2025-10-07
Chảy máu chất xám là gì, một thuật ngữ mô tả sự di cư quy mô lớn của nguồn nhân lực chất lượng cao, đang định hình lại bức tranh kinh tế toàn cầu, đặt ra những thách thức và cơ hội cho các quốc gia như Việt Nam trong việc giữ chân nhân tài và phát triển bền vững.
Chảy máu chất xám là gì? Đây là thuật ngữ, còn được biết đến trong tiếng Anh là brain drain hay human capital flight, chỉ hiện tượng các cá nhân có trình độ học vấn cao, tay nghề chuyên môn giỏi và nhiều kinh nghiệm di chuyển từ quốc gia của họ, thường là các nước đang phát triển, đến các quốc gia phát triển hơn. Sự dịch chuyển này thường được thúc đẩy bởi hy vọng về mức lương hấp dẫn, điều kiện làm việc vượt trội, cơ hội thăng tiến rõ ràng và chất lượng cuộc sống tốt hơn. Hiện tượng thất thoát nhân tài này không chỉ là sự mất mát về con người mà còn là sự lãng phí nguồn lực đầu tư cho giáo dục và đào tạo của quốc gia gốc.
Để hiểu rõ hơn về các dòng dịch chuyển vốn và nhân lực tác động đến nền kinh tế vĩ mô, bạn hãy bắt đầu hành trình tìm hiểu đầu tư bằng cách đăng ký tài khoản tại EBC.
Trong bài viết này, EBC sẽ cùng bạn phân tích sâu sắc mọi khía cạnh của hiện tượng di cư chất xám, từ định nghĩa, nguyên nhân, hậu quả cho đến các giải pháp chiến lược và thực trạng tại Việt Nam.
Các ý chính:
Định nghĩa: Chảy máu chất xám là sự di cư của nguồn nhân lực có trình độ và kỹ năng cao từ một quốc gia sang quốc gia khác để tìm kiếm điều kiện sống, làm việc và thu nhập tốt hơn.
Nguyên nhân chính: Sự chênh lệch về mức lương, thiếu cơ hội phát triển nghề nghiệp, môi trường làm việc không lý tưởng và các chính sách đãi ngộ chưa đủ sức hấp dẫn.
Hậu quả: Gây thiếu hụt chuyên gia trong các lĩnh vực quan trọng, lãng phí nguồn lực đầu tư cho giáo dục, và làm chậm quá trình phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia gốc.
Giải pháp: Cần có sự kết hợp đồng bộ giữa chính sách của chính phủ, chiến lược của doanh nghiệp và sự cải tiến trong hệ thống giáo dục để tạo ra môi trường làm việc cạnh tranh và giữ chân nhân tài.
Hiện tượng chảy máu chất xám, hay sự thất thoát nguồn nhân lực cấp cao, đã trở thành một trong những thách thức kinh tế - xã hội lớn nhất mà các quốc gia đang phát triển, bao gồm cả Việt Nam, phải đối mặt trong kỷ nguyên toàn cầu hóa. Đây không đơn thuần là việc các cá nhân tìm kiếm cơ hội mới, mà là một dòng chảy di cư có hệ thống của vốn con người, tác động sâu sắc đến tiềm năng tăng trưởng và sức cạnh tranh của một quốc gia. Để hoạch định chiến lược phát triển hiệu quả, việc hiểu rõ bản chất, quy mô và các yếu tố liên quan đến hiện tượng này là yêu cầu cấp thiết. Tại EBC, chúng tôi tin rằng việc phân tích các xu hướng vĩ mô như di cư nhân tài là chìa khóa để nhận diện cả rủi ro và cơ hội đầu tư trong dài hạn.
