Bollinger Bands คืออะไร?

Bollinger Bands ช่วยให้เทรดเดอร์มองเห็นความผันผวนได้ทันที ว่าราคากำลังร้อนแรง กำลังเย็นลง หรือกำลังเตรียมตัวจะเกิดการเบรกเอาท์

ในฐานะหนึ่งในอินดิเคเตอร์ทางเทคนิคที่ถูกใช้อย่างแพร่หลายในยุคปัจจุบัน Bollinger Bands มอบกรอบการวิเคราะห์ที่เรียบง่ายแต่ทรงพลังสำหรับทำความเข้าใจการเคลื่อนไหวของตลาด

ด้วยการผสมผสานค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่เข้ากับแถบบนและล่างที่อิงตามความผันผวน อินดิเคเตอร์นี้ช่วยให้เทรดเดอร์ตีความจุดสุดโต่งของราคา ความแข็งแรงของเทรนด์ และจุดกลับตัวที่อาจเกิดขึ้นได้ในตลาดฟอเร็กซ์ หุ้น ดัชนี สินค้าโภคภัณฑ์ และคริปโทเคอร์เรนซี

คำนิยาม

Bollinger Band คืออินดิเคเตอร์ที่อิงกับความผันผวน โดยจะแสดงค่าเฉลี่ยของราคา พร้อมแถบบนและล่างเพื่อบอกว่าราคาเคลื่อนไหวสูงหรือต่ำเพียงใดเมื่อเทียบกับกิจกรรมของตลาดในช่วงที่ผ่านมา

อินดิเคเตอร์นี้ประกอบด้วยเส้น 3 เส้นที่ล้อมรอบราคา ได้แก่ เส้นค่าเฉลี่ยตรงกลาง แถบบน และแถบล่าง

แถบเหล่านี้จะขยายออกเมื่อความผันผวนเพิ่มขึ้น และจะหดแคบลงเมื่อความผันผวนลดลง ช่วยให้เทรดเดอร์เข้าใจสภาวะตลาดและระบุจุดที่ราคาอาจเคลื่อนไหวสุดขั้วได้

องค์ประกอบสำคัญของ Bollinger Bands

ตารางนี้ช่วยให้เทรดเดอร์มองเห็นภาพความสัมพันธ์ระหว่างราคาและความผันผวนล่าสุดได้อย่างชัดเจน

การใช้งานทั่วไป

• ระบุสภาวะซื้อมากเกินไป (Overbought) และขายมากเกินไป (Oversold)

• ตรวจจับช่วงที่ความผันผวนพุ่งสูงหรือช่วงที่ความผันผวนถูกบีบตัว

• สนับสนุนกลยุทธ์การตามเทรนด์

• คาดการณ์การเบรกเอาท์หลังจากช่วงพักตัวหรือสะสมราคา

• ยืนยันจุดเข้าเทรดร่วมกับอินดิเคเตอร์อื่น เช่น RSI หรือ MACD

สูตรของ Bollinger Bands

สูตรของ Bollinger Bands ประกอบด้วย 3 เส้น ได้แก่ เส้นกลางซึ่งเป็นค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่แบบธรรมดา (SMA) ส่วนแถบบนและแถบล่างคำนวณจากการบวกหรือลบค่าตัวคูณของส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานออกจากเส้นกลาง

สูตรที่นิยมใช้ทั่วไปคือ SMA 20 ช่วงเวลา และตัวคูณส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 2 เท่า

สูตรคำนวณ:

• Upper Band = 20-day SMA + (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของราคา 20 วัน × 2)

• Middle Band = 20-day Simple Moving Average (SMA)

• Lower Band = 20-day SMA − (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของราคา 20 วัน × 2)

วิธีการตีความ Bollinger Bands

1. ราคาอยู่ใกล้แถบบน

เมื่อราคาเข้าใกล้หรือแตะแถบบน หมายความว่าตลาดกำลังเคลื่อนไหวอยู่บริเวณระดับบนของช่วงราคาในระยะหลัง

สิ่งนี้ไม่ได้แปลว่า “ควรขายทันที” แต่บ่งบอกว่า:

• ราคามีความแข็งแกร่งเมื่อเทียบกับการเคลื่อนไหวล่าสุด

• ตลาดอาจกำลังอยู่ในเทรนด์ขาขึ้น

• การเคลื่อนไหวอาจต่อเนื่องได้ หากโมเมนตัมยังแข็งแรง

• หากจะมองกลับตัว ควรใช้เครื่องมืออื่นเพื่อยืนยัน

2. ราคาอยู่ใกล้แถบล่าง (Lower Band)

เมื่อราคาเคลื่อนลงไปใกล้หรือแตะแถบล่าง หมายความว่าตลาดกำลังเคลื่อนในระดับล่างของช่วงราคาในระยะหลัง ซึ่งบ่งบอกว่า:

• มีความอ่อนแอหรือแรงกดดันฝั่งขาย

• เทรนด์ขาลงอาจยังดำเนินต่อ

• การดีดกลับมีโอกาสเกิดขึ้น แต่ต้องยืนยันด้วยอินดิเคเตอร์อื่น

3. ราคาอยู่ที่เส้นกลาง (SMA 20)

