แท่งเทียน Doji คืออะไร? เทรดยังไงให้ได้ผล

ในการวิเคราะห์ทางเทคนิค รูปแบบแท่งเทียนถือเป็นหนึ่งในเครื่องมือที่นักเทรดนิยมใช้มากที่สุดในการคาดการณ์การเคลื่อนไหวของตลาดในอนาคต หนึ่งในรูปแบบที่สำคัญและเผยสัญญาณได้อย่างชัดเจนที่สุดคือ “แท่งเทียน Doji” การทำความเข้าใจถึงลักษณะ ความหมาย ประเภท และแนวทางการเทรดโดยใช้ Doji สามารถเปลี่ยนแปลงเกมได้ โดยเฉพาะในช่วงที่ตลาดมีความผันผวนสูง

ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปรู้จักทุกแง่มุมของแท่งเทียน Doji ทั้งประเภท ความสำคัญ และวิธีการใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพในการเทรด

แท่งเทียน Doji คืออะไร?

แท่งเทียน Doji เกิดขึ้นเมื่อราคาเปิดกับราคาปิดแทบจะอยู่จุดเดียวกัน ทำให้ตัวแท่งไม่มีลำตัวจริง (Real Body) หรือมีแค่เล็กน้อยมาก ๆ หรือแทบไม่มีเลยแต่จะมีไส้เทียน (Shadow) ที่ยื่นออกมาทั้งด้านบนและล่าง ลักษณะนี้สะท้อนถึงภาวะ “ลังเล” หรือ “ไม่แน่นอน” ของตลาด ซึ่งหมายความว่าทั้งฝั่งผู้ซื้อและผู้ขายยังไม่สามารถควบคุมทิศทางราคาได้อย่างชัดเจน

โดยทั่วไป Doji ไม่ได้บอกว่าจะกลับตัวทันที แต่ถ้าโผล่ในจังหวะสำคัญ เช่น หลังจากที่ราคาพุ่งขึ้นหรือลงแรง ๆ แล้วตามด้วย Doji ก็อาจเป็นสัญญาณว่าแนวโน้มเริ่มเหนื่อยหรือมีโอกาสกลับทิศ

องค์ประกอบของแท่งเทียน Doji

• ราคาเปิดและราคาปิด : ราคานี้เกือบจะเท่ากัน

• ไส้เทียนด้านบน (Upper Shadow) : แสดงราคาสูงสุดที่เกิดขึ้นในช่วงเวลานั้น

• ไส้เทียนด้านล่าง (Lower Shadow) : แสดงราคาต่ำสุดที่เกิดขึ้น

• ลำตัวจริง (Real Body) : มีขนาดเล็กมากหรือไม่มีเลย เนื่องจากราคาปิดและเปิดใกล้เคียงกัน

รูปร่างเฉพาะตัวของแท่งเทียน Doji นี้เองที่ทำให้มันเป็นสัญญาณอันทรงพลังของความไม่แน่นอน หรือความเป็นไปได้ที่แนวโน้มราคาอาจกำลังจะเปลี่ยนแปลง

แท่งเทียน Doji สื่อถึงอะไร?

โดยพื้นฐานแล้ว แท่งเทียน Doji เป็นรูปแบบที่มีความเป็นกลาง แต่ความหมายและสัญญาณของมันขึ้นอยู่กับบริบทของแนวโน้มราคาที่เกิดขึ้น ดังนี้

• ในแนวโน้มขาขึ้น (Uptrend) : Doji อาจบ่งบอกว่าแรงซื้อเริ่มอ่อนลง และอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงการกลับตัวของแนวโน้มหรือการพักตัวของราคา

• ในแนวโน้มขาลง (Downtrend) : Doji อาจแสดงว่าความกดดันจากการขายลดลง และอาจนำไปสู่การกลับตัวเป็นขาขึ้น

• บริเวณแนวรับหรือแนวต้าน (Support/Resistance) : การเกิด Doji ใกล้ระดับแนวรับหรือแนวต้านสำคัญ อาจช่วยยืนยันโอกาสที่ราคาจะทะลุผ่านหรือตีกลับ