Hiện tượng di cư của nhân tài thường được xem xét trong bối cảnh rộng lớn hơn của xu thế hội nhập kinh tế toàn cầu. Khi các nền kinh tế ngày càng kết nối, cơ hội và thách thức cũng dịch chuyển không ngừng. Để duy trì và tăng cường năng lực cạnh tranh, một quốc gia cần không ngừng quan tâm đến những yếu tố thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế, tạo môi trường hấp dẫn cho những người có năng lực. Việc thiếu hụt các chính sách phù hợp có thể khiến quốc gia mất đi lợi thế cạnh tranh về nguồn nhân lực chất lượng cao.
Chảy máu chất xám (brain drain) được định nghĩa là sự di cư quy mô lớn của những người có kiến thức, kỹ năng và chuyên môn cao từ quốc gia của họ sang các quốc gia khác. Thuật ngữ này ban đầu được dùng để chỉ sự ra đi của các nhà khoa học và kỹ sư, nhưng ngày nay đã mở rộng để bao hàm tất cả các ngành nghề đòi hỏi trình độ cao như y tế, công nghệ thông tin, tài chính và quản lý.
Bên cạnh brain drain, có một số khái niệm liên quan giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn:
Tuần hoàn chất xám (Brain Circulation): Mô tả viễn cảnh tích cực hơn, khi những người tài sau một thời gian làm việc và học tập ở nước ngoài quay trở về quê hương. Họ không chỉ mang theo kiến thức, kỹ năng cập nhật mà còn cả mạng lưới quan hệ quốc tế và vốn đầu tư, góp phần tạo ra sự phát triển đột phá.
Thu hút chất xám (Brain Gain): Là hiện tượng một quốc gia trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút thành công nhân tài từ khắp nơi trên thế giới. Các quốc gia như Hoa Kỳ, Canada, và Úc là những ví dụ điển hình cho chính sách thu hút chất xám hiệu quả. Gần đây, theo VietnamPlus, Trung Quốc cũng đã chuyển từ trạng thái chảy máu chất xám sang thu hút chất xám, tạo ra một cuộc cạnh tranh nhân tài toàn cầu mới.
Lãng phí chất xám (Brain Waste): Tình trạng này xảy ra khi những người di cư có trình độ cao không tìm được công việc tương xứng với kỹ năng của họ ở quốc gia mới, phải làm những công việc yêu cầu trình độ thấp hơn. Đây là một sự lãng phí vốn con người không chỉ cho cá nhân đó mà còn cho cả nền kinh tế toàn cầu.
Thuật ngữ brain drain được cho là xuất hiện lần đầu tiên bởi Hiệp hội Hoàng gia Luân Đôn (Royal Society of London) vào những năm đầu thập niên 1960. Nó được dùng để mô tả làn sóng di cư của các nhà khoa học và kỹ sư từ Vương quốc Anh sang Hoa Kỳ và Canada sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Nguyên nhân là do Hoa Kỳ lúc đó cung cấp nguồn tài trợ dồi dào cho nghiên cứu, mức lương cao hơn và cơ sở vật chất hiện đại hơn.
Ban đầu, hiện tượng này chủ yếu diễn ra giữa các nước phát triển. Tuy nhiên, cùng với quá trình toàn cầu hóa và sự chênh lệch ngày càng lớn về kinh tế - xã hội, dòng chảy chất xám đã chuyển hướng mạnh mẽ từ các quốc gia đang phát triển sang các quốc gia phát triển. Các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã thực hiện nhiều nghiên cứu sâu rộng về chủ đề này, chỉ ra rằng đây là một rào cản lớn đối với sự phát triển của các nước nghèo. Việc mất đi những bộ óc ưu tú nhất khiến các quốc gia này càng khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn của sự kém phát triển, thiếu hụt sự đổi mới và năng lực cạnh tranh thấp trên trường quốc tế.
