Phân tích và ứng dụng tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho

Người ta nói rằng có rủi ro trong đầu tư, và rủi ro này thực sự nằm ở những thay đổi nhanh chóng của thị trường chứng khoán. Nhiều nhà đầu tư hy vọng rằng họ có thể có khả năng tiên đoán, để có thể nắm bắt cơ hội đầu tiên làm giàu trên thị trường chứng khoán khó lường. Một số người trong số họ chọn sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật, trong khi những người khác chọn dự đoán tương lai từ khả năng hoạt động thực tế của công ty. Doanh thu, tỷ suất lợi nhuận gộp,… là một số chỉ báo phổ biến được nhiều người sử dụng, tuy nhiên những chỉ số này chỉ có thể nhìn thấy tình hình trước đây hoặc hiện tại của doanh nghiệp chứ không áp dụng để dự đoán xu hướng phát triển tiếp theo. Chỉ số hàng đầu trong báo cáo thu nhập phải là doanh thu hàng tồn kho, chỉ số này cung cấp thông tin chi tiết sâu hơn và giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Bây giờ chúng ta hãy xem xét kỹ hơn việc phân tích và ứng dụng tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho.

Tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho là gì

Nó còn được gọi là vòng quay hàng tồn kho, là tỷ lệ giữa tổng giá trị hàng tồn kho được bán bởi một doanh nghiệp với giá trị hàng tồn kho trung bình trong một khoảng thời gian cụ thể. Nó thể hiện khả năng doanh nghiệp chuyển hàng tồn kho thành doanh thu bán hàng trong một khoảng thời gian nhất định và là một chỉ số quan trọng đánh giá hiệu quả quản lý hàng tồn kho của doanh nghiệp. Thường được thể hiện bằng thời gian hoặc ngày để đo lường hiệu quả quản lý tồn kho của doanh nghiệp và tần suất hoạt động kinh doanh.

Ví dụ: chúng ta đến một nhà hàng để ăn, nếu nhà hàng đó có nhiều người xếp hàng hơn, đồng thời quan sát thấy có tỷ lệ doanh thu cao thì chúng ta sẽ nghĩ đó là một nhà hàng tốt và sẽ chọn nhà hàng này để ăn. Tương tự, nếu bạn là người điều hành nhà hàng, để đo lường xem nhà hàng có lãi hay không, bạn cũng sẽ nhìn vào tỷ lệ doanh thu, tức là để xem có bao nhiêu khách hàng có thể được phục vụ tại chỗ trong nhà hàng trong một ngày.

Nghĩa là nếu hôm nay có 20 bàn và có 40 khách hàng thì mỗi bàn và ghế có thể kinh doanh hai lần một ngày. Nói chung, một nhà hàng may mắn có được 3-4 lượt khách một ngày. Bàn ghế nhà hàng là tài sản của công ty, cho phép có đủ chỗ ngồi để phục vụ nhiều khách hàng hơn. Vì vậy, việc tăng tỷ lệ quay vòng bàn được kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều doanh thu hơn cho nhà hàng.

Vòng quay hàng tồn kho hay còn gọi là “tốc độ quay vòng bảng” của một doanh nghiệp, là chìa khóa tạo nên doanh thu của doanh nghiệp. Tỷ lệ doanh thu của nhà hàng càng cao thì doanh thu chỗ ngồi càng nhanh, lượng khách hàng càng nhiều và doanh thu càng cao. Tương tự, vòng quay hàng tồn kho của doanh nghiệp càng cao đồng nghĩa với việc vòng quay hàng tồn kho càng nhanh, năng lực bán hàng càng mạnh, từ đó mang lại doanh thu bán hàng cho doanh nghiệp nhiều hơn.

Nó không chỉ phản ánh hiệu quả quản lý hàng tồn kho mà còn là chỉ tiêu quan trọng đánh giá năng lực hoạt động của doanh nghiệp. Mức độ vòng quay hàng tồn kho ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh lời và tính thanh khoản của doanh nghiệp. Tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho cao có nghĩa là doanh nghiệp có thể nhanh chóng chuyển đổi hàng tồn kho thành tiền mặt, giúp cải thiện hiệu quả hoạt động và hiệu quả sử dụng vốn.

