Đăng vào: 2025-12-09
Tính đến khoảng 9h sáng ngày 9/12/2025 theo giờ Việt Nam, giá dầu Brent giao tháng 2/2026 trên sàn ICE được ghi nhận quanh mức 62,4 USD/thùng, giảm khoảng 0,14% so với phiên liền trước; giá dầu WTI giao tháng 1/2026 ở ngưỡng 58,8 USD/thùng, giảm gần 0,2%.
Dữ liệu từ các nền tảng giao dịch quốc tế như Investing.com và Trading Economics cho thấy, trong vòng 1 tháng qua, giá dầu Brent đã giảm khoảng 2,5–2,8%, đồng thời thấp hơn hơn 13% so với cùng thời điểm năm 2024. Biên độ giá 52 tuần của hợp đồng tương lai Brent hiện nằm trong khoảng 58,4–82,6 USD/thùng, cho thấy mức giá hiện tại đang nghiêng về nửa dưới của vùng dao động năm qua.
Trong phiên ngày 8–9/12, nhiều bản tin quốc tế ghi nhận giá dầu tiếp tục chịu áp lực: Brent lùi về quanh 62,3–62,5 USD/thùng, WTI quanh 58,7–58,8 USD/thùng, khi thị trường theo dõi song song hai câu chuyện: đàm phán hòa bình Ukraine và quyết định lãi suất sắp tới của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Thực tế, tâm lý thị trường đang nín thở trước "tuần lễ lãi suất" Fed, gây áp lực diện rộng lên các tài sản tài chính.
Câu hỏi đặt ra: Vì sao giá dầu Brent hiện quanh vùng 62 USD/thùng dù căng thẳng địa chính trị chưa biến mất, và nhà đầu tư đang lo điều gì hơn?
Nhìn lại vài tuần gần đây, giá dầu Brent đã trượt dần từ vùng 64–65 USD/thùng về sát 62 USD/thùng, với các nhịp phục hồi tương đối ngắn. Dữ liệu lịch sử cho thấy trong những ngày đầu tháng 12, Brent có lúc giao dịch quanh 63–64 USD/thùng, trước khi chịu áp lực bán mạnh hơn trong phiên 8–9/12 sau khi thông tin về nguồn cung Iraq được khôi phục và tâm lý “thừa cung – thiếu cầu” quay trở lại.
So với vùng giá 52 tuần, Brent hiện đang ở vùng đáy tương đối, chỉ cách đáy 1 năm (khoảng 58,4 USD/thùng) vài USD, và khá xa vùng đỉnh trên 80 USD/thùng ghi nhận trong những thời điểm căng thẳng địa chính trị và cắt giảm mạnh sản lượng của OPEC+ trước đó. Đáng chú ý, dù OPEC+ đã gia hạn lệnh đóng băng sản lượng đến tháng 3/2026 để hỗ trợ thị trường, giá dầu vẫn chưa thể thoát khỏi xu hướng điều chỉnh.
Chênh lệch giữa Brent và WTI hiện vẫn duy trì quanh 3–4 USD/thùng, phản ánh yếu tố khác biệt về chất lượng dầu, chi phí vận chuyển và cấu trúc thị trường. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý hơn là cả hai chuẩn giá này đều đang trong xu hướng giảm ngắn hạn, cùng chia sẻ câu chuyện: lo ngại dư cung trong bối cảnh nhu cầu tăng trưởng chậm lại, dù mỗi nơi có những yếu tố khu vực riêng.
Dữ liệu từ Trading Economics cho thấy, trong tháng gần nhất, WTI cũng giảm hơn 2%, tương đồng với nhịp giảm của Brent, và cùng ghi nhận mức sụt giảm hơn 13–14% so với cùng kỳ năm trước – một tín hiệu cho thấy tâm lý thận trọng về nhu cầu năng lượng không chỉ là câu chuyện châu Âu hay châu Á, mà mang tính toàn cầu.
Nếu so với các đợt sốc trước đây như:
Chiến sự Nga–Ukraine bùng nổ năm 2022,
Các vòng trừng phạt dầu mỏ Nga, áp trần giá,
Những thời điểm leo thang căng thẳng ở Trung Đông (tấn công cơ sở hạ tầng dầu, đe dọa tuyến vận tải chiến lược),
thì phản ứng hiện tại của giá dầu Brent được đánh giá là “lạnh” hơn đáng kể:
Trước đây, chỉ một tin xấu về gián đoạn nguồn cung có thể đẩy giá Brent bật tăng 5–10 USD/thùng trong thời gian ngắn.
