Insider Trading คืออะไร ผิดกฎหมายหรือไม่? รู้ไว้ก่อนเทรด

สำหรับผู้ที่ซื้อขายในตลาดอย่างต่อเนื่อง การเข้าใจว่า Insider Trading คืออะไร และถูกกฎหมายหรือไม่นั้นเป็นสิ่งสำคัญ แม้ว่าคำนี้จะมักมีความหมายในเชิงลบ แต่ไม่ใช่ Insider Trading ทุกรูปแบบจะผิดกฎหมาย สำหรับเทรดเดอร์ การแยกแยะระหว่างการซื้อขายโดยผู้มีข้อมูลภายในที่ชอบด้วยกฎหมายและที่ผิดกฎหมายจะช่วยหลีกเลี่ยงปัญหาด้านกฎระเบียบ และยังสามารถสังเกตความเคลื่อนไหวของราคาที่ผิดปกติ ซึ่งอาจบ่งชี้ถึงความเหลื่อมล้ำด้านข้อมูลได้อีกด้วย

Insider Trading คืออะไร?

Insider Trading หมายถึงการซื้อหรือขายหุ้นของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ (หรือหลักทรัพย์อื่น ๆ) โดยอาศัยข้อมูลภายในที่เป็นสาระสำคัญและยังไม่เปิดเผยต่อสาธารณะ “Insider” หรือผู้มีข้อมูลภายในนี้อาจเป็นผู้บริหารระดับสูง พนักงาน กรรมการบริษัท หรือบุคคลใด ๆ ที่เข้าถึงข้อมูลลับทางธุรกิจได้

Insider Trading แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ ดังนี้:

• Insider Trading ที่ถูกกฎหมาย: เกิดขึ้นเมื่อการซื้อขายดำเนินการโดยเปิดเผยและปฏิบัติตามข้อกำหนดของตลาดและหน่วยงานกำกับดูแลอย่างครบถ้วน

• Insider Trading ที่ผิดกฎหมาย: คือการซื้อขายโดยอาศัยข้อมูลสำคัญที่ยังไม่เปิดเผยต่อสาธารณะ ซึ่งทำให้ผู้ซื้อขายได้เปรียบเหนือผู้ลงทุนทั่วไปอย่างไม่เป็นธรรม

ตัวอย่างเช่น หากประธานฝ่ายการเงิน (CFO) ทราบว่าบริษัทจะประกาศผลประกอบการที่ต่ำกว่าคาดในเร็ว ๆ นี้ และรีบขายหุ้นออกไปก่อนโดยไม่แจ้งข้อมูลต่อสาธารณะ ถือเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย

เมื่อใดที่ Insider Trading ถูกกฎหมาย?

Insider Trading ที่ถูกกฎหมายเกิดขึ้นเป็นประจำ และถือว่าเป็นเรื่องปกติ โดยผู้บริหารหรือกรรมการบริษัทอาจซื้อหรือขายหุ้นของบริษัทตนเองเพื่อวัตถุประสงค์ส่วนตัว เช่น การจัดพอร์ต การลงทุน การวางแผนมรดก หรือเพื่อใช้เงินสด

เงื่อนไขสำคัญที่ต้องปฏิบัติตาม ได้แก่:

• การซื้อขายต้องแจ้งล่วงหน้าและยื่นรายงานผ่านหน่วยงานกำกับดูแล (เช่น แบบฟอร์ม Form 4 ในสหรัฐฯ หรือ Director  สหราชอาณาจักร)

• ห้ามซื้อขายโดยใช้ข้อมูลที่ยังไม่เปิดเผย

• ผู้บริหารจำนวนมากเลือกใช้แผนการเทรดที่เรียกว่า Rule 10b5‑1 ซึ่งเป็นการกำหนดล่วงหน้าว่าจะซื้อขายเมื่อถึงเงื่อนไขหรือช่วงเวลาใด เพื่อลดข้อกล่าวหาเรื่องการหาผลประโยชน์โดยมิชอบ

เทรดเดอร์มักติดตามการซื้อขายของผู้บริหารเหล่านี้เพื่อหาสัญญาณความเชื่อมั่นภายในองค์กร เช่น หากมีผู้บริหารหลายคนซื้อหุ้นพร้อมกัน อาจแสดงถึงความมั่นใจในแนวโน้มธุรกิจในอนาคตทั้งนี้เครื่องมืออย่าง EDGAR หรือ MarketWatch’s Insider Activity ก็เป็นที่นิยมในการติดตามข้อมูลเหล่านี้

อะไรที่ทำให้ Insider Trading กลายเป็นเรื่องผิดกฎหมาย?

Insider Trading ถือว่าผิดกฎหมายเมื่อมีการซื้อขายโดยใช้ข้อมูลภายในที่ยังไม่เปิดเผยต่อสาธารณะ และได้ข้อมูลมาจากการละเมิดหน้าที่หรือได้รับการเปิดเผยโดยไม่ได้รับอนุญาต

องค์ประกอบสำคัญที่ทำให้ผิดกฎหมาย ได้แก่:

• ข้อมูลนั้นเป็นข้อมูลสาระสำคัญ (Material Information) ซึ่งอาจส่งผลต่อราคาหุ้นอย่างมีนัยสำคัญหากเปิดเผย

• ข้อมูลยังไม่เปิดเผยต่อสาธารณะ

• มีการซื้อขายก่อนที่ข้อมูลจะเผยแพร่ออกไป

• ผู้ซื้อขายมีหน้าที่ต้องรักษาความลับ เช่น เป็นผู้บริหาร ผู้สอบบัญชี หรือที่ปรึกษา

