Đăng vào: 2025-11-12
Hội chứng overtrading (giao dịch quá mức) và cách khắc phục là một trong những thách thức tâm lý lớn nhất mà mọi nhà giao dịch phải đối mặt, có khả năng dẫn đến thua lỗ nặng nề và kiệt quệ về tinh thần nếu không được nhận diện và xử lý kịp thời.
Hội chứng overtrading (giao dịch quá mức) là tình trạng một nhà giao dịch thực hiện quá nhiều lệnh mua bán trong một khoảng thời gian ngắn, thường không dựa trên một chiến lược rõ ràng mà bị chi phối bởi cảm xúc như sợ hãi, tham lam, hoặc mong muốn gỡ lỗ nhanh chóng. Tình trạng giao dịch liên tục này không chỉ làm tăng chi phí giao dịch (phí spread, hoa hồng) mà còn làm giảm chất lượng của mỗi quyết định đầu tư, dẫn đến nguy cơ cháy tài khoản.
Để xây dựng một chiến lược giao dịch bền vững, hãy bắt đầu bằng việc mở tài khoản demo tại EBC để thực hành các quy tắc quản lý rủi ro mà không gặp bất kỳ áp lực tài chính nào.
Hãy cùng EBC tìm hiểu sâu hơn về các nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo và các phương pháp khoa học đã được chứng minh để kiểm soát hành vi giao dịch quá nhiều, giúp bạn bảo vệ vốn và phát triển sự nghiệp giao dịch một cách chuyên nghiệp. Việc quản lý tâm lý giao dịch và duy trì kỷ luật là chìa khóa cho sự thành công dài hạn.
Các ý chính:
Overtrading (giao dịch quá mức) là hành vi giao dịch bị chi phối bởi cảm xúc thay vì chiến lược, dẫn đến các quyết định thiếu phân tích và làm gia tăng chi phí giao dịch không cần thiết.
Dấu hiệu nhận biết bao gồm việc liên tục theo dõi biểu đồ, vào lệnh ngay sau khi thua lỗ (giao dịch trả thù), bỏ qua các quy tắc quản lý rủi ro và cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi.
Nguyên nhân cốt lõi thường xuất phát từ tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội), sự thiếu kiên nhẫn, thiếu kế hoạch giao dịch rõ ràng và ảnh hưởng của thiên kiến xác nhận.
Giải pháp khắc phục hiệu quả nhất là thiết lập và tuân thủ nghiêm ngặt một kế hoạch giao dịch, ghi chép nhật ký, giới hạn số lượng lệnh mỗi ngày và tạm dừng giao dịch khi tâm lý bất ổn.
Overtrading, hay giao dịch quá mức, là một cạm bẫy tâm lý phổ biến trong đầu tư tài chính, đặc biệt là với các thị trường có biến động cao như ngoại hối, chứng khoán phái sinh hay tiền điện tử. Đây là hành vi thực hiện một số lượng lớn các giao dịch vượt quá khả năng phân tích và quản lý của nhà đầu tư, thường xuất phát từ cảm xúc hơn là một chiến lược được tính toán kỹ lưỡng. Hành vi này không chỉ bào mòn tài khoản của bạn qua các loại phí giao dịch mà còn làm suy giảm nghiêm trọng khả năng ra quyết định sáng suốt, dẫn đến một vòng xoáy thua lỗ khó thoát ra.
Theo các chuyên gia tài chính hành vi, overtrading không được định nghĩa bởi một con số giao dịch cụ thể mỗi ngày, mà là bất kỳ hoạt động giao dịch nào đi chệch khỏi kế hoạch đã được xác định trước của bạn. Nếu kế hoạch của bạn chỉ cho phép tối đa 3 giao dịch mỗi ngày dựa trên các tín hiệu rõ ràng, thì việc thực hiện giao dịch thứ tư chỉ vì cảm thấy "thị trường có vẻ sắp tăng" chính là một biểu hiện của overtrading.
Biểu hiện của nó rất đa dạng:
Giao dịch trả thù (Revenge Trading): Ngay lập tức vào một lệnh mới với khối lượng lớn hơn sau khi vừa bị thua lỗ, với hy vọng gỡ lại số tiền đã mất một cách nhanh chóng.