แท่งเทียน Doji ในตลาด ๆ 

1) ตลาด Forex

แท่งเทียน Doji มีความสำคัญอย่างมากในตลาด Forex เนื่องจากมีการซื้อขายตลอด 24 ชั่วโมง และความผันผวนสูง จึงควรใช้ควบคู่กับข่าวสารเฉพาะสกุลเงินและตัวชี้วัดเศรษฐกิจต่าง ๆ

2) ตลาดหุ้น

หุ้นมักได้รับผลกระทบจากผลประกอบการและข่าวสารต่าง ๆ Doji ที่เกิดหลังประกาศผลประกอบการ อาจสะท้อนความลังเลหรือความไม่แน่นอนของตลาดเกี่ยวกับอนาคตของบริษัท

3) ตลาดสินค้าโภคภัณฑ์และดัชนี

ในตลาดเหล่านี้ Doji มักเกิดขึ้นบริเวณเหตุการณ์สำคัญทางภูมิรัฐศาสตร์หรือเศรษฐกิจมหภาค ควรจับตาสัญญาณกลับตัวหรือการต่อเนื่องของแนวโน้มหลังเหตุการณ์เหล่านี้อย่างใกล้ชิด

ประเภทของแท่งเทียน Doji

1. Standard Doji (โดจิแบบมาตรฐาน)

เป็นรูปแบบพื้นฐานที่สุดของ Doji โดยมีไส้เทียนด้านบนและด้านล่างยาวพอ ๆ กัน และลำตัวแทบ ไม่มีแสดงถึงความสมดุลระหว่างแรงซื้อกับแรงขาย

2. Long-Legged Doji (โดจิไส้ยาว)

มีไส้เทียนด้านบนและด้านล่างที่ยาวมาก แสดงถึงความผันผวนสูงและภาวะลังเลของตลาด มักเกิดขึ้นหลังจากแนวโน้มที่แข็งแกร่งและอาจเป็นสัญญาณว่าราคาเริ่มหมดแรง

3. Dragonfly Doji (โดจิตัวแมลงปอ)

มีไส้เทียนด้านล่างยาว แต่ไม่มีไส้เทียนด้านบนหรือมีน้อยมาก มักเกิดหลังจากขาลง และอาจเป็นสัญญาณของการกลับตัวขึ้น

4. Gravestone Doji (โดจิเจดีย์หรือโดจิหลุมศพ)

ตรงข้ามกับ Dragonfly โดยมีไส้เทียนด้านบนยาว แต่ไม่มีไส้เทียนด้านล่าง มักปรากฏหลังจากขาขึ้น และเป็นสัญญาณเตือนว่าอาจเกิดการกลับตัวลง

5. Four Price Doji (โดจิสี่ราคาเท่ากัน)

เป็นรูปแบบที่หายากมาก โดยราคาเปิด สูงสุด ต่ำสุด และปิดเท่ากันหมด แสดงถึงการไม่มีความเคลื่อนไหวหรือการตัดสินใจใด ๆ ของตลาดเลย เป็นสัญญาณของภาวะนิ่งสนิทขั้นสุดยอด

วิธีการเทรดด้วยแท่งเทียน Doji

1. ระบุแนวโน้มของตลาดก่อน

ก่อนจะตัดสินใจเทรดจากแท่ง Doji ควรพิจารณาก่อนว่าตลาดอยู่ในแนวโน้มใด เป็นขาขึ้น ขาลง หรือเคลื่อนไหวแบบ Sideways

2. ดูบริบทและตำแหน่งที่ Doji ปรากฏ

ตำแหน่งของ Doji มีความสำคัญมาก:

• ใกล้แนวรับ: อาจเป็นสัญญาณกลับตัวขึ้น

• ใกล้แนวต้าน: อาจเป็นสัญญาณกลับตัวลง

3. รอการยืนยันก่อนเข้าเทรด

Doji เพียงอย่างเดียวไม่ใช่สัญญาณที่เพียงพอ ต้องรอดูแท่งเทียนถัดไปว่าให้การยืนยันหรือไม่

