Metaverse là gì? Giải mã vũ trụ ảo và tương lai thế giới số

Metaverse là gì là câu hỏi đang định hình lại cách chúng ta nhìn nhận về Internet, một không gian kỹ thuật số hội tụ nơi thế giới vật lý và thế giới ảo hợp nhất, mở ra vô vàn cơ hội đầu tư, giao tiếp và giải trí trong một nền kinh tế số hoàn toàn mới.

Metaverse là một vũ trụ kỹ thuật số kết hợp các khía cạnh của mạng xã hội, trò chơi trực tuyến, thực tế tăng cường (AR), thực tế ảo (VR), và tiền điện tử, cho phép người dùng tương tác với nhau và với môi trường ảo thông qua các hình đại diện (avatar) trong một không gian 3D bền vững và đồng bộ. Đây không chỉ là một trò chơi hay một ứng dụng, mà là một phiên bản tiếp theo của Internet, nơi các hoạt động như làm việc, học tập, mua sắm và giao lưu diễn ra một cách sống động và chân thực.

Để bắt đầu khám phá các cơ hội tài chính trong không gian đầy tiềm năng này, bạn có thể xem xét giao dịch Bitcoin CFD tại EBC.

Hãy cùng EBC tìm hiểu sâu hơn về vũ trụ ảo metaverse, các công nghệ cốt lõi, tiềm năng đầu tư và cách bạn có thể trở thành một phần của cuộc cách mạng kỹ thuật số này.

Các ý chính:

• Định nghĩa: Metaverse là một mạng lưới các thế giới ảo 3D tập trung vào kết nối xã hội, được hỗ trợ bởi công nghệ VR và AR, nơi người dùng có thể tương tác với nhau và với các đối tượng kỹ thuật số.

• Công nghệ cốt lõi: Sự phát triển của metaverse dựa trên nền tảng blockchain, tiền điện tử, NFT, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR), và trí tuệ nhân tạo (AI).

• Tiềm năng thị trường: Theo báo cáo từ Bloomberg Intelligence, thị trường metaverse toàn cầu được đạt giá trị 800 tỷ USD vào năm 2024, cho thấy tiềm năng tăng trưởng khổng lồ.

• Cơ hội đầu tư: Nhà đầu tư có thể tham gia metaverse thông qua việc mua đất ảo, sở hữu NFT, đầu tư vào tiền điện tử của các nền tảng hoặc cổ phiếu của các công ty công nghệ liên quan.

• Thách thức: Metaverse vẫn còn ở giai đoạn sơ khai và đối mặt với nhiều thách thức về công nghệ, khả năng tương tác giữa các nền tảng, và các vấn đề pháp lý.

Metaverse là gì? Định nghĩa toàn diện và dễ hiểu nhất

Câu hỏi metaverse là gì không có một câu trả lời duy nhất được chấp nhận rộng rãi, bởi khái niệm này vẫn đang trong quá trình phát triển và định hình. Tuy nhiên, tựu trung lại, metaverse có thể được hiểu là một không gian ảo tập thể, được tạo ra bởi sự hội tụ của thế giới vật lý và thế giới kỹ thuật số. Đây là một môi trường 3D trực tuyến, bền vững, nơi người dùng, thông qua các avatar kỹ thuật số, có thể tương tác với nhau và với các vật thể ảo một cách chân thực như trong đời sống.

Thuật ngữ metaverse lần đầu tiên xuất hiện trong tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Snow Crash của nhà văn Neal Stephenson vào năm 1992. Trong tác phẩm, ông mô tả một thế giới ảo nơi con người sử dụng avatar để thoát khỏi thực tại. Mặc dù đã được manh nha từ gần 30 năm trước, khái niệm này chỉ thực sự bùng nổ khi Mark Zuckerberg, CEO của Facebook, tuyên bố đổi tên công ty thành Meta vào cuối năm 2021, thể hiện tham vọng biến mạng xã hội này thành một công ty metaverse.

Để hiểu rõ hơn, hãy xem định nghĩa từ chính Meta (trước đây là Facebook):

"Metaverse là một tập hợp các không gian ảo, nơi bạn có thể tạo và khám phá với những người khác không ở trong cùng một không gian thực với bạn. Bạn sẽ có thể đi chơi với bạn bè, làm việc, vui chơi, học hỏi, mua sắm, sáng tạo và hơn thế nữa."

