Đăng vào: 2025-11-13
Đóng cửa chính phủ liên bang Mỹ dài 43 ngày – lâu nhất trong lịch sử – đã chấm dứt vào ngày 12/11/2025 sau khi Quốc hội thông qua gói chi tiêu tạm thời và Tổng thống Trump ký ban hành. Đợt đóng cửa bắt đầu từ ngày 1/10/2025 do bất đồng về việc gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế (thuộc Đạo luật Obamacare) giữa lưỡng viện Quốc hội.
Cùng ngày, chứng khoán Mỹ phản ứng tích cực: chỉ số Dow Jones lần đầu tiên trong lịch sử vượt mốc 48.000 điểm nhờ kỳ vọng chính phủ mở cửa trở lại và dữ liệu kinh tế minh bạch hơn. Chính phủ Mỹ khôi phục hoạt động, còn thị trường chứng khoán lập đỉnh kỷ lục, đánh dấu một bước ngoặt tích cực đối với tâm lý đầu tư và triển vọng kinh tế.
Các ý chính:
Đóng cửa kỷ lục 43 ngày: Quốc hội trở lại họp vào giữa tháng 11, Hạ viện (222-209) và Thượng viện (60-40) thông qua gói chi tiêu ngắn hạn, kết thúc đợt gián đoạn ngân sách liên bang.
Nguyên nhân tranh cãi: Đảng Dân chủ kiên quyết đòi gia hạn trợ cấp y tế (ACA) sắp hết hạn, trong khi phe Cộng hòa không đưa vấn đề này vào gói chi tiêu ngắn hạn. Cuộc đàm phán kéo dài qua đợt bầu cử giữa kỳ bổ sung, và cuối cùng gói chi tạm thời chỉ bao gồm ngân sách mà không có cam kết về y tế.
Dow Jones phá đỉnh lịch sử: Phiên 12/11, Dow Jones đóng cửa ở mức 48.254 điểm, lần đầu trên 48.000, tăng 0,7% so với trước đó. Kỳ vọng đóng cửa chính phủ và phục hồi kinh tế đã đẩy các cổ phiếu tài chính – như Goldman Sachs, JPMorgan – lập đỉnh mới và cổ phiếu hàng không tăng mạnh do nhu cầu du lịch tăng khi chính phủ hoạt động trở lại.
Phản ứng nhà đầu tư và chuyên gia: Thị trường phản ánh niềm tin vào sự ổn định trở lại. Chiến lược gia Sam Stovall (CFRA) nhận định: “Kỳ vọng là chính phủ sẽ hoạt động trở lại… người lao động sẽ trở lại làm việc, dữ liệu kinh tế lại được công bố và bất ổn sẽ lùi vào quá khứ”. Tuy nhiên, một số chuyên gia cảnh báo dấu hiệu tăng trưởng kinh tế yếu có thể hạn chế đà tăng của thị trường trong tương lai gần.
Hậu quả kinh tế: Đóng cửa chính phủ đã gây thiệt hại kinh tế đáng kể – làm gián đoạn dữ liệu vĩ mô và giảm gần 0,1 điểm phần trăm tăng trưởng GDP cho mỗi tuần nghỉ việc. Gói chi tiêu vừa thông qua chỉ là giải pháp tạm thời đến ngày 30/1/2026, để lại câu hỏi mở về ngân sách và nợ công – quốc gia sẽ tiếp tục gia tăng hơn 1,8 nghìn tỷ USD mỗi năm.
Từ ngày 1/10/2025, khi năm tài khóa mới bắt đầu mà Quốc hội không thông qua ngân sách hoặc nghị quyết chi tiêu tạm thời, chính phủ liên bang Mỹ phải ngừng tài trợ cho các cơ quan không thiết yếu. Đây là lần thứ 11 xảy ra tình trạng “shutdown”, nhưng với 43 ngày (từ đầu tháng 10 đến 12/11), đây là đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử Mỹ.
Nguyên nhân chính là bất đồng giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ về việc gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế dưới Luật chăm sóc sức khỏe (ACA). Đảng Dân chủ yêu cầu gói chi tạm thời bao gồm mở rộng trợ cấp này cho khoảng 24 triệu người dân sắp hết hạn cuối năm, trong khi Đảng Cộng hòa cho rằng đây là một chính sách độc lập cần giải quyết riêng.
Ban đầu, Hạ viện do Cộng hòa kiểm soát từ chối thêm bất kỳ điều khoản mở rộng trợ cấp nào, dẫn đến việc Thượng viện phải tạm hoãn nhiều lần. Thậm chí vào đầu tháng 10, một quan chức Nhà Trắng thừa nhận chính phủ đã “tự gây ra tình trạng đóng cửa” khi không có kế hoạch chi tiêu rõ ràng.
