Đăng vào: 2025-12-01
Các báo cáo độc lập cho biết dữ liệu chỉ số quản trị mua hàng (PMI) sản xuất của Trung Quốc tháng 11/2025 ở mức 49,9, thấp hơn ngưỡng 50 đồng nghĩa với thu hẹp hoạt động; đây là tháng thứ tám liên tiếp ngành sản xuất Trung Quốc co lại. Khảo sát chính thức của Cục Thống kê Quốc gia (NBS) công bố cùng ngày cho thấy PMI sản xuất chính thức đạt 49,2, cũng thấp hơn mốc 50.
Mức giảm này rõ nét hơn dự đoán ban đầu và phản ánh tình trạng nhu cầu trong nước yếu kém, buộc nhiều nhà máy Trung Quốc phải cắt giảm sản lượng. Nhiều chuyên gia cảnh báo chuỗi suy giảm kéo dài đang đẩy Trung Quốc ngày càng phụ thuộc vào xuất khẩu để duy trì tăng trưởng, khiến “nền kinh tế Trung Quốc suy thoái” trở thành mối lo ngại nếu không có biện pháp kích thích kịp thời.
Bối cảnh tăng trưởng toàn cầu chậm lại, cùng với cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung và khủng hoảng bất động sản trong nước, khiến các doanh nghiệp sản xuất khó tìm được nguồn cầu mới. Kết quả là, thị trường tài chính châu Á có phản ứng mạnh; chỉ số Hang Seng tại Hồng Kông bật tăng hơn 1% nhờ kỳ vọng chính sách hỗ trợ mới.
Bài viết dưới đây phân tích chi tiết bối cảnh PMI giảm, các nguyên nhân tiềm ẩn, ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu và thị trường châu Á, cũng như quan điểm chuyên gia về triển vọng phục hồi của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Các ý chính:
Chỉ số PMI sản xuất chính thức của Trung Quốc tháng 11/2025 đạt 49,2 (NBS), tiếp tục chuỗi 8 tháng co hẹp hoạt động; khảo sát tư nhân Caixin/S&P cũng báo cáo PMI 49,9 tháng này.
PMI khu vực phi sản xuất (dịch vụ, xây dựng) giảm xuống 49,5, lần đầu thu hẹp kể từ cuối 2022, cho thấy toàn bộ nền kinh tế đang chịu sức ép.
Nhu cầu nội địa yếu kém là nguyên nhân chính; phục hồi xuất khẩu chỉ có tác dụng hạn chế và nợ công địa phương cao hạn chế khả năng kích thích thêm.
Hang Seng tăng trên 1% nhờ kỳ vọng kích cầu mới; đồng Nhân dân tệ chịu áp lực giảm giá do tăng trưởng trì trệ.
Giá hàng hóa toàn cầu có thể chịu sức ép giảm: nhập khẩu dầu thô, khí đốt và đồng của Trung Quốc trong tháng 10 đều giảm mạnh so với tháng trước.
Hoạt động sản xuất tại các nhà máy Trung Quốc hiện ở mức thấp kỷ lục khi dữ liệu PMI liên tiếp nằm dưới ngưỡng 50. Khảo sát PMI tháng 11 cho thấy chỉ số sản xuất chính thức giảm xuống 49,2 (so với 49,0 tháng trước), trong khi khảo sát của Caixin (S&P Global) báo cáo 49,9. Mặc dù cao hơn dự báo, cả hai đều dưới 50, cho thấy hoạt động nhà máy chưa thoát khỏi suy giảm.
Chi tiết PMI cho thấy chỉ số sản xuất (Production sub-index) ở ngưỡng 50,0 và chỉ số đơn đặt hàng mới (New Orders) 49,2. Reuters nhận định số liệu phản ánh tình trạng khó phục hồi sau đại dịch COVID-19 và chi phí tăng do chiến tranh thương mại Mỹ – Trung. Goldman Sachs cho rằng chính phủ có thể tạm hoãn các gói hỗ trợ lớn cho đến đầu năm sau, vì mục tiêu tăng trưởng năm nay vẫn có thể đạt được mà không cần kích cầu ngay.
Xu hướng giảm không chỉ ở quy mô lớn. PMI của doanh nghiệp nhỏ chỉ đạt 49,1 (cao nhất 6 tháng), cũng dưới mốc 50. Ngành công nghệ cao là điểm sáng duy nhất với PMI 50,1 (trên ngưỡng). Tuy nhiên, Capital Economics cảnh báo rằng Trung Quốc ngày càng phải dựa vào xuất khẩu để bù đắp cho nhu cầu trong nước yếu kém, và mô hình này “không bền vững” trong dài hạn.
