ทำความเข้าใจแท่งเทียน Doji และการวิเคราะห์กราฟ

แม้คำกล่าวที่ว่าการเก็งกำไรขึ้นอยู่กับเทคโนโลยีอาจไม่ได้รับการยอมรับจากทุกคน แต่เทรดเดอร์ที่เน้นการวิเคราะห์ปัจจัยพื้นฐานก็ยังคงไม่สามารถมองข้ามกราฟแท่งเทียนและรูปแบบสำคัญที่เกี่ยวข้องได้ หนึ่งในรูปแบบที่ไม่ควรมองข้ามคือ Doji ซึ่งแม้จะดูเหมือนเป็นรูปแบบเล็ก ๆ แต่กลับเต็มไปด้วยข้อมูลสำคัญที่สามารถส่งสัญญาณการเคลื่อนไหวของตลาดได้ หากไม่เข้าใจรูปแบบนนี้อาจส่งผลให้คุณประสบกับการขาดทุนอย่างใหญ่หลวง ในบทความนี้เราจะพาทุกท่านไปเจาะลึกและวิเคราะห์แท่งเทียน Doji ที่พบได้บ่อยในกราฟแท่งเทียนอย่างละเอียด

แท่งเทียน Doji คืออะไร?

แท่งเทียน Doji เป็นรูปแบบกราฟแท่งเทียนที่มีลักษณะคล้ายกากบาท โดยมีไส้เทียนที่ยาวทั้งด้านบนและด้านล่าง แต่ตัวแท่งเทียนเองจะสั้นมากหรือแทบไม่มีแท่งที่ชัดเจน มักเกิดขึ้นในช่วงที่ตลาดไม่มีทิศทางที่ไม่แน่นอน และเมื่อผู้ซื้อและผู้ขายเผชิญหน้ากันอย่างตึงเครียด รูปแบบนี้มักเป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้นในทิศทางของตลาด

Doji มีลักษณะเป็นแท่งเล็ก ๆ ที่มีไส้เทียนที่ยาวทั้งด้านบนและด้านล่าง ซึ่งแสดงถึงความผันผวนของราคาตลอดวัน แม้ราคาเปิดและราคาปิดมักจะใกล้เคียงกัน หรืออาจจะเท่ากันเลยก็ได้ ไส้เทียนด้านบนแสดงถึงความแตกต่างระหว่างราคาสูงสุดและราคาปิด ส่วนไส้เทียนด้านล่างแสดงถึงความแตกต่างระหว่างราคาปิดและราคาต่ำสุด การที่ไส้เทียนทั้งสองด้านยาวบ่งชี้ว่ามีการเคลื่อนไหวของราคาในระหว่างวัน แต่ในท้ายที่สุดราคาปิดกลับมาที่ระดับใกล้เคียงกับราคาเปิด

ดังนั้น กราฟแท่งเทียน Doji มักจะดูเหมือนขาดความแน่นอน เนื่องจากราคาเปิดและราคาปิดใกล้เคียงกันและมีไส้เทียนยาวทั้งสองด้าน ซึ่งหมายความว่าตลาดในช่วงเวลานั้นยังไม่สามารถตัดสินทิศทางได้อย่างชัดเจน และความตึงเครียดระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายยังคงดำเนินต่อไป

นอกจากนี้ Doji ยังสามารถเป็นสัญญาณเตือนการพลิกกลับของแนวโน้มได้ โดยเฉพาะเมื่อมันปรากฏที่จุดสูงสุดหรือต่ำสุดของแนวโน้มขาขึ้นหรือขาลง ซึ่งอาจบ่งชี้ถึงโอกาสในการเปลี่ยนทิศทางของตลาด

ตัวอย่างเช่น ในช่วงขาขึ้น หากราคาขึ้นไปถึงจุดสูงสุดและตามด้วย Doji นั่นอาจหมายถึงพลังการซื้อเริ่มลดลงขณะที่พลังการขายเริ่มเพิ่มขึ้น ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของการพลิกกลับแนวโน้ม หรือหากมีแท่งเทียนลบที่ตามหลัง Doji ในจุดสูงสุด ก็อาจเป็นสัญญาณของการกลับตัวของตลาด