FOMO (Fear Of Missing Out): Nhảy vào một giao dịch khi giá đã chạy một đoạn dài vì sợ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận, bất chấp việc điểm vào lệnh không còn tối ưu.
Giao dịch vì buồn chán: Thực hiện lệnh mua bán chỉ để cảm thấy mình đang "làm việc" hoặc "tham gia" vào thị trường, ngay cả khi không có tín hiệu giao dịch nào đạt chuẩn.
Gốc rễ của overtrading nằm sâu trong tâm lý con người và các thiên kiến nhận thức. Hiểu rõ những nguyên nhân này là bước đầu tiên để kiểm soát chúng.
Một trong những nguyên nhân chính là hiệu ứng thiên lệch xác nhận (Confirmation Bias). Theo một bài phân tích trên tạp chí Kinh tế và Dự báo, nhà đầu tư có xu hướng tìm kiếm và diễn giải thông tin theo cách xác nhận niềm tin sẵn có của họ. Khi bạn tin rằng một cổ phiếu sẽ tăng giá, bạn sẽ chỉ chú ý đến các tin tức tích cực và bỏ qua các dấu hiệu tiêu cực, từ đó dễ dàng đưa ra quyết định vào lệnh thiếu khách quan.
Bên cạnh đó, áp lực từ các yếu tố bên ngoài cũng là một nguyên nhân đáng kể. Một nghiên cứu về Hội chứng quá tải (Overtraining Syndrome) đăng trên Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ (PMC) cho thấy, tình trạng căng thẳng trong cuộc sống như áp lực công việc, thiếu ngủ, hay khó khăn cá nhân có thể cộng hưởng với áp lực từ việc giao dịch.
Tình trạng này làm suy giảm khả năng tự kiểm soát và đưa ra quyết định lý trí, khiến nhà giao dịch dễ dàng rơi vào trạng thái giao dịch quá mức như một cách để giải tỏa căng thẳng hoặc tìm kiếm sự phấn khích tức thời. Việc nhận diện và quản lý tổng thể các nguồn gây stress này là yếu-tố-quan-trọng để duy trì sự cân bằng tâm lý trong giao dịch.
Hội chứng giao dịch quá mức thường xuất phát từ việc thiếu kiểm soát cảm xúc và một chiến lược không rõ ràng. Để khắc phục, điều quan trọng là phải nhận diện và xử lý các yếu tố tinh thần ảnh hưởng đến quyết định mua bán, từ đó xây dựng một nền tảng vững chắc cho mọi hoạt động đầu tư. Việc hiểu rõ bản thân và những phản ứng tự nhiên của con người trước biến động thị trường sẽ giúp trader tránh được những sai lầm lặp đi lặp lại.
Nhận biết sớm các dấu hiệu của overtrading là yếu tố then chốt giúp bạn ngăn chặn những thiệt hại lớn về tài chính và tinh thần. Hội chứng này không chỉ thể hiện qua hành vi giao dịch mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tâm lý và thể chất của bạn. Việc chẩn đoán chính xác tình trạng của bản thân đòi hỏi sự trung thực và khả năng tự quan sát một cách khách quan.
Các dấu hiệu về hành vi là những biểu hiện rõ ràng và dễ nhận thấy nhất. Nếu bạn thấy mình có một hoặc nhiều dấu hiệu dưới đây, rất có thể bạn đang giao dịch quá mức.
Giảm kích thước lệnh để giao dịch nhiều hơn: Bạn chia nhỏ vốn và vào nhiều lệnh với khối lượng thấp hơn, tự biện minh rằng điều này giúp giảm rủi ro. Tuy nhiên, thực chất đây là một cách để thỏa mãn cảm giác muốn giao dịch liên tục.
Phá vỡ quy tắc quản lý rủi ro: Bạn thường xuyên bỏ qua các điểm dừng lỗ (stop loss) đã đặt ra hoặc nới rộng chúng khi lệnh đi ngược xu hướng, hy vọng thị trường sẽ đảo chiều. Bạn cũng có thể mạo hiểm một tỷ lệ phần trăm vốn lớn hơn mức cho phép trong kế hoạch giao dịch của mình.