Hiện tại, dù rủi ro địa chính trị vẫn hiện diện, giá dầu chỉ phản ứng nhẹ và ngắn, rồi nhanh chóng quay lại câu chuyện tăng trưởng, nhu cầu và dư cung.
Điều này cho thấy trọng tâm rủi ro mà thị trường định giá đã dịch chuyển: từ “sợ thiếu dầu” sang “sợ tăng trưởng và nhu cầu không đủ hấp thụ lượng dầu đang được bơm ra”.
Trong khung phân tích, nhà đầu tư dầu mỏ hiện phải cân nhắc song song hai nhóm rủi ro:
1. Rủi ro tăng trưởng/nhu cầu
Nguy cơ tăng trưởng thấp hoặc rơi vào tình trạng suy thoái kinh tế đang hiện hữu tại các khu vực trọng điểm như Mỹ và châu Âu.
Sự chậm lại của nhu cầu dầu ở Trung Quốc sau giai đoạn hồi phục hậu Covid.
Sự chậm lại của nhu cầu dầu ở Trung Quốc sau giai đoạn hồi phục hậu Covid, đặc biệt khi dữ liệu mới nhất cho thấy chỉ số PMI sản xuất Trung Quốc tháng 11/2025 đã giảm xuống mức 49,9, báo hiệu sự co hẹp của hoạt động công nghiệp.
Chỉ số hoạt động công nghiệp, dịch vụ, vận tải… nhiều nơi vẫn ở mức mong manh.
Các tổ chức như IEA, World Bank liên tục nhấn mạnh bức tranh tăng trưởng nhu cầu dầu chậm lại, trong khi nguồn cung có xu hướng tăng, dẫn tới nguy cơ dư cung trong vài năm tới.
2. Rủi ro địa chính trị/nguồn cung
Chiến sự Nga–Ukraine, rủi ro gián đoạn xuất khẩu dầu, khí.
Căng thẳng Trung Đông, rủi ro với các tuyến vận tải như eo biển Hormuz, Biển Đen…
Lệnh trừng phạt, áp trần giá dầu, nỗ lực siết dòng chảy dầu Nga của G7 và EU.
Điều gây chú ý là: ở mặt bằng giá hiện tại, thị trường đang đánh giá rủi ro tăng trưởng là “nặng ký” hơn so với rủi ro địa chính trị.
Trong báo cáo mới nhất, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cảnh báo thị trường có thể đối mặt với dư cung lên tới hơn 4 triệu thùng/ngày vào năm 2026, khi tăng trưởng nguồn cung (từ cả OPEC+ và các nhà sản xuất ngoài khối) tiếp tục vượt tốc độ tăng nhu cầu.
Một số điểm nhấn:
IEA dự báo nguồn cung dầu toàn cầu có thể tăng thêm 3,1 triệu thùng/ngày trong năm 2025 và 2,5 triệu thùng/ngày năm 2026 – cao hơn dự báo trước đó.
Tồn kho dầu toàn cầu được ghi nhận gần 8 tỷ thùng vào tháng 9/2025 – mức cao nhất kể từ giữa năm 2021, cho thấy thị trường đang có “đệm an toàn” khá dày về dự trữ.
Dù bị trừng phạt, xuất khẩu dầu Nga vẫn duy trì, trong khi sản lượng từ Mỹ, Trung Đông, Mỹ Latin tiếp tục tăng, góp phần vào bức tranh dư cung.
Khi nguồn cung và tồn kho ở trạng thái “rộng rãi”, mỗi tin xấu về địa chính trị bị chiết khấu bớt trong giá, vì thị trường tin rằng:
“Cho dù có gián đoạn tạm thời, vẫn còn đủ dầu từ những nơi khác hoặc từ kho dự trữ để bù đắp.”
Ngược lại, bất kỳ tín hiệu nào cho thấy cầu suy yếu – từ dữ liệu sản xuất công nghiệp, đơn hàng xuất khẩu, tiêu thụ xăng dầu – đều khiến nhà đầu tư hình dung ra một thế giới dư dầu lâu dài, kéo giá Brent xuống.
Báo cáo Oil Market Report – November 2025 của IEA ghi nhận nhu cầu dầu thế giới đã tăng trở lại trong quý III/2025, nhưng tốc độ tăng trưởng cả năm 2025 và 2026 chỉ quanh 0,8 triệu thùng/ngày, thấp hơn đáng kể so với các giai đoạn bùng nổ kinh tế trước đây.
Nhu cầu tại các nước OECD (Mỹ, châu Âu, Nhật Bản…) được dự báo gần như đi ngang, thậm chí suy giảm nhẹ trong nửa cuối năm 2025.