ในทางกลับกัน หากแท่งเทียน Doji ปรากฏที่จุดต่ำสุดในช่วงขาลง แสดงว่าอำนาจการขายอาจเริ่มอ่อนแอลงและมีโอกาสที่ผู้ซื้อจะเริ่มเข้ามาหนุนตลาด ซึ่งการเกิดแท่งเทียนบวกตามมาหลังจากนั้นอาจเป็นสัญญาณของการเปลี่ยนแปลงทิศทางของตลาด

Doji เป็นรูปแบบที่สำคัญในกราฟแท่งเทียน เพราะมันแสดงถึงความไม่แน่นอนในตลาดและเป็นตัวบ่งชี้ถึงการเปลี่ยนแปลงในแนวโน้มที่อาจเกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม การวิเคราะห์กราฟแท่งเทียนเพียงรูปแบบเดียวอาจไม่เพียงพอ ควรนำการวิเคราะห์นี้ไปใช้ร่วมกับการพิจารณาแนวโน้ม โดยรวมเพื่อให้การตัดสินใจการลงทุนมีความแม่นยำและรอบคอบยิ่งขึ้น

ประเภทของแท่งเทียน Doji

รูปแบบของแท่งเทียน Doji มีหลายประเภทโดยที่พบได้บ่อยที่สุด 4 รูปแบบ ได้แก่ Standard Cross, Long cross, Tombstone Cross และ Dragonfly Cross

1. Standard Cross

เป็นรูปแบบกากบาทที่เกิดขึ้นเมื่อแท่งเทียนมีขนาดสั้นและไส้เทียนด้านบนและด้านล่างยาวกว่าลำตัวของแท่งเทียน ซึ่งบ่งชี้ว่าราคามีความผันผวนในช่วงวันซื้อขายนั้น ๆ และแสดงถึงความไม่แน่นอนในตลาด โดยการที่ผู้ซื้อและผู้ขายมีพลังที่เท่าเทียมกันและไม่มีทิศทางที่ชัดเจน

2. Long Cross

รูปแบบนี้มีไส้เทียนด้านบนและด้านล่างยาวมาก ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อราคามีความผันผวนอย่างมากในช่วงเวลาการซื้อขาย และสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในแนวโน้มขาขึ้นหรือขาลง รูปแบบนี้บ่งชี้ถึงความไม่แน่นอนในตลาดและการมีสมดุลของพลังระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย ซึ่งสามารถเป็นสัญญาณของการกลับตัวของแนวโน้ม โดยเฉพาะหากเกิดขึ้นในช่วงแนวโน้มที่ชัดเจน

แม้ว่า Long Cross จะไม่สามารถให้ทิศทางที่ชัดเจนสำหรับแนวโน้มได้ แต่ก็แสดงให้เห็นถึงความเข้มข้นในการแข่งขันระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายในตลาด รูปแบบนี้ยังบ่งชี้ถึงการเริ่มต้นของช่วงเวลาการรวมตัว (consolidation) ที่ราคามีแนวโน้มเคลื่อนไหวไปในทิศทางใดทิศทางหนึ่ง ซึ่งแสดงให้เห็นว่าอารมณ์ตลาดกำลังเปลี่ยนแปลงและแนวโน้มใหม่กำลังจะเริ่มต้น

3. Tombstone Cross

รูปแบบนี้มักปรากฏในแนวโน้มขาขึ้นของหุ้นหรือในตลาด และถือเป็นสัญญาณการกลับตัวในช่วงขาขึ้นระยะสั้นโดยมีขนาดแท่งเทียนขนาดเล็กและไส้เทียนด้านบนยาว พร้อมกับไส้เทียนด้านล่างที่สั้นหรือไม่มีเลย ทำให้รูปแบบนี้มีลักษณะคล้ายกับหลุมศพ การปรากฏตัวในช่วงขาขึ้นอาจบ่งชี้ว่าพลังการซื้อเริ่มอ่อนแอลงและผู้ขายเริ่มมีอำนาจเหนือกว่า ซึ่งอาจนำไปสู่การกลับตัวของราคา