Đồng thời, nhìn vào số lần hàng tồn kho trung bình được bán trong một năm cũng có thể cho thấy khả năng hoạt động của công ty. Khi số lượng bán ra có tốc độ càng nhanh thì đồng nghĩa với việc năng lực bán hàng cũng mạnh hơn. Vì vậy, chúng tôi nói rằng tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho, một chỉ số hàng đầu, có thể được sử dụng để đo lường tốc độ quay vòng hàng tồn kho, hiệu quả sản xuất và bán hàng cũng như mức độ tồn kho để cung cấp cho các nhà quản lý khả năng giám sát sự phát triển hoạt động của công ty. .

Giả sử một công ty sản xuất 3 lô linh kiện mỗi tháng nhưng chỉ bán một lô. Điều này có nghĩa là lượng hàng tồn kho trong kho sẽ tiếp tục tăng do số lượng linh kiện được sản xuất ra nhiều hơn số lượng được bán ra. Nếu giá vốn hàng bán không tăng, điều này có thể cho thấy hàng tồn kho chưa được bán hết.

Tất nhiên, cũng cần lưu ý rằng các tiêu chuẩn về tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho khác nhau giữa các ngành, tùy thuộc vào đặc điểm của ngành và vòng đời của sản phẩm. Trong các ngành dễ hư hỏng như công nghiệp thực phẩm, chu kỳ luân chuyển hàng tồn kho thường được yêu cầu phải cao để tránh tổn thất khi hết hạn. Trong khi đó, trong ngành hàng tiêu dùng lâu bền hoặc chuỗi cung ứng nguyên liệu thô, vòng quay hàng tồn kho tương đối thấp do vòng đời của sản phẩm dài.

Tóm lại, vòng quay hàng tồn kho là một trong những chỉ số quan trọng mà nhà đầu tư nên quan tâm khi đánh giá tình hình tài chính và xu hướng phát triển trong tương lai của doanh nghiệp. Nó không chỉ liên quan đến lợi nhuận và tính thanh khoản của doanh nghiệp mà còn phản ánh hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Công thức tính tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho

Là một chỉ số quan trọng về tính thanh khoản hàng tồn kho và hiệu quả hoạt động của công ty, công thức của nó cũng rất đơn giản, về cơ bản là doanh số chia cho hàng tồn kho trung bình. Ví dụ: một công ty đang sản xuất và bán điện thoại thông minh như mặt hàng kinh doanh chính của mình. Với giá bán và giá thành của mỗi chiếc điện thoại di động không đổi, giả sử lượng tồn kho trung bình là 50.000 chiếc điện thoại di động.

Nếu có thể bán được tổng cộng 200.000 chiếc điện thoại di động trong cả năm, điều này có nghĩa là công ty có thể bán được gấp bốn lần lượng hàng tồn kho trung bình trong một năm và vòng quay hàng tồn kho bằng bốn lần. Nói cách khác, trung bình khoảng 50.000 điện thoại tồn kho có thể được bán trong khoảng 90 ngày.

Nhưng đây là một phép tính hơi lười biếng, vì thực tế cần tính đến giá bán và giá thành của sản phẩm có thể thay đổi bất cứ lúc nào. Vậy công thức đúng là: Tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho = Giá vốn hàng bán / Hàng tồn kho trung bình. Tức là cần trả về lượng giá trị cần tính để giá trị thu được sẽ chính xác hơn.

Giá vốn hàng bán là giá vốn hàng bán trong một khoảng thời gian nhất định, bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất. Mặt khác, hàng tồn kho trung bình là giá trị trung bình của hàng tồn kho vào đầu và cuối một khoảng thời gian nhất định và do mức tồn kho của công ty liên tục thay đổi.

Vì vậy, một thuật toán đơn giản hơn sẽ là lấy số lượng hàng tồn kho vào đầu kỳ và cộng nó vào lượng hàng tồn kho vào cuối kỳ rồi chia cho hai. Công thức cụ thể: (hàng tồn kho đầu kỳ + hàng tồn kho cuối kỳ) / 2. Nói cách khác, công thức vòng quay hàng tồn kho: [giá vốn hàng bán / (hàng tồn kho đầu kỳ + hàng tồn kho cuối kỳ)]/2

Ví dụ: giá vốn hàng bán của công ty năm nay là 10 triệu đô la, số lượng hàng tồn kho đầu năm là 2 triệu đô la, cuối năm là 3 triệu đô la, khi đó tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho là 10 triệu chia. bằng 2 triệu cộng 3 triệu chia cho 2 = 4 lần.

