ดัชนี คืออะไร? ทำความเข้าใจ 6 ดัชนีสำคัญในตลาดเงินโลก

ดัชนี คือเครื่องมือสำคัญที่สะท้อนสภาพตลาดหุ้นและกลุ่มสินทรัพย์ในภาพรวม ทำหน้าที่เป็นตัวชี้วัดแนวโน้ม ความแข็งแกร่ง และความผันผวนของตลาดในช่วงเวลาหนึ่ง ตัวเลขดัชนีจึงไม่ใช่แค่ตัวเลขธรรมดา แต่เป็น “กระจกสะท้อน” ความเชื่อมั่นและพฤติกรรมของนักลงทุน ในบทความนี้ เราจะเจาะลึกความหมายของดัชนี สำรวจดัชนีสำคัญที่ใช้กันทั่วโลก พร้อมวิเคราะห์เทคนิคการนำดัชนีมาใช้ประกอบการเทรด Forex

ดัชนี คือรากฐานของภาพรวมตลาดการเงินหรือกลุ่มสินทรัพย์

ดัชนี คือเครื่องมือทางการเงินที่ออกแบบมาเพื่อสะท้อน การเคลื่อนไหวของตลาดหุ้น หรือ กลุ่มสินทรัพย์ ในภาพรวม ทำหน้าที่เป็น “มาตรวัด” ของทิศทาง ความแข็งแกร่ง หรือความอ่อนแอของตลาดในช่วงเวลาหนึ่ง ตัวเลขดัชนีไม่ใช่เพียงตัวเลขธรรมดา แต่เป็นการแปลงสภาพตลาดทั้งหมดให้เข้าใจได้ในมิติเดียว

การสร้างดัชนีอาศัยการรวมราคาหรือมูลค่าของหลักทรัพย์หลายตัวตามสูตรที่กำหนด จากนั้นแปลงเป็นตัวเลขที่ติดตามและเปรียบเทียบได้ต่อเนื่อง วิธีนี้ทำให้ ดัชนีตลาด เป็นตัวแทนของตลาดโดยรวม นักลงทุนสามารถใช้ดัชนีสังเกตการเปลี่ยนแปลงของตลาดโดยไม่จำเป็นต้องติดตามหุ้นหรือสินทรัพย์ทีละตัว

ดัชนีและการวิเคราะห์ตลาดลงทุนเชิงเทคนิค

ในมิติของการวิเคราะห์ ดัชนีทำหน้าที่เป็นข้อมูลสำคัญสำหรับการอ่านแนวโน้ม (Trend Analysis) การประเมินความผันผวน (Volatility Assessment) และการเปรียบเทียบประสิทธิภาพการลงทุน (Performance Benchmarking) นักวิเคราะห์ทางเทคนิคและเชิงมหภาคมักอ้างอิงดัชนีเพื่อหาสัญญาณของตลาดทั้งในระยะสั้นและระยะยาว

อีกทั้งดัชนียังช่วยสร้าง "ภาพรวมที่ย่อส่วน" ของตลาดการเงินที่ซับซ้อนให้นักลงทุนและผู้กำหนดนโยบายสามารถตีความได้ง่ายขึ้น ทำให้หากมองในเชิงโครงสร้างแล้ว ดัชนีไม่เพียงเป็นตัวเลขชี้วัด แต่ยังเป็นภาษากลางที่สะท้อนความรู้สึก ความเชื่อมั่น และคาดการณ์ของผู้เล่นในตลาดโดยรวมอีกด้วย

ข้อดีของการวิเคราะห์ตลาดด้วยดัชนี

• มองภาพรวมได้ชัดเจน

• ใช้เป็นมาตรฐานอ้างอิง (Benchmark)

• ช่วยวิเคราะห์แนวโน้มเศรษฐกิจ

• การเคลื่อนไหวของดัชนีบ่งชี้ถึงความเชื่อมั่นในเศรษฐกิจ ทั้งในระดับประเทศและระดับโลก