Metaverse không phải là một sản phẩm của một công ty duy nhất, mà là một hệ sinh thái được xây dựng bởi nhiều công ty và nhà phát triển khác nhau. Các đặc điểm cốt lõi của một metaverse lý tưởng bao gồm:

• Tính bền vững (Persistent): Thế giới ảo này không bao giờ tắt, tạm dừng hay kết thúc. Nó tồn tại liên tục và độc lập với việc người dùng có đang trực tuyến hay không.

• Tính đồng bộ (Synchronous): Mọi sự kiện diễn ra trong metaverse đều theo thời gian thực, và tất cả người tham gia đều có thể trải nghiệm chúng cùng lúc.

• Không giới hạn người dùng: Metaverse có thể hỗ trợ một số lượng người dùng không giới hạn, mỗi người đều có cảm giác hiện diện riêng biệt trong cùng một không gian.

• Nền kinh tế đầy đủ chức năng: Người dùng có thể tạo ra, sở hữu, đầu tư, bán và được trả công cho các công việc tạo ra giá trị được người khác công nhận, hình thành một nền kinh tế ảo song song với kinh tế thực.

• Khả năng tương tác (Interoperability): Dữ liệu, vật phẩm kỹ thuật số, và nội dung có thể di chuyển liền mạch giữa các thế giới ảo khác nhau trong metaverse. Ví dụ, bạn có thể mang một bộ trang phục mua trong game A sang sử dụng trong không gian làm việc ảo B.

Để thực sự hiểu về bản chất của không gian ảo mới nổi này, việc nắm vững nền tảng công nghệ là điều cốt yếu. Nhiều thế giới số tương lai được xây dựng dựa trên cơ chế vận hành của blockchain, một hệ thống phân tán giúp đảm bảo tính minh bạch và bảo mật cho các giao dịch. Trong đó, các hành động và quy tắc phức tạp thường được điều phối thông qua nguyên lý của hợp đồng tự thực thi, cho phép các thỏa thuận được tự động hóa một cách đáng tin cậy mà không cần bên thứ ba can thiệp.

Công nghệ cốt lõi kiến tạo nên vũ trụ ảo metaverse

Sự hình thành và phát triển của metaverse không phải là một bước nhảy vọt đơn lẻ mà là kết quả của sự kết hợp và tiến bộ của nhiều công nghệ nền tảng. Mỗi công nghệ đóng một vai trò thiết yếu trong việc xây dựng nên một thế giới ảo sống động, tương tác và có nền kinh tế tự chủ. Việc hiểu rõ các công nghệ này là chìa khóa để các nhà đầu tư và người dùng nhận diện cơ hội trong kỷ nguyên số mới.

Blockchain và tiền điện tử: Nền móng kinh tế

Blockchain là công nghệ sổ cái phân tán, cung cấp tính minh bạch, an toàn và phi tập trung, đóng vai trò xương sống cho nền kinh tế trong metaverse. Nhờ blockchain, quyền sở hữu các tài sản kỹ thuật số như đất ảo, vật phẩm, trang phục cho avatar (thường dưới dạng NFT - Non-Fungible Token) được xác thực một cách chắc chắn và không thể bị sao chép hay thay đổi. Điều này tạo ra sự khan hiếm kỹ thuật số, yếu tố nền tảng cho một nền kinh tế hoạt động.

Tiền điện tử (cryptocurrency) là phương tiện giao dịch chính trong các nền tảng metaverse. Các dự án metaverse lớn như Decentraland (sử dụng token MANA) hay The Sandbox (sử dụng token SAND) đều có đồng tiền mã hóa riêng. Người dùng sử dụng các token này để mua bán đất đai, vật phẩm NFT, vé tham dự sự kiện, hoặc trả phí cho các dịch vụ trong thế giới ảo. Hệ thống kinh tế này không chỉ mô phỏng thế giới thực mà còn mở ra các mô hình kinh doanh mới như Play-to-Earn (Chơi để kiếm tiền), nơi người chơi có thể kiếm được thu nhập thực tế từ hoạt động trong game.

Thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR): Cánh cổng giao thoa

Nếu blockchain là nền móng kinh tế, thì VR và AR chính là cánh cổng giúp người dùng bước vào và trải nghiệm metaverse một cách chân thực nhất. Đây là hai công nghệ giúp xóa nhòa ranh giới giữa thế giới thực và ảo.

• Thực tế ảo (VR - Virtual Reality): VR đưa người dùng đắm chìm hoàn toàn vào một môi trường kỹ thuật số 3D thông qua các thiết bị như kính VR (ví dụ: Meta Quest, HTC Vive). Trong không gian VR, bạn có thể tương tác với môi trường và những người dùng khác như thể bạn đang thực sự ở đó, mang lại cảm giác hiện diện và nhập vai sâu sắc.

• Thực tế tăng cường (AR - Augmented Reality): Khác với VR, AR không tạo ra một thế giới ảo hoàn toàn mới mà lồng ghép các yếu tố kỹ thuật số (hình ảnh, âm thanh, thông tin) vào môi trường thực tế của người dùng, thường qua camera của điện thoại thông minh hoặc kính AR. Ví dụ, trò chơi Pokémon GO là một ứng dụng AR nổi tiếng, hay bạn có thể dùng AR để thử một món đồ nội thất ảo trong phòng khách nhà mình trước khi mua.

Sự kết hợp của VR và AR sẽ tạo ra một trải nghiệm metaverse liền mạch, nơi người dùng có thể tự do chuyển đổi giữa việc đắm chìm hoàn toàn trong thế giới ảo và tương tác với các yếu tố ảo trong không gian vật lý của mình.

Trí tuệ nhân tạo (AI) và tái tạo 3D

Trí tuệ nhân tạo (AI) đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và vận hành metaverse ở quy mô lớn. AI có thể được sử dụng để tạo ra các nhân vật không phải người chơi (NPC) thông minh và thực tế, tự động hóa quy trình thiết kế không gian 3D, hoặc cá nhân hóa trải nghiệm cho từng người dùng. Ngoài ra, AI còn có khả năng phân tích lượng dữ liệu khổng lồ để cải thiện tương tác và tạo ra các kịch bản, sự kiện hấp dẫn trong vũ trụ ảo.

Công nghệ tái tạo 3D (3D Reconstruction) cho phép quét và số hóa các vật thể, không gian, thậm chí cả con người từ thế giới thực để đưa vào metaverse. Điều này giúp tạo ra những bản sao kỹ thuật số (digital twins) chính xác của các thành phố, tòa nhà, hay các sản phẩm, làm cho thế giới ảo trở nên gần gũi và quen thuộc hơn.

So sánh các nền tảng metaverse hàng đầu: Nên đầu tư vào đâu?

Thị trường metaverse hiện nay đang rất sôi động với sự tham gia của nhiều dự án lớn, mỗi nền tảng có những đặc điểm và định hướng phát triển riêng. Đối với các nhà giao dịch và đầu tư, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa các nền tảng này là vô cùng quan trọng để đưa ra quyết định sáng suốt. Hai trong số những cái tên nổi bật và thường được đặt lên bàn cân so sánh là Decentraland và The Sandbox.

Decentraland (MANA) vs. The Sandbox (SAND)

Cả hai đều là những thế giới ảo phi tập trung được xây dựng trên nền tảng blockchain Ethereum, cho phép người dùng mua bán đất ảo (LAND) và tạo ra các trải nghiệm riêng. Tuy nhiên, chúng có những điểm khác biệt cốt lõi.

Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa Decentraland và The Sandbox:

Phân tích cho nhà đầu tư:

• Decentraland hấp dẫn những ai quan tâm đến khía cạnh xã hội, sự kiện ảo và nghệ thuật số. Nền tảng này có cộng đồng lâu đời và hoạt động như một tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) thực thụ, nơi người nắm giữ token MANA và LAND có quyền biểu quyết cho tương lai của dự án.

• The Sandbox lại có lợi thế lớn về mặt game và sự thân thiện với người dùng sáng tạo không chuyên. Với đồ họa voxel dễ thương và các công cụ tạo game không cần code, The Sandbox thu hút một lượng lớn người chơi và các thương hiệu lớn muốn xây dựng trải nghiệm tương tác. Sự hậu thuẫn từ Animoca Brands cũng là một điểm cộng lớn.