รูปแบบนี้ถือเป็นสัญญาณที่มีแนวโน้มเป็นขาลง โดยแสดงให้เห็นว่าฝั่งผู้ขายมีอิทธิพลเหนือกว่าในช่วงการซื้อขาย แม้ว่าราคาจะปิดใกล้เคียงกับราคาเปิดก็ตาม สะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงของจิตวิทยาตลาดซึ่งอาจนำไปสู่แนวโน้มขาลงในอนาคต

4. Dragonfly Cross

รูปแบบนี้สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในแนวโน้มขาขึ้นหรือขาลง โดยมีเพียงไส้เทียนด้านล่างที่ยาวมาก ซึ่งทำให้มีลักษณะคล้ายกับแมลงปอ ซึ่งไส้เทียนด้านล่างที่ยาวนั้นแสดงถึงความพยายามของตลาดในการดึงราคาลงแต่มีแรงซื้อเข้ามาผลักดันให้ราคากลับขึ้นไป การเกิดรูปแบบนี้อาจบ่งชี้ถึงภาวะสมดุลชั่วคราวของตลาด และเป็นสัญญาณเตือนถึงความเป็นไปได้ของการกลับตัวของแนวโน้ม โดยเฉพาะในช่วงแนวโน้มขาลง

รูปแบบนี้ถือเป็นสัญญาณในเชิงลบ โดยสะท้อนให้เห็นว่าในวันนั้นมีแรงซื้อที่สามารถผลักดันราคาขึ้นไปได้ แต่ต่อมากลับถูกแรงขายดึงให้ราคากลับลงไปใกล้ระดับต่ำสุดอีกครั้ง ยิ่งไส้เทียนด้านล่างยาวเท่าไหร่ สัญญาณเชิงลบก็ยิ่งชัดเจนมากขึ้น เช่นเดียวกัน หากรูปแบบนี้ปรากฏที่จุดสูงสุดของแนวโน้มขาขึ้น ก็อาจแสดงว่าพลังของฝั่งขายเริ่มอ่อนตัวลง และตลาดอาจเข้าสู่ช่วง Bottom หรือแนวโน้มอาจเริ่มกลับทิศ การเกิด Dragonfly Cross ร่วมกับแท่งเทียนที่เป็นบวก อาจบ่งชี้ถึงความเป็นไปได้ในการเปลี่ยนทิศทางของตลาดในระยะสั้น

แนวโน้มของตลาดในวันถัดไปจากการเกิดแท่งเทียน Doji

แท่งเทียน Doji คือแท่งเทียนที่แสดงให้เห็นว่าราคาเปิดและราคาปิดในวันนั้นอยู่ใกล้เคียงกันมาก ซึ่งมักสื่อถึงความไม่แน่นอนในตลาด และพลังของฝั่งซื้อกับฝั่งขายมีความสมดุลกัน อย่างไรก็ตาม การเคลื่อนไหวของราคาในวันถัดไปอาจได้รับอิทธิพลจากหลายปัจจัย จึงไม่สามารถพิจารณาจากรูปแบบเดียวเพื่อคาดการณ์ทิศทางของตลาดในอนาคตได้

นักลงทุนบางรายจะให้ความสนใจกับทิศทางของราคาหลังจากที่เกิด Doji โดยเฉพาะเพื่อดูว่ามีการเปลี่ยนแปลงของราคาที่เป็นไปในทิศทางเดียวกับไส้เทียนหรือไม่ โดยทั่วไป การเคลื่อนไหวของตลาดในวันถัดไปมักมีได้ 4 ลักษณะหลัก ๆ

ลักษณะแรกคือ แนวโน้มที่ยังคงต่อเนื่องหมายความว่าแม้จะปรากฏรูปแบบ Doji ในวันก่อนหน้า แต่ตลาดในวันถัดไปยังคงเคลื่อนไหวไปในทิศทางเดียวกับแนวโน้มเดิม ซึ่งสะท้อนว่ารูปแบบ Doji ไม่ได้เป็นสัญญาณของการกลับตัวแนวโน้มที่ชัดเจน

