Bid Ask Spread คืออะไร? ปัจจัยสำคัญที่นักลงทุนต้องรู้

การทำความเข้าใจ Bid Ask Spread หรือส่วนต่างราคาซื้อขาย เป็นก้าวสำคัญสำหรับใครที่สนใจการเทรดหรือการลงทุน แม้ฟังดูเป็นศัพท์เฉพาะ แต่ความหมายจริง ๆ กลับเข้าใจง่าย และเมื่อคุณเข้าใจแล้วจะเห็นว่ามันมีบทบาทสำคัญในโลกการเงินมากทีเดียว

ทำความเข้าใจ Bid Prices และ Ask Prices

Bid Prices หรือราคาซื้อ คือราคาสูงสุดที่ผู้ซื้อพร้อมจ่าย ส่วน Ask Prices หรือราคาขาย คือราคาต่ำสุดที่ผู้ขายยอมรับได้ ดังนั้น ส่วนต่างระหว่างราคาสองฝั่งนี้เราเรียกว่า Bid Ask Spread

ลองจินตนาการเหมือนมีการชักเย่อกันระหว่างผู้ซื้อกับผู้ขาย ผู้ซื้อพยายามจ่ายให้น้อยที่สุด ส่วนผู้ขายก็อยากได้ราคาสูงที่สุด ระยะห่างระหว่างราคาที่ทั้งสองฝ่ายต้องการนี้ คือ Bid Ask Spread ที่บางครั้งอาจน้อยมากสำหรับหุ้นหรือคู่สกุลเงินที่มีการซื้อขายบ่อย ๆ แต่ถ้าเป็นสินทรัพย์ที่ซื้อขายน้อย ส่วนต่างนี้ก็จะกว้างขึ้น และแม้จะดูเป็นตัวเลขเล็ก ๆ แต่ก็มีผลโดยตรงกับราคาที่คุณต้องจ่าย รวมถึงกำไรหรือขาดทุนจากการเทรดของคุณด้วย

บทบาทของผู้ดูแลสภาพคล่องในตลาด (Market Makers)

เคยสงสัยไหมว่าอะไรทำให้การซื้อขายในตลาดเป็นไปอย่างต่อเนื่อง? คำตอบคือ “Market Makers” หรือผู้ดูแลสภาพคล่อง ซึ่งมักเป็นสถาบันการเงินหรือบริษัทโบรกเกอร์ขนาดใหญ่ที่คอยทำหน้าที่เสนอ Bid Prices และ Ask Prices อยู่ตลอดเวลา เพื่อให้ผู้ซื้อและผู้ขายสามารถทำธุรกรรมได้ทันที

หน้าที่ของพวกเขาคือการสร้างสภาพคล่องให้กับตลาด และในขณะเดียวกันก็ทำกำไรจากส่วนต่างของราคา เช่น หากซื้อสินทรัพย์มาในราคา 10.00 ปอนด์ และขายออกในราคา 10.05 ปอนด์ กำไรของพวกเขาก็คือ 5 เพนนี ตราบใดที่ราคายังไม่ผันผวนไปจากนั้น อย่างไรก็ตาม บทบาทนี้ก็มีความเสี่ยงไม่น้อย เพราะหากราคาผันผวนอย่างรวดเร็ว พวกเขาอาจต้องถือสินทรัพย์ไว้โดยขายไม่ได้ หรืออาจต้องขายขาดทุน ดังนั้น ส่วนต่างราคาที่ดูเหมือนเล็กน้อยนี้ จึงเปรียบเสมือนค่าตอบแทนสำหรับความเสี่ยงที่พวกเขายอมรับนั่นเอง

ผลกระทบของสภาพคล่องต่อ Spread

หนึ่งในปัจจัยสำคัญที่สุดที่ส่งผลต่อขนาดของ Bid-Ask Spread คือสภาพคล่อง หรือจำนวนผู้ที่ซื้อขายสินทรัพย์นั้น ๆ ในตลาด หากมีนักลงทุนจำนวนมากที่กำลังซื้อขายอยู่ จะสามารถจับคู่คำสั่งซื้อและขายได้ง่าย ซึ่งช่วยให้ส่วนต่างราคานั้นแคบลงตัว อย่างเช่น ดัชนี หุ้นหลัก ๆ หรือคู่เงินยอดนิยมอย่าง EUR/USD มักจะมี Spread ที่แคบมาก เพราะมีการซื้อขายอย่างต่อเนื่องและมีความไม่แน่นอนต่ำ

ในทางตรงกันข้าม หากเป็นสินทรัพย์ที่ไม่ค่อยได้รับความนิยม เช่น หุ้นขนาดเล็กหรือคริปโต ที่อยู่ในตลาดเฉพาะกลุ่ม จะมีผู้ซื้อขายน้อยทำให้เกิดความไม่แน่นอนสูงขึ้น Market Makers จึงจำเป็นต้องขยาย Spread ให้กว้างขึ้น เพื่อป้องกันความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงของราคาที่อาจเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว หรือความยากในการขายสินทรัพย์ออกไป ดังนั้น หากคุณเห็นว่า Spread กว้างผิดปกติ นั่นอาจเป็นสัญญาณว่าสินทรัพย์นั้นมีสภาพคล่องต่ำ และอาจมีความเสี่ยงสูงกว่าสินทรัพย์ที่มีการซื้อขายอย่างคึกคัก