Không chỉ là một trải nghiệm kỹ thuật số thuần túy, môi trường này còn mở ra những cơ hội kinh tế đáng kể. Điều này giải thích tại sao xu hướng đầu tư vào tài sản số đang ngày càng thu hút sự chú ý, khi người dùng và nhà đầu tư tìm kiếm các loại tài sản mới mẻ. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của các loại tiền kỹ thuật số ổn định đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì giá trị và ổn định cho các giao dịch trong hệ sinh thái ảo, giảm thiểu rủi ro biến động giá.

Để đa dạng hóa danh mục đầu tư và nắm bắt cơ hội từ sự phát triển của nền kinh tế số, bạn có thể tìm hiểu thêm về giao dịch ETF CFD tại EBC, bao gồm các quỹ tập trung vào công nghệ và blockchain.

Hướng dẫn từng bước tham gia và đầu tư vào metaverse

Việc bước chân vào vũ trụ ảo metaverse có thể parecer phức tạp lúc ban đầu, nhưng thực tế quy trình này ngày càng trở nên đơn giản hơn. Dù bạn muốn trở thành một cư dân kỹ thuật số, một nhà đầu tư đất ảo hay một người tham gia sự kiện, hãy làm theo các bước hướng dẫn chi tiết dưới đây.

Bước 1: Chuẩn bị các công cụ cần thiết

Trước khi khám phá bất kỳ nền tảng metaverse nào, bạn cần chuẩn bị một số công cụ cơ bản để lưu trữ tài sản và tương tác.

• Ví tiền điện tử (Crypto Wallet): Đây là công cụ quan trọng nhất, hoạt động như ví tiền và hộ chiếu kỹ thuật số của bạn. Các ví phổ biến nhất là MetaMask, Trust Wallet. Bạn sẽ dùng ví này để lưu trữ tiền điện tử (như ETH, MANA, SAND) và các tài sản NFT (như đất ảo, vật phẩm).

• Tiền điện tử: Bạn cần mua một số loại tiền điện tử trên các sàn giao dịch uy tín và chuyển vào ví của mình. Ethereum (ETH) là đồng tiền phổ biến nhất để trả phí giao dịch (gas fee) trên mạng lưới Ethereum, nơi hầu hết các dự án metaverse lớn đang hoạt động.

• Thiết bị truy cập: Bạn có thể truy cập hầu hết các nền tảng metaverse thông qua trình duyệt web trên máy tính cá nhân. Tuy nhiên, để có trải nghiệm đắm chìm và chân thực nhất, bạn nên cân nhắc đầu tư một chiếc kính thực tế ảo (VR).

Bước 2: Lựa chọn nền tảng metaverse phù hợp

Như đã phân tích ở trên, mỗi nền tảng có một thế mạnh riêng. Hãy xác định mục tiêu của bạn để lựa chọn cho phù hợp:

• Nếu bạn thích giao lưu, tham gia các buổi hòa nhạc, triển lãm nghệ thuật ảo, Decentraland là một lựa chọn tốt.

• Nếu bạn đam mê game, muốn tự tạo ra trò chơi của riêng mình và kiếm tiền từ đó, The Sandbox sẽ phù hợp hơn.

• Ngoài ra còn có các nền tảng khác như Roblox (tập trung vào giới trẻ), VRChat (tập trung vào tương tác xã hội qua VR), hoặc các dự án mới nổi khác.

Bước 3: Cách mua đất ảo và NFT

Mua đất ảo là một trong những hình thức đầu tư phổ biến nhất trong metaverse. Quy trình chung thường như sau:

1. Truy cập Marketplace: Mỗi nền tảng metaverse đều có một khu chợ (marketplace) riêng. Bạn cần kết nối ví tiền điện tử của mình với marketplace đó.

2. Tìm kiếm và chọn lựa: Duyệt qua bản đồ thế giới ảo để tìm các lô đất (LAND) đang được rao bán. Vị trí là yếu tố quan trọng, các lô đất gần trung tâm hoặc gần các khu vực của người nổi tiếng/thương hiệu lớn thường có giá cao hơn.