• ประหยัดเวลาในการวิเคราะห์

• ใช้บ่งชี้ความผันผวนและความเสี่ยงในภาพใหญ่ดได้

• ใช้ในการสร้างกลยุทธ์การลงทุนในหลากหลายรูปแบบ

รวม 6 ดัชนีสำคัญในโลกการเงิน: รู้จักตัวชี้วัดตลาดหลัก

สำหรับดัชนีในหัวข้อนี้ เราจะพูดถึงดัชนีหุ้นที่สำคัญเป็นหลัก เนื่องจากดัชนีหุ้นเป็นตัวบ่งบอกสุขภาพตลาดหลักทรัพย์และเศรษฐกิจของประเทศได้เป็นอย่างดี ทั้งในด้านโครงสร้างและภาวะองค์รวม และต่อไปนี้คือดัชนีหลักที่มีบทบาทสำคัญในโลกการเงินที่คุณควรรู้จัก

1. S&P 500

ดัชนี S&P 500 เป็นดัชนีที่สะท้อนภาพรวมของเศรษฐกิจสหรัฐฯ ได้อย่างแม่นยำที่สุด เนื่องจากประกอบด้วยหุ้นขนาดใหญ่ 500 บริษัท ที่มีมูลค่าตลาดสูงสุดและมีสภาพคล่องสูง ครอบคลุมหลายอุตสาหกรรม ทั้งเทคโนโลยี การเงิน สาธารณูปโภค และการบริโภค การเคลื่อนไหวของดัชนีนี้จึงให้ภาพรวมที่กว้างและสมดุลมากกว่าดัชนีที่ใช้หุ้นจำนวนน้อย

ในมิติของการลงทุน S&P 500 มักถูกใช้เป็น Benchmark ของกองทุนรวมและกองทุน ETF ทั่วโลก นักลงทุนสถาบันและรายย่อยนิยมอ้างอิงดัชนีนี้เพื่อเปรียบเทียบผลตอบแทนพอร์ตการลงทุน เพราะสะท้อนความสามารถในการ “ทำกำไรเหนือกว่าตลาด” หรือ Outperform ได้อย่างชัดเจน จึงไม่น่าแปลกที่ S&P 500 จะถูกยกให้เป็น “กระจกสะท้อน” เศรษฐกิจสหรัฐและตลาดโลก

2. Dow Jones Industrial Average (DJIA)

Dow Jones Industrial Average หรือ DJIA เป็นหนึ่งในดัชนีที่เก่าแก่ที่สุดของโลก ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 1896 โดย Charles Dow ผู้ก่อตั้ง Wall Street Journal ใช้หุ้นของบริษัทขนาดใหญ่ 30 แห่งในสหรัฐฯ เป็นตัวแทนตลาด วิธีคำนวณใช้การถ่วงน้ำหนักด้วยราคา (Price Weighted) ทำให้หุ้นที่มีราคาสูงส่งผลต่อดัชนีมากกว่าหุ้นที่มีราคาต่ำ

แม้จะมีข้อจำกัดเรื่องจำนวนบริษัทที่น้อย แต่ DJIA ยังคงเป็น “ดัชนีเชิงสัญลักษณ์” ที่ถูกติดตามอย่างใกล้ชิด เพราะสะท้อนความเชื่อมั่นของนักลงทุนต่อเศรษฐกิจสหรัฐฯ ได้ดี การปรับตัวขึ้นหรือลงของดัชนีนี้มักถูกสื่อมวลชนและนักวิเคราะห์ใช้เป็นตัวแทนทิศทางตลาดในระยะสั้น และยังเป็นหนึ่งในตัวเลขที่มักถูกกล่าวถึงในสื่อเศรษฐกิจทั่วโลก

3. NASDAQ Composite

NASDAQ Composite เป็นดัชนีที่สะท้อนตลาดหุ้นที่มีความเป็น “นวัตกรรมสูง” มากที่สุดในโลก โดยรวมหุ้นกว่า 3,000 บริษัทในตลาด NASDAQ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหุ้นกลุ่มเทคโนโลยี เช่น Apple, Amazon, Microsoft, Alphabet (Google) และ Tesla ทำให้ดัชนีนี้ถูกใช้เป็นตัวแทนของอุตสาหกรรมเทคโนโลยีและเศรษฐกิจดิจิทัล