Sự di cư của nguồn nhân lực chất lượng cao không phải là một quyết định bột phát mà là kết quả của một quá trình cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên sự so sánh giữa điều kiện hiện tại và cơ hội trong tương lai. Hiện tượng này được thúc đẩy bởi sự kết hợp của các yếu tố đẩy từ quốc gia gốc và các yếu tố kéo từ quốc gia đích. Việc phân tích các yếu tố này giúp chính phủ và doanh nghiệp nhận diện đúng vấn đề và xây dựng các chính sách phù hợp để giữ chân và thu hút nhân tài. Đây là một bài toán phức tạp đòi hỏi sự thấu hiểu về cả kinh tế, xã hội và tâm lý con người.
Yếu tố đẩy là những điều kiện tiêu cực hoặc không thỏa đáng tại quê hương, thôi thúc người tài tìm kiếm một nơi khác để phát triển. Tại Việt Nam và nhiều quốc gia đang phát triển khác, các yếu tố này rất rõ nét.
Thu nhập và chính sách đãi ngộ: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Theo các báo cáo được trích dẫn bởi nguonluc.com.vn, mức lương trung bình tại Việt Nam còn khá thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Ví dụ, báo cáo năm 2022 cho thấy mức lương trung bình chỉ khoảng 275 USD/tháng, một con số chưa đủ sức hấp dẫn đối với các chuyên gia có trình độ cao, những người có thể nhận mức lương cao gấp nhiều lần tại các thị trường phát triển.
Môi trường làm việc và cơ hội phát triển: Nhiều nhân tài cảm thấy môi trường làm việc trong nước còn thiếu tính chuyên nghiệp, thiếu sự minh bạch và cơ chế đánh giá năng lực chưa thực sự công bằng. Cơ hội để tiếp cận với công nghệ mới, tham gia các dự án tầm cỡ quốc tế và thăng tiến dựa trên thực lực còn hạn chế, đặc biệt trong các cơ quan nhà nước.
Chất lượng cuộc sống: Các vấn đề về giáo dục cho con cái, hệ thống y tế, an ninh xã hội, và môi trường sống cũng là những yếu tố quan trọng. Nhiều người sẵn sàng đánh đổi để con cái họ được hưởng một nền giáo dục tiên tiến và gia đình được sống trong một môi trường trong lành, an toàn hơn.
Sự bất ổn về kinh tế - chính trị: Mặc dù không phải là vấn đề lớn ở Việt Nam, nhưng ở nhiều quốc gia khác, sự bất ổn về chính trị, xung đột xã hội hoặc khủng hoảng kinh tế là những yếu tố đẩy cực kỳ mạnh mẽ, buộc cả một thế hệ tri thức phải rời bỏ quê hương.
Ngược lại với yếu tố đẩy, yếu tố kéo là những điều kiện hấp dẫn tại các quốc gia phát triển, thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới.
Mức lương và phúc lợi vượt trội: Các quốc gia như Mỹ, Canada, Úc, Singapore và các nước Tây Âu luôn đưa ra mức lương cạnh tranh cùng các gói phúc lợi toàn diện bao gồm bảo hiểm y tế, kế hoạch hưu trí và hỗ trợ gia đình.
Cơ hội nghề nghiệp và nghiên cứu: Họ đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển (R&D), tạo ra một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo với các trường đại học hàng đầu, các viện nghiên cứu và các tập đoàn công nghệ lớn. Các nhà khoa học và chuyên gia có cơ hội làm việc với những bộ óc hàng đầu thế giới và tiếp cận nguồn lực gần như vô hạn.
Chính sách nhập cư cởi mở: Nhiều quốc gia có chính sách visa và định cư ưu tiên dành cho lao động có tay nghề cao. Họ chủ động tìm kiếm và thu hút nhân tài thông qua các chương trình như thẻ xanh (Green Card) của Mỹ hay hệ thống tính điểm nhập cư của Canada, tạo điều kiện thuận lợi cho các chuyên gia và gia đình họ ổn định cuộc sống lâu dài.