3. Thực hiện giao dịch: Khi đã chọn được lô đất ưng ý, bạn sẽ tiến hành mua bằng tiền điện tử của nền tảng đó (ví dụ: MANA cho Decentraland, SAND cho The Sandbox). Bạn cũng sẽ cần một ít ETH trong ví để trả phí gas.

4. Xác nhận quyền sở hữu: Sau khi giao dịch hoàn tất, NFT đại diện cho lô đất đó sẽ được chuyển vào ví của bạn, xác nhận bạn là chủ sở hữu hợp pháp trên blockchain.

Tương tự, bạn có thể mua các NFT vật phẩm khác như trang phục, phụ kiện cho avatar hoặc các tác phẩm nghệ thuật trên các marketplace này.

Bước 4: Tham gia sự kiện và tương tác xã hội

Metaverse không chỉ là nơi để đầu tư mà còn là một không gian xã hội sôi động.

• Tạo Avatar: Bước đầu tiên khi vào một thế giới ảo là tạo hình đại diện cho chính mình.

• Khám phá: Tự do đi lại, khám phá các công trình kiến trúc độc đáo, các khu triển lãm nghệ thuật, và các trò chơi do cộng đồng xây dựng.

• Tham gia sự kiện: Theo dõi lịch sự kiện của nền tảng để tham gia các buổi hòa nhạc, hội thảo, tiệc tùng, hay các buổi ra mắt sản phẩm. Nhiều nghệ sĩ và thương hiệu lớn đã tổ chức sự kiện thành công trong metaverse, thu hút hàng triệu người tham gia.

Tương lai của metaverse và những cơ hội không thể bỏ lỡ

Metaverse không còn là một ý tưởng viển vông mà đang dần trở thành một phần của thực tại kỹ thuật số, hứa hẹn sẽ định hình lại cách chúng ta sống, làm việc và giải trí trong tương lai. Tiềm năng của vũ trụ ảo là vô cùng to lớn, mở ra một chương mới cho Internet và nền kinh tế toàn cầu. Theo IDC, thị trường thiết bị thực tế ảo toàn cầu dự kiến sẽ xuất xưởng 28.7 triệu thiết bị vào năm 2025, tạo nền tảng phần cứng vững chắc cho sự bùng nổ của metaverse.

Giống như bất kỳ thị trường nào trong thế giới thực, nền kinh tế của các thế giới ảo cũng tuân theo những quy tắc cơ bản. Việc thấu hiểu cơ chế thị trường về cung cầu là cần thiết để dự đoán giá trị của các vật phẩm, đất đai ảo và dịch vụ số. Sự tương tác giữa người sáng tạo và người tiêu dùng sẽ định hình mức độ khan hiếm và giá trị, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển bền vững của cộng đồng trong không gian kỹ thuật số này.

Sự hội tụ của công nghệ, tài chính và văn hóa trong metaverse đang tạo ra một làn sóng cơ hội mới cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Từ việc các thương hiệu thời trang như Gucci bán túi xách kỹ thuật số với giá cao hơn cả phiên bản thật trên Roblox, cho đến các kiến trúc sư thiết kế những công trình ảo độc đáo, metaverse đang phá vỡ các mô hình kinh doanh truyền thống. Trong tương lai, chúng ta có thể làm việc trong các văn phòng ảo, tham dự các lớp học toàn cầu mà không cần rời khỏi nhà, hay trải nghiệm du lịch đến những vùng đất xa xôi một cách chân thực nhất.

Đối với các nhà đầu tư và nhà giao dịch, đây là một thị trường mới nổi đầy tiềm năng. Việc nắm bắt sớm các xu hướng, tìm hiểu kỹ lưỡng về công nghệ và các dự án tiên phong sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể. Dù là đầu tư trực tiếp vào tài sản kỹ thuật số như đất ảo và NFT, hay gián tiếp thông qua cổ phiếu của các công ty công nghệ đang xây dựng metaverse, cơ hội để tham gia vào nền kinh tế tỷ đô này đang rộng mở. Hãy trang bị kiến thức, chuẩn bị sẵn sàng và bắt đầu hành trình khám phá của bạn.

Để bắt đầu hành trình đầu tư vào tương lai của công nghệ, bạn có thể mở tài khoản demo tại EBC để thực hành giao dịch các sản phẩm liên quan đến thị trường kỹ thuật số một cách an toàn.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.