ความผันผวนของ NASDAQ ถือว่าสูงกว่าดัชนีอื่น เนื่องจากหุ้นเทคโนโลยีมีการเติบโตแบบก้าวกระโดด แต่ก็อ่อนไหวต่อปัจจัยด้านดอกเบี้ยและนโยบายการเงิน นักลงทุนทั่วโลกจึงติดตาม NASDAQ เพื่อประเมินทิศทางการลงทุนในกลุ่มเทคโนโลยี รวมถึงใช้เป็นตัวบ่งชี้ “ความเสี่ยงและโอกาส” ในตลาดการเงินสมัยใหม่

4. FTSE 100

FTSE 100 หรือ “Footsie” เป็นดัชนีหลักของตลาดหลักทรัพย์ลอนดอน ครอบคลุมบริษัทที่มีมูลค่าตลาดสูงสุด 100 แห่ง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นบริษัทยักษ์ใหญ่ระดับโลก ไม่ว่าจะเป็นพลังงาน การเงิน เหมืองแร่ และสินค้าอุปโภคบริโภค ความเคลื่อนไหวของดัชนีนี้จึงสะท้อนทั้งเศรษฐกิจภายในอังกฤษและกิจกรรมทางเศรษฐกิจทั่วโลกที่บริษัทเหล่านี้เข้าไปเกี่ยวข้อง

สำหรับนักลงทุน ดัชนี FTSE 100 มักถูกใช้วัดผลกระทบของปัจจัยทางเศรษฐกิจ เช่น การเปลี่ยนแปลงของค่าเงินปอนด์ (GBP) หรือนโยบายการเงินของอังกฤษ การปรับตัวของ FTSE 100 มักสัมพันธ์กับความเชื่อมั่นในตลาดยุโรป ทำให้นักลงทุนต่างชาติจับตามองเพื่อนำไปประกอบการตัดสินใจในสินทรัพย์อื่น ๆ เช่น ค่าเงินและพันธบัตรรัฐบาล

5. Nikkei 225

Nikkei 225 เป็นดัชนีหลักของตลาดหุ้นโตเกียวและถือเป็นตัวชี้วัดสำคัญของเศรษฐกิจญี่ปุ่น รวมถึงเศรษฐกิจเอเชียโดยรวม เนื่องจากรวมเอาหุ้นของบริษัทชั้นนำ 225 แห่ง ครอบคลุมหลายอุตสาหกรรม เช่น ยานยนต์ (Toyota, Honda), อิเล็กทรอนิกส์ (Sony, Panasonic), การเงิน และโทรคมนาคม

จุดเด่นของ Nikkei 225 คือใช้การถ่วงน้ำหนักตามราคาหุ้น (Price Weighted) แบบเดียวกับ Dow Jones ดังนั้นหุ้นที่มีราคาสูง เช่น หุ้นกลุ่มเทคโนโลยีบางบริษัท จะมีอิทธิพลต่อดัชนีมากกว่าหุ้นราคาต่ำ นักวิเคราะห์และนักลงทุนมักใช้ Nikkei เป็นดัชนีอ้างอิงเพื่อติดตามแนวโน้มเศรษฐกิจญี่ปุ่น ซึ่งเป็นประเทศผู้ส่งออกและผู้นำด้านเทคโนโลยีที่มีอิทธิพลต่อเศรษฐกิจโลก

6. VIX

VIX หรือ Volatility Index เป็นดัชนีที่คำนวณจากราคาสัญญาออปชันของ S&P 500 เพื่อวัด “ความผันผวนโดยนัย” (Implied Volatility) นักลงทุนมักเรียกดัชนีนี้ว่า “Fear Index” หรือดัชนีความกลัว เพราะสะท้อนความกังวลของนักลงทุนต่อสภาวะตลาดในอนาคต

หากค่า VIX สูง มักบ่งชี้ว่าตลาดอยู่ในช่วงที่ไม่แน่นอนและความเสี่ยงสูง นักลงทุนจึงมักหันไปลงทุนในสินทรัพย์ปลอดภัย เช่น ทองคำหรือพันธบัตรรัฐบาล ในทางกลับกัน หากค่า VIX อยู่ในระดับต่ำ แสดงถึงความเชื่อมั่นที่แข็งแกร่งในตลาด การตีความ VIX จึงเป็นเครื่องมือที่สำคัญมากในการจัดการความเสี่ยงและวางแผนกลยุทธ์ลงทุน