• หรือมีการส่งต่อข้อมูลให้บุคคลที่สาม (Tippee) ซึ่งนำไปใช้ซื้อขายต่อทั้งผู้ให้ข้อมูล (Tipper) และผู้รับข้อมูลอาจมีความผิดร่วมกัน

ในมุมของเทรดเดอร์ หากพบการเคลื่อนไหวของราคาหรือปริมาณการซื้อขายที่ผิดปกติก่อนการประกาศข่าวสำคัญ อาจเป็นสัญญาณของ Insider Trading ที่ผิดกฎหมาย หน่วยงานกำกับดูแล เช่น SEC ของสหรัฐฯ และ FCA ของสหราชอาณาจักร จะตรวจสอบความผิดปกติเหล่านี้อย่างสม่ำเสมอ

บทลงโทษทางกฎหมายและการบังคับใช้

บทลงโทษสำหรับ Insider Trading ที่ผิดกฎหมายนั้นรุนแรง และแตกต่างกันในแต่ละประเทศตัวอย่างบทลงโทษทั่วไป ได้แก่:

• ค่าปรับ: บริษัทอาจถูกปรับหลายล้านเหรียญ ขณะที่บุคคลอาจถูกปรับหลักแสนถึงหลักล้าน

• จำคุก: ในสหรัฐฯ โทษจำคุกสูงสุดถึง 20 ปี ในสหราชอาณาจักรสูงสุด 7 ปี ภายใต้พระราชบัญญัติ Criminal Justice Act 1993

• เรียกคืนกำไร: ต้องคืนกำไรที่ได้มา (หรือความเสียหายที่หลีกเลี่ยง)

• แบนจากวงการ: อาจถูกห้ามตลอดชีวิตจากการเป็นกรรมการบริษัทหรือทำงานในแวดวงการเงิน

หน่วยงานอย่าง SEC และ FCA ใช้เครื่องมือมากมาย เช่น โปรแกรมผู้แจ้งเบาะแส (Whistleblower Program) ระบบเฝ้าระวังการเทรดอัตโนมัติ และความร่วมมือกับตลาดหลักทรัพย์ เพื่อค้นหาและดำเนินคดีอย่างมีประสิทธิภาพ

เทรดเดอร์ควรระวังรูปแบบใหม่ที่เรียกว่า Shadow Trading คือการใช้ข้อมูลภายในของบริษัทหนึ่ง ไปซื้อขายในหุ้นของอีกบริษัทที่มีความเกี่ยวข้องกัน ตัวอย่างคือกรณี SEC ฟ้อง Yen-Ming Panuwat ในปี 2021 ซึ่งถือเป็นกรณีตัวอย่างของ Shadow Trading โดยใช้ข้อมูลการควบรวมกิจการของบริษัท Medivation ไปเทรดหุ้นของ Incyte ที่มีลักษณะใกล้เคียงกัน

ตัวอย่างคดี Insider Trading ผิดกฎหมายที่มีชื่อเสียง

การศึกษาคดีก่อนหน้าอาจช่วยให้เทรดเดอร์สามารถระวังและสังเกตสัญญาณที่ผิดปกติได้ตัวอย่างสำคัญได้แก่:

• Martha Stewart (2001) – แม้จะไม่ได้ถูกตั้งข้อหา Insider Trading โดยตรง แต่ถูกตัดสินว่าขัดขวางกระบวนการสอบสวนกรณีขายหุ้น ImClone หลังได้รับข้อมูลลับ

• Rajat Gupta (2012) – อดีตกรรมการของ Goldman Sachs ที่รั่วข้อมูลในที่ประชุมคณะกรรมการให้กับผู้จัดการกองทุนเฮดจ์ฟันด์

• Yen-Ming Panuwat (2021) – เป็นกรณี Shadow Trading ที่ SEC ใช้เป็นตัวอย่างสำคัญ โดยใช้ข้อมูลการซื้อกิจการ Medivation ไปซื้อหุ้น Incyte

แต่ละกรณีมีจุดร่วมคือ มีการซื้อขายที่ผิดปกติล่วงหน้าก่อนข่าวสำคัญ เทรดเดอร์ควรสังเกตความเคลื่อนไหวของราคาที่ไม่มีเหตุผลรองรับ โดยเฉพาะหุ้นที่มีสภาพคล่องต่ำ

สรุป

สำหรับเทรดเดอร์ Insider Trading ไม่ใช่เพียงแค่เรื่องของกฎหมายเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงโครงสร้างของตลาด กลไกการไหลเวียนของข้อมูล และพฤติกรรมของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง การติดตามการซื้อขายของ Insider ที่ดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมาย อาจช่วยส่งสัญญาณในการตัดสินใจลงทุนได้ ในขณะที่ Insider Trading ที่ผิดกฎหมายอาจก่อให้เกิดทั้งโอกาสและความเสี่ยง ไม่ว่าจะเป็นความเสี่ยงจากการตกเป็นเหยื่อของข้อมูลรั่วไหล หรือโอกาสจากการจับสังเกตความเคลื่อนไหวผิดปกติก่อนที่หน่วยงานกำกับดูแลจะดำเนินการ

ท้ายที่สุดแล้ว ความเข้าใจในข้อกฎหมาย และความสามารถในการวิเคราะห์เจตนาที่แฝงอยู่ในพฤติกรรมของตลาด คือสิ่งที่ทำให้เทรดเดอร์มืออาชีพแตกต่างจากนักลงทุนทั่วไป

ข้อสงวนสิทธิ์: เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่ได้มีเจตนา (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็น) คำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรอ้างอิง ความคิดเห็นใดๆ ในเอกสารนี้ไม่ได้เป็นคำแนะนำจาก EBC หรือผู้เขียนว่ากลยุทธ์การลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือการลงทุนใดๆ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