Đối với cái gọi là số ngày quay vòng hàng tồn kho, điều đó có nghĩa là phải mất khoảng vài ngày để bán một lượng hàng tồn kho trung bình. Trong trường hợp của công ty nêu trên, con số này bằng 365 ngày chia 4 và trung bình phải mất khoảng 90 ngày để bán hết một lượng hàng tồn kho.

Tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho thích hợp là gì?

Người ta thường chấp nhận rằng tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho cao hơn là tốt hơn. Tỷ lệ cao hơn thường cho thấy rằng một công ty đang sử dụng hàng tồn kho của mình hiệu quả hơn và nhanh chóng chuyển đổi hàng tồn kho thành doanh thu bán hàng, do đó làm tăng tốc độ quay vòng vốn. Điều này giúp giảm tồn đọng hàng tồn kho, giảm chi phí tồn kho, tăng tính thanh khoản, nâng cao khả năng sinh lời và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Vì vậy, nhìn chung, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho cao hơn là mục tiêu mà các doanh nghiệp hướng tới.

Nói một cách đơn giản, nếu tỷ lệ này cao hơn, điều đó có nghĩa là hàng tồn kho sẽ ở trong kho trong thời gian ngắn hơn, nghĩa là hàng tồn kho có thể được bán hết nhanh hơn. Do đó, nó thường được các nhà đầu tư hiểu là khả năng bán hoặc vận hành của công ty.

Nói chung, tỷ lệ luân chuyển càng cao thì doanh nghiệp càng có năng lực và hoạt động kinh doanh càng tốt. Ngược lại, nếu tốc độ vòng quay hàng tồn kho của công ty thấp hơn so với các công ty cùng ngành hoặc đang giảm trong những năm gần đây. Ngoài doanh thu kém, một số ngành còn phải đối mặt với nguy cơ hàng tồn kho giảm giá.

Ví dụ, trong trường hợp điện tử tiêu dùng, chẳng hạn như điện thoại thông minh, nếu hàng tồn kho tích tụ quá lâu, tính mới của người tiêu dùng có thể mất đi hoặc công nghệ của đối thủ cạnh tranh có thể vượt qua nó. Trong trường hợp này, giá trị hàng tồn kho có thể giảm đáng kể, dẫn đến thua lỗ cho công ty, từ đó ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Có thể thấy, đối với các doanh nghiệp trung bình, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho cao hơn cho thấy họ đang làm tốt hơn về mặt bán hàng.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là vòng quay hàng tồn kho tăng không có nghĩa trực tiếp là công ty đang bán hàng tốt hơn. Vì tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho tăng có thể do nhu cầu tăng trên toàn ngành, điều này có nghĩa là việc bán hàng tồn kho cho cả hai doanh nghiệp sẽ dễ dàng hơn khi nhu cầu vượt xa nguồn cung. Ngoài ra, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho quá cao có nghĩa là mức tồn kho quá thấp, dẫn đến không đủ hàng để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Vì vậy, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho phù hợp phải là kết quả của việc cân bằng giữa quản lý hàng tồn kho và dòng vốn, đồng thời nó cũng phụ thuộc vào đặc điểm cụ thể của tiêu chuẩn kinh doanh và ngành. Không có một con số chung nào cho tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho tốt. Đúng hơn, nó phải dựa trên hàng tồn kho của các ngành công nghiệp khác nhau, thời gian và độ dài vòng đời sản phẩm khác nhau. Tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho đối với các ngành khác nhau có tiêu chuẩn khác nhau.

Lấy ngành công nghiệp bán dẫn trong những năm gần đây làm ví dụ, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho xuất sắc là khoảng 2,3 lần, tương đương với việc bán hết hàng tồn kho một lần trong 159 ngày. Khi tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho của công ty thấp hơn 0,73 lần, điều đó có nghĩa là số ngày quay vòng hàng tồn kho dài tới 500 ngày và tỷ lệ bán hàng đang tụt hậu nghiêm trọng so với ngành.