Để quản lý tài chính cá nhân hiệu quả và chuẩn bị cho các cơ hội quốc tế, việc hiểu biết về thị trường ngoại hối là rất quan trọng. Bạn có thể bắt đầu với việc giao dịch forex tại EBC để làm quen với các công cụ tài chính toàn cầu.
Chảy máu chất xám thường được nhìn nhận dưới lăng kính tiêu cực, như một sự mất mát không thể bù đắp cho quốc gia gốc. Tuy nhiên, các nghiên cứu kinh tế hiện đại đã chỉ ra rằng hiện tượng này có cả những tác động tích cực không ngờ tới, tạo ra một bức tranh đa chiều và phức tạp hơn. Việc đánh giá đầy đủ cả hai mặt của vấn đề giúp các nhà hoạch định chính sách có cái nhìn cân bằng và đưa ra những giải pháp tối ưu hơn, thay vì chỉ tập trung vào các biện pháp ngăn chặn một cách cực đoan. Hiểu được các dòng luân chuyển vốn con người này cũng giúp các nhà đầu tư nhận diện các xu hướng phát triển dài hạn của các nền kinh tế.
Sự dịch chuyển của nguồn nhân lực chất lượng cao có thể gây ra những hệ lụy sâu sắc, đặc biệt là khi một quốc gia đang phải đối mặt với thách thức mang tên bẫy thu nhập trung bình. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng đổi mới và nâng cao năng suất mà còn tác động tiêu cực đến tăng trưởng dài hạn. Việc đánh giá bức tranh kinh tế tổng thể qua các chỉ số vĩ mô sẽ giúp nhận diện rõ hơn mức độ ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp chiến lược.
Những tác động tiêu cực của chảy máu chất xám là rất rõ ràng và đã được ghi nhận rộng rãi.
Thiệt hại kinh tế trực tiếp: Sự ra đi của các chuyên gia là một sự mất mát về vốn con người, thành phần cốt lõi của năng suất lao động và tăng trưởng kinh tế. Quốc gia mất đi những người có khả năng tạo ra giá trị gia tăng cao, đóng góp thuế thu nhập cá nhân lớn và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Theo một số phân tích, việc mất đi một chuyên gia có thể gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước từ khoản thuế bị mất và chi phí đầu tư cho giáo dục người đó.
Lãng phí nguồn lực giáo dục: Mỗi du học sinh hay chuyên gia được đào tạo bài bản là một khoản đầu tư lớn của gia đình và xã hội. Khi họ không quay trở về phục vụ, khoản đầu tư này coi như bị mất trắng, chuyển thành lợi ích cho quốc gia khác.
Thiếu hụt chuyên gia trong các lĩnh vực trọng yếu: Các ngành như y tế, giáo dục, khoa học cơ bản và công nghệ cao thường bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Sự thiếu hụt bác sĩ giỏi ở các bệnh viện công, giảng viên đầu ngành ở các trường đại học, hay kỹ sư trình độ cao trong các dự án trọng điểm quốc gia làm suy yếu chất lượng dịch vụ công và năng lực cạnh tranh của cả nền kinh tế.
Giảm động lực đổi mới: Những người tài thường là những người tiên phong trong việc tạo ra ý tưởng mới, khởi nghiệp và áp dụng công nghệ tiên tiến. Sự vắng mặt của họ có thể khiến môi trường trong nước trở nên trì trệ, thiếu tính cạnh tranh và chậm thích ứng với các xu hướng toàn cầu.
Mặc dù có nhiều tác động tiêu cực, chảy máu chất xám cũng có thể mang lại một số lợi ích nếu được quản lý tốt.
Nguồn kiều hối quan trọng: Những người làm việc ở nước ngoài thường gửi một phần thu nhập về cho gia đình. Theo Ngân hàng Thế giới, kiều hối là một nguồn ngoại tệ ổn định và quan trọng đối với nhiều quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Nguồn tiền này giúp cải thiện đời sống người dân, kích thích tiêu dùng và đầu tư trong nước.
