nhỏ, gây hiểu lầm có thể dẫn đến các giao dịch thua lỗ.
Điều chỉnh theo biến động: Ông đã điều chỉnh quy mô vị thế và khoảng cách dừng ở những thị trường đặc biệt biến động để bảo vệ vốn mà không bỏ lỡ các xu hướng chính.
Ứng dụng linh hoạt: Faith nhấn mạnh rằng trong khi các quy tắc tạo thành nền tảng thì tính linh hoạt trong thực hiện - được hướng dẫn bởi kinh nghiệm và quan sát - có thể nâng cao lợi nhuận.
Những sự điều chỉnh này minh họa cho bài học quan trọng từ Way of the Turtle: việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc là rất quan trọng, nhưng hiểu được logic đằng sau chúng sẽ giúp nhà giao dịch tồn tại và phát triển trong thị trường khó lường.
Mặc dù thí nghiệm Rùa tập trung vào hàng hóa và hợp đồng tương lai, các nguyên tắc mà Faith truyền đạt lại mang tính phổ quát. Con đường Rùa chứng minh cách đa dạng hóa trên nhiều thị trường, quản lý rủi ro có kỷ luật và theo dõi xu hướng một cách có hệ thống có thể được áp dụng cho thị trường chứng khoán, ngoại hối và tiền điện tử hiện đại.
Niềm tin cũng cho thấy công nghệ có thể khuếch đại hệ thống như thế nào. Giao dịch thuật toán và kiểm thử ngược cho phép các nhà giao dịch áp dụng các nguyên tắc của Rùa với độ chính xác cao hơn, nhưng nền tảng tâm lý và quản lý rủi ro vẫn không thay đổi. Giá trị bền vững của Con Đường Rùa nằm ở sự kết hợp giữa phương pháp luận rõ ràng và hiểu biết của con người - các quy tắc là thiết yếu, nhưng tư duy tuân thủ chúng cũng quan trọng không kém.
Cuối cùng, Con Đường Của Rùa không chỉ là một câu chuyện lịch sử. Nó là một lộ trình dẫn đến thành công trong điều kiện bất định. Faith chứng minh rằng với sự thực thi kỷ luật, quản lý rủi ro cẩn thận và khả năng phục hồi cảm xúc, những cá nhân bình thường cũng có thể đạt được những kết quả phi thường.
Cuốn sách khơi gợi trí tò mò và dạy những kỹ năng thực tế: cách xác định xu hướng, định lượng vị thế, quản lý rủi ro, và quan trọng nhất là nắm vững tâm lý giao dịch. Nhiều thập kỷ sau thí nghiệm Turtle ban đầu, những bài học của Curtis Faith vẫn còn giá trị và thiết thực.
Đối với bất kỳ ai muốn định hướng trong bối cảnh bất ổn của thị trường tài chính, cuốn sách The Way of the Turtle không chỉ là một hướng dẫn mà còn là bản thiết kế để suy nghĩ như một nhà giao dịch, hành động có kỷ luật và phát triển khi những người khác thất bại.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