Và trong ngành ô tô, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho xuất sắc là khoảng 4,53 lần. Nếu thấp hơn 1,05 lần thì tụt hậu nghiêm trọng so với cùng ngành. Một khi sản phẩm tồn kho quá lâu, mất đi sự tươi mới của người tiêu dùng hoặc công nghệ bị đối thủ vượt mặt, hàng tồn kho dễ bị ứ đọng, ứ đọng, dẫn đến thua lỗ cho công ty.

Ví dụ, trong ngành công nghiệp thực phẩm, không thể giữ nguyên liệu thô quá lâu, theo đuổi tốc độ quay vòng hàng tồn kho nhanh nên số ngày quay vòng phải ngắn. Do đó, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho cao hơn các ngành khác, khoảng hai lần, tức là trung bình mất 180 ngày để bán thông qua hàng tồn kho. Trong ngành thép, do vòng đời sản phẩm dài và thời gian sản xuất dài nên số ngày quay vòng hàng tồn kho sẽ lên tới 6 tháng hoặc hơn. Hệ số vòng quay hàng tồn kho khoảng 0,8 lần, thời gian tồn kho là 450 ngày để có thể bán hết một lần.

So sánh cả hai, ngành thép ít quan tâm đến vòng quay hàng tồn kho hơn các ngành khác. Đối với các nhà đầu tư, họ có thể đánh giá sự phù hợp của tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho của công ty bằng cách so sánh nó với các đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành hoặc bằng cách tham khảo mức trung bình của ngành.

Mẹo sử dụng tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho

Mặc dù vòng quay hàng tồn kho có thể được sử dụng như một chỉ số để đánh giá năng lực hoạt động của công ty nhưng cần phải so sánh một cách thận trọng do sự khác biệt về bản chất của hàng tồn kho ở các ngành khác nhau. Nói cách khác, nếu nhà đầu tư muốn đánh giá khả năng hoạt động của hai công ty thông qua chỉ số vòng quay hàng tồn kho thì phải đảm bảo hai công ty cùng thuộc một ngành để việc so sánh có ý nghĩa.

Ví dụ: Công ty a có hệ số vòng quay hàng tồn kho là 1,5 lần, trong khi công ty b là 1,2 lần. Tuy nhiên, không thể kết luận rằng điều kiện hoạt động của công ty a phải tốt hơn công ty b mà còn phụ thuộc vào đa dạng ngành nghề của hai công ty. Nếu hai công ty thuộc cùng một ngành thì tất nhiên sẽ có mức độ ý nghĩa tham khảo nhất định. Nhưng nếu a, b hai công ty thuộc hai ngành khác nhau thì rất khó xác định, ví dụ như ngành thực phẩm và ngành thép.

Điều này là do trong ngành thực phẩm, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho trung bình thống nhất có thể lên tới hai lần. Và trong ngành thép, hệ số vòng quay hàng tồn kho có thể là 0,8 lần. Do đó, chỉ riêng chu kỳ quay vòng hàng tồn kho không cho biết công ty nào trong hai công ty a và b đang ở vị thế hoạt động tốt hơn.

Ngoài cạnh tranh, các công ty đôi khi sử dụng các thủ thuật để tăng mức tồn kho, điều này có thể dẫn đến tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho của họ giảm mạnh trong một khoảng thời gian. Những phương tiện khéo léo này có thể làm tăng mức tồn kho của doanh nghiệp trong ngắn hạn, nhưng nếu hàng tồn kho không thể nhanh chóng chuyển thành doanh thu bán hàng sẽ dẫn đến tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho giảm, ảnh hưởng đến tính thanh khoản và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Ví dụ, một doanh nghiệp lợi dụng giá nguyên vật liệu nửa đầu năm thấp, lượng nguyên vật liệu mua về và tồn kho lớn khiến hệ số vòng quay hàng tồn kho nửa đầu năm sụt giảm đáng kể. năm. Và cách làm này là do doanh nghiệp có thể tiết kiệm được một lượng lớn chi phí nguyên vật liệu nhưng lại có thể mang lại lợi nhuận lớn.