Chuyển giao tri thức và công nghệ: Các chuyên gia Việt Nam làm việc tại các tập đoàn đa quốc gia hay viện nghiên cứu hàng đầu thế giới có cơ hội tiếp thu những kiến thức, quy trình quản lý và công nghệ tiên tiến nhất. Khi họ quay trở về (tuần hoàn chất xám) hoặc hợp tác với các đối tác trong nước, họ trở thành cầu nối quan trọng để chuyển giao tri thức, góp phần nâng cao năng lực công nghệ quốc gia.
Xây dựng mạng lưới toàn cầu: Cộng đồng người Việt tài năng ở nước ngoài tạo thành một mạng lưới (diaspora network) có giá trị. Mạng lưới này có thể hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước thâm nhập thị trường quốc tế, kết nối các cơ hội đầu tư và quảng bá hình ảnh quốc gia.
Giảm áp lực việc làm trong nước: Trong bối cảnh thị trường lao động trong nước chưa thể hấp thụ hết số lượng lớn sinh viên tốt nghiệp, việc một bộ phận ra nước ngoài làm việc cũng giúp giảm bớt áp lực về việc làm và thất nghiệp.
Việt Nam, với một nền kinh tế năng động và dân số trẻ, đang đối mặt với bài toán chảy máu chất xám ngày càng trở nên gay gắt. Dòng chảy nhân lực chất lượng cao không chỉ giới hạn ở các du học sinh mà còn diễn ra mạnh mẽ trong các doanh nghiệp và cơ quan nhà nước. Theo nhiều nghiên cứu và khảo sát, tình trạng này đang ở mức đáng báo động và có nguy cơ làm chậm lại quá trình hiện đại hóa đất nước nếu không có những giải pháp căn cơ và kịp thời. Việc nhìn thẳng vào các con số và thực tế sẽ giúp chúng ta nhận diện quy mô của thách thức.
Để hiểu rõ hơn về tác động của việc mất đi nguồn nhân lực có giá trị, việc theo dõi vai trò của tổng sản phẩm quốc nội cùng các chỉ số kinh tế khác là vô cùng quan trọng. Các nhà hoạch định chính sách cần có cái nhìn toàn diện thông qua cách thức phân tích các chỉ số kinh tế vĩ mô để điều chỉnh chính sách giáo dục, lao động và đầu tư nhằm tạo ra một hệ sinh thái bền vững, giữ chân và thu hút nhân tài, từ đó đảm bảo sự thịnh vượng lâu dài.
Du học là con đường phổ biến để thế hệ trẻ Việt Nam tiếp cận với các nền giáo dục tiên tiến. Tuy nhiên, một tỷ lệ lớn du học sinh không quay trở về sau khi tốt nghiệp.
Số liệu thống kê: Theo số liệu từ Cục Hợp tác Quốc tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Việt Nam có hàng trăm nghìn công dân đang học tập và nghiên cứu ở nước ngoài. Tuy nhiên, các thống kê không chính thức cho thấy tỷ lệ du học sinh ở lại làm việc sau tốt nghiệp là rất cao, có thể lên tới 70-80% tại các quốc gia có chính sách định cư hấp dẫn.
Nguyên nhân ở lại: Bên cạnh các yếu tố về thu nhập và môi trường làm việc đã phân tích, các du học sinh thường đã quen với môi trường sống, văn hóa và có mạng lưới quan hệ tại nước sở tại. Quá trình tái hòa nhập với môi trường làm việc trong nước có thể gặp nhiều khó khăn, từ sự khác biệt về văn hóa doanh nghiệp đến các rào cản về cơ chế.
Đầu tư của nhà nước: Đáng lo ngại hơn là tình trạng chảy máu chất xám ngay trong các chương trình đào tạo sử dụng ngân sách nhà nước (như các Đề án 322, 911 trước đây). Một bộ phận không nhỏ các cán bộ, sinh viên được cử đi học đã không thực hiện cam kết trở về phục vụ, gây ra sự lãng phí lớn cho ngân sách quốc gia.