Trong bối cảnh đó, Đảng Dân chủ lập luận rằng họ không chịu gánh chịu hậu quả đau đớn trong gói chi tạm nếu không có cam kết về y tế. Hạ viện sau khi thông qua dự luật chi tiêu hôm 12/11 đã để hẹn Thượng viện tiếp tục bàn giao tranh trợ cấp này trong một cuộc bỏ phiếu riêng vào tháng 12.
Cuộc đàm phán xoay quanh không chỉ lợi ích cốt lõi mà còn là chiến lược chính trị trước thềm bầu cử giữa kỳ năm 2026. Nhiều cuộc bầu cử bổ sung ở New Jersey, Virginia và New York đầu tháng 11 đã tiếp thêm niềm tin cho Đảng Dân chủ về khả năng công kích đối thủ trên vấn đề chăm sóc sức khỏe.
Tuy nhiên, việc gia hạn chi tiêu tạm thời trước mắt đã được coi là ưu tiên, để giải tỏa áp lực tài chính, dù đến nay vẫn chưa có đảm bảo cho trợ cấp y tế sau tháng 12.
Sự kết thúc của giai đoạn đóng cửa chính phủ kéo dài đã mang lại một làn sóng lạc quan rõ rệt cho thị trường. Các nhà phân tích đã nhanh chóng đánh giá lại ảnh hưởng của chi tiêu chính phủ đối với nền kinh tế và những thay đổi tiềm năng trong khái niệm về chính sách tài khóa sắp tới. Việc chính phủ trở lại hoạt động bình thường giúp loại bỏ một yếu tố bất ổn lớn, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư đưa ra quyết định một cách tự tin hơn.
Ngày 10/11/2025, Thượng viện Mỹ đã thuận 60-40 thông qua gói chi tiêu ngắn hạn mới, khôi phục ngân sách liên bang hoạt động trở lại. Theo Reuters, gần như toàn bộ nghị sĩ Cộng hòa và 8 nghị sĩ Dân chủ hỗ trợ, dù các Dân chủ bỏ phiếu phản đối do không có điều khoản về trợ cấp y tế.
Thỏa thuận này tái cấp kinh phí cho các cơ quan hết hạn từ 1/10 và hoãn kế hoạch tinh giản biên chế hàng trăm ngàn công chức Mỹ cho đến 30/1/2026. Tổng thống Trump bày tỏ ủng hộ, khen “thỏa thuận này rất tốt” và ký ban hành ngay ngày 12/11, đưa hàng trăm ngàn nhân viên công vụ bị tạm hoãn trở lại làm việc kể từ ngày 13/11.
Hạ viện bỏ phiếu ngày 12/11 với kết quả 222-209 (gần như theo đường lối đảng phái), chính thức chấm dứt đợt đóng cửa sau 43 ngày. Giờ đây, các cơ quan liên bang – từ sân bay đến ngân hàng thực phẩm – sẽ khôi phục dịch vụ dần dần.
Tác giả David Morgan (Reuters) nhận định việc mở lại này hy vọng sẽ chuẩn bị cho “làn sóng du lịch lễ Tạ ơn” đang tới gần và giúp giáng thực phẩm đã bị gián đoạn cho các gia đình tại quầy thực phẩm. Đồng thời, việc công bố trở lại các báo cáo kinh tế – đã bị hoãn nhiều tuần – sẽ giúp nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách cập nhật chính xác hơn về thị trường lao động, lạm phát và chi tiêu tiêu dùng.
Phản ứng tích cực của thị trường được thể hiện rõ qua đà tăng điểm ấn tượng của các chỉ số chính. Để hiểu rõ về chỉ số công nghiệp Dow Jones và tại sao nó lại là thước đo quan trọng cho sức khỏe của nền kinh tế Mỹ, người đọc cần nắm bắt cấu trúc và thành phần của nó. Đồng thời, những động thái của ngân hàng trung ương Mỹ cũng như các quyết định về chính sách lãi suất của Fed luôn có tác động sâu rộng đến biến động của thị trường chứng khoán.
Thị trường chứng khoán Mỹ phản ứng mạnh mẽ trước tin kết thúc đóng cửa. Ngay phiên giao dịch 11/11 (thứ Ba), chỉ số Dow Jones đã tăng 1,18% đạt 47.928 điểm, lập kỷ lục đóng cửa mới trên quan điểm “chính phủ có thể sớm mở cửa trở lại”. Đà này tiếp tục duy trì đến phiên 12/11: Dow đóng cửa ở 48.254 điểm, tăng 0,7% so với phiên trước và lần đầu vượt mốc 48.000 (trong khi S&P 500 tăng nhẹ 0,1% và Nasdaq giảm 0,3%).
