Bản tóm tắt:
Tìm hiểu CASA (Current Account Savings Account) - tiền gửi không kỳ hạn, cách tính chi tiết và ý nghĩa quan trọng của chỉ số này với lợi nhuận ngân hàng.
CASA là một trong những thuật ngữ quen thuộc đối với những người hoạt động trong ngành ngân hàng và tài chính. CASA không chỉ là một chỉ số phản ánh sức khỏe tài chính của ngân hàng mà còn là yếu tố quyết định đến chiến lược huy động vốn và tối ưu lợi nhuận của ngân hàng đó.
Hiện nay, với xu hướng phát triển bền vững và mở rộng các dịch vụ tài chính, hiểu rõ về CASA, cách tính và ý nghĩa của chỉ số này đang trở thành điều cần thiết đối với các nhà đầu tư, khách hàng và các ngân hàng.
EBC sẽ giải thích các khái niệm liên quan đến CASA trong ngân hàng, phân biệt rõ ràng với các loại tiền gửi khác như tiền gửi có kỳ hạn, đồng thời phân tích ý nghĩa của chỉ số này trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động tài chính ngân hàng cũng như tác động đến các chiến lược huy động vốn. Bên cạnh đó, bài viết sẽ giới thiệu các phương pháp tính chỉ số CASA chuẩn, từ đó giúp bạn có thể hiểu rõ bước đầu và ứng dụng vào thực tiễn một cách chính xác.
Trong ngành ngân hàng, CASA là thuật ngữ rất phổ biến, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về bản chất và vai trò của nó. Đây là một trong những chỉ số thể hiện khả năng huy động vốn của ngân hàng từ khách hàng cá nhân và tổ chức. Hiểu đúng về CASA sẽ giúp các đối tác, nhà đầu tư và khách hàng có thể nhìn nhận đúng về tình hình tài chính của ngân hàng, cũng như các chiến lược phát triển của từng ngân hàng.
Sau đây là các nội dung chính bạn cần nắm về CASA trong ngân hàng, gồm khái niệm, phân biệt với các loại tiền gửi khác, và các loại tài khoản liên quan đến tiền gửi không kỳ hạn này.
Từ đúng của CASA chính là Current Account Savings Account, nghĩa là tài khoản thanh toán và tiết kiệm. Trong thực tế, đây là dạng tiền gửi mà phần lớn khách hàng tại ngân hàng sử dụng để giao dịch hàng ngày, nhận lương, chuyển khoản, rút tiền mặt hoặc thanh toán các dịch vụ. Chúng còn được gọi là tiền gửi không kỳ hạn vì khách hàng có thể rút hoặc gửi tiền bất cứ lúc nào mà không cần tuân thủ kỳ hạn cố định.
Điểm đặc biệt của CASA chính là tính linh hoạt cao, phù hợp cho các cá nhân, doanh nghiệp thường xuyên thực hiện các giao dịch tài chính, dù khả năng sinh lãi rất thấp, hoặc không có lãi suất theo kỳ hạn rõ ràng. Thường xuyên, các ngân hàng sẽ dựa vào tỷ lệ CASA để đánh giá hiệu quả huy động vốn của chính họ, tỷ lệ này càng cao sẽ thể hiện ngân hàng có khả năng huy động vốn giá rẻ từ khách hàng, qua đó giảm chi phí cho hoạt động cho vay, dịch vụ.
Mặc dù CASA và tiền gửi có kỳ hạn đều nằm trong danh mục các khoản tiền gửi của khách hàng gửi vào ngân hàng, nhưng chúng có sự khác biệt rõ rệt về tính chất và lợi ích.
Tiền gửi có kỳ hạn yêu cầu khách hàng cam kết giữ tiền trong một khoảng thời gian nhất định, như 3 tháng, 6 tháng, hoặc 1 năm, để đổi lấy lãi suất cao hơn. Trong khi đó, tiền gửi không kỳ hạn – hay còn gọi là CASA – không bị ràng buộc về kỳ hạn, dễ dàng rút ra hoặc gửi vào bất cứ lúc nào. Nhờ tính linh hoạt này, CASA phù hợp với các người có nhu cầu thanh khoản cao, còn tiền gửi có kỳ hạn phù hợp cho các khách hàng muốn tối đa lợi nhuận từ lãi suất cao hơn, nhưng đổi lại mất linh hoạt.
Tuy nhiên, lợi thế của CASA chính là tỷ lệ tăng trưởng nhanh chóng, dễ dàng mở rộng, giúp ngân hàng dễ dàng huy động nguồn vốn giá rẻ hơn so với tiền gửi có kỳ hạn. Trong khi đó, tiền gửi kỳ hạn thường có tỷ lệ lãi suất cao hơn, phù hợp cho mục đích tiết kiệm dài hạn hoặc đầu tư.