Các ngành đòi hỏi chuyên môn sâu và có tính toàn cầu hóa cao như công nghệ thông tin (CNTT), y tế, và tài chính là những nơi chứng kiến tình trạng thất thoát nhân tài rõ rệt nhất.
Ngành Công nghệ thông tin: Làn sóng các công ty công nghệ toàn cầu đặt trung tâm phát triển tại Việt Nam đã tạo ra nhiều việc làm, nhưng đồng thời cũng tạo ra một thị trường lao động cạnh tranh khốc liệt. Các kỹ sư phần mềm, chuyên gia dữ liệu và an ninh mạng tài năng của Việt Nam đang trở thành mục tiêu săn đón của các công ty ở Singapore, Nhật Bản, châu Âu và Mỹ với mức đãi ngộ mà thị trường trong nước khó có thể cạnh tranh.
Ngành Y tế: Tình trạng các bác sĩ, chuyên gia y tế giỏi rời bỏ bệnh viện công để chuyển sang bệnh viện tư nhân hoặc ra nước ngoài làm việc ngày càng phổ biến. Áp lực công việc lớn, thu nhập không tương xứng và môi trường làm việc còn nhiều bất cập là những nguyên nhân chính đẩy họ ra đi, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng hệ thống y tế công.
Bảng so sánh mức lương tham khảo một số vị trí ngành CNTT (USD/tháng)
| Vị trí | Việt Nam | Singapore | Hoa Kỳ |
|---|---|---|---|
| Kỹ sư phần mềm (Junior) | 800 - 1.500 | 3.500 - 5.000 | 6.000 - 8.000 |
| Kỹ sư phần mềm (Senior) | 2.000 - 3.500 | 6.000 - 9.000 | 10.000 - 15.000 |
| Chuyên gia dữ liệu | 2.500 - 4.000 | 7.000 - 11.000 | 12.000 - 18.000 |
Lưu ý: Số liệu chỉ mang tính chất tham khảo và có thể thay đổi tùy thuộc vào công ty, kinh nghiệm và kỹ năng cụ thể.
Đối mặt với thách thức chảy máu chất xám, việc chỉ đưa ra các biện pháp hành chính để ngăn cản sự di cư là không hiệu quả và đi ngược lại xu thế toàn cầu. Thay vào đó, các quốc gia cần xây dựng một chiến lược tổng thể, đồng bộ và dài hạn nhằm cải thiện môi trường trong nước để giữ chân nhân tài và đồng thời thu hút những bộ óc ưu tú từ khắp nơi trên thế giới. Đây là một cuộc cạnh tranh toàn cầu, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cả chính phủ, doanh nghiệp và toàn xã hội.
Chính phủ đóng vai trò kiến tạo, tạo ra một sân chơi công bằng và hấp dẫn. Các chính sách cần tập trung vào việc giải quyết tận gốc các yếu tố đẩy.
Cải cách chính sách tiền lương: Đặc biệt trong khu vực công, cần có một cơ chế tiền lương đột phá, trả lương theo vị trí việc làm và hiệu quả công việc, thay vì theo thâm niên. Điều này sẽ tạo động lực cho các chuyên gia giỏi cống hiến trong các cơ quan nhà nước, viện nghiên cứu và trường đại học.
Đầu tư cho khoa học và công nghệ: Tăng cường ngân sách cho các quỹ phát triển khoa học, xây dựng các phòng thí nghiệm hiện đại và tài trợ cho các dự án nghiên cứu mang tầm quốc tế. Tạo điều kiện để các nhà khoa học được tự chủ trong nghiên cứu và công bố các công trình của mình.
Cải thiện môi trường sống: Đầu tư mạnh mẽ hơn vào hệ thống giáo dục công, y tế công, hạ tầng giao thông và bảo vệ môi trường để nâng cao chất lượng sống, biến các thành phố lớn thành những nơi đáng sống không chỉ với người Việt mà cả với chuyên gia nước ngoài.