Vào lệnh không có lý do chính đáng: Các quyết định giao dịch của bạn không còn dựa trên phân tích kỹ thuật hay cơ bản, mà chỉ dựa vào cảm tính hoặc một sự thôi thúc bất chợt. Bạn không thể giải thích rõ ràng tại sao mình lại vào lệnh đó.
Liên tục chuyển đổi giữa các thị trường hoặc khung thời gian: Bạn nhảy từ cặp tiền tệ này sang cặp tiền tệ khác, hoặc từ biểu đồ H1 sang M5 chỉ để tìm kiếm tín hiệu giao dịch. Điều này cho thấy sự thiếu kiên nhẫn và không tuân thủ một hệ thống nhất quán.
Không thể rời mắt khỏi biểu đồ: Bạn dành phần lớn thời gian trong ngày để dán mắt vào màn hình giao dịch, ngay cả khi không có phiên giao dịch chính hoặc biến động đáng chú ý.
Overtrading là một hoạt động gây căng thẳng cực độ, và những ảnh hưởng của nó không chỉ dừng lại ở tài khoản giao dịch. Tương tự như hội chứng quá tải trong thể thao, giao dịch quá mức có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.
Nghiên cứu khoa học về Overtraining Syndrome được công bố trên PubMed Central chỉ ra rằng, tình trạng căng thẳng kéo dài do hoạt động quá mức có thể dẫn đến một loạt các triệu chứng tiêu cực. Các nhà giao dịch cũng có thể trải qua những điều tương tự:
Mệt mỏi và kiệt sức kéo dài: Bạn luôn cảm thấy uể oải, thiếu năng lượng, ngay cả sau khi đã ngủ đủ giấc.
Rối loạn giấc ngủ: Khó đi vào giấc ngủ, thường xuyên tỉnh giấc giữa đêm, hoặc thức dậy rất sớm và nghĩ ngay đến thị trường.
Suy giảm khả năng tập trung: Bạn cảm thấy khó tập trung vào việc phân tích biểu đồ hoặc các công việc khác trong cuộc sống.
Cảm xúc bất ổn: Dễ cáu kỉnh, lo lắng, hoặc cảm thấy tuyệt vọng, đặc biệt là sau một chuỗi lệnh thua.
Mất hứng thú: Bạn không còn cảm thấy niềm vui hay sự hứng thú với các hoạt động mà trước đây mình yêu thích.
Nếu bạn nhận thấy những triệu chứng này, hãy xem đó là một lời cảnh báo nghiêm túc. Việc tạm dừng giao dịch và dành thời gian nghỉ ngơi không chỉ giúp bảo vệ tài khoản mà còn là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe của chính bạn. Hãy thử thực hành các kỹ thuật quản lý rủi ro trên tài khoản demo tại EBC để lấy lại sự tự tin mà không ảnh hưởng đến tâm lý.
Một trong những giải pháp cốt lõi để tránh những phiên giao dịch không hiệu quả là thiết lập kế hoạch tài chính cho giao dịch. Điều này bao gồm việc xác định rõ số vốn, mức chấp nhận rủi ro và kích thước vị thế phù hợp cho mỗi lệnh. Khi có một khuôn khổ quản lý chặt chẽ, nhà đầu tư sẽ ít bị cuốn vào tâm lý trả đũa thị trường sau thua lỗ, một hành vi thường dẫn đến việc đặt lệnh vô tội vạ và vượt quá khả năng chịu đựng của tài khoản.
Vượt qua hội chứng overtrading là một quá trình đòi hỏi sự cam kết, kỷ luật và một kế hoạch hành động rõ ràng. Đây không phải là việc có thể giải quyết trong một sớm một chiều, mà là việc xây dựng lại các thói quen và tư duy giao dịch lành mạnh. Dưới đây là quy trình 3 bước đã được chứng minh hiệu quả, giúp bạn lấy lại quyền kiểm soát và định hướng lại con đường giao dịch của mình.