5 เทคนิคเทรด Forex ด้วยดัชนี ใช้ตัวเลขชี้นำทำกำไร

นอกจากนี้ ดัชนียังสามารถนำมาใช้ในการเทรด Forex ซึ่งเป็นตลาดค่าเงินสุดผันผวนได้ เพราะดัชนีไม่ได้สะท้อนเพียงแค่ตลาดหุ้นเท่านั้น แต่ยังบ่งบอกถึงสภาวะเศรษฐกิจและความเชื่อมั่นของนักลงทุนทั่วโลกได้อย่างมีนัยสำคัญ ต่อไปข้างล่างนีจึงเป็นเทคนิคการใช้ดัชนีในการทำกำไรในตลาดฟอเร็กซ์

• ใช้ดัชนีหุ้นชี้นำการเคลื่อนไหวของค่าเงิน
  ตลาดหุ้นและตลาดเงินมีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด หากดัชนีหุ้นในประเทศใดปรับตัวสูงขึ้น มักสะท้อนถึงการไหลเข้าของเงินลงทุนต่างชาติ ทำให้ค่าเงินของประเทศนั้นมีแนวโน้มแข็งค่า ตัวอย่างเช่น หาก S&P 500 ปรับตัวขึ้นต่อเนื่อง ค่าเงินดอลลาร์สหรัฐก็มักได้รับแรงหนุนจากความเชื่อมั่นของตลาด นักลงทุน Forex จึงสามารถใช้การเคลื่อนไหวของดัชนีหุ้นเป็นตัวบ่งชี้ทิศทางของค่าเงินได้

• ติดตามดัชนีเศรษฐกิจมหภาคเพื่อจับสัญญาณ
  นอกจากดัชนีหุ้นแล้ว ยังมีดัชนีเศรษฐกิจที่สะท้อนภาพรวมของภาคการผลิต การจ้างงาน และเงินเฟ้อ เช่น ดัชนี PMI หรือดัชนี CPI ซึ่งมีผลโดยตรงต่อการกำหนดนโยบายการเงินของธนาคารกลาง หากดัชนีเหล่านี้ออกมาสูงกว่าคาด หมายถึงเศรษฐกิจมีความแข็งแกร่ง ส่งผลให้ค่าเงินประเทศนั้นแข็งค่าตามไปด้วย นักเทรด Forex ที่ติดตามดัชนีเหล่านี้จึงสามารถคาดการณ์ความเคลื่อนไหวของค่าเงินได้แม่นยำยิ่งขึ้น

• ใช้ดัชนีความผันผวน (VIX) ประเมินความเสี่ยง
  ดัชนี VIX หรือที่เรียกว่า "Fear Index" เป็นเครื่องมือสำคัญที่ใช้วัดระดับความกังวลของนักลงทุนในตลาด หาก VIX อยู่ในระดับสูง มักบ่งบอกถึงความผันผวนที่จะเกิดขึ้นในตลาดการเงิน ค่าเงินดอลลาร์สหรัฐในฐานะสินทรัพย์ปลอดภัย (Safe Haven) จึงมักแข็งค่าขึ้น ขณะที่สกุลเงินเสี่ยงเช่น AUD หรือ NZD จะอ่อนค่า นักลงทุน Forex ที่เฝ้าดู VIX จะสามารถเตรียมกลยุทธ์ป้องกันความเสี่ยงและหาจังหวะทำกำไรจากความผันผวนได้

