Đăng vào: 2025-10-31
Trong giao dịch, mỗi vị thế đại diện cho một lựa chọn về hướng đi của thị trường. Mua vào có nghĩa là đặt cược rằng giá sẽ tăng, trong khi bán ra có nghĩa là kỳ vọng giá sẽ giảm. Đối với hầu hết người mới bắt đầu, mua vào là bước đầu tiên họ học, nó tương tự như ý tưởng quen thuộc là mua một thứ gì đó ngay bây giờ và bán nó sau với giá cao hơn.
Hiểu được ý nghĩa của vị thế mua trong giao dịch là điều cần thiết vì nó là nền tảng của hầu hết mọi thị trường tài chính, từ ngoại hối và cổ phiếu đến hàng hóa và hợp đồng chênh lệch (CFD). Việc biết khi nào và cách thức mua vào có thể giúp các nhà giao dịch tự tin và sáng suốt đưa ra quyết định về thời điểm, rủi ro và tiềm năng lợi nhuận.
Vị thế mua (long position) là khi nhà giao dịch mua một tài sản với kỳ vọng giá trị của nó sẽ tăng. Mục tiêu rất đơn giản: mua thấp, bán cao. Khái niệm này áp dụng cho tất cả các loại tài sản — tiền tệ, cổ phiếu, hàng hóa và các sản phẩm phái sinh.
Ví dụ, nếu một nhà giao dịch tin rằng đồng euro sẽ mạnh lên so với đồng đô la Mỹ, họ có thể mua EUR/USD ở mức 1,0800. Nếu cặp tiền tăng lên 1,0900, họ có thể đóng vị thế và kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá. Tương tự, một nhà đầu tư mua 100 cổ phiếu của một công ty với giá 10 bảng Anh mỗi cổ phiếu và bán chúng ở mức 12 bảng Anh đã kiếm được 200 bảng Anh lợi nhuận trước chi phí.
Vị thế mua phản ánh triển vọng tăng giá. Các nhà giao dịch thực hiện vị thế này khi họ kỳ vọng động lực tích cực, thu nhập mạnh mẽ hoặc các điều kiện kinh tế vĩ mô thuận lợi sẽ đẩy giá lên cao hơn.
Khi bạn nắm giữ vị thế mua, bạn mua một tài sản và giữ nó với ý định bán ra sau đó với giá cao hơn. Lợi nhuận hoặc thua lỗ phụ thuộc vào mức biến động giá sau điểm vào lệnh của bạn.
Ví dụ sử dụng cổ phiếu:
Bạn mua 50 cổ phiếu Apple với giá 180 đô la mỗi cổ phiếu, đầu tư 9.000 đô la. Vài tuần sau, giá cổ phiếu tăng lên 200 đô la. Bán cổ phiếu sẽ thu về 10.000 đô la, tức là bạn lãi 1.000 đô la.
Ví dụ sử dụng forex:
Bạn mua một lô GBP/USD ở mức giá 1,2600. Nếu giá tăng lên 1,2700, bạn sẽ kiếm được 100 pip, tương đương với lợi nhuận 1.000 đô la trong một giao dịch lô tiêu chuẩn.
Công thức tính lãi hoặc lỗ khi nắm giữ vị thế mua là:
Lãi/Lỗ = (Giá bán - Giá mua) × Số lượng
Công thức này áp dụng cho tất cả các thị trường. Bạn nắm giữ vị thế càng lâu, các yếu tố bên ngoài như lãi suất, công bố thu nhập hoặc tin tức toàn cầu càng có thể ảnh hưởng đến kết quả.
Vị thế mua trong ngoại hối nghĩa là mua đồng tiền cơ sở và bán đồng tiền định giá. Ví dụ, mua USD/JPY nghĩa là kỳ vọng đồng đô la sẽ tăng giá so với đồng yên. Các nhà giao dịch ngoại hối thường sử dụng đòn bẩy để khuếch đại quy mô vị thế của họ, nhưng điều này cũng làm tăng rủi ro.