• สัญญาณกลับตัวขึ้น (Bullish Confirmation): แท่งเขียวตามหลัง Doji ในขาลง

• สัญญาณกลับตัวลง (Bearish Confirmation): แท่งแดงตามหลัง Doji ในขาขึ้น

4. การใช้ร่วมกับอินดิเคเตอร์ทางเทคนิค

การใช้ Doji คู่กับอินดิเคเตอร์ เช่น RSI, MACD หรือค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่ จะช่วยเพิ่มความแม่นยำ เช่น ถ้า RSI อยู่ในโซน Oversold และเกิด Doji ใกล้แนวรับก็มีโอกาสสูงที่ราคาจะดีดกลับ

5. กำหนดจุดเข้าและออกให้ชัดเจน

เมื่อมีสัญญาณยืนยันแล้ว

• สำหรับเทรด Long: เข้าที่ราคาสูงกว่าจุดสูงสุดของแท่งยืนยันเล็กน้อย

• สำหรับเทรด Short: เข้าที่ราคาต่ำกว่าจุดต่ำสุดของแท่งยืนยัน

• วางจุด Stop Loss ไว้เลยไส้เทียนของ Doji เพื่อควบคุมความเสี่ยง

ตัวอย่างที่ 1: Dragonfly Dojiในแนวโน้มขาลง

คุณพบแท่งเทียน Dragonfly Doji บนกราฟรายวันของหุ้นตัวหนึ่ง โดยเกิดขึ้นใกล้บริเวณแนวรับสำคัญในอดีต ถัดมาแท่งเทียนถัดไปเป็นแท่งสีเขียวขนาดใหญ่แบบ Bullish Engulfing

กลยุทธ์:

• เปิดสถานะซื้อ (Long) เมื่อราคาทะลุจุดสูงสุดของแท่งสีเขียว

• วางจุด Stop-loss ไว้ต่ำกว่าจุดต่ำสุดของแท่ง Doji

• ตั้งเป้าทำกำไรที่แนวต้านก่อนหน้า

ตัวอย่างที่ 2: Gravestone Doji หลังแนวโน้มขาขึ้น

หลังจากราคาขึ้นมาหลายแท่งติดกัน ปรากฏแท่ง Gravestone Doji ซึ่งบ่งบอกถึงความอ่อนแรงของฝั่งซื้อ และแท่งถัดมาเป็นแท่งสีแดงขนาดใหญ่

กลยุทธ์:

• เปิดสถานะขาย (Short) เมื่อราคาทะลุต่ำกว่าแท่งสีแดง

• วางจุด Stop-loss ไว้เหนือจุดสูงสุดของแท่ง Gravestone Doji

• ตั้งเป้าทำกำไรที่บริเวณแนวรับสำคัญ

ข้อดีและข้อเสียรูปแบบแท่งเทียน Doji 

สรุป

แท่งเทียน Doji ถือเป็นเครื่องมืออันทรงพลังสำหรับนักเทรด หากใช้อย่างถูกต้องและในบริบทที่เหมาะสม Doji สามารถช่วยบ่งชี้ภาวะลังเลของตลาด รวมถึงแนวโน้มการกลับตัวที่อาจเกิดขึ้น ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการตัดสินใจเข้าและออกจากสถานะ

อย่างไรก็ตาม อย่าลืมว่าไม่มีรูปแบบแท่งเทียนใดที่แม่นยำ 100% ดังนั้น ควรใช้ Doji ร่วมกับกลยุทธ์การเทรดที่รอบด้าน การบริหารความเสี่ยงที่เหมาะสม และวินัยทางอารมณ์ เพื่อเพิ่มโอกาสในการประสบความสำเร็จระยะยาวในตลาดการเงิน

คำเตือน: เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่ได้มีจุดประสงค์เพื่อเป็นคำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรอ้างอิง (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็นคำแนะนำ) ความคิดเห็นใดๆ ในเอกสารนี้ไม่ถือเป็นคำแนะนำของ EBC หรือผู้เขียนว่ากลยุทธ์การลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือการลงทุนใดๆ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