เส้นกลางทำหน้าที่คล้าย “โซนมูลค่าระยะสั้น” หรือจุดสมดุลของราคา

เมื่อราคาเคลื่อนเหนือเส้นกลาง:

• ฝั่งซื้อมีอิทธิพลมากกว่า

• ตลาดอาจกำลังเข้าสู่เทรนด์ขาขึ้น

เมื่อราคาเคลื่อนต่ำกว่าเส้นกลาง:

• ฝั่งขายมีความแข็งแกร่งกว่า

• เทรนด์อาจกำลังเปลี่ยนเป็นขาลง

4. แถบขยายกว้าง (Volatility Expanding)

เมื่อแถบบนและแถบล่างถ่างออกจากกัน แสดงว่าความผันผวนของตลาดเพิ่มขึ้น

สิ่งนี้สามารถบ่งชี้ว่า:

• มีการเคลื่อนไหวแบบเทรนด์แรง

• เกิดการเบรกเอาท์ที่มีโมเมนตัมสูง

• เทรนด์ปัจจุบันอาจมีโอกาสดำเนินต่อ

แถบที่ขยายกว้างมักเกิดหลังข่าวแรง หรือระหว่างขาเทรนด์ที่ชัดเจน

5. แถบแคบลง (Bollinger Squeeze)

“Squeeze” เกิดขึ้นเมื่อแถบทั้งสองเคลื่อนเข้าใกล้กันมาก แสดงถึง:

• ความผันผวนต่ำ

• ตลาดกำลังถูกบีบตัว

• เบรกเอาท์แรง ๆ อาจกำลังจะเกิดขึ้น

สัญญาณ Squeeze ถือเป็นหนึ่งในสัญญาณสำคัญที่สุดของ Bollinger Bands

6. ราคา “เดินตามแถบ” (Walking the Band)

ในเทรนด์ที่แข็งแรง ราคาอาจ “เดินตามแถบ” ทั้งบนหรือล่าง

• เดินตามแถบบน = ความแข็งแกร่งของฝั่งซื้อ (Bullish)

• เดินตามแถบล่าง = ความแข็งแกร่งของฝั่งขาย (Bearish)

สัญญาณนี้สื่อถึงการต่อเนื่องของเทรนด์มากกว่าเป็นสัญญาณกลับตัว

7. สัญญาณหลอกและการยืนยัน (False Signals & Confirmation)

Bollinger Bands ไม่ควรใช้เดี่ยว ๆ เพื่อเข้าเทรด เพราะราคาอาจแตะแถบซ้ำ ๆ ในช่วงเทรนด์แรง เทรดเดอร์จึงนิยมใช้การยืนยันร่วมกับ:

• RSI (ตรวจโมเมนตัมหรือไดเวอร์เจนซ์)

• Volume (ยืนยันการเบรกเอาท์)

• แพทเทิร์นแท่งเทียน (สัญญาณปฏิเสธราคา / สัญญาณต่อเนื่อง)

• แนวรับและแนวต้าน

ตัวอย่าง

ลองนึกภาพคู่สกุลเงินที่เทรดอยู่บริเวณ 1.1000 ตลอดหลายวันที่ผ่านมา

บนกราฟของคุณ ระบบจะคำนวณค่าเฉลี่ยของแท่งเทียน 20 แท่งล่าสุด และได้ค่า SMA 20 วัน = 1.1050

ค่านี้คือ Middle Band

ตลาดมีการแกว่งตัวปานกลาง และแพลตฟอร์มวัดความผันผวนได้เป็นส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (σ) เท่ากับ 0.0025 ซึ่งเมื่อใช้ตัวคูณ 2 ตามสูตร Bollinger Bands ระบบจะคำนวณ “volatility cushion” จาก:

1. การคำนวณ Upper Band

SMA + (σ × 2)

= 1.1050 + (0.0025 × 2)
= 1.1050 + 0.0050
= 1.1100

2. การคำนวณ Lower Band

SMA − (σ × 2)

= 1.1050 − (0.0025 × 2)
= 1.1050 − 0.0050
= 1.1000

3. ผลลัพธ์สุดท้าย

• Middle Band: 1.1050

• Upper Band: 1.1100

• Lower Band: 1.1000

เทรดเดอร์จะอ่านข้อมูลนี้อย่างไร

• ถ้าราคาเคลื่อนขึ้นใกล้ 1.1100 หมายความว่าราคาอยู่ด้านบนของช่วงความผันผวนล่าสุด

• ถ้าราคาลงใกล้ 1.1000 หมายความว่าอยู่ด้านล่างของช่วงความผันผวนล่าสุด

• ถ้าแถบกว้างมาก → ตลาดกำลังมีความผันผวนสูง

• ถ้าแถบแคบมาก → ตลาดสงบ อาจกำลังเตรียมเกิดการเคลื่อนไหวครั้งใหญ่

“Volatility Cushion” คืออะไร?