• เชื่อมโยงดัชนีราคาสินค้าโภคภัณฑ์กับค่าเงินสินค้าโภคภัณฑ์
  บางสกุลเงินมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับราคาสินค้าโภคภัณฑ์ เช่น ดอลลาร์แคนาดากับราคาน้ำมัน หรือดอลลาร์ออสเตรเลียกับราคาเหล็กและทองคำ หากดัชนีราคาสินค้าโภคภัณฑ์ปรับตัวขึ้น ย่อมสนับสนุนให้ค่าเงินของประเทศผู้ส่งออกแข็งค่า นักเทรด Forex จึงสามารถติดตามดัชนีราคาสินค้าโภคภัณฑ์เพื่อใช้เป็นตัวชี้นำทิศทางของคู่เงินที่เกี่ยวข้องได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• ใช้ดัชนีค่าเงิน (Currency Index) วัดแรงกดดันของตลาด
  ดัชนีค่าเงิน เช่น Dollar Index (DXY) เป็นตัวสะท้อนความแข็งแกร่งหรืออ่อนค่าของสกุลเงินเมื่อเทียบกับตะกร้าสกุลเงินหลัก การติดตาม DXY จึงเป็นพื้นฐานสำคัญของนักเทรด Forex เพราะช่วยให้เห็นว่าดอลลาร์แข็งหรืออ่อนในระดับภาพรวม ไม่ใช่เพียงคู่เงินเดียว ข้อมูลนี้สามารถนำไปต่อยอดกลยุทธ์การเลือกคู่เงินที่เหมาะสมและเพิ่มโอกาสในการทำกำไรได้มากขึ้น

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

Q: ดัชนีหุ้นแตกต่างจากราคาหุ้นอย่างไร?

A: ดัชนีหุ้นเป็นตัวเลขที่สะท้อนผลรวมของหลายหุ้น ขณะที่ราคาหุ้นคือมูลค่าของหุ้นแต่ละบริษัท

Q: ดัชนีสามารถบอกแนวโน้มเศรษฐกิจได้จริงหรือไม่?

A: ใช่ ดัชนีสะท้อนความเชื่อมั่นนักลงทุนและภาวะตลาด ซึ่งสัมพันธ์กับเศรษฐกิจโดยรวม

Q: การติดตามดัชนีช่วยเทรด Forex ได้อย่างไร?

A: การเคลื่อนไหวของดัชนีหุ้นใหญ่สัมพันธ์กับค่าเงินหลัก เช่น ดัชนีหุ้นสหรัฐฯ ส่งผลต่อ USD ทำให้เทรดเดอร์วิเคราะห์แนวโน้มค่าเงินได้

สรุป

ดัชนีคือตัวชี้วัดที่สะท้อนภาพรวมของตลาดหุ้นหรือกลุ่มสินทรัพย์ใด ๆ โดยให้ข้อมูลเชิงปริมาณเกี่ยวกับแนวโน้มตลาด ความเชื่อมั่นของนักลงทุน และความผันผวนในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ ทำให้การวิเคราะห์ดัชนีช่วยให้เห็นทิศทางเศรษฐกิจทั้งในระดับประเทศและระดับโลก พร้อมทั้งสามารถเปรียบเทียบผลตอบแทนของกลุ่มหุ้นหรือกองทุนต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว

ดัชนีแต่ละประเภทมีลักษณะและวิธีการคำนวณแตกต่างกัน เช่น การถ่วงน้ำหนักตามราคาหุ้น (Price Weighted) หรือถ่วงน้ำหนักตามมูลค่าตลาด (Market Cap Weighted) ซึ่งแต่ละวิธีสะท้อนผลกระทบของหุ้นรายตัวต่อดัชนีในรูปแบบต่างกัน 

นอกจากนี้ การวิเคราะห์ดัชนียังเชื่อมโยงกับเครื่องมือทางเทคนิคและตัวชี้วัดเศรษฐกิจอื่น ๆ เช่น ความผันผวนของตลาด (Volatility) ดัชนีราคาสินค้าโภคภัณฑ์ หรือดัชนีเศรษฐกิจมหภาค (Macro Indicators) ทำให้นักวิเคราะห์และนักลงทุนสามารถประเมินความเสี่ยง วิเคราะห์แนวโน้ม และเปรียบเทียบการเคลื่อนไหวของตลาดในมุมกว้างได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดัชนีจึงถือเป็นเครื่องมือพื้นฐานแต่ทรงพลังในการทำความเข้าใจตลาดการเงิน

คำเตือน: เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นคำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรอ้างอิง (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็นคำแนะนำ) ความคิดเห็นใด ๆ ในเอกสารนี้ไม่ถือเป็นคำแนะนำของ EBC หรือผู้เขียนว่ากลยุทธ์การลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือการลงทุนใด ๆ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