Nắm giữ vị thế mua cổ phiếu nghĩa là mua cổ phiếu và nắm giữ với kỳ vọng giá sẽ tăng. Nhà đầu tư có thể nắm giữ vị thế mua trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm, hưởng lợi từ cả việc tăng giá và cổ tức.
Các nhà giao dịch hàng hóa mua vàng, dầu mỏ hoặc nông sản khi họ dự đoán nguồn cung hạn chế hoặc nhu cầu tăng. Ví dụ, các nhà giao dịch mua dầu mỏ vào đầu năm 2025 đã thu được lợi nhuận khi nhu cầu năng lượng toàn cầu tăng vọt và OPEC+ thắt chặt sản lượng.
Vị thế mua CFD cho phép nhà giao dịch đầu cơ vào sự tăng giá mà không cần sở hữu tài sản cơ sở. Lợi nhuận chỉ đến từ biến động giá, và nhà giao dịch có thể sử dụng đòn bẩy để mở rộng phạm vi giao dịch với số vốn ban đầu nhỏ hơn.
Vị thế mua (long position) trái ngược với vị thế bán (short position). Khi bạn bán khống, bạn bán một tài sản trước, kỳ vọng giá của nó sẽ giảm để bạn có thể mua lại sau với mức giá thấp hơn. Ngược lại, vị thế mua (long position) có lợi nhuận khi giá tăng.
Ví dụ:
Nếu bạn mua vàng ở mức giá 1.900 đô la và bán ở mức giá 1.950 đô la, bạn sẽ kiếm được lợi nhuận.
Nếu bạn bán khống vàng ở mức 1.900 đô la và mua lại ở mức 1.850 đô la, bạn cũng có lợi nhuận — nhưng là từ mức giảm.
Cả hai chiến lược đều có thể được sử dụng tùy thuộc vào điều kiện thị trường. Trong thị trường tăng giá, vị thế mua chiếm ưu thế. Trong thời kỳ suy thoái hoặc điều chỉnh, nhà giao dịch có thể ưu tiên vị thế bán.
Khi các nhà giao dịch tin rằng giá trị của một tài sản sẽ tăng do thu nhập cao, chính sách hỗ trợ hoặc xu hướng vĩ mô thuận lợi, họ sẽ mua vào để nắm bắt xu hướng tăng.
Các nhà đầu tư thường nắm giữ vị thế mua trong nhiều năm. Ví dụ, những người nắm giữ vị thế mua trên S&P 500 vào năm 2010 và giữ đến năm 2020 đã đạt được lợi nhuận trung bình hàng năm khoảng 13%.
Một nhà giao dịch hoặc doanh nghiệp có thể sử dụng vị thế mua để bù đắp rủi ro ở những nơi khác. Ví dụ, một hãng hàng không có thể mua hợp đồng tương lai nhiên liệu để phòng ngừa rủi ro giá dầu tăng.
Trong các quỹ ETF cổ phiếu hoặc hàng hóa, các vị thế mua có thể tạo ra thu nhập cổ tức hoặc lợi tức ngoài thu nhập từ vốn.
Vào cuối năm 2024, các nhà giao dịch mua Bitcoin ở mức giá gần 38.000 đô la đã thu được lợi nhuận đáng kể khi đồng tiền điện tử này tăng giá vượt 60.000 đô la vào năm 2025 sau khi được ETF chấp thuận và sự quan tâm ngày càng tăng của các tổ chức.
Các nhà đầu tư mua vàng trong thời kỳ đại dịch đã chứng kiến giá vàng tăng từ 1.500 đô la lên gần 2.000 đô la do lo ngại lạm phát và lãi suất thấp làm tăng nhu cầu đối với tài sản trú ẩn an toàn.
Các nhà giao dịch chứng khoán nắm giữ vị thế mua dài hạn của Nvidia đã được hưởng lợi từ sự bùng nổ của AI, vì giá cổ phiếu của công ty này đã tăng gấp ba lần từ giữa năm 2023 đến đầu năm 2025.