Theo bài phân tích của Investopedia, chỉ số Dow Jones tăng “nhờ dự đoán đợt đóng cửa 43 ngày sắp chấm dứt”. Một số nhà phân tích nhận định sự ổn định trở lại của chính phủ làm giảm bớt rủi ro chính trị, khơi thông dòng dữ liệu kinh tế mà trước đây bị tắc nghẽn.
Chiến lược gia Sam Stovall (CFRA) bình luận: “Kỳ vọng là đóng cửa đã qua đi… Mọi người sẽ quay lại làm việc, dữ liệu kinh tế sẽ được công bố trở lại và bất ổn sẽ lùi vào quá khứ”. Tâm lý này “giúp xóa bớt mối lo về các báo cáo kinh tế bị hoãn và giúp các thị trường tài chính bình tâm” khi bước vào mùa công bố lợi nhuận cuối năm.
Không chỉ Dow tăng kỷ lục, nhiều cổ phiếu trọng yếu khác cũng thiết lập đỉnh mới. Cổ phiếu của các ngân hàng lớn như Goldman Sachs, JPMorgan Chase và American Express đều lên mức cao lịch sử trong phiên này, đóng góp chủ yếu vào lực đẩy của Dow (gồm chỉ số này 30 blue-chip).
Cổ phiếu UnitedHealth Group (công ty bảo hiểm y tế) cũng tăng 3,5% dẫn đầu nhóm. Trong khi đó, các mã công nghệ không đồng đều: Nvidia tăng nhẹ sau khi giảm phiên trước, trong lúc Apple hay Amazon có phiên điều chỉnh (theo nguồn phóng viên Kiplinger).
Đáng chú ý, cổ phiếu các hãng hàng không tăng mạnh do kỳ vọng nhu cầu hồi phục khi chính phủ mở cửa. Bảng tin Investopedia nhấn mạnh: United Airlines và Delta đều tăng hơn 5%, Southwest thêm khoảng 4% khi nhà đầu tư đánh cược việc nhiều chuyến bay sẽ được khôi phục.
Về khía cạnh rộng hơn, chủ đề tranh chấp đóng cửa trước đó đã khiến nhà đầu tư e ngại (các chỉ số tăng/giảm đan xen), nhưng giờ đây sự giải tỏa rủi ro đã “bắt cầu nối” tạo xung lực mới cho thị trường. Tuy nhiên, một số chuyên gia lưu ý phần còn lại của năm 2025 còn nhiều yếu tố rủi ro, như áp lực lạm phát và ngưỡng lãi suất của Fed, có thể hạn chế đà tăng trong trung hạn.
Sự kiện này cũng là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc theo dõi cái nhìn tổng quan về các chỉ số thị trường để đánh giá tổng thể bức tranh kinh tế vĩ mô. Khi một rủi ro hệ thống như đóng cửa chính phủ được giải quyết, dòng tiền có xu hướng tìm đến các tài sản rủi ro hơn, đẩy giá cổ phiếu tăng vọt. Đây là một ví dụ điển hình cho thấy mối liên hệ phức tạp giữa chính trị, kinh tế và phản ứng của thị trường tài chính toàn cầu.
Nhìn chung, giới đầu tư trên Phố Wall đón nhận tin chính phủ mở cửa trở lại một cách tích cực. Bên cạnh các công ty tài chính và hàng không hưởng lợi nhất, nhóm cổ phiếu công nghiệp và tiêu dùng cũng có xu hướng tăng nhẹ khi lo ngại về gián đoạn chuỗi cung ứng giảm bớt.
Một số quỹ đầu tư và chiến lược gia gọi đây là “thời điểm mua vào cổ phiếu” trong ngắn hạn, bởi rủi ro chính trị lắng xuống. Chỉ số VIX (lo lắng thị trường) đã giảm nhẹ trong phiên 12/11 (theo dữ liệu thị trường), thể hiện tâm lý bớt căng thẳng.
Các chuyên gia cũng phân tích kỹ hơn sự kiện. CFRA dự báo rằng đà tăng của Dow sẽ còn được duy trì nếu dữ liệu kinh tế tiếp tục cải thiện và Fed giảm lãi suất vào cuối năm như dự đoán. Tuy nhiên, họ nhắc nhở rằng hiện vẫn còn nhiều thách thức: thất nghiệp tiềm ẩn tăng, lạm phát chưa hạ, cũng như áp lực nợ công tăng lên (khoảng $38.000 tỷ) do chính sách tài khóa đẩy thêm chi tiêu. Việc bác bỏ tranh chấp về y tế hiện nay cũng mở ra vấn đề lớn cho năm sau: hơn 2 triệu người có thể mất trợ cấp bảo hiểm nếu Quốc hội không có giải pháp lâu dài.