Bước đầu tiên và quan trọng nhất để giải quyết bất kỳ vấn đề nào là thừa nhận rằng nó tồn tại. Hãy đối diện với sự thật rằng bạn đang giao dịch quá mức và hành vi này đang gây tổn hại cho bạn. Đừng cố gắng tự bào chữa hay đổ lỗi cho thị trường.
Ngay sau khi nhận ra vấn đề, hành động cần làm ngay lập tức là dừng giao dịch hoàn toàn. Hãy đóng tất cả các vị thế đang mở (nếu có thể) và đăng xuất khỏi nền tảng giao dịch của bạn. Đặt ra một khoảng thời gian nghỉ ngơi cụ thể, có thể là một vài ngày hoặc thậm chí một tuần. Trong thời gian này, tuyệt đối không xem biểu đồ, không đọc tin tức tài chính và không nghĩ về các giao dịch đã qua.
Mục đích của giai đoạn này là để tâm trí bạn được nghỉ ngơi, thoát khỏi vòng xoáy cảm xúc tiêu cực và lấy lại sự bình tĩnh. Đây là cơ hội để bạn "reset" lại trạng thái tâm lý, tạo ra một khoảng lặng cần thiết để đánh giá lại mọi thứ một cách khách quan.
Sau khi tâm trí đã bình tĩnh trở lại, hãy bắt đầu quá trình phân tích. Nhật ký giao dịch chính là công cụ mạnh mẽ nhất của bạn lúc này. Nếu bạn chưa có thói quen ghi nhật ký, hãy bắt đầu ngay từ bây giờ.
Hãy xem lại lịch sử giao dịch của bạn trong khoảng thời gian gần nhất và trả lời các câu hỏi sau cho mỗi lệnh thua lỗ do overtrading:
Lý do vào lệnh là gì? Nó có tuân thủ kế hoạch giao dịch của bạn không? Hay đó là một quyết định bốc đồng?
Cảm xúc của bạn lúc đó là gì? Bạn cảm thấy hưng phấn, sợ hãi, tham lam, hay tức giận?
Bối cảnh thị trường lúc đó ra sao? Thị trường đang có xu hướng rõ ràng hay đang đi ngang (sideways)?
Bạn đã tuân thủ quy tắc quản lý rủi ro không? Điểm dừng lỗ và chốt lời được đặt ở đâu?
Quá trình này sẽ giúp bạn xác định được các "tác nhân" (triggers) gây ra hành vi overtrading. Có thể bạn thường giao dịch quá mức sau một lệnh thắng lớn (do quá tự tin) hoặc sau một lệnh thua (do muốn trả thù). Việc nhận diện được các mẫu hành vi lặp đi lặp lại này là chìa khóa để phá vỡ chúng.
Dựa trên những phân tích từ bước 2, giờ là lúc bạn xây dựng lại một bộ quy tắc vững chắc để bảo vệ mình. Các quy tắc này phải cụ thể, có thể đo lường được và không có chỗ cho sự mập mờ.
Một số quy tắc hiệu quả bạn có thể áp dụng:
Giới hạn số lượng giao dịch mỗi ngày/tuần: Ví dụ, "Tôi sẽ không thực hiện quá 2 giao dịch mỗi ngày". Khi đã đạt đến giới hạn này, dù thị trường có đẹp đến đâu, bạn cũng sẽ đóng máy và dừng lại.
Áp dụng quy tắc thua lỗ tối đa: Ví dụ, "Nếu tôi thua lỗ 2% tài khoản trong một ngày, tôi sẽ ngừng giao dịch cho đến ngày hôm sau". Điều này ngăn chặn việc cố gắng gỡ gạc trong trạng thái tâm lý tồi tệ.
Quy tắc 1%: Một nguyên tắc vàng được nhiều nhà giao dịch chuyên nghiệp áp dụng là không bao giờ mạo hiểm quá 1% vốn cho bất kỳ một lệnh giao dịch nào. Điều này đảm bảo rằng một vài lệnh thua liên tiếp cũng không thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài khoản của bạn.
Chỉ giao dịch khi có checklist đầy đủ: Tạo một danh sách các điều kiện cần và đủ để vào lệnh (ví dụ: xu hướng, tín hiệu nến, chỉ báo xác nhận). Chỉ nhấn nút mua/bán khi tất cả các mục trong checklist đều được đánh dấu "đạt".