Những ví dụ này cho thấy các vị thế dài hạn có thể phát triển mạnh như thế nào khi nhà đầu tư dự đoán đúng xu hướng thị trường.
Vị thế mua không phải là không có rủi ro. Giá có thể giảm thay vì tăng, dẫn đến thua lỗ. Thời gian nắm giữ càng dài, mức độ rủi ro trước biến động thị trường càng cao.
Những rủi ro phổ biến bao gồm:
Đòn bẩy quá mức, đặc biệt là trong giao dịch CFD hoặc ngoại hối.
Suy thoái kinh tế hoặc thay đổi chính sách bất ngờ.
Lợi nhuận bị xói mòn do chi phí nắm giữ hoặc phí hoán đổi.
Ví dụ, các nhà giao dịch mua vào các loại tiền tệ của thị trường mới nổi vào năm 2023 đã phải chịu tổn thất nặng nề khi đồng đô la Mỹ mạnh lên do lãi suất cao hơn.
Chiến lược quản lý rủi ro:
Sử dụng lệnh dừng lỗ để hạn chế tổn thất tiềm ẩn.
Tránh mạo hiểm quá một tỷ lệ phần trăm vốn nhỏ cho mỗi giao dịch.
Đa dạng hóa nhiều tài sản để giảm thiểu rủi ro ở một thị trường.
Quản lý một vị thế dài hạn đòi hỏi tính kỷ luật và kế hoạch rõ ràng.
Đặt điểm vào và ra dựa trên phân tích kỹ thuật hoặc cơ bản.
Sử dụng lệnh chốt lời để đảm bảo lợi nhuận khi đạt được mục tiêu giá.
Theo dõi các chỉ số chính như đường trung bình động, RSI và dữ liệu kinh tế.
Điều chỉnh mức dừng lỗ khi vị thế biến động theo hướng có lợi cho bạn để bảo vệ lợi nhuận.
Ví dụ: Một nhà giao dịch mua EUR/USD ở mức 1,0850 với mục tiêu là 1,0950 có thể di chuyển mức dừng lỗ đến 1,0900 khi giá đạt 1,0940, khóa lợi nhuận trong khi cho phép giá tăng thêm.
Nghĩa là mua một tài sản với kỳ vọng giá trị của nó sẽ tăng, cho phép bạn bán lại sau này để kiếm lời.
Đúng, đòn bẩy cho phép các nhà giao dịch kiểm soát các vị thế lớn hơn với số vốn nhỏ hơn, nhưng nó cũng làm tăng khả năng thua lỗ.
Không có thời hạn cố định. Các nhà giao dịch nắm giữ trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày, trong khi các nhà đầu tư có thể nắm giữ trong nhiều năm, tùy thuộc vào chiến lược và mục tiêu của họ.
Vị thế mua là một trong những ý tưởng lâu đời và cơ bản nhất trong giao dịch. Nó thể hiện sự tự tin, kiên nhẫn và niềm tin vào sự tăng trưởng. Cho dù bạn đang mua tiền tệ, hàng hóa hay cổ phiếu công ty, việc hiểu rõ cách thức hoạt động của vị thế mua sẽ giúp bạn bắt nhịp với đà tăng trưởng của thị trường. Bằng cách kết hợp chiến lược, kiểm soát rủi ro và thời điểm, các nhà giao dịch có thể sử dụng vị thế mua để tham gia vào sự tăng trưởng kinh tế và tạo ra của cải.
Vị thế mua dài hạn: Mua một tài sản với kỳ vọng giá trị của nó sẽ tăng.
Vị thế bán khống: Bán tài sản với kỳ vọng giá trị của nó sẽ giảm.
Đòn bẩy: Vốn vay được sử dụng để khuếch đại lợi nhuận hoặc thua lỗ.
Dừng lỗ: Lệnh tự động đóng giao dịch ở ngưỡng lỗ đã đặt.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.