คือการวัดว่าราคา “แกว่งตัวมากแค่ไหน” ในช่วงล่าสุด

• การแกว่งตัวมาก → ค่า cushion ใหญ่

• การแกว่งตัวน้อย → ค่า cushion เล็ก

Quick Tip:

สมมติว่าราคาแตะแถบบนสองครั้งในขณะที่แถบกำลังขยาย มือใหม่อาจคิดว่า “ถึงแถบบน = ต้องขาย”แต่จริง ๆ แล้ว Bollinger Bands ไม่ได้บอกจุดเข้าออกโดยตรง การแตะแถบบนหมายถึงราคากำลังอยู่ในระดับสูงเมื่อเทียบกับความผันผวนล่าสุด ไม่ได้เป็นสัญญาณกลับตัวเสมอไป

เทรดเดอร์ควรใช้การยืนยันร่วมกับเครื่องมืออื่น เช่น RSI divergence แพทเทิร์นแท่งเทียน เส้นเทรนด์ (trendline) หรือโซนแนวรับ–แนวต้าน

ตัวอย่างนี้แสดงให้เทรดเดอร์เห็นว่า Bollinger Bands ควรใช้ตามบริบท ไม่ควรใช้เดี่ยว ๆ

ความแตกต่างจากอินดิเคเตอร์ที่คล้ายกัน

คำศัพท์ที่เกี่ยวข้อง

• ค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่: ค่าเฉลี่ยของราคาย้อนหลัง ใช้เพื่อลดสัญญาณรบกวนของตลาดและช่วยให้เห็นทิศทางเทรนด์ชัดขึ้น

• ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน: ตัวชี้วัดทางสถิติที่บอกว่าราคาแกว่งออกจากค่าเฉลี่ยมากน้อยแค่ไหน ใช้บ่อยในการวัดความผันผวน

• ความผันผวน: ระดับความเร็วและขนาดของการเปลี่ยนแปลงราคาในช่วงเวลาหนึ่ง

• RSI (Relative Strength Index ) : อินดิเคเตอร์โมเมนตัมที่วัดความแข็งแกร่งของการเคลื่อนไหวราคา เพื่อหาสภาวะซื้อมากเกินไปหรือขายมากเกินไป

• การเบรกเอาต์: การเคลื่อนไหวของราคาที่ทะลุแนวต้านหรือหลุดแนวรับ ซึ่งมักบ่งบอกถึงการเริ่มต้นของเทรนด์ใหม่

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

1. ผู้เริ่มต้นควรตั้งค่า Bollinger Bands แบบไหนดี?

เทรดเดอร์ส่วนใหญ่เริ่มใช้ค่า 20 periods และ 2 standard deviations ซึ่งเป็นค่าพื้นฐานที่นิยมที่สุด

2. Bollinger Bands ใช้ได้กับทุกกรอบเวลาหรือไม่?

ใช้ได้ทุกกรอบเวลา แม้จะได้รับความนิยมบนกราฟ 1 ชั่วโมง, 4 ชั่วโมง และรายวัน แต่สามารถใช้กับกรอบเวลาใดก็ได้

3. Bollinger Bands ทำนายการกลับตัวได้หรือไม่?

Bollinger Bands ไม่สามารถทำนายการกลับตัวได้ด้วยตัวมันเอง การแตะแถบบนหรือล่างแสดงถึงระดับราคาที่สุดขั้ว แต่ไม่ได้เป็นการยืนยันว่าราคาจะกลับตัวแน่นอน

สรุป

Bollinger Bands ช่วยให้เทรดเดอร์มองเห็นภาพความผันผวนของตลาดได้อย่างชัดเจน โดยการแสดงเส้นค่าเฉลี่ยพร้อมแถบบนและล่างแบบไดนามิก

แถบเหล่านี้จะปรับขยายหรือหดตัวตามการเคลื่อนไหวของราคา ช่วยให้เทรดเดอร์ระบุโซนซื้อมากเกินไปและขายมากเกินไป สังเกตช่วงที่ตลาดถูกบีบตัว และประเมินความแข็งแรงของเทรนด์

แม้ Bollinger Bands จะใช้งานง่ายและเหมาะกับมือใหม่ แต่ให้ผลดีที่สุดเมื่อใช้งานร่วมกับเครื่องมืออื่น เช่น RSI หรือการวิเคราะห์แนวรับและแนวต้าน

เมื่อเทรดเดอร์เข้าใจวิธีที่แถบขยาย หดตัว และปฏิสัมพันธ์กับราคา ก็จะสามารถตัดสินใจได้อย่างมีข้อมูลและปรับตัวตามสภาวะตลาดที่เปลี่ยนแปลงได้ดียิ่งขึ้น

ข้อสงวนสิทธิ์: เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่ได้มีเจตนา (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็น) คำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรอ้างอิง ความคิดเห็นใดๆ ในเอกสารนี้ไม่ได้เป็นคำแนะนำจาก EBC หรือผู้เขียนว่ากลยุทธ์การลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือการลงทุนใดๆ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