简体中文 繁體中文 English 한국어 日本語 Español ภาษาไทย Bahasa Indonesia Português Монгол العربية हिन्दी Русский ئۇيغۇر تىلى

Nhà tạo lập thị trường là gì?

Đăng vào: 2025-11-05

Các nhà tạo lập thị trường, hay còn gọi là Bàn giao dịch, đảm bảo thực hiện giao dịch nhanh chóng bằng cách liên tục báo giá mua và bán


Giới thiệu


Nhà tạo lập thị trường là một tổ chức tài chính hoặc nhà môi giới liên tục cung cấp hai mức giá cho một chứng khoán:


  • một giá thầu (mức giá mà họ sẵn sàng mua) và

  • một mức giá chào bán (mức giá mà họ sẵn sàng bán).


Bằng cách này, họ đảm bảo rằng thị trường luôn có tính thanh khoản, nghĩa là luôn có người sẵn sàng giao dịch với bạn.


Nói một cách đơn giản, nhà tạo lập thị trường là những người trung gian trong thế giới giao dịch. Họ sẵn sàng mua khi người khác muốn bán, và bán khi người khác muốn mua.


Hệ thống mà họ sử dụng thường được gọi là mô hình B-Book, trong đó nhà môi giới đứng về phía đối lập với vị thế của nhà giao dịch để duy trì giao dịch nhanh chóng và hiệu quả.


Nếu không có nhà tạo lập thị trường, thị trường tài chính thường sẽ “đóng băng” vì giá có thể tăng đột biến hoặc mất nhiều thời gian hơn để ổn định vì không phải lúc nào cũng có người mua hoặc người bán sẵn lòng.


Một market participant's primary role revolves around việc cung cấp hai chiều thị trường bằng cách niêm yết đồng thời mức giá mua và bán. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch diễn ra nhanh chóng, đảm bảo thị trường luôn có sẵn bên đối ứng. Phần lợi nhuận chính của các tổ chức này thường đến từ chênh lệch giữa giá mua và giá bán, một yếu tố quan trọng trong cấu trúc giá của mọi tài sản tài chính.


Sự định nghĩa

What is a market maker?

Nhà tạo lập thị trường là một công ty hoặc cá nhân luôn cung cấp cả giá mua và giá bán cho một tài sản cụ thể.


Sự chênh lệch giữa hai mức giá này, được gọi là chênh lệch giá mua-bán, chính là lợi nhuận của nhà tạo lập thị trường và là phần thưởng cho việc chấp nhận rủi ro.


Nhà tạo lập thị trường là những người tham gia được quản lý trên các sàn giao dịch như Sàn giao dịch chứng khoán London (LSE) hoặc NASDAQ, nơi họ được yêu cầu giúp duy trì các điều kiện giao dịch có trật tự và thanh khoản.


Trên thị trường ngoại hối, các ngân hàng và nhà môi giới lớn như HSBC, Barclays Capital hoặc Citigroup thường đóng vai trò là nhà tạo lập thị trường điện tử, đảm bảo luôn có báo giá cho các cặp tiền tệ chính.


Cách thức hoạt động của nhà tạo lập thị trường


Các nhà tạo lập thị trường duy trì tính thanh khoản bằng cách liên tục mua và bán tài sản từ kho của họ. Họ cam kết vốn để duy trì hoạt động của thị trường, nghĩa là họ luôn sẵn sàng tham gia vào phía ngược lại của giao dịch của bạn.


Sau đây là cách thức hoạt động trong thực tế:


  • Giả sử bạn muốn mua ngay một cổ phiếu Apple (AAPL). Nhà môi giới của bạn sẽ chuyển lệnh đến một nhà tạo lập thị trường.

  • Nhà tạo lập thị trường bán cho bạn cổ phiếu đó với giá chào bán, chẳng hạn như 180,10 đô la, và đồng thời sẵn sàng mua cổ phiếu Apple với giá chào mua, chẳng hạn như 180,00 đô la.

  • Chênh lệch 10 xu (0,10 đô la) giữa giá mua và giá bán được gọi là chênh lệch giá, đóng vai trò là phần thưởng cho nhà tạo lập thị trường vì đã cung cấp thanh khoản ngay lập tức.

  • Quá trình này diễn ra trong tích tắc và trên hàng triệu cổ phiếu, những chênh lệch nhỏ này sẽ cộng dồn lại.


Hoạt động của các tổ chức này đóng góp đáng kể vào tính lỏng của thị trường, giúp giảm thiểu rủi ro trượt giá và đảm bảo các lệnh được thực hiện hiệu quả. Để đạt được điều này, họ có thể áp dụng mô hình xử lý lệnh A-Book và B-Book, tùy thuộc vào chiến lược quản lý rủi ro và mô hình kinh doanh của mình. Điều này cũng ảnh hưởng đến trải nghiệm giao dịch của người dùng cuối, từ đó định hình các chiến lược giao dịch phù hợp.