Có thể hệ thống tài khoản tại ngân hàng được chia thành nhiều loại, nhưng trong đó tiền gửi không kỳ hạn đóng vai trò trung tâm trong CASA, gồm hai loại chính:
Tài khoản Thanh toán (Current Account / Checking Account)
Là loại tài khoản phổ biến nhất dành cho các cá nhân, doanh nghiệp có nhu cầu giao dịch thường xuyên. Các đặc điểm của tài khoản thanh toán rất rõ ràng: chủ tài khoản có thể gửi tiền, rút tiền, chuyển khoản, thanh toán hóa đơn, và phát hành séc dễ dàng. Đây chính là phần quan trọng góp phần tạo nên CASA của ngân hàng, vì sự phổ biến của loại tài khoản này tạo điều kiện thúc đẩy huy động vốn ngắn hạn.
Các ngân hàng còn cung cấp thẻ ghi nợ kèm theo, giúp khách hàng tiện lợi tiếp cận dịch vụ tài chính mọi lúc mọi nơi. Tài khoản này còn có thể đi kèm các dịch vụ liên kết, như thấu chi, chuyển tiền liên ngân hàng, thanh toán trực tuyến, giúp khách hàng có trải nghiệm tiện ích tối đa.
Tài khoản Tiết kiệm (Savings Account)
Khác với tài khoản thanh toán, tài khoản tiết kiệm dành cho khách hàng muốn gửi tiền để tích lũy và sinh lãi. Thông thường, các ngân hàng sẽ cung cấp lãi suất cố định hoặc thả nổi trên số tiền gửi. Yêu cầu về duy trì số dư tối thiểu là điều bắt buộc để duy trì hoạt động của tài khoản này, tuy nhiên, lợi thế là khả năng sinh lãi cao hơn nhiều so với tài khoản thanh toán.
Tài khoản tiết kiệm phù hợp cho những người có mục tiêu tích lũy dài hạn hoặc để dành tiền cho các dự định như mua nhà, mua xe, mở rộng kinh doanh hay đề phòng rủi ro tài chính. Tùy chiến lược của ngân hàng, mức lãi suất và phí duy trì sẽ khác nhau, nhưng nhìn chung, đây là phần không thể thiếu trong hệ thống CASA của các ngân hàng hiện nay.
Chỉ số CASA không chỉ là một con số đơn thuần mà còn phản ánh toàn diện về sức mạnh tài chính, chiến lược cạnh tranh và khả năng hoạt động hiệu quả của ngân hàng trên thị trường. Các ngân hàng ngày nay đều chú trọng tối đa hóa tỷ lệ CASA vì lợi ích mang lại từ nguồn vốn huy động này rất lớn.
Trong phần này, chúng ta sẽ phân tích rõ ràng những lợi ích, ý nghĩa của CASA đối với ngân hàng, các nhà đầu tư, khách hàng, và các chiến lược tài chính.
Các ngân hàng đều xem CASA như là yếu tố then chốt trong chiến lược huy động vốn ngắn hạn và dài hạn. Tỷ lệ CASA cao giúp ngân hàng có thể giữ rủi ro ổn định và phát triển bền vững.
Huy động nguồn vốn giá rẻ và tối ưu chi phí
Huy động vốn với chi phí thấp là ưu thế cạnh tranh lớn của từng ngân hàng. Các khoản tiền gửi không kỳ hạn thường trả lãi suất rất thấp, hoặc thậm chí không trả lãi, nhưng vì số lượng lớn và dễ dàng huy động, chúng giúp ngân hàng giảm thiểu chi phí vốn vay từ các nguồn khác như phát hành trái phiếu hoặc vay ngân hàng khác với lãi suất cao hơn.
Điều này giúp ngân hàng tối ưu hóa biên lợi nhuận, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường. Tỷ lệ CASA càng cao lại càng chứng tỏ ngân hàng đã tạo dựng được niềm tin vững chắc từ phía khách hàng, qua đó thúc đẩy phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ và các sản phẩm dịch vụ mới.
Cải thiện Biên lợi nhuận (NIM - Net Interest Margin)
Khi chi phí huy động vốn thấp, ngân hàng có thể đưa ra mức lãi suất cho vay hấp dẫn hơn, từ đó tăng khả năng sinh lời. Tăng tỷ lệ CASA đồng nghĩa ngân hàng có thể mở rộng tín dụng, nâng cao NIM mà không sợ ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, các ngân hàng có tỷ lệ CASA cao thường có lợi nhuận biên lớn và ổn định hơn so với các ngân hàng phụ thuộc nhiều vào các nguồn huy động khác. Đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, chiến lược nâng cao CASA đã trở thành chìa khóa trong việc duy trì và phát triển bền vững.