ลักษณะที่สองคือ การกลับตัวของแนวโน้ม หมายถึง เมื่อราคามีการเปลี่ยนแปลงในทิศทางตรงกันข้ามกับแนวโน้มก่อนหน้า อาจเป็นสัญญาณว่าแนวโน้มของตลาดกำลังจะเปลี่ยนแปลง เช่น หาก Doji ปรากฏในช่วงแนวโน้มขาขึ้น และในวันถัดมามีสัญญาณของการลดลงของราคา ก็อาจบ่งชี้ถึงการเริ่มต้นของแนวโน้มขาลง

หากในวันถัดไปเกิดแท่งเทียนขาขึ้นที่แข็งแรง ก็อาจสะท้อนถึงการเพิ่มขึ้นของพลังฝั่งซื้อ แม้ว่าจะมีแนวโน้มของการกลับตัว นักลงทุนก็ยังคงต้องเฝ้าระวังสัญญาณการกลับตัวอื่น ๆ เพื่อยืนยันการเปลี่ยนแปลงแนวโน้มอย่างชัดเจน

อีกหนึ่งกรณีคือ ตลาดอาจอยู่ในภาวะรอดูสถานการณ์ ทำให้การเคลื่อนไหวของราคายังคงอยู่ในกรอบแคบ ๆ ไม่มีทิศทางที่ชัดเจน ซึ่งสะท้อนถึงท่าทีของนักลงทุนที่ยังไม่ตัดสินใจซื้อหรือขาย และต้องการรอให้ตลาดแสดงแนวโน้มที่ชัดเจนยิ่งขึ้น

สุดท้าย ตลาดอาจยังคงแสดงถึงความไม่แน่นอน โดยไม่มีทิศทางที่แน่นอนในวันถัดไป ราคายังคงผันผวนเนื่องจากนักลงทุนไม่มั่นใจในแนวโน้มของตลาด ซึ่งส่งผลให้หลายฝ่ายเลือกที่จะชะลอการตัดสินใจ เพื่อรอรับสัญญาณที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้น

สิ่งสำคัญที่ควรตระหนักคือ รูปแบบแท่งเทียนเพียงอย่างเดียวไม่สามารถสะท้อนภาพรวมทั้งหมดของตลาดได้อย่างแม่นยำ เพราะการเคลื่อนไหวของราคายังได้รับอิทธิพลจากปัจจัยอื่น ๆ ด้วย เช่น ข่าวเศรษฐกิจ แรงซื้อขายของนักลงทุนรายใหญ่ หรือปัจจัยทางเทคนิคอื่น ๆ ดังนั้น นักลงทุนจึงควรพิจารณาร่วมกับอินดิเคเตอร์อื่น ๆ และการวิเคราะห์แนวโน้มเพื่อประกอบการตัดสินใจให้รอบคอบยิ่งขึ้น

แท่งเทียน Doji ทำงานอย่างไร?

Doji เป็นแท่งเทียนที่มักปรากฏขึ้นในช่วงที่ตลาดมีความไม่แน่นอน และอาจส่งสัญญาณถึงการกลับทิศของแนวโน้ม หากปรากฏในแนวโน้มขาขึ้นและราคามีแนวโน้มลดลงหลังจากนั้น อาจหมายถึงสัญญาณของการกลับตัวนักลงทุนควรพิจารณาปรับสถานะของตนอย่างรอบคอบ

Doji มักพบหลังจากที่ราคาลดลงแรง ซึ่งเป็นช่วงที่ทั้งฝั่งซื้อและฝั่งขาย กำลังต่อสู้กันในช่วงราคาที่จำกัด โดยที่ยังไม่มีผู้ชนะหรือผู้แพ้อย่างชัดเจน จึงถือเป็นสัญญาณของแนวรับที่อาจนำไปสู่การกลับตัวของราคาได้ นักลงทุนจำนวนไม่น้อยจึงจับตารูปแบบนี้ โดยเฉพาะเมื่อมันเกิดที่ระดับราคาต่ำในแนวโน้มขาลง