Mức tăng chủ yếu đến từ một số nền kinh tế mới nổi, nhưng chưa đủ để đảo ngược xu hướng dư cung nếu nguồn cung tiếp tục mở rộng.
Trong khi đó, các chỉ số kinh tế gần đây:
Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) sản xuất toàn cầu do J.P. Morgan và S&P Global ghi nhận tăng trở lại nhẹ trong tháng 10/2025, nhưng mức độ phục hồi vẫn khiêm tốn. Thậm chí, số liệu cập nhật hơn cho thấy ngành sản xuất Mỹ tiếp tục co lại trong tháng 12/2025 với PMI giảm xuống 48,2, dập tắt hy vọng về sự bùng nổ nhu cầu cuối năm.
Tại châu Âu, dù một vài số liệu sản xuất như công nghiệp Đức có nhịp tăng bất ngờ trong tháng 10, các tổ chức kinh tế vẫn nhấn mạnh rủi ro “hồi phục mong manh, chi phí cao, đơn hàng yếu”, khiến triển vọng nhu cầu năng lượng thiếu bền vững.
Tất cả khiến nhà đầu tư ngày càng tin rằng: cuộc chơi dầu mỏ vài năm tới không phải là “thiếu dầu”, mà là “đủ dầu, thậm chí dư dầu – nếu tăng trưởng không đủ mạnh”.
Do dầu thô được định giá bằng USD, nên bất kỳ biến động nào của sức mạnh đồng bạc xanh (thường đo lường qua DXY) đều ảnh hưởng trực tiếp đến giá danh nghĩa và khả năng chi trả của các quốc gia nhập khẩu.
Giá danh nghĩa (bằng USD) của dầu,
Và khả năng chi trả của các nước nhập khẩu.
Nguyên tắc quen thuộc:
Khi Fed hạ lãi suất → USD thường có xu hướng yếu đi → hàng hóa định giá bằng USD (trong đó có dầu) bớt đắt tương đối đối với các nền kinh tế khác → hỗ trợ giá dầu.
Ngược lại, lãi suất cao và lo ngại suy thoái → nhà đầu tư giảm rủi ro (“risk-off”), dòng tiền chuyển sang trái phiếu, USD, vàng… → áp lực giảm cho các tài sản rủi ro, bao gồm dầu mỏ.
Trong ngắn hạn, thị trường đang kỳ vọng Fed sẽ cắt lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp tháng 12/2025, với các công cụ theo dõi xác nhận xác suất cắt giảm đã lên tới 89,2% theo CME FedWatch. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn với nhà đầu tư dầu là:
Fed sẽ cắt tới đâu trong năm 2026 và kịch bản tăng trưởng là “hạ cánh mềm” hay “hạ cánh cứng”? (Reuters)
Thông thường, kỳ vọng Fed nới lỏng có thể tạo lực hỗ trợ cho giá dầu Brent thông qua:
Đồng USD yếu hơn,
Kinh tế bớt áp lực chi phí vốn,
Nhu cầu năng lượng cải thiện.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, lực hỗ trợ này bị triệt tiêu một phần bởi các yếu tố:
Nỗi lo dư cung trung hạn – như dự báo dư thừa tới hơn 4 triệu thùng/ngày năm 2026.
Tăng trưởng nhu cầu dầu chậm – IEA và World Bank đều nhấn mạnh tăng trưởng nhu cầu chỉ ở mức khiêm tốn so với giai đoạn trước đại dịch.
Xu hướng chuyển dịch năng lượng – dù không diễn ra “qua một đêm”, nhưng các kỳ vọng dài hạn về xe điện, năng lượng tái tạo khiến nhà đầu tư dè dặt với việc định giá dầu ở mặt bằng quá cao trong trung-dài hạn.
Do vậy, dù Fed có thể giúp giảm bớt lực cản từ phía lãi suất và USD, thị trường dầu mỏ vẫn phải đối diện với một thực tế: nếu tăng trưởng toàn cầu không đủ mạnh, câu chuyện dư cung sẽ áp đảo.
Với một nền kinh tế nhập khẩu ròng năng lượng như Việt Nam, mặt bằng giá dầu Brent quanh 60–65 USD/thùng mang nhiều hàm ý:
Giá nhập khẩu xăng dầu rẻ hơn đáng kể so với giai đoạn Brent trên 80–90 USD/thùng, giúp giảm áp lực chi phí đầu vào cho:
Vận tải biển, đường bộ, hàng không,
Các ngành sử dụng nhiều năng lượng như thép, xi măng, hóa chất, nhựa,
Doanh nghiệp xuất nhập khẩu có chi phí logistics lớn.