Thể hiện chất lượng hoạt động, dịch vụ và công nghệ
Một ngân hàng sở hữu tỷ lệ CASA cao còn thể hiện chất lượng dịch vụ tốt, khả năng phục vụ khách hàng toàn diện, đầu tư công nghệ tiên tiến và khả năng duy trì mối quan hệ lâu dài với khách hàng. Điều này giúp ngân hàng củng cố thương hiệu, gia tăng khách hàng mới và giữ chân khách hàng cũ, tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài.
Tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường
Các ngân hàng luôn theo dõi sát sao tỷ lệ CASA để điều chỉnh chiến lược, phù hợp với xu thế thị trường. Ngân hàng có tỷ lệ CASA cao thường thu hút thêm khách hàng, mở rộng thị phần, từ đó tạo ra lợi thế về giá và dịch vụ.
Chỉ số CASA còn có ý nghĩa lớn trong việc đánh giá tiềm năng phát triển của ngân hàng. Đây là một trong những chỉ số phản ánh khả năng thu hút khách hàng, mức độ tăng trưởng nguồn vốn, và khả năng sinh lời trong dài hạn.
Công cụ phân tích và đánh giá tiềm năng
Nhà đầu tư thường dùng CASA để phân tích khả năng tăng trưởng của ngân hàng, từ đó dự đoán xu hướng doanh thu, lợi nhuận, và các chiến lược mở rộng của ngân hàng trong tương lai. Một ngân hàng có tỷ lệ CASA cao thường có nền tảng vững chắc, ít rủi ro do nguồn vốn ổn định và dễ dàng mở rộng hoạt động.
Phản ánh sức mạnh tài chính và uy tín
Chỉ số này còn phản ánh mức độ tin cậy của khách hàng vào ngân hàng, chính là biểu hiện của sự uy tín và chất lượng dịch vụ.
Mối quan hệ với chu kỳ kinh tế
Trong giai đoạn tăng trưởng kinh tế, tỷ lệ CASA thường tăng mạnh, điều này thúc đẩy cổ phiếu ngân hàng tăng giá. Ngược lại, trong thời kỳ suy thoái hoặc khủng hoảng, tỷ lệ này giảm sút, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận, đẩy giá cổ phiếu của ngành ngân hàng đi xuống.
Đối với khách hàng, CASA chính là phương tiện tài chính linh hoạt giúp quản lý dòng tiền tốt hơn. Các doanh nghiệp cũng sử dụng tiền gửi không kỳ hạn để tối ưu dòng vốn, thanh toán linh hoạt các chi phí hàng ngày, cũng như chuẩn bị cho các dự án dài hạn.
Tối ưu hóa dòng vốn
Tác dụng lớn nhất của CASA chính là khả năng linh hoạt trong quản lý dòng tiền, giúp các doanh nghiệp dễ dàng nâng cao hiệu quả tài chính doanh nghiệp mà không gặp rào cản về kỳ hạn hay điều kiện phức tạp của các hình thức gửi tiền khác.
Tiện lợi và linh hoạt
Chủ doanh nghiệp và cá nhân có thể dễ dàng tiếp cận và thao tác với số tiền của mình mọi lúc, mọi nơi nhờ các dịch vụ điện tử của ngân hàng. Điều này cực kỳ quan trọng trong bối cảnh mô hình kinh doanh hiện đại, yêu cầu phản ứng nhanh và linh hoạt.
Chỉ số CASA phản ánh tỷ lệ phần trăm của nguồn vốn không kỳ hạn trong tổng vốn huy động của ngân hàng. Chính vì vậy, để tính chính xác, chúng ta cần nghiên cứu kỹ các số liệu liên quan trong báo cáo tài chính của từng ngân hàng.
Dưới đây, tôi sẽ trình bày các nguyên tắc chung, các công thức phổ biến hiện nay, cùng với ví dụ minh họa chiếc nhìn rõ hơn về cách tính mới nhất và chính xác nhất.
Trong các báo cáo tài chính của ngân hàng, có phần thể hiện rõ số dư tiền gửi không kỳ hạn. Công thức tính của CASA không quá phức tạp, nhưng quan trọng là phải thống nhất cách tính để đảm bảo so sánh khách quan giữa các ngân hàng.
Điều cần chú ý là từng ngân hàng có thể có các phương pháp tính khác nhau theo quy định nội bộ hoặc tiêu chuẩn ngành, do đó việc so sánh cần dựa trên cùng một công thức.