Sau khi thiết lập bộ quy tắc mới, hãy quay trở lại thị trường một cách từ từ. Bắt đầu với việc giao dịch cổ phiếu CFD tại EBC trên tài khoản demo để thực hành và củng cố các thói quen mới trước khi quay lại giao dịch bằng tiền thật.
Cuối cùng, việc duy trì sự nhất quán trong phương pháp đầu tư là yếu tố then chốt để đạt được thành công bền vững. Điều này đòi hỏi trader phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc đã đặt ra, bất kể thị trường đang biến động như thế nào. Học cách hóa giải các cảm xúc mạnh như FOMO và FUD sẽ giúp bạn đưa ra các quyết định sáng suốt hơn, dựa trên phân tích khách quan chứ không phải phản ứng bộc phát, từ đó loại bỏ dần thói quen giao dịch quá mức.
Cách tốt nhất để đối phó với hội chứng overtrading không phải là chữa trị khi nó đã xảy ra, mà là xây dựng một nền tảng vững chắc để ngăn chặn nó ngay từ đầu. Một hệ thống giao dịch toàn diện, bao gồm kế hoạch chi tiết, kỷ luật thép và sự hỗ trợ của công nghệ, sẽ là lá chắn bảo vệ bạn khỏi những quyết định cảm tính và giúp bạn duy trì sự ổn định trong dài hạn. Đây là cách tiếp cận chủ động để biến mình thành một nhà giao dịch chuyên nghiệp thay vì một người tham gia thị trường may rủi.
Kế hoạch giao dịch là bản đồ chi tiết cho mọi hành động của bạn trên thị trường. Việc giao dịch mà không có kế hoạch cũng giống như ra khơi mà không có la bàn. Một kế hoạch giao dịch hiệu quả cần phải được viết ra giấy và bao gồm các yếu tố sau:
| Yếu tố | Mô tả chi tiết |
|---|---|
| Mục tiêu giao dịch | Bạn muốn đạt được điều gì? (ví dụ: lợi nhuận 5% mỗi tháng, tăng trưởng vốn dài hạn). Mục tiêu phải cụ thể, đo lường được. |
| Thị trường/Sản phẩm | Bạn sẽ giao dịch những gì? (ví dụ: chỉ giao dịch cặp EUR/USD, vàng CFD và chỉ số S&P 500). Tập trung vào một vài sản phẩm bạn hiểu rõ nhất. |
| Khung thời gian | Bạn là nhà giao dịch trong ngày, giao dịch lướt sóng hay dài hạn? (ví dụ: chỉ phân tích trên biểu đồ H4 và vào lệnh trên H1). |
| Điều kiện vào lệnh | Những tín hiệu nào phải xuất hiện để bạn mở một vị thế? (ví dụ: giá phá vỡ đường xu hướng, chỉ báo RSI dưới 30, và có nến xác nhận tăng giá). |
| Điều kiện thoát lệnh | Bạn sẽ thoát lệnh ở đâu? Bao gồm cả điểm chốt lời (take profit) và dừng lỗ (stop loss) được xác định trước khi vào lệnh. |
| Quản lý rủi ro | Rủi ro tối đa cho mỗi lệnh là bao nhiêu? (ví dụ: 1% tài khoản). Rủi ro tối đa trong một ngày/tuần là bao nhiêu? |
| Lịch trình giao dịch | Bạn sẽ giao dịch vào thời gian nào trong ngày? (ví dụ: chỉ giao dịch trong phiên London và phiên Mỹ). |
Việc tuân thủ kế hoạch này một cách tuyệt đối sẽ loại bỏ phần lớn các quyết định bốc đồng và cảm tính, là nguyên nhân chính gây ra overtrading.
Có một kế hoạch tốt là chưa đủ; bạn cần có kỷ luật để thực hiện nó. Kỷ luật trong giao dịch là khả năng tuân thủ các quy tắc của bạn, ngay cả khi bạn cảm thấy sợ hãi hoặc tham lam. Sự kiên nhẫn là khả năng chờ đợi những cơ hội giao dịch chất lượng cao nhất, thay vì nhảy vào mọi biến động nhỏ của thị trường.