การปรากฏของแท่งเทียน Doji ไม่ได้ยืนยันว่าจะมีการกลับทิศเสมอไป เพียงแค่บอกให้เรารู้ว่าตลาดเริ่มมีแรงต้านเกิดขึ้นเท่านั้น ดังนั้นจึงควรรอดูพฤติกรรมของราคาในช่วงถัดไปก่อนเพื่อยืนยันว่ามีการกลับตัวจริง หากราคาที่เกิดขึ้นหลังจากนั้นสนับสนุนรูปแบบของ Doji ความน่าเชื่อถือของสัญญาณก็จะเพิ่มขึ้น

วิธีหนึ่งที่นิยมคือรอดูการเคลื่อนไหวของราคาวันถัดไป หากราคาพุ่งขึ้นและทะลุระดับของ Doji ได้ อาจถือเป็นจุดเข้าซื้อที่ดี หรือในบางกรณี การเกิดแท่งเทียน Doji สองแท่งติดต่อกันก็มักจะสะท้อนถึงแรง breakout ที่ชัดเจนขึ้น ตัวอย่างเช่น ในกราฟ BTC/USD จุดเข้าซื้ออาจอยู่ที่เส้นสีน้ำเงิน ส่วนเส้นสีแดงด้านบนคือจุด Stop Loss และเส้นสีแดงด้านล่างคือแนวรับหรือจุดทำกำไรที่คาดหวัง

ในขณะเดียวกัน รูปแบบนี้เองก็แสดงถึงความลังเลในตลาด โดยแท่งเทียน Doji สะท้อนให้เห็นว่าทั้งแรงซื้อและแรงขายกำลังต่อสู้กัน ซึ่งยังไม่มีฝ่ายใดครองตลาดได้อย่างชัดเจน นักลงทุนบางคนจึงเลือกที่จะ "รอดูสถานการณ์" เพื่อรอข้อมูลหรือสัญญาณเพิ่มเติม เพื่อหลีกเลี่ยงการตัดสินใจในช่วงที่ตลาดยังไม่แน่นอน

เนื่องจากสัญญาณจาก Doji มักไม่แข็งแรงมากนัก จึงควรตั้ง Stop Loss ไว้ทุกครั้ง เพราะอัตราความสำเร็จของการเทรดตาม Doji นั้นค่อนข้างต่ำ โดยทั่วไป จุดเข้าซื้อก็คือจุดที่ควรตั้ง Stop Loss ไว้ด้วย หากนักลงทุนมีสถานะถืออยู่ก่อนหน้า การปรากฏของ Doji อาจเป็นจุดที่ดีในการประเมินความเสี่ยงและเป้าหมายผลกำไรใหม่อีกครั้ง

สำหรับ Day Trader แท่งเทียน Doji ไม่ได้เป็นสัญญาณรับประกันว่าราคาจะกลับตัว ดังนั้น สำหรับ Day Trader ควรใช้ความระมัดระวังให้มาก หากเกิด Doji ที่ระดับราคาสูง อาจหมายถึงการพักฐานหรือเริ่มอ่อนแรง ส่วนถ้าเกิดที่ระดับราคาต่ำ แสดงถึงความลังเลของตลาด การยืนยันด้วยสัญญาณอื่น เช่น ค่าเฉลี่ยราคาปริมาณซื้อขาย MACD หรือ KDJ จะช่วยให้วิเคราะห์ทิศทางได้แม่นยำยิ่งขึ้น

ข้อสงวนสิทธิ์: เนื้อหานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่ได้มีจุดมุ่งหมาย (และไม่ควรถือเป็น) คำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรืออื่น ๆ ที่ควรเชื่อถือ ไม่มีการให้ความเห็นในเนื้อหาที่ถือเป็นคำแนะนำโดย EBC หรือผู้เขียนว่าการลงทุน การรักษาความปลอดภัย ธุรกรรม หรือกลยุทธ์การลงทุนใดๆ นั้นเหมาะสำหรับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