Doanh nghiệp Mỹ (đặc biệt các ngành chịu ảnh hưởng của chính phủ – như hàng không, quốc phòng, phúc lợi xã hội) thở phào khi ngừng hoạt động bán phần được khởi động lại. Giám đốc điều hành các công ty lớn đã lên tiếng ủng hộ sự ổn định mới: ông Ed Bastian (CEO Delta Airlines) cho biết việc có thể duy trì lịch bay đầy đủ “trong vài ngày tới” là tin rất đáng mừng cho hành khách và nhân viên hãng. Tuy nhiên, nhiều CEO cũng nhấn mạnh phải giám sát cẩn thận ngân sách liên bang sắp tới, vì chi tiêu cao kỷ lục có thể ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô (lạm phát, lãi suất vay, thâm hụt ngân sách).
Báo chí và phân tích chuyên môn ghi nhận quan điểm đa chiều. Một số bài bình luận của Reuters đánh giá không có “đảng thắng rõ ràng” trong cuộc đụng độ chính trị này. Lập luận này cho thấy cả hai phía đều chịu áp lực: 50% người dân đổ lỗi cho phe Cộng hòa, 47% cho phe Dân chủ (theo thăm dò Reuters/Ipsos).
Trong khi đó, nhóm khác lưu ý cổ phiếu đang phản ánh kỳ vọng của giới đầu tư (đảng nào kiểm soát chính phủ sau bầu cử 2026 sẽ quyết định hướng đi tiếp theo). Ông Sam Stovall của CFRA khuyến cáo: dù phản ứng thị trường tích cực, các nhà đầu tư nên “theo dõi sát dữ liệu sắp tới để không bị bất ngờ” khi nền kinh tế còn nhiều biến số chưa rõ.
Dù đợt đóng cửa đã kết thúc, nhiều vấn đề lớn vẫn còn phía trước. Về chính trị, cuộc tranh luận về trợ cấp y tế chưa được giải quyết: Quốc hội chỉ đồng ý bỏ phiếu lại về trợ cấp này vào tháng 12, nhưng chưa cam kết kết quả. Hàng triệu người dân Mỹ vẫn chờ đợi xem liệu chi phí bảo hiểm có bị tăng mạnh từ năm sau.
Về tài chính công, Tổng thống và Quốc hội đã chọn tiếp tục chi tiêu với mức nợ ngày càng cao: theo Reuters, chính phủ hiện thêm khoảng 1,8 nghìn tỷ USD mỗi năm vào tổng nợ gần 38 nghìn tỷ USD. Cộng đồng kinh tế quan tâm liệu chính phủ sẽ kiểm soát thâm hụt ra sao trong tương lai.
Thị trường chứng khoán, dù thiết lập mốc mới, cũng đối mặt với nhiều thách thức. Các chuyên gia đặt câu hỏi liệu đà tăng có bền vững khi các báo cáo kinh tế quan trọng (lạm phát, việc làm) sắp công bố sau đợt gián đoạn. Giới phân tích cũng lưu ý cổ phiếu công nghệ – phần lớn là động lực tăng trước đó – đang điều chỉnh nhẹ, có thể gây áp lực lên chỉ số rộng hơn nếu tâm lý “AI e ngại” lan rộng trở lại.
Ngoài ra, Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ tiếp tục theo dõi kỹ lạm phát và tăng trưởng; những động thái như tăng lãi suất hoặc giảm lãi suất trong chính sách tiền tệ cuối năm có thể làm thị trường dao động.
Tóm lại, dù chính phủ Mỹ đã vượt qua khủng hoảng ngân sách ngắn hạn và Dow Jones lập kỷ lục mới, bức tranh kinh tế - chính trị phía trước vẫn còn nhiều dấu hỏi. Thị trường đang kì vọng nhiều vào dữ liệu và quyết sách sắp tới: các chuyên gia nhận định năm 2026 sẽ chứng minh sức chịu đựng của nền kinh tế trước các bất ổn tài khóa, cũng như tính ổn định của chính phủ mới trong việc giải quyết các thách thức lớn.
Vậy câu hỏi đặt ra là: Quốc hội Mỹ sẽ giải quyết thế nào các vấn đề còn tồn đọng, và điều đó sẽ tác động ra sao đến thị trường và người dân trong thời gian tới?
Nguồn: Reuters, Bloomberg, CNBC, Wall Street Journal, chính phủ và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed).
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