Để rèn luyện những đức tính này, bạn có thể:
Thực hành thiền định: Thiền giúp cải thiện sự tập trung và khả năng kiểm soát cảm xúc, những kỹ năng cực kỳ quan trọng trong giao dịch.
Đặt mục tiêu dựa trên quá trình, không phải kết quả: Thay vì đặt mục tiêu "kiếm 100 USD hôm nay", hãy đặt mục tiêu "thực hiện đúng kế hoạch cho 5 giao dịch tiếp theo". Điều này giúp bạn tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát.
Tự thưởng và phạt: Khi bạn tuân thủ kế hoạch, hãy tự thưởng cho mình một điều gì đó nhỏ. Khi bạn phá vỡ quy tắc, hãy có một hình phạt nhẹ (ví dụ: không được giao dịch vào ngày hôm sau) để củng cố hành vi đúng đắn.
Công nghệ có thể là một đồng minh đắc lực trong cuộc chiến chống lại overtrading. Hầu hết các nền tảng giao dịch hiện đại, như nền tảng do EBC cung cấp, đều có các công cụ giúp bạn tự động hóa kỷ luật của mình.
Thiết lập cảnh báo giá (Price Alerts): Thay vì phải ngồi nhìn biểu đồ hàng giờ, hãy đặt cảnh báo tại các mức giá quan trọng mà bạn đang theo dõi. Khi giá chạm đến mức đó, bạn sẽ nhận được thông báo và có thể vào phân tích mà không lãng phí thời gian.
Sử dụng lệnh chờ (Pending Orders): Sử dụng các lệnh như Buy Limit, Sell Limit, Buy Stop, Sell Stop để vào thị trường tại mức giá bạn đã xác định trước. Điều này ngăn cản việc bạn đuổi theo giá hoặc vào lệnh một cách vội vàng.
Luôn đặt Stop Loss và Take Profit ngay khi vào lệnh: Đây là cách tự động hóa việc quản lý rủi ro. Khi lệnh được đặt, bạn có thể yên tâm rằng rủi ro đã được kiểm soát và lợi nhuận tiềm năng đã được xác định.
Bằng cách kết hợp một kế hoạch chi tiết, kỷ luật cá nhân và sự hỗ trợ từ công nghệ, bạn sẽ xây dựng được một pháo đài vững chắc để bảo vệ mình khỏi hội chứng overtrading và tiến những bước vững chắc trên con đường trở thành một nhà giao dịch thành công.
Hội chứng overtrading (giao dịch quá mức) không phải là một điểm yếu về tính cách mà là một thử thách tâm lý phổ biến mà hầu hết các nhà giao dịch đều phải đối mặt. Việc nhận ra rằng bạn không đơn độc trong cuộc chiến này là bước đầu tiên để vượt qua nó. Chìa khóa để chiến thắng không nằm ở việc tìm kiếm một chiến lược thần thánh, mà nằm ở việc xây dựng kỷ luật nội tại và một hệ thống giao dịch vững chắc.
Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng một cách nhất quán các phương pháp khắc phục như lập kế hoạch chi tiết, ghi nhật ký giao dịch và quản lý rủi ro chặt chẽ, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát hành vi giao dịch của mình. Hãy nhớ rằng, mục tiêu của một nhà giao dịch chuyên nghiệp không phải là giao dịch nhiều, mà là giao dịch đúng. Chất lượng luôn quan trọng hơn số lượng.
Thị trường tài chính luôn ở đó, đầy rẫy cơ hội cho những ai kiên nhẫn và có kỷ luật. Hãy xem việc khắc phục overtrading là một phần quan trọng trong quá trình phát triển bản thân, giúp bạn trở nên mạnh mẽ và khôn ngoan hơn. EBC luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình này, cung cấp các công cụ và nền tảng ổn định để bạn thực hành và hoàn thiện kỹ năng của mình. Hãy bắt đầu giao dịch tại EBC một cách có trách nhiệm và xây dựng tương lai tài chính bền vững.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