Ví dụ


Một ví dụ khác, nếu một nhà giao dịch đặt lệnh thị trường để mua cổ phiếu Barclays PLC (BARC) khi giá báo là 1,52 bảng Anh / 1,521 bảng Anh (giá mua/giá bán), nhà tạo lập thị trường sẽ ngay lập tức bán ở mức 1,521 bảng Anh, đảm bảo thực hiện ngay lập tức.


Sau đó, họ có thể mua lại cổ phiếu với giá 1,52 bảng Anh hoặc cập nhật báo giá khi giá thay đổi để duy trì thanh khoản.


Trên thị trường ngoại hối của Anh, các tổ chức hàng đầu như HSBC và Barclays Capital thực hiện vai trò tương tự bằng cách liên tục báo giá mua và bán cho các cặp tiền như GBP/USD để các nhà giao dịch luôn có đối tác, ngay cả trong điều kiện thị trường biến động.


Tại sao nhà tạo lập thị trường lại quan trọng


Các nhà tạo lập thị trường ngăn chặn tình trạng “khoảng cách thanh khoản” khi không có người mua hoặc người bán nào ở một mức giá nhất định.


Việc báo giá liên tục của họ giúp ổn định thị trường, giảm sự biến động và cải thiện hiệu quả cho cả nhà giao dịch bán lẻ và tổ chức.


Chúng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc khám phá giá như quá trình xác định giá trị hợp lý của tài sản dựa trên cung và cầu.


Các thuật ngữ liên quan


  • Giá thầu: Mức giá cao nhất mà người mua sẵn sàng trả cho một tài sản.

  • Giá chào bán: Mức giá thấp nhất mà người bán sẵn sàng chấp nhận.

  • Chênh lệch: Sự khác biệt giữa giá mua và giá bán, thường thể hiện lợi nhuận của nhà tạo lập thị trường.

  • Tính thanh khoản: Sự dễ dàng khi mua hoặc bán tài sản mà không ảnh hưởng đến giá của nó.

  • Thị trường đại lý: Một hệ thống nơi các giao dịch diễn ra thông qua các đại lý (người tạo lập thị trường), không trực tiếp giữa người mua và người bán.


Những câu hỏi thường gặp (FAQ)


1. Nhà tạo lập thị trường có thao túng giá không?

Không, không nhất thiết. Vai trò của họ là báo giá công bằng và liên tục. Tuy nhiên, trong giai đoạn thanh khoản thấp, họ có thể mở rộng chênh lệch giá để quản lý rủi ro.


2. Nhà tạo lập thị trường có giống với nhà môi giới không?

Không. Các nhà môi giới kết nối các nhà giao dịch với thị trường, trong khi các nhà tạo lập thị trường tạo ra thị trường bằng cách liên tục chào mua và bán. Tuy nhiên, một số nhà môi giới cũng đóng vai trò là nhà tạo lập thị trường.


3. Nhà tạo lập thị trường kiếm tiền bằng cách nào?

Họ chủ yếu kiếm lợi từ chênh lệch giữa giá mua và giá bán và trong một số trường hợp, từ các thỏa thuận về luồng lệnh với các sàn giao dịch hoặc nhà môi giới.


Bản tóm tắt


Các nhà tạo lập thị trường và các nhà môi giới tại Bàn giao dịch thường hoạt động theo cùng một nguyên tắc, đó là họ đứng về phía đối lập với giao dịch của khách hàng để đảm bảo thực hiện nhanh chóng.


Việc xử lý giao dịch nội bộ này được gọi là mô hình B-Book , trong đó nhà môi giới không gửi lệnh ra thị trường bên ngoài mà tự mình thực hiện chúng.


Đối với người mới bắt đầu, việc hiểu cách thức hoạt động của nhà tạo lập thị trường sẽ giúp giải thích lý do tại sao giao dịch được thực hiện ngay lập tức và tại sao chênh lệch giá, ngay cả chênh lệch nhỏ, cũng quan trọng trong mọi giao dịch.


Vai trò này thường được thực hiện bởi các ngân hàng lớn, các tổ chức tài chính hoặc các nhà môi giới ngoại hối có quy mô lớn. Họ không chỉ kết nối người mua và người bán mà còn sẵn sàng tự mình đóng vai trò là một bên trong giao dịch, từ đó duy trì sự ổn định và tính liên tục cho dòng chảy của các loại tài sản tài chính. Hiểu rõ về cách họ vận hành là chìa khóa để nắm bắt cơ chế thị trường và đưa ra các quyết định đầu tư thông minh.


Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.