Lạm phát có dư địa ổn định hơn, phù hợp với các dự báo rằng áp lực giá cả cuối năm 2025 vẫn đang được kiểm soát dưới mốc 4%, tạo điều kiện để chính sách tiền tệ nội địa linh hoạt trong hỗ trợ tăng trưởng mà không quá lo “nhập khẩu lạm phát” từ giá năng lượng.
Trong bối cảnh giá dầu thế giới giảm gần 2% trong những phiên đầu tháng 12 và duy trì dưới vùng 65 USD/thùng, nhiều bản tin trong nước cũng ghi nhận xu hướng giảm của giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường thế giới – yếu tố đầu vào quan trọng để cơ quan điều hành tính toán các kỳ điều chỉnh giá xăng dầu trong nước.
Tuy vậy, cần lưu ý:
Giá bán lẻ trong nước còn phụ thuộc vào quỹ bình ổn, thuế, phí và tần suất điều chỉnh.
Doanh nghiệp không nên giả định rằng giá nhiên liệu sẽ liên tục rẻ, mà cần xây dựng kịch bản chi phí linh hoạt nếu giá dầu quay lại vùng 70–75 USD/thùng.
Đối với nhà đầu tư tham gia sàn giao dịch chứng khoán tại Việt Nam, mức giá dầu Brent quanh vùng thấp hiện tại tạo ra bức tranh phân hóa rõ rệt giữa các nhóm ngành:
1. Nhóm cổ phiếu dầu khí
Thượng nguồn (exploration & production) như khai thác, dịch vụ khoan: biên lợi nhuận phụ thuộc mạnh vào giá dầu. Giá Brent thấp kéo dài có thể ép lợi nhuận nếu chi phí khai thác cao.
Trung nguồn (vận tải, kho chứa, đường ống): nhạy cảm hơn với sản lượng luân chuyển hơn là giá tuyệt đối, nhưng tâm lý thị trường vẫn có thể khiến cổ phiếu biến động theo giá dầu.
Hạ nguồn (lọc hóa dầu, phân phối): có thể hưởng lợi từ chênh lệch crack spread và nhu cầu tiêu thụ trong nước, nhưng margin cũng biến động mạnh theo chu kỳ.
2. Nhóm hưởng lợi từ giá dầu thấp
Hàng không, logistics, vận tải biển: chi phí nhiên liệu chiếm tỷ trọng lớn, nên giá dầu thấp là một điểm cộng rõ rệt cho biên lợi nhuận.
Ngành nhựa, hóa chất, vật liệu sử dụng nhiều nguyên liệu đầu vào từ dầu: giá dầu thấp giúp hạ chi phí sản xuất, nếu doanh nghiệp giữ được giá bán, biên lợi nhuận có thể được cải thiện.
3. Góc nhìn vĩ mô và định giá thị trường
Nếu giá dầu Brent được thị trường đọc như chỉ báo cho kỳ vọng tăng trưởng toàn cầu yếu, thì đó cũng là tín hiệu nhà đầu tư cần cân nhắc trong việc phân bổ tài sản giữa các nhóm ngành xuất khẩu, chu kỳ, hàng hóa.
Ngược lại, nếu giá dầu thấp đi kèm với ổn định kinh tế toàn cầu (hạ cánh mềm), thì đây lại là yếu tố hỗ trợ cho biên lợi nhuận doanh nghiệp và mặt bằng định giá cổ phiếu.
Lưu ý: đây chỉ là các kịch bản tham chiếu, không phải dự báo tuyệt đối.
Fed cắt lãi suất 0,25–0,5 điểm phần trăm và tín hiệu “hạ cánh mềm” được củng cố: tăng trưởng chậm lại nhưng không rơi vào suy thoái sâu.
Dữ liệu sản xuất, dịch vụ tại Mỹ, châu Âu và Trung Quốc cho thấy nhu cầu năng lượng ổn định, thậm chí cải thiện nhẹ.
OPEC+ duy trì sản lượng thận trọng, sẵn sàng điều chỉnh để tránh dư cung quá lớn.
Vùng giá tham chiếu:
Giá dầu Brent có thể dao động trong vùng 65–72 USD/thùng, với biên độ dao động phụ thuộc vào từng tin tức địa chính trị.
Hệ quả:
Lạm phát toàn cầu không bị đẩy lên quá cao, nhưng cũng bớt áp lực giảm.
Nhóm cổ phiếu dầu khí có thể hồi phục dần, trong khi hàng không, vận tải vẫn hưởng lợi tương đối từ mặt bằng giá chưa quá cao.