Sau khi công bố PMI, phản ứng trên thị trường châu Á phân hóa mạnh. Thị trường chứng khoán Hang Seng của Hồng Kông bật tăng hơn 1% khi nhà đầu tư kỳ vọng Bắc Kinh sẽ tung thêm gói kích cầu mới. Trong khi đó, chỉ số Nikkei của Nhật Bản giảm khoảng 1,5% do đồng yên mạnh lên và thúc đẩy lợi suất trái phiếu tăng cao.
Chỉ số MSCI châu Á-Thái Bình Dương (ngoại trừ Nhật) chỉ tăng nhẹ (khoảng +0,1%), sau khi đã đạt mức cao trong năm. Giới đầu tư khu vực đang theo dõi sát cuộc đua chính sách tiền tệ toàn cầu, trong đó Fed được kỳ vọng hạ lãi suất cuối năm còn một số ngân hàng trung ương châu Á có thể nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng.
Tác động lan tỏa của tăng trưởng Trung Quốc chậm lại là rõ ràng. Nhiều nước châu Á phụ thuộc thị trường Trung Quốc để xuất khẩu máy móc, linh kiện và hàng tiêu dùng; khi nhu cầu Trung Quốc giảm, xuất khẩu của họ có thể giảm theo.
Dữ liệu PMI yếu cũng là tín hiệu để các ngân hàng trung ương cân nhắc chính sách: họ có thể thận trọng trong điều chỉnh lãi suất do lo ngại cầu toàn cầu suy giảm. Tóm lại, sự ảm đạm trong sản xuất Trung Quốc đang ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý thị trường khu vực.
Đà suy giảm của hoạt động sản xuất đang tạo áp lực lên đồng Nhân dân tệ. Nền kinh tế chậm lại thường khiến PBOC ưu tiên nới lỏng tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng, dẫn đến khả năng đồng nội tệ giảm giá nhằm kích thích xuất khẩu. Hiện tỷ giá tham chiếu của PBOC được duy trì quanh 7,08 CNY/USD; nếu đà yếu kém tiếp tục, khả năng CNY hạ giá là rất lớn.
Tại thị trường hàng hóa, nhu cầu sụt giảm kéo giá đi xuống. Reuters ghi nhận lượng nhập khẩu nhiên liệu dầu thô và khí tự nhiên của Trung Quốc trong tháng 10 giảm so với tháng trước. Nhập khẩu đồng tinh luyện giảm gần 10% do giá đồng ở mức cao kỷ lục, khiến các nhà sản xuất hạ thấp kế hoạch mua hàng. Kết quả là, đà chững lại của sản xuất Trung Quốc đang góp phần hạ nhiệt giá dầu, kim loại và nhiều mặt hàng thiết yếu trên thị trường toàn cầu.
Tác động gián tiếp đến kinh tế toàn cầu cũng đáng lưu ý. Khi PMI Trung Quốc giảm, các đối tác thương mại chính của nước này phải điều chỉnh sản lượng và dự báo tăng trưởng. Đối với các ngân hàng trung ương, dữ liệu này có thể làm tăng thận trọng trong chính sách tiền tệ do lo ngại cầu toàn cầu suy giảm. Nhìn chung, sự ảm đạm trong sản xuất Trung Quốc là một yếu tố quan trọng cần lưu tâm đối với triển vọng kinh tế và tài chính toàn cầu.
Để đối phó với đà suy giảm, chính quyền Trung Quốc đã triển khai một số biện pháp hỗ trợ. Cuối tháng 11, chính phủ công bố gói kích thích tiêu dùng, tập trung nâng cấp sản phẩm tại nông thôn và thúc đẩy các ngành hàng mới như đồ chơi, thiết bị thú cưng và văn hóa giải trí.
Động thái này được kỳ vọng sẽ tạo lực cầu nội địa mới, bù đắp phần nào cho nhu cầu tiêu dùng yếu kém. Đồng thời, nhiều chuyên gia nhấn mạnh cần đẩy mạnh cải cách cơ cấu kinh tế, giải quyết gánh nặng nợ công địa phương và tăng thu nhập thực tế để kích thích chi tiêu tiêu dùng thay vì chỉ dựa vào tín dụng.
Nếu các gói hỗ trợ và cải cách đi vào hiệu quả, tăng trưởng Trung Quốc có thể phục hồi từ đầu năm 2026. Tuy nhiên, để xây dựng lại niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng sẽ mất thời gian. Nhà đầu tư được khuyên tiếp tục theo dõi sát các chỉ số kinh tế mới (như PMI tháng 12, CPI) và chính sách của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc.
Dù kịch bản “Trung Quốc suy thoái” hoàn diện chưa xảy ra, những tín hiệu gần đây cho thấy rủi ro gia tăng, đòi hỏi giới lãnh đạo duy trì linh hoạt chính sách để điều tiết nền kinh tế.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