อิทธิพลของความผันผวนต่อ Bid Ask Spread

อีกปัจจัยหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับสภาพคล่องอย่างใกล้ชิดคือ ความผันผวนของราคา หรือระดับความเปลี่ยนแปลงของราคาสินทรัพย์ในช่วงเวลาสั้น ๆ แม้ในตลาดที่มีปริมาณการซื้อขายสูง หากราคามีการเคลื่อนไหวอย่างรวดเร็วและรุนแรง Spread ก็อาจกว้างขึ้นได้ เหตุผลก็เพราะว่า Market Makers ไม่ต้องการตกอยู่ในฝั่งที่เสียเปรียบเมื่อราคากระโดดอย่างกะทันหัน กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ ยิ่งตลาดคาดเดาได้ยากเท่าไร พวกเขาก็ยิ่งระมัดระวังมากขึ้นเท่านั้น

ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือช่วงเวลาที่มีการประกาศข่าวสำคัญ เช่น การตัดสินใจด้านนโยบายของธนาคารกลาง หรือรายงานผลประกอบการของบริษัท ช่วงเวลาดังกล่าวมักทำให้ Spread ขยายตัวอย่างรวดเร็วทั้งก่อนและหลังข่าว เพราะทั้งนักเทรดและ Market Makers ต่างก็ไม่แน่ใจว่าตลาดจะเคลื่อนไปในทิศทางใด แม้ว่าการขยาย Spread จะเป็นมาตรการป้องกันความเสี่ยงสำหรับ Market Makers แต่สำหรับนักเทรดทั่วไป ก็หมายถึงต้นทุนการเทรดที่สูงขึ้น และอาจได้ราคาที่ไม่ค่อยเอื้อประโยชน์ในช่วงเวลานั้น

ตัวอย่างของ Bid-Ask Spread ในสินทรัพย์แต่ละประเภท

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้น ลองมาดูกันว่า Bid-Ask Spread ในตลาดจริงนั้นแตกต่างกันอย่างไร ในตลาด Forex คู่สกุลเงินหลักอย่าง GBP/USD หรือ EUR/USD มักมี Spread ต่ำมาก บางครั้งแค่ 0.1 pip เท่านั้น (1 pip เท่ากับ 0.0001 หน่วยของสกุลเงิน) เพราะตลาดเหล่านี้มีสภาพคล่องสูงมากและมีผู้เทรดจำนวนมากทั่วโลก แต่ถ้าคุณลองเทรดคู่เงินที่ไม่เป็นที่นิยม เช่น USD/TRY (ดอลลาร์สหรัฐเทียบกับลีราตุรกี) Spread ก็อาจกว้างขึ้นมาก สะท้อนถึงความผันผวนที่สูงขึ้นและปริมาณการเทรดที่ต่ำลง

ในตลาดหุ้น หุ้นของบริษัทใหญ่ เช่น Apple หรือ Shell ซึ่งจดทะเบียนในตลาดหลักอย่าง London Stock Exchange หรือ NASDAQ มักมี Spread แคบ เพราะมีการซื้อขายอย่างต่อเนื่อง แต่ถ้าเป็นหุ้นของบริษัทขนาดเล็กในตลาดรองหรือที่มีปริมาณการเทรดน้อย อาจมี Spread หลายเพนนี หรือแม้แต่หลายปอนด์ ซึ่งส่งผลต่อความสามารถในการซื้อขายโดยไม่เสียมูลค่าไปมาก

เรื่องเดียวกันนี้ก็เกิดขึ้นในตลาดอื่นเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ พันธบัตร หรือแม้แต่คริปโต ยิ่งตลาดมีสภาพคล่องดีและราคานิ่ง Spread ก็ยิ่งแคบ แต่หากตลาดผันผวนหรือมีสภาพคล่องต่ำ Spread ก็จะกว้างขึ้นตามไปด้วย

สรุป

แม้ว่า Bid-Ask Spread จะดูเหมือนเรื่องเล็ก ๆ ในสายตาหลายคน แต่มันมีผลไม่น้อยต่อประสบการณ์ในการเทรด ตั้งแต่จังหวะที่คุณส่งคำสั่งซื้อหรือขาย Spread ก็มีผลต่อทั้งราคาที่คุณต้องจ่าย และกำไรที่คุณอาจจะได้รับ การเข้าใจว่า Spread คืออะไร ทำงานอย่างไร และอะไรที่ทำให้มันเปลี่ยนแปลง จะช่วยให้คุณตัดสินใจได้อย่างรอบคอบมากขึ้น และหลีกเลี่ยงต้นทุนที่ไม่จำเป็นไปได้มาก

โดยเฉพาะถ้าคุณเพิ่งเริ่มต้นการเทรดหรือการลงทุน การสังเกต Spread ไว้บ้างก็ถือเป็นเรื่องสำคัญ เพราะมันสะท้อนให้เห็นความเคลื่อนไหวของตลาด และเตือนเราว่า “ราคาที่เห็น” อาจยังไม่ใช่ภาพทั้งหมดของเกมนี้

คำเตือน: เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นคำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรอ้างอิง (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็นคำแนะนำ) ความคิดเห็นใดๆ ในเอกสารนี้ไม่ถือเป็นคำแนะนำของ EBC หรือผู้เขียนว่ากลยุทธ์การลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือการลงทุนใดๆ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