Chính sách ưu đãi cụ thể: Xây dựng các chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân, hỗ trợ về nhà ở, và thủ tục hành chính đơn giản cho các chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu trong và ngoài nước về làm việc.
Doanh nghiệp là nơi trực tiếp sử dụng lao động và có vai trò then chốt trong việc giữ chân nhân tài.
Xây dựng văn hóa doanh nghiệp hiện đại: Tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, minh bạch, tôn trọng sự khác biệt và khuyến khích sáng tạo. Trao quyền và tạo cơ hội để nhân viên phát triển bản thân.
Chế độ đãi ngộ cạnh tranh: Ngoài lương, các doanh nghiệp cần xây dựng các gói phúc lợi hấp dẫn như cổ phiếu ưu đãi (ESOP), bảo hiểm sức khỏe cho cả gia đình, các chương trình đào tạo nâng cao và lộ trình thăng tiến rõ ràng.
Hợp tác với các trường đại học: Doanh nghiệp cần chủ động hợp tác với các trường đại học để đặt hàng đào tạo, tài trợ cho các phòng thí nghiệm và nhận sinh viên thực tập. Sự liên kết chặt chẽ này giúp sinh viên có định hướng nghề nghiệp rõ ràng và doanh nghiệp có được nguồn nhân lực chất lượng cao, phù hợp với nhu cầu.
Việc hiểu biết về thị trường chứng khoán và cách các doanh nghiệp huy động vốn cũng là một kỹ năng quan trọng. Bạn có thể tìm hiểu thêm bằng cách thực hành giao dịch cổ phiếu CFD tại EBC.
Thay vì xem những người Việt ở nước ngoài là một sự mất mát, chúng ta cần nhìn nhận họ như một nguồn lực quý giá.
Thành lập các mạng lưới chuyên gia: Chính phủ và các tổ chức có thể đứng ra xây dựng và duy trì các mạng lưới kết nối các trí thức, chuyên gia người Việt trên toàn cầu theo từng lĩnh vực. Các mạng lưới này có thể đóng vai trò tư vấn chính sách, cầu nối hợp tác và chuyển giao công nghệ.
Chính sách cho Việt kiều: Tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa về visa, sở hữu tài sản và thủ tục đầu tư để khuyến khích kiều bào, đặc biệt là thế hệ trẻ sinh ra và lớn lên ở nước ngoài, trở về khởi nghiệp, đầu tư và làm việc tại Việt Nam.
Chảy máu chất xám không phải là một bài toán có lời giải đơn giản hay một sớm một chiều. Đây là một hiện tượng tất yếu trong một thế giới phẳng, nơi con người có quyền tự do lựa chọn nơi tốt nhất để phát huy tiềm năng của mình. Thay vì loay hoay tìm cách ngăn chặn dòng chảy, chiến lược khôn ngoan là tập trung vào việc cải thiện sức hấp dẫn nội tại của quốc gia.
Bằng cách tạo ra một môi trường làm việc năng động, một xã hội công bằng và một chất lượng sống ngày càng được nâng cao, Việt Nam không chỉ có thể giữ chân những người con ưu tú của mình mà còn có thể thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới, thực hiện quá trình thu hút chất xám (brain gain). Cuộc cạnh tranh toàn cầu về nhân tài là một cuộc đua marathon, và quốc gia nào có chiến lược dài hạn, bền bỉ và toàn diện sẽ là người chiến thắng.
Tại EBC, chúng tôi tin rằng đầu tư vào vốn con người là khoản đầu tư mang lại lợi nhuận cao nhất. Để trang bị cho mình những kiến thức tài chính vững chắc và đón đầu các cơ hội trong nền kinh tế tri thức, hãy bắt đầu hành trình của bạn bằng cách đăng ký tài khoản tại EBC ngay hôm nay.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.