Dữ liệu PMI, sản xuất công nghiệp, đơn hàng xuất khẩu tại các nền kinh tế lớn liên tục gây thất vọng.
IEA và các tổ chức quốc tế tiếp tục hạ dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu, trong khi kế hoạch tăng sản lượng ở một số khu vực vẫn được triển khai.
Tâm lý “risk-off” quay lại mạnh mẽ, đè nặng lên giá các tài sản rủi ro, bao gồm dầu mỏ.
Vùng giá tham chiếu:
Giá dầu Brent có thể chịu áp lực lùi về vùng 58–62 USD/thùng, tiệm cận đáy 52 tuần, thậm chí thử thách sâu hơn nếu câu chuyện dư cung 2026 được nhấn mạnh.
Hệ quả:
Lạm phát giảm nhanh hơn, tạo dư địa cho các NHTW nới lỏng, nhưng tâm lý lo ngại tăng trưởng lại khiến dòng tiền đầu tư rút khỏi các tài sản rủi ro.
Cổ phiếu dầu khí chịu áp lực, trong khi các ngành tiêu dùng nhiên liệu vẫn hưởng lợi về chi phí, nhưng phải đối diện với nguy cơ giảm nhu cầu cuối cùng nếu suy thoái xảy ra.
Xảy ra sự cố bất ngờ tại một tuyến vận tải chiến lược (ví dụ eo biển, đường ống, cảng dầu lớn), hoặc chiến sự leo thang khiến nguồn cung từ một nước xuất khẩu chủ chốt bị gián đoạn.
Tồn kho dù ở mức cao vẫn không đủ để xoa dịu tâm lý hoảng sợ trong ngắn hạn, dòng tiền đầu cơ đổ vào dầu, hợp đồng tương lai và quyền chọn.
Vùng giá tham chiếu:
Giá dầu Brent có thể bật nhanh lên vùng 75–85 USD/thùng trong ngắn hạn, với biên độ dao động intraday rất lớn.
Hệ quả:
Áp lực lạm phát quay trở lại trên toàn cầu, Fed và các NHTW phải cân nhắc giữa hỗ trợ tăng trưởng và kiểm soát lạm phát.
Cổ phiếu dầu khí hưởng lợi mạnh, nhưng các ngành hàng không, vận tải, sản xuất chịu cú sốc chi phí, ảnh hưởng đến lợi nhuận.
Ở mức khoảng 62 USD/thùng hiện nay, giá dầu Brent đang gửi đi một thông điệp quan trọng:
Thị trường đang ưu tiên bài toán tăng trưởng và nhu cầu dầu suy yếu hơn là những cú sốc địa chính trị.
Dư cung tiềm tàng trong vài năm tới, tồn kho cao và nguồn cung linh hoạt khiến thị trường ít sợ thiếu dầu hơn trước.
Ngược lại, mọi tín hiệu về kinh tế chậm lại, nhu cầu năng lượng yếu lại nhanh chóng phản ánh vào giá, kéo Brent về vùng giá thấp nhất trong nhiều tháng.
Với nhà đầu tư, giá dầu Brent không chỉ là một con số trên màn hình, mà là thước đo phản ánh tâm lý thị trường về triển vọng tăng trưởng toàn cầu, lạm phát và các bước đi của chính sách tiền tệ. Đọc đúng chỉ báo đó, kết hợp với dữ liệu về Fed, PMI, thương mại và dòng vốn, giúp xây dựng các kịch bản đầu tư chủ động hơn.
Không coi giá dầu là “máy đo duy nhất” của rủi ro địa chính trị: trong bối cảnh dư cung, thị trường có thể “làm ngơ” trước một số cú sốc nếu tin rằng nguồn cung sẽ nhanh chóng được bù đắp.
Đọc giá dầu Brent như một chỉ báo kỳ vọng tăng trưởng toàn cầu: giá giảm sâu, kéo dài thường hàm ý lo ngại về nhu cầu, ngay cả khi Fed bắt đầu hạ lãi suất.
Phân hóa ngành rõ rệt: cổ phiếu dầu khí, hàng không, vận tải, hóa chất… phản ứng rất khác nhau trước cùng một biến động giá dầu; cần lựa chọn theo kịch bản vĩ mô, không theo “màu hàng hóa” chung.
Xây dựng kịch bản linh hoạt: ít nhất 2–3 kịch bản cho giá dầu (giữ vùng 60–65, lên 75–80, hoặc lùi về dưới 60) để chủ động trong quản trị rủi ro và phân bổ danh mục.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