Công thức 1: Theo hướng tiếp cận của Ngân hàng Nhà nước
CASA (%) = [(Tiền gửi không kỳ hạn) + (Tiền ký quỹ)] / [(Tổng tiền gửi) + (Phát hành giấy tờ có giá)] x 100%
Trong đó, các thành phần cần làm rõ:
- Tiền gửi không kỳ hạn: Bao gồm tất cả số dư của khách hàng, tổ chức và cá nhân.
- Tiền ký quỹ: Thường là các khoản tiền gửi đảm bảo hoặc ký quỹ, cũng được tính vào phần tiền gửi không kỳ hạn trong công thức này.
- Tổng tiền gửi: Bao gồm tiền gửi của khách hàng, tổ chức, và các giấy tờ có giá khác.
- Phát hành giấy tờ có giá: Các loại trái phiếu, giấy tờ huy động vốn của ngân hàng.
Công thức 2: Đơn giản hơn
CASA (%) = (Tổng tiền gửi không kỳ hạn) / (Tổng vốn huy động) x 100%
Hoặc rút gọn hơn:
CASA (%) = (Tiền gửi không kỳ hạn) / (Tổng tiền gửi) x 100%
Cách tính này phù hợp để bạn nhanh chóng tham khảo, nhưng cần lưu ý về độ chính xác nếu so sánh giữa các ngân hàng..
Các ngân hàng không chỉ dựa vào tỷ lệ CASA để phán đoán sức mạnh tài chính, mà còn xem đây như là một chuẩn mực để so sánh giữa các đối thủ trong ngành. Có các mốc đánh giá quan trọng giúp nhà đầu tư và ngân hàng tự đánh giá vị thế của mình.
Trong bối cảnh ngành ngân hàng Việt Nam, tỷ lệ CASA từ 25-30% trở lên được xem là mức tốt, thể hiện khả năng huy động vốn từ khách hàng dài hạn và mở rộng dịch vụ. Các ngân hàng top đầu như Techcombank, MBBank thường duy trì tỷ lệ này ở mức cao hơn, từ 35% đến 50%.
Ngược lại, các ngân hàng có tỷ lệ CASA dưới 20%, hoặc thậm chí khoảng 10% đến 15% là dấu hiệu cho thấy khả năng huy động vốn còn hạn chế, phụ thuộc nhiều vào các nguồn tài trợ khác như vay ngân hàng hay phát hành trái phiếu, có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận và độ ổn định của ngân hàng.
Để đánh giá đúng tỷ lệ CASA của một ngân hàng, cần đối chiếu với các ngân hàng cùng phân khúc, cùng quy mô và theo xu hướng thị trường. Ngoài ra, việc theo dõi sự biến động của tỷ lệ này theo thời gian sẽ giúp xác định tốc độ phát triển và khả năng thích ứng của ngân hàng trong các điều kiện kinh tế khác nhau.
CASA là chỉ số quan trọng phản ánh khả năng huy động vốn không kỳ hạn của ngân hàng, góp phần nâng cao lợi nhuận, ổn định tài chính và khả năng cạnh tranh. Hiểu rõ cách tính và ý nghĩa của chỉ số này giúp các nhà đầu tư, khách hàng và các ngân hàng định hướng phát triển đúng đắn.
Tỷ lệ CASA cao thể hiện sự tín nhiệm của khách hàng đối với ngân hàng, đồng thời mang lại nguồn vốn chi phí thấp, tạo điều kiện thuận lợi để ngân hàng mở rộng hoạt động kinh doanh bền vững trong thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Để tối ưu chiến lược huy động vốn, các ngân hàng cần duy trì tỷ lệ CASA hợp lý, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ, công nghệ và trải nghiệm của khách hàng. Trong tương lai, CASA sẽ vẫn giữ vai trò quan trọng như một thước đo sức khỏe tài chính của ngành ngân hàng Việt Nam.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
Liệu lãi suất thế chấp có giảm vào năm 2025? Khám phá dự đoán của chuyên gia, xu hướng kinh tế và ý nghĩa của lãi suất đối với người mua nhà và nhà đầu tư bất động sản.
2025-07-25
Tìm hiểu cách giao dịch hợp đồng tương lai DAX một cách tự tin. Hướng dẫn này bao gồm các chiến lược thiết yếu cho cả người mới bắt đầu và nhà giao dịch dày dạn kinh nghiệm trong thị trường biến động ngày nay.
2025-07-25
Hướng dẫn thực tế về cách tạo dựng sự giàu có trên thị trường chứng khoán bằng cách sử dụng các chiến lược kết hợp, công cụ thông minh và quản lý danh mục đầu tư có kỷ luật.
2025-07-25