Các nhà đầu tư xem hệ số vòng quay hàng tồn kho là chỉ số hàng đầu về hoạt động của công ty vì nó phản ánh kịp thời hơn những thay đổi về doanh thu và phản ánh trực tiếp tốc độ quay vòng hàng tồn kho cũng như khả năng bán hàng của công ty. Đồng thời, sự thay đổi nhanh chóng của hệ số vòng quay hàng tồn kho có thể báo hiệu sự thay đổi về điều kiện kinh doanh.

Nếu hệ số vòng quay hàng tồn kho giảm đột ngột có thể doanh nghiệp đang gặp khó khăn về bán hàng, tồn đọng hàng tồn kho hoặc sản xuất gặp khó khăn, có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận và tình hình tài chính của doanh nghiệp. Ngược lại, nếu hệ số vòng quay hàng tồn kho được cải thiện có thể cho thấy khả năng bán hàng và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đã được cải thiện, điều này có lợi cho việc nâng cao khả năng sinh lời và khả năng cạnh tranh trên thị trường của doanh nghiệp.

Ví dụ, một trong hai công ty là Công ty A có hệ số vòng quay hàng tồn kho khoảng 1,27 lần trong quý 3 năm nay, sau đó tăng dần. Đến quý 4 năm sau, con số này đã lên tới 2,3 lần, gấp gần 3 lần tỷ lệ doanh thu. Trong giai đoạn này, doanh thu hàng tháng cũng tăng từ 400 triệu nhân dân tệ lên 1,2 tỷ nhân dân tệ, tăng gấp ba lần.

Từ đó, có thể thấy tổng doanh thu tiếp tục tăng do tình hình bán hàng trong giai đoạn này ngày càng tốt hơn. Do đó, giá cổ phiếu của anh ấy tự nhiên tăng từ 46,4 USD ban đầu lên 174 USD.

Mặt khác, tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho của Công ty B giảm trong quý 3 năm đó theo doanh thu của công ty, từ 3,11 lần 44 tỷ USD xuống 1,42 lần 12 tỷ USD vào cuối năm đó. Với tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho giảm mạnh khoảng 50%, cuộc khủng hoảng hàng tồn kho sụt giảm cũng gia tăng đáng kể, điều này cũng gián tiếp ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động doanh thu của cửa hàng. Kết quả là giá cổ phiếu giảm từ 700 đô la ban đầu xuống còn 140,140 đô la hoặc thấp hơn.

Nếu tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho và doanh thu của công ty ngày càng tăng thì hoạt động kinh doanh có thể đang ở trạng thái tốt. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho ngày càng giảm trong khi doanh thu lại tăng. Điều đó có nghĩa là mặc dù doanh thu của công ty vẫn tăng nhưng doanh số bán hàng của công ty có thể không còn như trước nữa.

Xét riêng lẻ, sự thay đổi trong tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho thường là dấu hiệu báo trước sự đảo ngược xu hướng hoạt động của nhiều công ty. Nó có thể gợi ý rằng doanh nghiệp đang hoạt động không tốt hoặc đang đối mặt với những thách thức của thị trường, điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận và hiệu suất giá cổ phiếu. Vì vậy, điều quan trọng là phải đánh giá nghiêm túc tình huống tiếp theo nếu điều này được phát hiện.

Mặc dù các công ty không cập nhật báo cáo thu nhập thường xuyên và không đưa ra thông cáo báo chí thường xuyên về điều kiện kinh doanh của họ. Tuy nhiên, ngay cả với thông tin hạn chế, các nhà đầu tư không thể điều chỉnh trước chiến lược đầu tư của mình nếu họ có thể nắm bắt diễn biến thị trường một cách nhạy bén hơn những người khác. Do đó, việc tính đến những thay đổi về vòng quay hàng tồn kho và so sánh với trình độ cùng ngành khi đánh giá khả năng hoạt động của một công ty nắm giữ cổ phiếu có thể đưa đến quyết định đầu tư sáng suốt hơn.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hoặc tư vấn khác mà bạn nên tin cậy. Không có ý kiến ​​nào được đưa ra trong tài liệu cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ chiến lược đầu tư, bảo mật, giao dịch hoặc đầu tư cụ thể nào đều phù hợp với bất kỳ người cụ thể nào.